Jump to content

Рӯза

Аз wikishia
Фуруи дин
Бахше аз аҳкоми амалӣ ва фиқҳӣ
هیچ
Намоз
Дигар ибодатҳо
Аҳкоми таҳорат
Аҳкоми маданӣ
Аҳкоми хонавода
Аҳкоми қазоӣ
Аҳкоми иқтисодӣ
Уқуд
Муҳаррамот
Аҳкоми вобаста
Аҳкоми дигар

Рӯза (ба арабӣ: الصوم) худдорӣ аз хӯрдану нӯшидан ва баъзе корҳои дигар аз азони субҳ то азони мағриб бо нияту ангезаи итоат аз фармони Худост. Рӯза яке аз фаръҳои дини Ислом, аз беҳтарин ибодатҳо ва аз Аҳодиси буния-л-Ислом аст, ки динҳои қабл аз Ислом низ вуҷуд дошт. Рӯза аз назари фиқҳӣ ба чор қисми: воҷиб, мустаҳаб, макрӯҳ ва ҳаром ҷудо мешавад, ва рӯзаи моҳи рамазон аз рӯзаҳои воҷиб ба ҳисоб меравад.

Дар манобеъи динӣ барои рӯза таъсироти ахлоқӣ ва маънавӣ зикр шудааст, аз ҷумла: касби тақво, сипар аз оташи ҷаҳаннам, каффораи гуноҳон, закоти бадан ва дурӣ аз шайтон. Инчунин гуфта мешавад, ки рӯзадорӣ таъсири ҷисмонӣ ва равонӣ дорад, монанди кам кардани изтиробу афсурдагӣ, афзоиши иззати нафс ва пешгирӣ аз бемориҳои дилу раг.

Мубтилоти рӯза, ки бояд аз онҳо дурӣ кард, инҳоянд: хӯрдану нӯшидан, омезиши ҷинсӣ, дурӯғ бастан ба Худо, Пайғамбар (с) ва имомон (а), расонидани ғубори ғализ ба ҳалқ, боқӣ мондан бар ҷанобат, ҳайз, нифос, худирзоӣ, фурӯ бурдани тамоми сар дар об ва қай кардан. Касе, ки рӯза бар ӯ воҷиб аст, агар дониста яке аз мубтилоти рӯзаро анҷом диҳад, бояд қазои рӯзаро ба ҷо орад ва каффора бипардозад.

Ҷойгоҳу осори рӯзадорӣ

Рӯза ба маънои худдорӣ аз анҷоми корҳои муайян, монанди хӯрдану нӯшидан аз тулуи фаҷр (азони субҳ) то мағриб бо қасди қурбат аст.[1] Аммо, Алии Машкинӣ, фақеҳи шиа, рӯзаро омода кардани нафс барои дурӣ аз мубтилоти рӯза таъриф кардааст.[2] Ба ақидаи Сайид Муҳаммадҳусайни Табатобоӣ, муфассири шиа, Ислом дар рӯза танҳо худдорӣ аз хӯрдану нӯшиданро кофӣ намешуморад, балки дастур медиҳад, ки рӯзадор аз ҳар чизе, ки боиси олудагӣ ва иртикоби гуноҳ мегардад ё ӯро ба ҳавасу васвасаҳои нафсонӣ мекашонад, дурӣ ҷӯяд.[3] Сайид Муҳаммадкозими Яздӣ дар «Урват-ул-вусқо» воҷиб будани рӯзаро дар моҳи рамазон аз заруриёти дин шуморида ва мункири воҷиб будани рӯзаро дар ин моҳ мартад донистааст, ки қатли ӯ воҷиб аст.[4]

Рӯза аз беҳтарин ибодатҳо,[5] яке аз сутунҳои панҷгонаи Ислом,[6] навъе аз ҷиҳод[7] ва тарки он омили хориҷ шудан аз имон[8] дониста шудааст.

