Jump to content

Сутуни ҳарас

Аз wikishia

Сутуни ҳарас (форсӣ: ستون حَرَس) ба маънои сутуни посбон, яке аз сутунҳои Масҷидуннабӣ дар наздикии ҳуҷраи Пайғамбар аст, ки Имом Алӣ (а) шабҳо дар канори он ба посбонӣ меистод, то касе ба Пайғамбар (с) осебе нарасонад. Ин сутун ба сабаби ҳамин нақши муҳофизатӣ, бо номи «Сутуни Имом Алӣ (а)» низ машҳур аст. Дар охири умри Пайғамбари Ислом, ба сабаби афзоиши хатарҳои эҳтимолӣ, муҳофизоне барои ӯ таъин шуданд.

Ин сутун ҳамчун мусаллои Алӣ ибни Абитолиб низ шинохта мешавад, зеро Имом Алӣ (а) дар ин макон ба ибодат ва адои намоз мепардохт. Ба сабаби нисбат додани он ба Имом Алӣ (а), содоти Мадина дар бархе давраҳо барои хондани намоз дар канори ин сутун гирд меомаданд. Дар бозсозии баъдии Масҷидуннабӣ, ин сутун дар канори зарреҳи Пайғамбари Ислом қарор гирифт.

Муаррифӣ

Сутуни ҳарас ё сутуни маҳрас, ки бо номи сутуни Имом Алӣ (а) низ машҳур аст,[1] яке аз сутунҳои таърихии Масҷидуннабӣ аст, ки дар канори хонаи Пайғамбар (с) қарор доштааст.[2]

Вожаи «Ҳарас» аз решаи «ҳиросат» ба маънои посбонӣ ва нигаҳбонӣ гирифта шудааст.[3] Ин номгузорӣ ба сабаби нақши муҳофизатии ин макон дар даврони Пайғамбар (с) сурат гирифтааст. Дар охири умри набавӣ, бо тасмими Пайғамбар (с), муҳофизоне барои ҳифзи ҷони ӯ таъин шуданд.[4] Ин муҳофизон пас аз бозгашти Пайғамбар (с) ба манзили шахсиаш, дар канори ин сутун ба посбонӣ меистоданд.[5] Имом Алӣ (а) ба таври махсус дар ин макон ба муҳофизати Пайғамбар (с) мепардохт.[6]

Ин сутун дар шимоли сутуни сарир қарор гирифта[7] ва ба таври мустақим ба зарриҳи Пайғамбар (с) васл аст.[8] Ин васл сабаб шудааст, ки зоирон натавонанд дар канори ин сутун намоз хонанд.[9] Номи ин сутун ба таври мактуб бар рӯи он ҳак шудааст.[10]

Сутуни ҳарас дар канори сутуни вуфуд ва васл ба зарриҳи Пайғамбар

Бархе сарчашмаҳои аҳли суннат овардаанд, ки пас аз нузули ояти таблиғ, ки мефармояд: «... ва Худо туро аз [осеби] мардум нигаҳ медорад ...»,[11] масъулияти муҳофизати Пайғамбар (с) ба таври комил ба Худованд вогузор шуд ва ниёз ба муҳофизони инсонӣ бартараф гардид.[12]

Бархе муҳаққиқони шиа бар инанд, ки ин тафсир аз ояти таблиғ бо ҳадафи ҷудо кардани ин оят аз воқеаи Ғадир матраҳ шудааст. Ба бовари ин муҳаққиқон, ин талошҳо барои инкор кардани иртиботи ояти таблиғ бо мавзуи ҷонишинии Пайғамбар (с) ва таъкиди ҷанбаи муҳофизатии он сурат гирифтааст.[13]

Нисбат ба Имом Алӣ (а)

