Jump to content

Салавот

Аз wikishia

Ин мақола дар бораи мафҳуми салавот аст. Барои ошноӣ бо ояти 56 сураи Аҳзоб мадхали Ояти салавотро бубинед.

Салавот (форсӣ: صَلَوات) аз дастурҳои қуръонӣ аст, ки дар ояти марбут ба он бар муъминон амр шудааст. Ин амал нишонаи қадрдонӣ нисбат ба Пайғамбар ва омиле барои тақвияти муҳаббат ба ӯ дониста мешавад. Дар манобеи ривоӣ осори гуногун барои он зикр шудааст, аз ҷумла пок шудани гуноҳон, кушодани дарҳои осмон ва дастёбӣ ба шафоати Пайғамбар.

Машҳуртарин ибораи салавот «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد» [Оллоҳумма салли ало Муҳаммадин ва оли Муҳаммад] аст ва дар бархе ривоятҳои шиа тавсия шудааст, ки пас аз он ва аҷҷил фараҷаҳум низ гуфта шавад. Бар асоси фатвои фақеҳони шиа, зикри салавот дар ташаҳҳуди намоз воҷиб аст ва тарки қасдии он боиси ботил шудани намоз мешавад; ҳамчунин салавот дар хутбаҳои ҷумъа ва намози майит низ воҷиб аст.

Гуфтани салавот дар ҳар замон писандида аст, аммо бархе замонҳо ва мавридҳо, монанди шунидани номи Пайғамбар, рукуъ ва саҷдаи намоз ва бархе лаҳзаҳои махсус, бар он тавсияи бештар шудааст.

Салавот дар миёни шиаён, илова бар ҷиҳати ибодӣ, дар маросимҳо, ҷамъомадҳои мазҳабӣ ва фаъолиятҳои рӯзмарра низ роиҷ аст. Бархе шиаён барои бароварда шудани ҳоҷатҳои худ хатми салавот анҷом медиҳанд.

Фалсафаи салавот иборат аст аз дархости раҳмат барои Пайғамбар ва Аҳли Байт, бузургдошти ёду номи онон ва пайравӣ аз суннати онон. Дар фарҳанги шиаён, илова кардани ол (Аҳли Байт) ба салавот роиҷ аст. Дар бисёре аз манобеъ аз ҷумлаи аҳкоми зарурии мазҳаб шумурда шудааст. Ибни Таймия, пешвои ваҳҳобиён, тарки зикри он(ол)-ро барои парҳез аз шабоҳат ба шиаён тарҷеҳ додааст.

Аҳамият ва ҷойгоҳ

Салавот аз фармонҳои қуръонӣ аст[1]. Дар ояти салавот, Худо ва фариштагон низ бар Пайғамбар (с) дуруд мефиристанд ва муъминонро ба ин кор фармон медиҳанд.[2] Салавотфиристӣ аз шиорҳои динӣ шумурда мешавад[3] ва дар миёни шиаён роиҷ аст.[4]

Ин зикр дар бештари маросимҳо ва ҷамъомадҳои мусалмонон, аз ҷумла ҷашнҳо ва сӯгвориҳо, ба забон оварда мешавад.[5] Дар фарҳанги шиа, бо шунидани номи Пайғамбар, салавот фиристода мешавад ва тарки он нописанд дониста шудааст.[6] Бархе шиаён низ салавотро зикри доимии худ қарор медиҳанд ё гуфтан шумораи мушаххасеро аз он назр мекунанд.[7]

Салавот пас аз воҷиботи шаръӣ ва тиловати Қуръон аз барҷастатарин ибодатҳо дониста шудааст,[8] ва дар дуоҳои маъсумон, ба вижа дар Саҳифаи саҷҷодия, бисёр омадааст.[9] Дар як ривоят, бахили воқеӣ касе муаррифӣ шудааст, ки бо шунидани номи Пайғамбар, салавот нафиристад.[10]

Фақеҳони шиа бар воҷиб будани зикри салавот дар ташаҳҳуди намоз иттифоқи назар доранд ва агар касе онро қасдан тарк кунад намозаш ботил мешавад.[11] Бархе аз фақеҳони аҳли суннат низ ин дидгоҳро пазируфтаанд.[12] Илова бар ташаҳҳуд, фиристодани салавот бар Пайғамбар ва Оли ӯ дар хатибаҳои намози ҷумъа[13] ва намози майит низ воҷиб дониста шудааст.[14] Ҳамчунин ба гуфтаи Носир Макорими Шерозӣ, аз муфассирони шиа, бар асоси ояти салавот, як бор салавот фиристодан бар Пайғамбар (с) дар тамоми умр воҷиб аст.[15]

Салавот дар фарҳанги мусалмонон

Тавошиҳи салавотхонӣ бо овози Босим Карбалоӣ

Салавот дар фарҳанги мусалмонон дар мавридҳои гуногун, монанди хондани "алла" барои хобондани бача, гуфтан масал, ҳангоми кишт ва дарави маҳсулоти кишоварзӣ[16] ва дар ойинҳои зӯрхонаӣ монанди салавоти чарх, салавоти миёндорӣ ва салавоти гӯдол[17] корбурд дорад.