Далели воҷиб будани рӯза

Табатобоӣ ва Макорими Шерозӣ, аз муфассирони шиа, бо истифода аз ибораи «لعلکم تتقون؛ Бошад ки парҳезгорӣ кунед» дар ояти рӯза, фалсафаи рӯза гирифтанро расидан ба тақво медонанд.[9] Дар ривояте дар китоби «Илал-уш-шароеъ» иллати воҷиб будани рӯза чашондани сахтӣ ва ранҷи гуруснагӣ ба сарватмандони ҷомеа барои раҳми ба камбағалон оварда шудааст.[10]

Дар ривояти дигар омадааст, ки вақте Ҳазрати Одам аз дарахти мамнуа хӯрд, асари он то 30 рӯз дар шикамаш боқӣ монд ва аз ин рӯ, Худо 30 рӯз рӯза бар зуррияаш воҷиб кард.[11] Дар ривояте аз Имом Ризо (а) оид ба далели воҷиб будани рӯза, ба ёд овардани рӯзи қиёмат ва таваҷҷӯҳ ба сахтии он ишора шудааст.[12] Баъзеҳо низ солиҳияти баданро аз дигар далелҳои воҷиб будани рӯза медонанд ва онро ба ҳадиси «Суму тасиҳҳу» (мансуб ба Пайғамбар) истинод мекунанд.[13]

Таъсири шахсӣ ва иҷтимоии рӯзадорӣ

Дар ривоятҳои нақлшуда аз маъсумин, таъсиру натиҷаҳое барои рӯза зикр шудааст, ки баъзе аз онҳо инборатанд аз:

  • Восилаи имтиҳон ва тасдиқи ихлос;[14]
  • Закоти бадан;[15]
  • Сипар аз оташи охират;[16]
  • Иҷобати дуо,[17] хусусан дар вақти ифтор;[18]
  • Тандурустӣ;[19]
  • Қувват ёфтани хотира;[20]
  • Дурӣ аз шайтон;[21]
  • Подоши вижаи Илоҳӣ;[22]
  • Иштиёқи биҳишт ба рӯзадор.[23]

Ба қавли Абдуллоҳ Ҷаводии Омулӣ дар тафсири «Тасним», рӯза рӯҳияи назм, қаноат ва сабр дар баробари гуноҳону мушкилоти зиндагӣ дар шахс ва ҷомеаро қувват мебахшад.[24]

Инчунин, бар асоси таҳқиқоти тиббӣ, рӯза дар тандурустӣ ва саломатии ҷисм ва рӯҳ муфид аст.[25] Таъсири мусбат дар системаи иммунӣ, кам кардани изтиробу афсурдагӣ, солимии рӯҳӣ, афзоиши иззати нафс ва пешгирӣ аз бемориҳои дилу раг аз ҷумлаи таъсироти рӯза дар солимии ҷисм ва рӯҳ ба шумор мераванд.[26]

Пешинаи рӯзадорӣ

Мувофиқи ояти 183 сураи Бақара, рӯза дар динҳои қабл аз Ислом вуҷуд доштааст.[27] Дар Таврот[28] ва Инҷил[29] аз рӯза гирифтани умматҳои пешин ҳикоятҳо зикр шудааст. Ба тасриҳи Таврот, Ҳазрати Мусо (а) пеш аз гирифтани Алвоҳ, чиҳил шабонарӯз рӯза гирифт.[30] Дар Қуръон аз рӯза гирифтани Закориё (а)[31] ва Ҳазрати Марям (с)[32] ёд шудааст. Дар ривоятҳо[33] низ аз рӯза дар динҳои қабл аз Ислом сухан ба миён омадааст. Ҳамчунин гуфта мешавад, ки рӯза дар байни қабилаҳои дигар қабл аз Ислом, монанди мисриҳо, юнониҳо, румиҳо ва ҳиндуҳои қадим низ вуҷуд доштааст.[34]

Бар асоси манобеъи исломӣ, рӯзаи моҳи рамазон дар 2-юми шаъбон[35] ё 28 шаъбон дар соли 2-юми ҳиҷрӣ, 13 рӯз пас аз тағйири қибла воҷиб шуд.[36] Ин фармон ва баъзе аҳкоми марбут ба он дар Қуръон омадааст.[37] Дар аввали ташриъи ҳукми рӯза, рӯзадорон пас аз ифтор танҳо то пеш аз хобидан иҷозат доштанд, ки ғизо бихӯранд ва муносибати ҷинсӣ дар тамоми моҳи рамазон ҳаром буд, аммо ин ду ҳукм баъд аз чанд вақт мансух шуд.[38]

