Асадуллоҳ (лақаб)
Асадуллоҳ (арабӣ:اَسَدُالله) лақаби Имом Алӣ (а)[1] ва Ҳамза ибни Абдулмуталлиб[2] аст. Асадуллоҳ ба маънои шери Худо, киноя аз шуҷоат аст.
Пайғамбар (с) Имом Алӣ (а)-ро асадуллоҳ ва асадуррасул лақаб ниҳодааст.[3] Дар бархе аз манобеъ, аз Имом Алӣ ба асадуллоҳилғолиб (шери Худо, ки пирӯз аст) низ ёд шудааст.[4]
Шиаён, асадуллоҳилғолибро лақаби Имом Алӣ медонанд. Асадуллоҳ ва тарҷумаи он - шери Худо, дар адабиёти форсӣ бозтоб ёфта ва дар шеърҳои шоирони форсизабоне ҳамчун Касоии Марвазӣ,[5] Саъдӣ,[6] Аттори Нишобурӣ,[7] ва Убайди Зоконӣ[8] ба кор рафтааст.
- Сайид Муҳаммадҳусайни Шаҳриёр:
- Алӣ он шери Худо шоҳи араб
- Улфате дошта бо ин дили шаб
- Алӣ он шери Худо шоҳи араб
- Шаб зи асрори Алӣ огоҳ аст
- Дили шаб маҳрами сирруллоҳ аст[9]
- Шаб зи асрори Алӣ огоҳ аст
Ҳамза ибни Абдулмуталлибро ба хотири шуҷоат дар ҷангҳо, асадуллоҳ[10] ва лайсуллоҳ меномиданд.[11] Пайғамбар (с) ӯро ба унвони асадуллоҳ ва асади Расулуллоҳ муаррифӣ кардааст.[12] Бар пояи ривояте, ки дар ал-Кофӣ, яке аз кутуби арбаъаи шиа, омадааст, бар сутуни арш навишта шудааст, ки Ҳамза «асадуллоҳ ва асади Расулуллоҳ» аст.[13]
Ҳамза дар ҷанги Бадр дар раҷазе, худро асадуллоҳ ва асади Расулуллоҳ муаррифӣ кард.[14] Дар зиёратномае, ки аз имомон (а) нақл шудааст, бо ҳамин лақаб ба ӯ салом дода шудааст.[15]
Эзоҳ
- ↑ Ибни Шаҳрошуб, Маноқибу Оли Абитолиб, 1379ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.259.
- ↑ Ибни Абдулбарр, ал-Истиъоб, 1412ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.369.
- ↑ Ибни Шаҳрошуб, Маноқибу Оли Абитолиб, 1379ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.259.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.34, саҳ.268.
- ↑ Касоии Марвазӣ, Девони ашъор, мадҳи ҳазрати Алӣ (а).
- ↑ Саъдӣ, Мавоъиз, қасоид, қасидаи шумораи 1.
- ↑ Аттори Нишобурӣ, Мантиқ-ут-тайр фи фазилати Амирилмуъминин Алӣ ибни Абитолиб разияллоҳу анҳу.
- ↑ Убайди Зоконӣ, Девони ашъор, таркибот, дар тавҳид ва манқибат.
- ↑ Шаҳриёр, Девони Шаҳриёр, 1385ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.938.
- ↑ Ибни Ҳайюни Мағрибӣ, Шарҳ-ул-ахбор, 1409ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.228.
- ↑ Ибни Ҳаҷар, ал-Исоба, 1415ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.512.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.8, саҳ.5.
- ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.224.
- ↑ Воқидӣ, ал-Мағозӣ, 1409ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.68; Муфид, ал-Иршод, 1413ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.74.
- ↑ Ибни Қулавайҳи Қумӣ, Комил-уз-зиёрот, 1356ҳ.ш., саҳ.22.
Сарчашма
- Аттори Нишобурӣ, Мантиқ-ут-тайр, нусхаи Ганҷур.
- Воқидӣ, Муҳаммад ибни Умар, ал-Мағозӣ, таҳқиқ: Морсиден Ҷонс, Бейрут, муассисатул-Аъламӣ, 1409ҳ.қ./1989м.
- Ибни Абдулбарр, Юсуф ибни Абдуллоҳ, ал-Истиъоб фи маърифат-ил-асҳоб, таҳқиқ: Алӣ Муҳаммад ал-Баҷовӣ, Бейрут, Дорулҷил, 1412ҳ.қ./1992м.
- Ибни Қулавайҳ, Ҷаъфар ибни Муҳаммад, Комил-уз-зиёрот, тасҳеҳ: Абдулҳусайн Аминӣ, Наҷаф, Дорул-Муртазавийя, 1356ҳ.ш.
- Ибни Ҳайюни Мағрибӣ, Нуъмон ибни Муҳаммад, Шарҳ-ул-ахбор фи фазоил-ил-аиммат-ил-атҳор алайҳимус-салом, тасҳеҳ: Муҳаммадҳусайн Ҳусайнии ҷалолӣ, Қум, Ҷомеаи мударрисин, 1409ҳ.қ.
- Ибни Ҳаҷари Асқалонӣ, Аҳмад ибни Алӣ, ал-Исоба фи тамйиз-ис-саҳоба, таҳқиқ: Одил Аҳмад Абдулмавҷуд ва Алӣ Муҳаммад Муъавваз, Бейрут, Дорул-кутубил-илмийя, 1415ҳ.қ./1995м.
- Ибни Шаҳрошуби Мозандаронӣ, Муҳаммад ибни Алӣ, Маноқибу Оли Абитолиб алайҳимус-салом, Қум, Аллома, 1379ҳ.қ.
- Касоии Марвазӣ, Абулҳасан, Девони ашъор, тасҳеҳи Муҳаммадамин Риёҳӣ, нусхаи Ганҷур.
- Кулайнӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, ал-Кофӣ, тасҳеҳ: Алиакбари Ғаффорӣ ва Муҳаммади Охундӣ, Теҳрон, Дорул-кутубил-исломия, 1407ҳ.қ.
- Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳор-ул-анвор, тасҳеҳ: ҷамъе аз муҳаққиқон, Бейрут, Дору эҳёил-туросил-арабӣ, 1403ҳ.қ.
- Муфид, Муҳаммад ибни Муҳаммад, ал-Иршод фи маърифати ҳуҷаҷиллоҳ ала-л-ибод, тасҳеҳ: Муассисаи Олулбайт алайҳимус-салом, Қум, конгресси Шайх Муфид, 1413ҳ.қ.
- Саъдӣ, Муслеҳ ибни Абдуллоҳ, Мавоъиз, нусхаи Ганҷур.
- Убайди Зоконӣ, Убайдуллоҳ, Девони ашъор, нусхаи Ганҷур.
- Шаҳриёр, Сайид Муҳаммадҳусайн, Девони Шаҳриёр, Теҳрон, Муассисаи интишороти нигоҳ, 1385ҳ.ш.