Хатми салавот амале аст, ки бархе ашхос ба нияти маъсумон ва барои бароварда шудани ҳоҷатҳо анҷом медиҳанд;[18] онҳо шумораи мушаххасе аз салавотҳо(масалан 100, 1000 ё 14000)-ро ба таври пайваста мехонанд.[19] Ин амал маъмулан ба сабаби назр анҷом мешавад.[20] Хатми салавот ба сурати гурӯҳӣ низ баргузор мешавад ва ашхос як ҷо шумораи муайяни салавотҳоро такмил мекунанд.[21] Дар Эрон, пас аз ҳар намози ҷамоат, шахсе ояти салавотро бо овози баланд қироат мекунад ва намозгузорон се бор салавот мефиристанд. Дар китоби Мисбоҳ-ул-мутаҳаҷҷид, қироати ояти салавот ҳамчун таъқиботи намоз тавсия шудааст.[22]

Шоирон низ дар қолибҳое чун дубайтӣ, ғазал ва қасида, осоре бо унвони Салавотнома сурудаанд.[23] Ҳадафи ин ашъор «салавотгирӣ» аст; ба ин маъно ки шунаванда бо шунидани поёни ҳар байт, ба фиристодани салавот барангехта мешавад.[24] Салавотхонӣ низ аз ҳунарҳои мазҳабист, ки дар бархе минтақаҳо роиҷ аст.[25] Дар ин оин, зикри салавот ба сурати оҳангин ва ҳамоҳанг хонда мешавад ва маъмулан дар маҷлисҳои мавлуд ва ҷашнҳои мазҳабӣ иҷро мегардад.[26]

Намунае аз шеъри Салавотнома
сурудаи Шоҳ Неъматуллоҳи Валӣ
Хуш раҳматест, ёрон салавот бар Муҳаммад,
Гӯем аз дилу ҷон салавот бар Муҳаммад.
Гар муъминию содиқ бо мо шавӣ мувофиқ,
Кӯрии ҳар мунофиқ, салавот бар Муҳаммад.
Дар осмон фаришта, меҳраш ба ҷон сиришта,
Бар арши Ҳақ навишта салавот бар Муҳаммад.
Салавот агар бигӯӣ, ёбӣ ҳар он чи ҷӯӣ,
Гар ту зи хейли ӯйӣ, салавот бар Муҳаммад.
Эй нури дидаи мо, хуш маҷлисе биоро,
Мегӯ хушӣ Худоро, салавот бар Муҳаммад.
Монанди гул шукуфтем дурре латиф суфтем,
Хуш ошиқона гуфтем, салавот бар Муҳаммад.
Валлоҳ ки дидаи ман аз нури ӯст равшан,
Ҷони ман асту ман тан, салавот бар Муҳаммад.
Гуфтем аз дилу ҷон бо орифони Кирмон,
Шодии рӯи ёрон, салавот бар Муҳаммад.
Бешак Алӣ валӣ буд парвардаи Набӣ буд,
Хатми ҳама Алӣ буд, салавот бар Муҳаммад.
Гӯям дуои сайид, хонам санои сайид,
Ҷонам фидои сайид, салавот бар Муҳаммад.
Хуш гуфт Неъматуллоҳ рамзе зи «Лӣ мааллоҳ»
Хуш гӯ ба ишқи Аллоҳ, салавот бар Муҳаммад.[27]


Фалсафаи салавот

Қитъаи хушнависии салавот ба хатти насталиқ. Хаттот Ғуломҳусайни Амирхонӣ (1375ҳ.ш).

Салавот, навъе қадрдонӣ аз кӯшиши 23-солаи Пайғамбар ва омиле барои тақвияти муҳаббат нисбат ба ӯ шумурда мешавад.[28] Пажӯҳишгарон бар ин боваранд, ки муъминон бо фиристодани салавот Пайғамбар ва хонадонашро воситае миёни худ ва Худо қарор медиҳанд, то раҳмати Илоҳӣ онҳоро фаро гирад.[29] Улгӯпазирӣ аз инсони комил,[30] эҳтиром ба Пайғамбар ва хонадонаш, бузургдошти ном ва ёди баргузидагони Худо, таваҷҷӯҳ ба пайравӣ аз роҳи нубувват ва вилоят ва нишон додани ҷудонопазирии нубувват ва имомат аз дигар фалсафаҳои салавот шумурда шудаанд.[31]

Дар бораи он ки фиристодани салавот барои Пайғамбар ва хонадонаш манфиате дорад ё не, ду дидгоҳ матраҳ аст.[32] Афроде монанди Шаҳиди Сонӣ, фақеҳи шиа,[33] Аллома Таботабоӣ, муаллифи тафсири ал-Мизон,[34] ва шогирдаш Ҳасан Ҳасанзодаи Омулӣ[35] бар ин боваранд, ки мақоми Пайғамбар чунон баланд аст ки аз салавоти муъминон бениёз аст ва бинобар ин, осори салавот ба худи гӯянда бармегардад.[36] Дар муқобил, Муҳаммадбоқир Маҷлисӣ ва Муртазо Мутаҳҳарӣ бар инанд, ки гарчанде Пайғамбар ва Оли ӯ мақоми бисёр баланд доранд, аммо дар роҳи камол ҳастанд ва фиристодани салавот боиси афзоиши мақоми онон назди Худо мешавад.[37]

Салавот агар ба Худо нисбат дода шавад, ба маънои раҳмат аст; агар ба фариштагон нисбат дода шавад, ба маънои истиғфор; ва агар ба инсонҳо нисбат дода шавад, ба маънои дуост.[38]

Фазилат ва осор

Дар манобеи ривоӣ савоб ва осори маънавӣ ва моддии фаровоне барои салавот баршумурда шудааст. Бархе аз ин осор иборатанд аз:

  1. Каффора аз гуноҳон;[39]
  2. Пок шудани гуноҳон;[40]
  3. Вазнинтарин амал дар тарозуи аъмол;[41]
  4. Кушода шудани дарҳои осмон ва рехтани гуноҳон;[42]
  5. Дӯстӣ бо Худо;[43]
  6. Дастёбӣ ба шафоати Пайғамбар;[44]
  7. Аз байн рафтани нифоқ (салавот бо овози баланд);[45]
  8. Ёдоварии матлаби фаромӯшшуда;[46]
  9. Истиғфори фариштагон (барои нависандаи зикри салавот);[47]
  10. Иҷобати дуо;[48]
  11. Наҷот аз оташи ҷаҳаннам;[49]
  12. Бароварда шудани сад ҳоҷат;[50]
  13. Салавоти Худо ва фариштагон бар гӯяндаи салавот;[51]
  14. Беҳтарин амал дар рӯзи ҷумъа;[52]
  15. Дарк кардани Имом Замон(аҷ) (зикри салавот пас аз намози субҳ ва намози зуҳр);[53]
  16. Кушода шудани даре аз дарҳои офият;[54]
  17. Беҳтарин дуо дар Каъба;[55]
  18. Пок шудани аъмол;[56]
  19. Равшанӣ дар қабр, сирот ва биҳишт;[57]
  20. Наздиктарин шахс ба Пайғамбар дар рӯзи қиёмат;[58]
  21. Баробарӣ бо тасбеҳ, таҳлил ва такбир.[59]


Оё бояд бар Оли Муҳаммад низ салавот фиристод?