Ақсоми рӯза

Рӯзаи воҷиб
Рӯзаи ҳаром
  • Рӯзаи иди Фитр ва иди Қурбон
  • Рӯзаи явмушшак ба нияти аввали моҳи рамазон
  • Рӯзаи касе ки яқин ё гумон дорад, ки рӯза барояш зарар дорад.
  • Рӯзаи мустаҳаббии зан бидуни иҷозати шавҳар
  • Рӯзаи висол
  • Рӯзаи назр барои муваффақ шудан ба корҳои ҳаром. Мулло Маҳдии Нароқӣ дар шумори рӯзаҳои ҳаром дар таърифи "рӯзаи назри маъсият" зикр кардааст, ки агар касе ин гуна назр кунад, ки: «Агар муваффақ ба анҷоми маъсияти хос шудам, рӯза хоҳам гирифт», ин гуна назр ботил ва гирифтани рӯза низ ҳаром аст.[40]
  • Рӯзаи сокут ё рӯзаи самт: яъне ният кардан, ки шахс дар тӯли рӯз ё қисме аз соатҳои он дар ҳоли рӯза ҳарф назанад.
  • Рӯза дар аёми ташриқ (11, 12 ва 13 зулҳиҷҷа) барои касе, ки дар Мино аст.
  • Рӯзаи мустаҳаббии фарзанд, агар ба волидайн озор расонад.[41]
  • Рӯзаи бемор, агар ба воситаи рӯза зараре ба ӯ расад.[42]
Рӯзаи макрӯҳ[Ёддошт 1]
  • Рӯзаи рӯзи ошуро
  • Рӯзаи рӯзи арафа барои касе ки метарсад барои хондани дуои арафа дучори сустию беҳолӣ шавад.
  • Рӯзаи рӯзе ки шак дорад рӯзи арафа аст, ё иди Қурбон.
  • Рӯзаи мустаҳаббии меҳмон бидуни ризояти мизбон.
  • Қазои рӯзаи воҷибе ки фурсат барои гирифтанаш ҳаст, бидуни ризояти мизбон.
  • Рӯзаи мустаҳаббӣ дар сафар.
  • Рӯзаи мустаҳаббии фарзанд бидуни иҷозати пабар.[43]
Рӯзаи мустаҳаб

Дар тамоми рӯзҳои сол (ҷуз рӯзҳои мустаҳаб, макруҳ ва ҳаром), гирифтани рӯза мустаҳаб аст, аммо дар баъзе рӯзҳо таъкиди бештар шудааст, монанди: рӯзаи се рӯз дар ҳар моҳи қамарӣ (аввалин панҷшанбе, чоршанбеи баъд аз рӯзи даҳум (то пеш аз бистум) ва охирин панҷшанбеи ҳар моҳи қамарӣ); рӯза дар моҳи раҷаб ва шаъбон; рӯзи иди Ғадир (18 зулҳиҷҷа); рӯзи Мабъас (27 Раҷаб); рӯзи таваллуди Пайғамбар (17 рабиъ-ул-аввал); рӯзи даҳв-ул-арз (25 зулқаъда); рӯзи Арафа (9 зулҳиҷҷа) – агар муҷиби сустию заъф дар хондани дуо нашавад; рӯзи Мубоҳала (24 зулҳиҷҷа); панҷшанбеҳо ва ҷумъаҳо; рӯзи Наврӯз (1 фарвардин) ва рӯзаи нимаи ҷамоди-ул-аввал (15 ҷамоди-ул-аввал).[44]

Аҳкоми рӯза

Мубтилоти рӯза

Мақолаи асосӣ: Мубтилоти рӯза

Мувофиқи аҳкоми фиқҳӣ, иҷрои баъзе корҳо дар ҳоли рӯза мемнуъ аст:

  1. Хӯрдан ва нӯшидан
  2. Омезиши ҷинсӣ
  3. Дурӯғ бастан ба Худо, Расули Худо (с) ва имомони маъсум (а)
  4. Расонидани ғубори ғализ ба ҳалқ
  5. Боқӣ мондан бар ҷанабат, ҳайз ва нифос то азони субҳ
  6. Истимно (худэрзоӣ)
  7. Имола (танқия кардан) бо моеъот
  8. Фурӯ бурдани тамоми сар дар об
  9. Қай кардан
  10. Нияти қатъи рӯза ё нияти иҷрои яке аз мубтилот