Сутуни ҳарас, ки бо номи сутуни Алӣ ибни Абитолиб (а) низ маъруф аст,[14] аз маконҳои таърихии муҳим дар Масҷидуннабӣ ба шумор меравад. Имом Алӣ (а) шабҳо бо шамшер дар канори ин сутун, ки дар канори хонаи Пайғамбар (с) қарор дошт, ба посбонӣ мепардохт.[15][16] Бар асоси бархе ривоятҳо, афроди дигаре низ дар ин макон масъулияти муҳофизати Пайғамбар (с)-ро бар ӯҳда доштанд.[17]

Ин сутун маҳалли адои намози Имом Алӣ (а) будааст[18] ва ба ҳамин далел бо номи «Мусаллои Алӣ ибни Абитолиб» машҳур шудааст.[19] Нисбат додани ин сутун ба Имом Алӣ (а) сабаб шуд, ки сайидҳои Мадина дар давраҳои гуногун барои адои намоз дар канори он гирд оянд.[20]

Сутунҳои Масҷидуннабӣ

Дар даврони Пайғамбари акрам (с), Масҷидуннабӣ дорои сутунҳое аз танаи нахл буд, ки бархе аз онҳо дар ҳудуди равзаи шариф қарор доштанд.[21] Ин сутунҳо ҳар кадом дорои пешинаи таърихии беназире ҳастанд.[22] Дар бозсозии пайдарпайи Масҷидуннабӣ, сутунҳои чӯбӣ бо сутунҳои сангин иваз шуданд.[23] Мавқеи ҷуғрофии сутунҳои нав маҳз ҳамонанди сутунҳои таърихӣ муайян гардид.[24] Дар бозсозии соли 1404 ҳиҷрии қамарӣ, сутунҳо бо мармари сафед пӯшонида шуданд ва тарҳи фарқкунандае нисбат ба дигар сутунҳои масҷид пайдо карданд.[25]

Ҷусторҳои вобаста

Эзоҳ

  1. ↑ ал-Минқарӣ, Вафо-ул-вафо, Қум, ҷ.2, саҳ.45
  2. ↑ Сабрӣ Бошо, Мавсуату миръот-ул-ҳарамайн-иш-шарифайн ва Ҷазират-ул-араб, 2004м, ҷ.3, саҳ.236
  3. ↑ Муҳрӣ, Аҳсан-ул-қасас, 1399ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.468
  4. ↑ Қироатӣ, Дарсҳое аз Қуръон, Теҳрон, саҳ.1814
  5. ↑ Хиёрӣ, Таъриху маолим-ил-Мадинат-ил-мунаввара қадиман ва ҳадисан, 1419ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.85
  6. ↑ Омилӣ, ас-Саҳеҳ мин Сирати ал-Имом Алӣ, 2009м, ҷ.2, саҳ.310
  7. ↑ «8 أساطین فی الروضة الشریفة», ал-Ватан
  8. ↑ «8 أساطین فی الروضة الشریفة», ал-Ватан
  9. ↑ Ҳасан Шароб, Фарҳанги аъломи ҷуғрофиёӣ-таърихӣ дар ҳадис ва сираи набавӣ, 1383ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.40
  10. ↑ «8 أساطین فی الروضة الشریفة», ал-Ватан
  11. ↑ Сураи Моида, ояти 67
  12. ↑ Ҷаъфариён, Осори исломии Макка ва Мадина, 1387ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.223
  13. ↑ Ҷамъе аз муҳаққиқон, Оёти ал-Ғадир, 1377ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.187–189
  14. ↑ Рабонӣ Халхолӣ, Уммулбанин алайҳассалом, ҷ.1, саҳ.212
  15. ↑ Муҳрӣ, Аҳсан-ул-қасас, 1399ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.469
  16. ↑ Сабрӣ Бошо, Мавсуату миръот-ул-ҳарамайн-иш-шарифайн ва Ҷазират-ул-араб, 2004м, ҷ.3, саҳ.236
  17. ↑ Қироатӣ, Дарсҳое аз Қуръон, Теҳрон, ҷ.1, саҳ.1814
  18. ↑ Ҷаъфариён, Осори исломии Макка ва Мадина, 1387ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.223
  19. ↑ Ҳасан Шароб, Фарҳанги аъломи ҷуғрофиёӣ-таърихӣ дар ҳадис ва сираи набавӣ, 1383ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.40
  20. ↑ Сабрӣ Бошо, Мавсуату миръот-ул-ҳарамайн-иш-шарифайн ва Ҷазират-ул-араб, 2004м, ҷ.3, саҳ.236
  21. ↑ «ما هی "الأساطین" التی ارتبطت بتاریخ المسجد النبوی», ал-Арабия
  22. ↑ «ما هی "الأساطین" التی ارتبطت بتاریخ المسجد النبوی», ал-Арабия
  23. ↑ «8 أساطین فی الروضة الشریفة», ал-Ватан
  24. ↑ «ما هی "الأساطین" التی ارتبطت بتاریخ المسجد النبوی», ал-Арабия
  25. ↑ «ما هی "الأساطین" التی ارتبطت بتاریخ المسجد النبوی», ал-Арабия