Дар урфи шиа, салавот бар Пайғамбар ҳамвора бо зикри Оли ӯ гуфта мешавад[60] ва ба гуфтаи Соҳиби Ҷавоҳир, илова кардани «Ол» ба салавот аз аҳкоми зарурии мазҳаб шумурда мешавад;[61] Сайид Абулқосими Хӯӣ, аз мароҷеи тақлид, бо истинод ба бархе ривоятҳо[62] эҳтимол додааст, ки фиристодани салавот бар Пайғамбар бидуни зикри Ол ҳаром бошад.[63]

Ҳамчунин бар асоси ривоятҳое ки дар манобеи шиа ва суннӣ нақл шудааст, аз салавоти нопурра (фақат бар Пайғамбар) наҳй шудааст ва салавоти комил, фиристодан бар Муҳаммад ва Оли ӯ дониста шудааст.[64] Қозӣ Нуруллоҳи Шуштарӣ ин ривоятҳоро дар китоби Эҳқоқ-ул-ҳақ гирдоварӣ кардааст.[65]

Манзур аз «Ол» ба иттифоқи шиаён, панҷтан аз Оли або (Пайғамбар, Алӣ, Фотима, Ҳасан ва Ҳусайн) аст ки ояти татҳир дар бораи онон нозил шудааст. Ба гуфтаи Муқаддаси Ардабилӣ, аз уламои шиа, ин оят ҳамаи имомони маъсум ва ҳазрати Фотимаро низ дар бар мегирад, бинобар ин ҳамаи онҳо аз ҷумлаи «Ол» шумурда мешаванд.[66] Аҳли суннат низ манзур аз «Ол»-ро касоне медонанд, ки ояти татҳир дар бораи онон нозил шудааст, гарчанде дар бораи мисдоқи он назарҳои гуногун доранд.[67]

Ба гуфтаи Ибни Ҳаҷари Ҳайсамӣ, аз уламои аҳли суннат, салавоти дурусти Пайғамбар бо ибораи «Оллоҳумма салли ало Муҳаммад ва Оли Муҳаммад» шинохта мешавад ва бар ҳамин асос, дар мазҳаби шофеӣ фиристодани салавот бар Оли Муҳаммад воҷиб аст.[68]

Бо ин ҳол, ба гуфтаи Ибни Таймия, аз уламои салафимазҳаб, гарчанде бар асоси фармони Пайғамбар бояд илова бар Пайғамбар, бар Оли ӯ низ салавот фиристода шавад, аммо ин салавот нишонаи шиаён шудааст ва тарки он беҳтар аст.[69] Санъонӣ низ ишора кардааст ки ҳазфи «Ол» дар замони Банӣ Умайя ба сабаби тарси мардум ва тақия рух додааст.[70]

Бар асоси ривоятҳое ки дар сиҳоҳи ситтаи аҳли суннат нақл шудааст, Пайғамбар (с) фиристодани салавот бо ибораи «Оли Муҳаммад»-ро воҷиб донистааст.[71] Субкӣ, аз уламои аҳли суннат, таъбирҳои воридшуда дар ривоятҳои набавӣ барои салавот(52 лафз)-ро дар китоби Шифо-ус-сиқом гирдоварӣ кардааст; аксари онҳо «Оли Муҳаммад»-ро дар бар мегиранд ва ҳеҷ як аз онҳо салавот бар саҳоба ба шевае ки аҳли суннат маъмулан бар онон салавот мефиристанд, зикр накардаанд.[72]

Гуфта шуда, ки дар бораи салавот бар ғайри Пайғамбарон, аҳли суннат ихтилофи назар доранд; бархе онро нодуруст, бархе макруҳ ва бархе танҳо дар сурате ҷоиз медонанд ки аввал бар Пайғамбар ва сипас бар шахси дигар салавот фиристода шавад.[73]

Дар кадом мавридҳо бояд салавот фиристод?

Ояти салавот ба хатти сулси ҷалӣ, бо хатти Сайид Аҳмад Депелер — хушнависи турк

Ба назари машҳури фақеҳони шиа,[74] фиристодани салавот ҳангоми шунидани ном, куния ё лақабҳои Пайғамбар (с), ҳатто дар намоз, мустаҳаб аст.[75] Бархе фақеҳон ин амалро воҷиб донистаанд.[76] Ҳусайн Ваҳиди Хуросонӣ, аз мароҷеи тақлиди шиа, фиристодани салавот пас аз шунидани номи Имом Алӣ (а)-ро низ амали нек донистааст.[77]

Бар асоси ривоятҳо,[78] беҳтарин замон барои салавот шаб ва рӯзи ҷумъа аст.[79] Аз дигар мавридҳое ки ба зикри салавот тавсия шудааст, метавон ба ҳолатҳои зерин ишора кард:

Ибораҳои гуногуни салавот

Машҳуртарин салавот, ибораи «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد» [Оллоҳумма салли ало Муҳаммадин ва Оли Муҳаммад] аст, аммо дар бархе ривоятҳо шаклҳои дигари зикри салавот низ омадааст.[82] Ба гуфтаи бархе муҳаққиқон, дар Саҳифаи саҷҷодия бо 210 ибораи гуногун, зикри салавот баён шудааст.[83]