Макруҳоти рӯза

Мувофиқи гуфтаи фақеҳон, иҷрои баъзе корҳо дар ҳоли рӯза макруҳ аст: - Ламс кардан, бӯсидан ва мулотифа бо ҳамсар - Сурма кашидан - Ҳар кори, ки боиси заъф шавад - Бӯйидан гулҳо - Тар кардани либос - Ҳар кори, ки боиси хунолуд шудани даҳон шавад (мас., дандон кашидан) - Мазмуза кардани об бидуни далели ақлӣ

Касоне, ки набояд рӯза бигиранд

Рӯзаи моҳи рамазон бар ҳар мукаллаф воҷиб аст, магар ин афрод:

  1. Пире, ки қодир ба рӯза гирифтан нест ё барои ӯ хеле душвор аст. Дар сурати дуюм, барои ҳар рӯз як муди таом ба камбағал додан лозим аст.
  2. Беморӣ, ки ташнагӣ ва ҳароратро наметавонад ҳисоб кунад. Дар сурати дуюм, ҳар рӯз як мудди таом ба камбағал додан лозим аст.
  3. Занҳои ҳомила ё ширдиҳанда, ки рӯза барои кӯдак ё худаш зарар дорад. Барои ҳар рӯз як мудди таом додан ва қазои рӯзаҳо воҷиб аст.
  4. Заъфи ҷисмонӣ, ки рӯза гирифтан барои шахс душвор ё зарарнок аст. Қазо воҷиб аст ва агар то Рамазони навбатӣ қазо карда натавонад, барои ҳар рӯз як мудди таом додан лозим аст.
  5. Мусофир (агар камтар аз 10 рӯз дар маҳал боқӣ монад). Касоне, ки зиёд сафар мекунанд (мас., рондагон) аз ин ҳукм истисно ҳастанд.

Ифтор ё боз кардани рӯза

Мақолаҳои асосӣ: Ифтор ва Ифторӣ

Шикастани рӯзаро ифтор меноманд. Мувофиқи назари фақеҳони шиа, рӯзадор бояд то мағриби шаръӣ (азони мағриб) ифтор накунад. Дар ривоятҳо зикр шудааст, ки хондани дуо ва қироати сураи Қадр ва боз кардани рӯза бо об, шир ва хурмо мустаҳаб аст.

Ифторӣ додан ба рӯзадор фазли зиёд дорад. Мувофиқи хутбаи Шаъбония, ҷазои ифторӣ додан ба як муъмин дар моҳи рамазон баробари озод кардани як банда ва боиси мағфирати гуноҳон аст.

Қазо ва каффораи рӯза

Мақолаи асосӣ: Каффораи рӯза
  • Ҳар кас, ки рӯзаи Рамазонро бидуни узр нагирифта бошад, бояд онро қазо кунад. Қазо ҳатман то пеш аз Рамазони навбатӣ воҷиб аст.
  • Агар шахс бо узри беморӣ рӯза нагирифта ва то соли оянда ҳам қодир набошад, қазо воҷиб нест, аммо барои ҳар рӯз як мудди таом ба камбағал додан лозим аст.
  • Агар шахс бо амад ва бидуни узри шаръӣ рӯзаро шиканад, ғайр аз қазо, каффора низ воҷиб аст:
  1. Таъом додани 60 камбағал
  2. 60 рӯз рӯза (31 рӯз пай дар пай)
  • Агар рӯза бо кори ҳаром (мас., хӯрдани май ё зино) шикаста шавад, каффораи ҷамъ (ҳам 60 рӯз рӯза ва ҳам таъми 60 камбағал) воҷиб аст.

Ҳаром будани рӯзахорӣ дар ҳузури мардум

Дар фиқҳи исломӣ, рӯзахӯрӣ дар ҳузури омма ҳаром аст ва таъзир дорад.