Сарчашма

  • Минқарӣ, Наср ибни Мазоҳим, Вафо-ул-вафо би ахбори дор-ил-Мустафо, Қум, Китобхонаи Оятуллоҳ Маръашии Наҷафӣ, бе таърих.
  • Муҳрӣ, Муҳаммадҷавод, Аҳсан-ул-қасас, Қум, Макс андеша, 1399ҳ.ш.
  • Омилӣ, Сайид Ҷаъфар Муртазо, ас-Саҳеҳ мин сирати ал-Имом Алӣ (а), беҷо, Маркази омӯзиши исломӣ, 2009м.
  • Рабонӣ Халхолӣ, Алӣ, Уммулбанин алайҳассалом ситораи дурахшон дар шаҳри Пайғамбари амин, таҳқиқ: Алӣ Ашраф, Қум, Дор-ул-китоб-ил-исломӣ, 2007м.
  • Сабрӣ Бошо, Айюб, Мавсуату миръот-ул-ҳарамайн-иш-шарифайн ва Ҷазират-ул-араб, тарҷума: Моҷида Маъруф, Ҳусайн Муҷиб Мисрӣ, Абдулазиз Аваз, Қоҳира, Дор-ул-офоқ ал-арабия, 2004м.
  • Хиёрӣ, Аҳмад Ёсин Аҳмад, Таъриху маолим-ил-Мадинат-ил-мунаввара қадиман ва ҳадисан, Арабистони Саудӣ, Дабирхонаи умумии ҷашни садсолагии таъсиси Мамлакати Саудӣ, 1419ҳ.қ.
  • Қироатӣ, Муҳсин, Дарсҳое аз Қуръон, Теҳрон, Муассисаи фарҳангии Дарсҳое аз Қуръон, бе таърих.
  • Ҳасан Шароб, Муҳаммад Муҳаммад, Фарҳанги аъломи ҷуғрофиёӣ-таърихӣ дар ҳадис ва сираи набавӣ, тарҷума: Ҳамидризо Шайхӣ, таҳқиқ: Муҳаммадризо Неъматӣ, Теҳрон, Мишъар, 1383ҳ.ш.
  • Ҷамъе аз муҳаққиқон, Оёт-ул-ғадир (баҳс фи хутаби ҳаҷҷат-ул-видоъ ва тафсири оёт-ул-ғадир), Қум, Марказ ал-Мустафо ли-д-диросот-ил-исломия, 1377ҳ.ш.
  • «ما هی "الأساطین" التی ارتبطت بتاریخ المسجد النبوی», ал-Арабия, санаи боздид: 22 дайи 1403ҳ.қ.
  • «8 أساطین فی الروضة الشریفة», ал-Ватан, санаи боздид: 22 дайи 1403ҳ.қ.
Баргирифта аз "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Сутуни_ҳарас&oldid=33627"