Бар асоси як ҳадис, Пайғамбар зикри дурусти салавотро «اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد» дониста ва аз гуфтан ба шакли «اللهم صلّ علی محمد و علی آل محمد» [Оллоҳумма салли ало Муҳаммадин ва ало Оли Муҳаммад] наҳй кардааст.[84] Сайид Алихони Кабир, муаллифи «Риёз-ус-соликин», ин ҳадисро муътабар надонистааст,[85] аммо Муҳаммадтақии Маҷлисӣ бар ин аст ки сираи муташарриа бар дурустии ин ҳадис далолат дорад.[86]

Хушнависии ояти салавот

Салавот бо «ва аҷҷил фараҷаҳум»

Мақолаи асосӣ: Аҷҷил фараҷаҳум

Бархе аз шиаён пас аз зикри салавот, ибораи «وَعَجِّل فَرَجَهُم» ба маънои «Фарҷи ононро наздик гардон» илова мекунанд.[87] Ин зикр дуоест барои таъҷил дар зуҳури Имом Маҳдӣ (аҷ).

Бар асоси ривоятҳое ки аз Имом Содиқ (а) нақл шудааст, барои ин амал дар шароит ва шумораи мушаххас, подошҳое ваъда дода шудааст, аз ҷумла:

  • Тавфиқи дидори Имом Маҳдӣ (аҷ)[88]
  • Шомил шудан дар зумраи ёрони махсуси ӯ[89]
  • Баҳрамандӣ аз шафоат дар қиёмат[90]