Дараҷоти рӯза

1. Рӯзаи умум – худдорӣ аз хӯрдану нӯшидан ва ғаризаи ҷинсӣ. 2. Рӯзаи хос – назорат кардани гӯш, чашм, забон ва дигар ҷоварҳи аз гуноҳ. 3. Рӯзаи хоссулхос – дурӣ аз ҳамаи чизҳое, ки Худо намеписандад ва пур кардани дил аз зикри Худо.

Дар ҳадисҳо зикр шудааст, ки рӯзаи ҳақиқӣ танҳо худдорӣ аз хӯрдан нест, балки рӯзаи чашм, гӯш, мӯй ва пӯст низ мебошад.

Китобшиносӣ

Осори мустақил дар бораи рӯза таълиф шудаанд, ки бештар ба аҳкоми он пардохтаанд. Баъзе аз онҳо инҳоянд:

  • «Ас-Савм фи-ш-шариъати-л-исломияти-л-ғарро», таълифи Ҷаъфар Субҳонӣ, нашриёти Муассисаи Имом Содиқ (а).
  • «Нӯри молкути рӯза», таълифи Сайид Муҳаммадҳусайн Ҳусайни Теҳронӣ, нашриёти Мактаби Вaҳй.
  • «Аҳкоми рӯза», таълифи Муҳаммадҳусайн Фалoҳзода, нашриёти Амиркабир.
  • «Аҳком, асрор ва фоидаҳои рӯза», таълифи Муҳйиддини Масту, ки дар бораи аҳкоми рӯза аз мавқеи фиқҳи шофеъӣ навишта шуда ва ба фоидаҳо ва мавзӯъҳои таърихӣ низ пардохтааст.
  • «Рӯза метавонад ҳаёти туро наҷот диҳад», таълифи Ҳерберт М. Шелтон, тарҷумаи Мошоаллоҳи Фаррухда, нашриёти Насли Навондиш.
  • «Аҳкоми рӯза: шароити рӯза, муфтироти рӯза, қазо ва каффора», таҳқиқоти Пажуҳишгоҳи Боқирул-улум (а) дар ду ҷилд.
  • «Рӯза табобати бемориҳои ҷон ва бадан», таълифи Ҳусайн Мусанвирод, Дар нашриёти Исломӣ.