Эзоҳ

  1. ↑ Замонӣ, «Кайфияти салавот аз нигоҳи фариқайн», саҳ.31
  2. ↑ Иброҳимӣ, «Осор ва баракоти салавот», 1432ҳ.қ., саҳ.27–28
  3. ↑ Алавӣ, «Осори салавот дар фазои ривоёт», 1437ҳ.қ., саҳ.17
  4. ↑ Мусавӣ, «Салавот, аҳком ва осори он», саҳ.3
  5. ↑ Фаёз, «Фиқҳи фариқайн ва ҷойгоҳи Аҳли Байт (а) дар салавот», саҳ.165
  6. ↑ Ризоӣ, «Кайфият ва чигунагии салавот бар Пайғамбари аъзам (с) назди фариқайн», саҳ.74
  7. ↑ Ризоӣ, «Кайфият ва чигунагии салавот бар Пайғамбари аъзам (с) назди фариқайн», саҳ.74
  8. ↑ Мусавӣ, «Салавот, аҳком ва осори он», саҳ.21
  9. ↑ Мусавӣ, «Салавот, аҳком ва осори он», саҳ.21
  10. ↑ Мисбоҳи Яздӣ, «Саҳбои ҳузур», 1391ҳ.ш., саҳ.459
  11. ↑ Ризоӣ, «Кайфият ва чигунагии салавот бар Пайғамбари аъзам (с) назди фариқайн», саҳ.63
  12. ↑ Мовардӣ, ал-Ҳовий-ил-кабир, 1419ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.137
  13. ↑ Наҷафӣ, Ҷавоҳир-ул-калом, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, ҷ.11, саҳ.213–214
  14. ↑ Ҳусайнии Омилӣ, Мифтоҳ-ул-карома, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, ҷ.1, саҳ.478
  15. ↑ Макорими Шерозӣ, Паёми Имом Амирулмуъминин, 1386ҳ.ш., ҷ.3, саҳ.200
  16. ↑ Шоистарух, «Корбурдшиносии салавот дар таронаҳои кошту бардошти кишоварзӣ», саҳ.165–167
  17. ↑ Ҷовид, «Салавотхонӣ ҳунари ибодӣ-мазҳабии азёдрафта», саҳ.58
  18. ↑ Қазовӣ, «Хатми салавот», саҳ.371
  19. ↑ Нассоҷӣ, «Роиҳаи рӯҳафзои салавот», саҳ.59
  20. ↑ Қазовӣ, «Хатми салавот» саҳ.371
  21. ↑ Қазовӣ, «Хатми салавот» саҳ.371
  22. ↑ Шайх Тӯсӣ, Мисбоҳ-ул-мутаҳаҷҷид, 1411ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.50–51
  23. ↑ Ҷовид, «Салавотхонӣ ҳунари ибодӣ-мазҳабии азёдрафта», саҳ.58
  24. ↑ Ҷовид, «Салавотхонӣ ҳунари ибодӣ-мазҳабии азёдрафта» саҳ.58
  25. ↑ Ҷовид, «Салавотхонӣ ҳунари ибодӣ-мазҳабии азёдрафта» саҳ.54
  26. ↑ Ҷовид, «Салавотхонӣ ҳунари ибодӣ-мазҳабии азёдрафта» саҳ.54
  27. ↑ Шоҳ Неъматуллоҳи Валӣ, Девони ашъор, 1380ҳ.ш., саҳ.851
  28. ↑ Замонӣ, «Кайфияти салавот аз нигоҳи фариқайн», саҳ.30
  29. ↑ Иброҳимӣ, «Осор ва баракоти салавот», 1432ҳ.қ., саҳ.51
  30. ↑ Дурудгар, «Асрор ва осори салавот бар Паёмбар (с) ва Оли Паёмбар (с)», саҳ.15
  31. ↑ Мусавӣ, «Салавот, аҳком ва осори он», саҳ.24
  32. ↑ Камолӣ, «Нақди дидгоҳи адами интифои Паёмбар (с) аз дуо ва салавоти уммат, бо таъкид бар имкони рафъати дараҷаи он ҳазрат дар қавси сууд», саҳ.175
  33. ↑ Шаҳиди Сонӣ, «ар-Равзат-ул-баҳия», 1427ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.13
  34. ↑ Ниг.: Таботабоӣ, «Баррасиҳои исломӣ», 1388ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.150
  35. ↑ Омулӣ, «Ҳазору як нукта», 1365ҳ.ш., саҳ.186
  36. ↑ Шаҳиди Сонӣ, «ар-Равзат-ул-баҳия», 1427ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.13
  37. ↑ Маҷлисӣ, «Маръот-ул-уқул», 1404ҳ.қ., ҷ.12, саҳ.112–113; Мутаҳҳарӣ, «Муҷмӯаи осор», 1389ҳ.ш., ҷ.23, саҳ.316
  38. ↑ Таботабоӣ, «ал-Мизон», 1417ҳ.қ., ҷ.16, саҳ.329
  39. ↑ Шайх Садуқ, «Уюну ахбор-ир-Ризо (а)», 1378ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.294, ҳадиси 52
  40. ↑ Шуайрӣ, «Ҷомеъ-ул-ахбор», ал-Матбаат-ул-ҳайдария, саҳ.59
  41. ↑ Ҳимярӣ, «Қурб-ул-иснод», 1413ҳ.қ., саҳ.14, ҳадиси 45
  42. ↑ Шайх Садуқ, «ал-Амолӣ», 1376ҳ.ш., саҳ.580, ҳадиси 18
  43. ↑ Шайх Садуқ, «Илал-уш-шароеъ», 1385ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.34, ҳадиси 3
  44. ↑ Шуайрӣ, «Ҷомеъ-ул-ахбор», ал-Матбаат-ул-ҳайдария, саҳ.59
  45. ↑ Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.493, ҳадиси 13
  46. ↑ Шайх Садуқ, «Уюну ахбор-ир-Ризо (а)», 1378ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.66, ҳадиси 35
  47. ↑ Шаҳиди Сонӣ, «Муният-ул-мурид», 1409ҳ.қ., саҳ.347
  48. ↑ Шайх Тӯсӣ, «ал-Амолӣ», 1414ҳ.қ., саҳ.172, ҳадиси 42
  49. ↑ Шайх Садуқ, «Савоб-ул-аъмол», 1406ҳ.қ., саҳ.155
  50. ↑ Шайх Садуқ, «Савоб-ул-аъмол», 1406ҳ.қ., саҳ.156
  51. ↑ Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.492, ҳадиси 7
  52. ↑ Шайх Садуқ, «ал-Хисол», 1362ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.394, ҳадиси 101
  53. ↑ Шайх Тӯсӣ, «Мисбоҳ-ул-мутаҳаҷҷид», 1411ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.368
  54. ↑ Шуайрӣ, «Ҷомеъ-ул-ахбор», ал-Матбаат-ул-ҳайдария, саҳ.59
  55. ↑ Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.494, ҳадиси 17
  56. ↑ Ибни Ашъас, «Ҷаъфариёт», Мактабату Найнаво, саҳ.215–216
  57. ↑ Ровандӣ, «ад-Даавот», 1407ҳ.қ., саҳ.216, ҳадиси 581
  58. ↑ Табрасӣ, «Макорим-ул-ахлоқ», 1412ҳ.қ., саҳ.312
  59. ↑ Шайх Садуқ, «ал-Амолӣ», 1376ҳ.ш., саҳ.73, ҳадиси 4
  60. ↑ Фаёз, «Фиқҳи фариқайн ва ҷойгоҳи Аҳли Байт (а) дар салавот», саҳ.165
  61. ↑ Наҷафӣ, «Ҷавоҳир-ул-калом», Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, ҷ.10, саҳ.262
  62. ↑ Барои намуна ниг.: Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.495, ҳадиси 21; Шайх Садуқ, «ал-Амолӣ», 1376ҳ.ш., саҳ.200, ҳадиси 9
  63. ↑ Хуӣ, «Мавсуат-ул-Имом ал-Хуӣ», 1418ҳ.қ., ҷ.15, саҳ.256
  64. ↑ Барои намуна ниг.: Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.495; Харгӯшӣ, «Шараф-ул-Мустафо», 1424ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.107; Ҳайтамӣ, «ас-Савоиқ-ул-муҳриқа», 1417ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.430
  65. ↑ Шуштарӣ, «Эҳқоқ-ул-ҳақ», 1409ҳ.қ., ҷ.9, саҳ.524–611
  66. ↑ Муқаддаси Ардабилӣ, «Маҷмаъ-ул-фоида ва-л-бурҳон», 1403ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.277
  67. ↑ Ризоӣ, «Кайфият ва чигунагии салавот бар Пайғамбари аъзам (с) назди фариқайн», саҳ.74
  68. ↑ Ҳайтамӣ, «ас-Савоиқ-ул-муҳриқа», 1417ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.667
  69. ↑ Ибни Таймия, «Минҳоҷ-ус-суннат-ин-набавия», 1406ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.154
  70. ↑ Санъонӣ, «Субул-ус-салом», 1427ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.554
  71. ↑ Барои намуна ниг.: Бухорӣ, «Саҳеҳ ал-Бухорӣ», 1410ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.351; ҷ.7, саҳ.385; ҷ.10, саҳ.103; Ибни Ҳаҷҷоҷи Нишопурӣ, «Саҳеҳи Муслим», Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, ҷ.1, саҳ.305
  72. ↑ Ниг.: Субкӣ, «Шифо-ус-сиқом», 1429ҳ.қ., саҳ.407–412
  73. ↑ Мусавӣ, «Салавот, аҳком ва осори он», саҳ.11
  74. ↑ Нароқӣ, «Мустанад-уш-шиа», 1415ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.336
  75. ↑ Таботабоии Яздӣ, «Урват-ул-вусқо (муҳашшо)», 1419ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.619
  76. ↑ Барои намуна ниг.: Фозили Миқдод, «Канз-ул-ирфон», 1373ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.133; Шайх Баҳоӣ, «Мифтоҳ-ул-фалоҳ», 1405ҳ.қ., саҳ.38
  77. ↑ Ваҳиди Хуросонӣ, «صلوات فرستادن هنگام شنیدن نام امیرالمؤمنین(ع) در اذان و اقامه», сайти расмии дафтари Оятуллоҳ Ваҳиди Хуросонӣ
  78. ↑ Барои намуна ниг.: Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.429
  79. ↑ Нассоҷии Завора, «Салавот рамзи муҳаббат ва вафодорӣ ба Пайғамбар (с) ва хонадонаш (а)», саҳ.64
  80. ↑ Кулайнӣ, «ал-Кофӣ», 1407ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.324
  81. ↑ Нассоҷии Завора, «Салавот рамзи муҳаббат ва вафодорӣ ба Пайғамбар (с) ва хонадонаш (а)», саҳ.65–66
  82. ↑ Фаёз, «Фиқҳи фариқайн ва ҷойгоҳи Аҳли Байт (а) дар салавот», саҳ.168–169
  83. ↑ Самадониён ва Сабурӣ, «Салавот ва Пайғамбар (с) дар Саҳифаи саҷҷодия», саҳ.76–77
  84. ↑ Маҷлисӣ, «Лавомеи Соҳибқиронӣ», 1414ҳ.қ., ҷ.6, саҳ.647
  85. ↑ Маданӣ Шерозӣ, «Риёз-ус-соликин», 1409ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.427
  86. ↑ Маҷлисӣ, «Лавомеи Соҳибқиронӣ», 1414ҳ.қ., ҷ.6, саҳ.647
  87. ↑ «فرستادن صلوات با عجل فرجهم», сайти Тибён
  88. ↑ Шайх Тӯсӣ, «Мисбоҳ-ул-мутаҳаҷҷид», 1411ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.368
  89. ↑ Дайламӣ, «Аълом-уд-дин», 1408ҳ.қ., саҳ.367
  90. ↑ Сайид ибни Товус, «Ҷамол-ул-усбуъ», 1330ҳ.қ., саҳ.450