Эзоҳ

  1. ↑ Мишкинӣ, Мусталоҳоти-л-фиқҳ, 1392ҳ.ш., саҳ.363
  2. ↑ Мишкинӣ, Мусталоҳоти-л-фиқҳ, 1392ҳ.ш., саҳ.363
  3. ↑ Тобатабоӣ, Таолими Ислом, 1387ҳ.ш., саҳ.272
  4. ↑ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо, 1421ҳ.қ., ҷ. 3, саҳ.521
  5. ↑ Наҷафӣ, Ҷавҳар-ул-калом, 1404ҳ.қ., ҷ. 16, саҳ.181
  6. ↑ Ниг.: Кулайнӣ, Ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.18–24 ва ҷ. 4, саҳ.62
  7. ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ. 93, саҳ.257, ҳадис 14
  8. ↑ Садуқ, Ман ло яҳзуруҳу-л-фақиҳ, 1413ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.118, ҳадис 1892
  9. ↑ Ниг.: Тобатабоӣ, Ал-Мизон, 1417ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.8; Макорими Шерозӣ, Тафсири намуна, 1374ҳ.ш., ҷ. 1, саҳ.623–624
  10. ↑ Садуқ, Илал-уш-шароиъ, Ал-Мактабат-ул-ҳайдарӣ, ҷ.2, саҳ.378
  11. ↑ Садуқ, Илал-уш-шароиъ, Ал-Мактабат-ул-ҳайдарӣ, ҷ.2, саҳ.378
  12. ↑ Ниг.: Уюну ахбори-р-Ризо (а), 1378ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.116
  13. ↑ Сӯрии Лакӣ, Фалсафаи вуҷуби рӯза, саҳ.32–33
  14. ↑ Наҳҷ-ул-балоға, тасҳеҳи Субҳи Солеҳ, ҳикмат 252, саҳ.512
  15. ↑ Садуқ, Ман ло яҳзуруҳу-л-фақиҳ, 1413ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.75, ҳадис 1774
  16. ↑ Кулайнӣ, Ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ. 4, саҳ.62, ҳадис 1; Ибни Шуъба, Туҳаф-ул-уқӯл, 1363ҳ.қ., саҳ.258
  17. ↑ Кулайнӣ, Ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.510
  18. ↑ Ровандӣ, Ад-Даъавот, 1366ҳ.ш., ҷ. 1, саҳ.27
  19. ↑ Поянда, Наҳҷ-ул-фасоҳа, 1387ҳ.ш., саҳ.547, ҳадис 1854
  20. ↑ Табарсӣ, Макорим-ул-ахлок, 1412ҳ.қ., саҳ.51
  21. ↑ Кулайнӣ, Ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ. 4, саҳ.62
  22. ↑ Садуқ, Ман ло яҳзуруҳу-л-фақиҳ, 1413ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.75, ҳадис 1773
  23. ↑ Нурӣ, Мустадрак-ул-васоил, 1408ҳ.қ., ҷ.7, саҳ.400
  24. ↑ Ҷаводии Омулӣ, Тафсири тасним, 1389ҳ.ш., ҷ.9, саҳ.288
  25. ↑ Ризоӣ, «Рӯзадорӣ ва саломат аз нигоҳи пизишкӣ», сомонаи иттилоотии Ҳавза
  26. ↑ Ризоӣ, «Рӯзадорӣ ва саломат аз нигоҳи пизишкӣ», сомонаи иттилоотии Ҳавза
  27. ↑ Ниг.: Тобатабоӣ, Ал-Мизон, 1390ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.7 ва 8
  28. ↑ Ниг.: Сифри Хуруҷ, фасли 34, ояти 28; Китоби дувуми Самуил, фасли 12, ояти 16; Китоби дувуми Таворих, фасли 20, ояти 3
  29. ↑ Инҷили Луқо, фасли 2, ояти 37; фасли 4, ояти 2; фасли 5, ояти 34
  30. ↑ Сифри Ташреҳ, фасли 9, ояти 9
  31. ↑ Ниг.: Тобатабоӣ, Ал-Мизон, 1390ҳ.қ., ҷ. 2, саҳ.7
  32. ↑ Сураи Марям, ояти 26
  33. ↑ Барои намуна ниг.: Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ. 13, саҳ.427 ва ҷ. 17, саҳ.292
  34. ↑ Ниг.: Тобатабоӣ, Ал-Мизон, 1390ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.7
  35. ↑ Қумӣ, Вақоеъ-ул-айём, 1389ҳ.ш., саҳ.495
  36. ↑ Яъқубӣ, Таърихи Яъқубӣ, Дори Садр, ҷ. 2, саҳ.42
  37. ↑ Сураи Бақара, оятҳои 183–185 ва 187
  38. ↑ Табарсӣ, Ҷавомеъ-ул-ҷомеъ, Ҷомеаи мударрисин, ҷ.1, саҳ.106; Ҳурри Омилӣ, Васоил-уш-шиа, 1409ҳ.қ., ҷ.7, саҳ.81
  39. ↑ Тобатабоӣ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо, 1420ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.658
  40. ↑ Нароқӣ, Тазкират-ул-аҳбоб, 1383ҳ.ш., саҳ.104
  41. ↑ Тобатабоӣ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо, 1420ҳ.қ., ҷ. 3, саҳ.661–663
  42. ↑ Нароқӣ, Тазкират-ул-аҳбоб, 1383ҳ.ш., саҳ.104
  43. ↑ Тобатабоӣ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо, 1420ҳ.қ., ҷ. 3, саҳ.660–661
  44. ↑ Тобатабоӣ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо, 1420ҳ.қ., ҷ. 3, саҳ.658–660

Ёддошт

  1. ↑ Кароҳат дар ин ҷо ба маънии савоби камтар аст.(Тобатабоӣ Яздӣ, Ал-Урват-ул-вусқо (Муҳашшо), 1419ҳ.қ., ҷ. 3, саҳ.521)