Сарчашма

  • Қуръон.
  • Алавӣ, Одил, «Осори салавот дар фазои ривоёт», Қум, Муассисаи исломии таблиғ ва иршод, 1437ҳ.қ.
  • Аскарӣ, Сайид Муртазо, «Мин сунан-ин-набӣ ас-салоту ало Муҳаммад ва Оли Муҳаммад (с)», Теҳрон, Машъар, бетаърих
  • Боқирии Бидаҳандӣ, «کتابنامۀ صلوات», маҷаллаи Улуми ҳадис, №13, пойизи 1378ҳ.ш.
  • Бухорӣ, Муҳаммад ибни Исмоил, «Саҳеҳ ал-Бухорӣ», Қоҳира, Вазорати авқоф, 1410ҳ.қ.
  • Ваҳиди Хуросонӣ, Ҳусайн, «صلوات فرستادن هنگام شنیدن نام امیرالمؤمنین(ع) در اذان و اقامه», сайти расмии дафтари Оятуллоҳ Ваҳиди Хуросонӣ, боздид: 1 озари 1403ҳ.ш.
  • Дайламӣ, Ҳасан ибни Муҳаммад, «Аълом-уд-дин фи сифот-ил-муъминин», Қум, Муассисату Ол-ил-байт (а), 1408ҳ.қ.
  • Дурудгар, Муҳаммадҷавод, «اسرار و آثار صلوات بر پیامبر(ص) و آل پیامبر(ص)», маҷаллаи Фарҳанги зиёрат, №7, тобистони 1390ҳ.ш.
  • Замонӣ, Муҳаммадҳасан, «کیفیت صلوات از نگاه فریقین», маҷаллаи Ҳикмат ва фалсафаи исломӣ, №8, тобистони 1382ҳ.ш.
  • Ибни Ашъас, Муҳаммад ибни Муҳаммад, «Ҷаъфариёт», Теҳрон, Мактабату Найнаво, бетаърих
  • Ибни Таймия, Аҳмад ибни Абдулҳалим, «Минҳоҷ-ус-суннат-ин-набавия фи нақзи калом-иш-шиат-ил-қадария», Риёз, Донишгоҳи Муҳаммад ибни Саъуд, 1406ҳ.қ.
  • Ибни Ҳанбал, Аҳмад, «Муснади Аҳмад», Бейрут, Муассисаи рисола, 1421ҳ.қ.
  • Ибни Ҳаҷҷоҷи Нишопурӣ, Муслим, «Саҳеҳи Муслим», Бейрут, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, бетаърих
  • Иброҳимӣ, Алӣ, «Осор ва баракоти салавот», Бейрут, 1432ҳ.қ.
  • Камолӣ, Муҳаммадҳодӣ ва дигарон, «نقد دیدگاه عدم انتفاع پیامبر(ص) از دعا و صلوات امت، با تأکید بر امکان رفعت درجه آن حضرت در قوس صعود», дар маҷаллаи Маорифи каломӣ, №26, баҳор ва тобистони 1400ҳ.ш.
  • Кулайнӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, «ал-Кофӣ», Теҳрон, Дор-ул-кутуб-ил-исломия, 1407ҳ.қ.
  • Маданӣ Шерозӣ, Сайид Алихони Кабир, «Риёз-ус-соликин», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1409ҳ.қ.
  • Макорими Шерозӣ, Носир, «Паёми Имом Амирулмуъминин (а)», Теҳрон, Дор-ул-кутуб-ил-исломия, 1386ҳ.ш.
  • Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, «Маръот-ул-уқул фи шарҳи ахбори Ол-ир-Расул (с)», таҳқиқ: Сайид Ҳошим Расулии Маҳаллотӣ, Теҳрон, Дор-ул-кутуб-ил-исломия, 1404ҳ.қ.
  • Маҷлисӣ, Муҳаммадтақӣ, «Лавомеи Соҳибқиронӣ», Қум, Исмоилиён, 1414ҳ.қ.
  • Мисбоҳи Яздӣ, Муҳаммадтақӣ, «Саҳбои ҳузур», таҳия: Асадуллоҳи Тӯсӣ, Қум, Муассисаи омӯзишӣ ва пажӯҳишии Имом Хумайнӣ (рҳ), 1391ҳ.ш.
  • Мовардӣ, Алӣ ибни Муҳаммад, «ал-Ҳови-л-кабир фи фиқҳи мазҳаб-ил-Имом аш-Шофеӣ», Бейрут, Дор-ул-кутуб-ил-илмия, 1419ҳ.қ.
  • Мусавӣ, Сайидризо, «صلوات، احکام و آثار آن», дар маҷаллаи Илоҳиёт ва ҳуқуқ, №30, зимистони 1387ҳ.ш.
  • Мутаҳҳарӣ, Муртазо, «Муҷмуаи осор», Теҳрон, Садро, 1389ҳ.ш.
  • Муқаддаси Ардабилӣ, Аҳмад ибни Муҳаммад, «Маҷмаъ-ул-фоида ва-л-бурҳон фи шарҳи иршод-ил-азҳон», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1403ҳ.қ.
  • Нароқӣ, Аҳмад ибни Муҳаммадмаҳдӣ, «Мустанад-уш-шиа фи аҳком-иш-шариа», Қум, Муассисату Ол-ил-байт (а), 1415ҳ.қ.
  • Нассоҷии Завора, Исмоил, «صلوات رمز محبت و وفاداری به پیامبر(ص) و خاندانش(ع)», дар маҷаллаи Дарсҳое аз мактаби Ислом, №6, шаҳривари 1382ҳ.ш.
  • Нассоҷӣ, Заҳро, «رایحه روح‌افزای صلوات», дар маҷаллаи Посдори Ислом, №303, исфанди 1385ҳ.ш. ва фарвардини 1386ҳ.ш.
  • Наҷафӣ, Муҳаммадҳасан, «Ҷавоҳир-ул-калом», Бейрут, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, бетаърих
  • Нисоӣ, Аҳмад ибни Шуайб, «Сунани Нисоӣ», Ҳалаб, Мактаб-ул-матбуот-ил-исломия, 1406ҳ.қ.
  • Раҳимӣ, Масъума, «جایگاه صلوات بر پیامبر(ص) و اهل‌بیت(ع) در قرآن، حدیث و ادعیه مأثوره», маҷаллаи Андешаҳои қуръонӣ, №№15 ва 16, баҳор ва зимистони 1400ҳ.ш.
  • Ризоӣ, Асадуллоҳ, «کیفیت و چگونگی صلوات بر پیامبر اعظم(ص) نزد فریقین», пажӯҳишномаи Ҳикмат ва фалсафаи исломӣ, №23, зимистони 1386ҳ.ш.
  • Ровандӣ, Саид ибни Ҳибатуллоҳ, «ад-Даавот», Қум, Мадрасаи Имом Маҳдӣ (аҷ), 1407ҳ.қ.
  • Рӯҳбахш, Раҳим, «صلوات سیاسی», маҷаллаи Замона, №21, хурдоди 1383ҳ.ш.
  • Сайид ибни Товус, Алӣ ибни Мӯсо, «Ҷамол-ул-усбуъ би камол-ил-амал-ил-машруъ», Қум, Дор-ур-разӣ, 1330ҳ.қ.
  • Самадониён, Маҳсан ва Умеди Сабурӣ, «صلوات و پیامبر(ص) در صحیفه سجادیه», маҷаллаи қуръонии Кавсар, №23, зимистони 1385ҳ.ш. ва баҳори 1386ҳ.ш.
  • Санъонӣ, Муҳаммад ибни Исмоил, «Субул-ус-салом шарҳу Булуғ-ил-маром», Риёз, Мактабат-ул-маориф, 1427ҳ.қ.
  • Саълбӣ, Аҳмад ибни Муҳаммад, «Кашф-ул-баён ан тафсир-ил-Қуръон», Бейрут, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, 1422ҳ.қ.
  • Сиҷистонӣ, Абидовуд Сулаймон ибни Ашъас, «Сунани Абидовуд», Бейрут, ал-Мактабат-ул-асрия, бетаърих
  • Субкӣ, Алӣ ибни Абдулкофӣ, «Шифо-ус-сиқом фи зиёрати хайр-ил-аном (с)», Теҳрон, Машъар, 1429ҳ.қ.
  • Таботабоии Яздӣ, Сайид Муҳаммадкозим, «ал-Урват-ул-вусқо фимо туамму биҳи-л-балво (муҳашшо)», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1419ҳ.қ.
  • Таботабоӣ, Муҳаммадҳусайн, «Баррасиҳои исломӣ», таҳқиқи Сайид Ҳодӣ Хусравшоҳӣ, Қум, Бӯстони китоб, 1388ҳ.ш.
  • Таботабоӣ, Сайид Муҳаммадҳусайн, «ал-Мизон фи тафсир-ил-Қуръон», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1417ҳ.қ.
  • Табрасӣ, Фазл ибни Ҳасан, «Макорим-ул-ахлоқ», Қум, Дор-уш-Шариф ар-Разӣ, 1412ҳ.қ.
  • Табронӣ, Сулаймон ибни Аҳмад, «ал-Муъҷам-ул-кабир», Қоҳира, Мактабату Ибни Таймия, 1415ҳ.қ.
  • Тирмизӣ, Муҳаммад ибни Исо, «Сунани Тирмизӣ», Қоҳира, Ширкату мактаба ва матбаа Мустафо ал-Бобӣ ал-Ҳалабӣ, 1395ҳ.қ.
  • Тоҳирзода, Асғар, «Салавот бар Пайғамбар (с) омили қудсӣ шудани рӯҳ», Исфаҳон, Лубб-ул-мизон, 1390ҳ.ш.
  • Фаёз, Муҳаммадисҳоқ, «ал-Истифтоот-уш-шаръия», бемакон, ал-Калимат-ут-тайиба, 1435ҳ.қ.
  • Фаёз, Муҳаммадсодиқ, «فقه فریقین و جایگاه اهل‌بیت(ع) در صلوات», дар Пажӯҳишномаи фиқҳӣ, №5, пойизи 1390ҳ.ш.
  • Фозили Миқдод, Миқдод ибни Абдуллоҳ, «Канз-ул-ирфон фи фиқҳ-ил-Қуръон», Теҳрон, Муртазавӣ, 1373ҳ.ш.
  • Хамсаии Қазвинӣ, Алӣ, «ас-Салавот мифтоҳу ҳалл-ил-мушкилот», Бейрут, Дор Кумайл, бетаърих
  • Харгӯшӣ, Абдулмалик ибни Муҳаммад, «Шараф-ул-Мустафо», Макка, Дор-ул-башоир-ил-исломия, 1424ҳ.қ.
  • Хӯӣ, Абулқосим, «Мавсуат-ул-Имом ал-Хуӣ», Қум, Муассисату эҳё осор-ил-Имом ал-Хуӣ, 1418ҳ.қ.
  • Шайх Баҳоӣ, Муҳаммад ибни Ҳусайн, «Мифтоҳ-ул-фалоҳ фи амал-ил-явм ва-л-лайла мин-ал-воҷибот ва-л-мустаҳаббот», Бейрут, Дор-ул-азвоъ, 1405ҳ.қ.
  • Шайх Муфид, Муҳаммад ибни Нуъмон, «ал-Иршод фи маърифати ҳуҷаҷ-ил-лоҳи ала-л-ибод», Қум, Конгресси Шайх Муфид (рҳ), 1413ҳ.қ.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «Илал-уш-шароеъ», Қум, Китобфурӯшии Доварӣ, 1385ҳ.ш.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «Маони-л-ахбор», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1403ҳ.қ.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «Савоб-ул-аъмол ва иқоб-ул-аъмол», Қум, Дор-уш-Шариф ар-Разӣ, 1406ҳ.қ.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «Уюну ахбор-ир-Ризо (а)», Теҳрон, Нашри Ҷаҳон, 1378ҳ.қ.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «ал-Амолӣ», Теҳрон, Китобчӣ, 1376ҳ.ш.
  • Шайх Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, «ал-Хисол», Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1362ҳ.ш.
  • Шайх Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, «Мисбоҳ-ул-мутаҳаҷҷид ва силоҳ-ул-мутааббид», Бейрут, Муассисату фиқҳ-иш-шиа, 1411ҳ.қ.
  • Шайх Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, «ал-Амолӣ», Қум, Дор-ус-сақофа, 1414ҳ.қ.
  • Шафеӣ, Алӣ, «Гавҳарҳои мансур», Теҳрон, Густариши роёна, 1398ҳ.ш.
  • Шаҳиди Сонӣ, Зайнуллоҳ ибни Алӣ, «Муният-ул-мурид фи адаб-ил-муфид ва-л-мустафид», Қум, Мактаб-ул-иълом-ил-исломӣ, 1409ҳ.қ.
  • Шаҳиди Сонӣ, Зайнуллоҳи Омилӣ, «ар-Равзат-ул-баҳия фи шарҳ-ил-лумъат-ид-димишқия», таҳқиқ: Ҳасан Қорубии Табрезӣ, Қум, Дор-ут-тафсир, 1427ҳ.қ.
  • Шоистарух, Илоҳа, «کاربردشناسی صلوات در ترانه‌های کاشت و برداشت کشاورزی», маҷаллаи Фарҳанги мардуми Эрон, №71, зимистони 1401ҳ.ш.
  • Шоҳ Неъматуллоҳи Валӣ, «Девони ашъор», Кирмон, Хадамоти фарҳангии Кирмон, 1380ҳ.ш.
  • Шуайрӣ, Муҳаммад ибни Муҳаммад, «Ҷомеъ-ул-ахбор», Наҷаф, ал-Матбаат-ул-ҳайдария, бетаърих
  • Шуштарӣ, Нуруллоҳ ибни Шарифуддин, «Эҳқоқ-ул-ҳақ ва изҳоқ-ул-ботил», Қум, Китобхонаи Оятуллоҳи Мараъшии Наҷафӣ (рҳ), 1409ҳ.қ.
  • Қазовӣ, Иффат, «Хатми салавот», дар китоби «Килк ва китоб», таълифи Расули Ҷаъфариён, бемакон, беном, 1393ҳ.ш.
  • Ҳайтамӣ, Аҳмад ибни Муҳаммад, «ас-Савоиқ-ул-муҳриқа ало аҳл-ир-рафз ва-з-залол ва-з-зиндиқа», Бейрут, Муассисат-ур-рисола, 1417ҳ.қ.
  • Ҳасанзодаи Омулӣ, Ҳасан, «Ҳазору як нукта», Теҳрон, Раҷо, 1365ҳ.ш.
  • Ҳимярӣ, Абдуллоҳ ибни Ҷаъфар, «Қурб-ул-иснод», Қум, Муассисату Ол-ил-байт (а), 1413ҳ.қ.
  • Ҳусайнии Ардаконӣ, Аҳмад, «Шарҳ ва фазоили салавот», Теҳрон, Миқот, 1375ҳ.ш.
  • Ҳусайнии Омилӣ, Сайид Муҳаммадҷавод, «Мифтоҳ-ул-карома фи шарҳи қавоид-ил-аллома», Бейрут, Дор эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, бетаърих
  • Ҷовид, Ҳушанг, «صلوات‌خوانی هنر عبادی مذهبی ازیادرفته», маҷаллаи Остони ҳунар, №№4 ва 5, тобистони 1392ҳ.ш.
  • «اهمیت فرستادن صلوات با عجل فرجهم», сайти Тибён, 29 озари 1390ҳ.ш., боздид: 1 озари 1403ҳ.ш.
Баргирифта аз "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Салавот&oldid=34645"