Сарчашма

  • «کاهش ۵ تا ۳۳ درصدی جرایم در ماه رمضان»، پایگاه خبری آفتاب, Сомонаи хабарӣ Офтоб, санаи нашр: 26 тири 1392ҳ.ш., санаи дидан: 16 урдибиҳишт 1399ҳ.ш.
  • «نظر مراجع عظام تقلید پیرامون روزه‌داری با ضعف جسمانی»، خبرگزاری رسمی حوزه،, Хабаргузории расмии Ҳавза, санаи нашр: 16 тири 1393ҳ.ш., санаи дидан: 16 урдибиҳишти 1399ҳ.ш.
  • «نقش روزه در تعالی انسان از منظر عرفان اسلامی», Сомонаи хабаргузории Шабистон, санаи нашр: 7 урдибиҳишти 1401ҳ.ш., санаи дидан: 12 урдибиҳишти 1402ҳ.ш.
  • «Fasting», Encyclopedia Iranica, санаи дидан: 16 урдибиҳишти 1399ҳ.ш.
  • Айёшӣ, Муҳаммад ибни Маъсуд, Тафсири Айёшӣ, тасҳеҳи Сайид Ҳошим Расулӣ Маҳаллотӣ, Теҳрон, Китобхонаи илмӣ, чопи аввал, 1380ҳ.қ.
  • Аллома Ҳиллӣ, Ҳасан ибни Юсуф ибни Мутаҳҳар, Тазкират-ул-фуқаҳо, Қум, Муассисаи Оли Байт (а), чопи аввал, 1414ҳ.қ.
  • Ансориён, Ҳусайн, Ирфони Исломӣ, Қум, Дор-ул-ирфон, 1386ҳ.ш.
  • Ибни Шуъба, Ҳасан ибни Алӣ, Туҳаф-ул-уқул, Қум, Муассисаи Нашри Исломӣ, 1363ҳ.ш.
  • Имом Содиқ (мансуб), Мисбоҳу-ш-шариа, Байрут, Аъламӣ, чопи аввал, 1400ҳ.қ.
  • Имом Хумайнӣ, Сайид Рӯҳуллоҳ, Истифтоъот, Қум, Дар нашри Исломӣ, б.т.
  • Имом Хумайнӣ, Сайид Рӯҳуллоҳ, Тавзеҳ-ул-масоил (Муҳашшӣ), таҳқиқ ва тасҳеҳи Сайид Муҳаммадҳусайни Бониҳошими Хумайнӣ, Қум, Дар нашри Исломӣ, чопи ҳаштум, 1424ҳ.қ.
  • Имом Хумайнӣ, Сайид Рӯҳуллоҳ, Таҳрир-ул-васила, Қум, Дор-ул-илм, чопи аввал, б.т.
  • Колинӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, Ал-Кофӣ, Теҳрон, Дор-ул-кутуби Исломӣ, чопи чорум, 1407ҳ.қ.
  • Машкинӣ, Алӣ, Мусталоҳоти-л-фиқҳ, таҳқиқи Ҳамид Аҳмадӣ Ҷалфоӣ, Қум, Муассисаи илмӣ ва фарҳангии Дор-ул-ҳадис, 1392ҳ.ш./1434ҳ.қ.
  • Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳор-ул-анвор, Байрут, Дор иҳёи-т-тураси-л-арабӣ, чопи дувум, 1403ҳ.қ.
  • Муассисаи доират-ул-маъорифи фиқҳи исломӣ, Фарҳанги фиқҳи мувофиқи мактаби Оли Байт (а), Қум, Муассисаи доират-ул-маъорифи фиқҳи исломӣ, чопи дувум, 1385ҳ.ш.
  • Муҳаққиқ Ҳиллӣ, Ҷаъфар ибни Ҳасан, Шароиъ-ул-Ислом фи масоили-л-ҳалол ва-л-ҳаром, Қум, Исмоилиян, чопи дувум, 1408ҳ.қ.
  • Наҷафӣ, Муҳаммадҳасан, Ҷавҳар-ул-калом фи шарҳи шароиъи-л-Ислом, Байрут, Дор иҳёи-т-тураси-л-арабӣ, чопи ҳафтум, 1404ҳ.қ.
  • Нурӣ, Мирзо Ҳусайн, Мустадрак-ул-васоил, Қум, Муассисаи Оли Байт (а), чопи аввал, 1408ҳ.қ.
  • Поянда, Абулқосим, Наҳҷ-ул-фасоҳа, Қум, Дор-ул-илм, 1387ҳ.ш.
  • Ризоӣ, Алӣ, «روزه‌داری و سلامت از نگاه پزشکی», Сомонаи иттилоотии Ҳавза, санаи дидан: 16 урдибиҳишт 1399ҳ.ш.
  • Ровандӣ, Қутбуддин, Ад-Даъавот, Мактаби Имом Маҳдӣ (аҷ), 1366ҳ.ш.
  • Садӯқ, Муҳаммад ибни Алӣ, Ман ло яҳзур-ул-фақиҳ, таҳқиқи Алиакбар Ғаффорӣ, Қум, Дар нашри Исломӣ, чопи дувум, 1413ҳ.қ.
  • Садӯқ, Муҳаммад ибни Алӣ, Уюну ахбори Ризо (а), таҳқиқи Маҳди Лоҷурдӣ, Теҳрон, Нашри Ҷаҳон, чопи аввал, 1378ҳ.қ.
  • Сӯри Лакӣ, Ҳусайн, «Фалсафаи вуҷуби рӯза», Посдори Ислом, № 228, Озар 1379ҳ.ш.
  • Табарсӣ, Ҳасан ибни Фазл, Макорим-ул-ахлок, Қум, Нашриёти Шариф Разавӣ, чопи чорум, 1412ҳ.қ.
  • Табарсӣ, Ҳасан ибни Фазл, Ҷавомеъ-ул-ҷомеъ, таҳқиқи Муассисаи Нашри Исломӣ, Қум, Ҷомеаи мударрисӣн.
  • Тамӣмӣ Омадӣ, Абдулвоҳид ибни Муҳаммад, Ғурар-ул-ҳикам ва дурар-ул-калим, тасҳеҳи Сайид Маҳди Раҷоӣ, Қум, Дор-ул-китоби Исломӣ, чопи дувум, 1410ҳ.қ.
  • Тобатобоӣ Яздӣ, Сайид Муҳаммадкозим, Ал-Урват-ул-вускӯ (Муҳашшӣ), ҷ.1, Қум, Дар нашри Исломӣ, чопи аввал, 1419ҳ.қ.
  • Тобатобоӣ Яздӣ, Сайид Муҳаммадкозим, Ал-Урват-ул-вускӯ (Муҳашшӣ), ҷ.3, Қум, Дар нашри Исломӣ, чопи аввал, 1420ҳ.қ.
  • Тобатобоӣ, Сайид Муҳаммадҳусайн, Ал-Мизон фи тафсири-л-Қуръон, Қум, Дар нашри Исломӣ.
  • Тобатобоӣ, Сайид Муҳаммадҳусайн, Таълими Ислом, бо гирдоварӣ Ҳодӣ Хусравишоҳӣ, Қум, Нашриёти Бустони китоб, 1387ҳ.ш.
  • Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, Ал-Амолӣ, Қум, Дору-с-сақофа, чопи аввал, 1414ҳ.қ.
  • Яъқубӣ, Аҳмад ибни Исҳоқ, Таърихи Яъқубӣ, Байрут, Дору содир, б.т.
  • Қуммӣ, Алӣ ибни Иброҳим, Тафсири Қуммӣ, тасҳеҳи Таййиб Мӯсавӣ Ҷазоирӣ, Қум, Дор-ул-китоб, чопи сеюм, 1404ҳ.қ.
  • Ҳурр Омолӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, Васоилу-ш-шиа, Қум, Муассисаи Оли Байт (а), 1409ҳ.қ.
  • Ҳурр Омолӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, Ҳидоят-ул-умма ила аҳкоми-л-аимма, Бунёди Пажуҳишҳои Исломии Остони Қудси Разавӣ, 1412ҳ.қ.
  • Ҷаводӣ Омолӣ, Абдуллоҳ, Тафсири Тасним, Қум, Нашриёти Исро, чопи сеюм, 1389ҳ.ш.
  • Ибни Абилҳадид, Шарҳи Наҳҷ-ул-балоға, таҳқиқи Муҳаммад Абулфазли Иброҳим, Қум, Китобхонаи Оятуллоҳ Маръашӣ Наҷафӣ, чопи аввал, 1404ҳ.қ.
Баргирифта аз "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Рӯза&oldid=31628"