Jump to content

Хутбаи Хутт-ул-мавт

Аз wikishia
Хутбаи Хутт-ул-мавт
МавзуъШавқи Имом Ҳусайн (а) ба шаҳодат ва чигунагии он
Содиршуда азИмом Ҳусайн (а)
Сарчашмаи шиаал-Малҳуф ало қатла-т-туфуф ва Кашф-ул-ғумма фи маърифат-ил-аимма


Хутбаи Хутт-ул-мавт (арабӣ: خطبة خُطُّ المَوت) яке аз хутбаҳои нақлшуда аз Имом Ҳусайн (а) аст дар бораи шавқ ба шаҳодат ва чигунагии он, ки ҳангоми хориҷ шудан аз Макка ба самти Ироқ ироа шудааст. Дар порчае аз хутба, макони шаҳодати Имом Ҳусайн (а) байни Карбало ва Навовис зикр шудааст. Матни хутбаи Хутт-ул-мавт дар китобҳои ал-Малҳуф ва Кашф-ул-ғумма омадааст.

Хутбаи Хутт-ул-мавтро нишондиҳандаи вазъи динӣ ва иҷтимоии даврони Имом Ҳусайн медонанд ва ин ки он Имом барои ислоҳи ҷомеа, эъломи қурбонӣ кардани худро мекунад. Бархе макони ироаи хутбаро Макка ва бархе Мадина гуфтаанд.

Аҳамият ва ҷойгоҳ

Дар манбаъҳои таърихӣ хутбае бо номи Хутт-ул-мавт аз Имом Ҳусайн (а) нақл шудааст, ки ҳангоми хориҷ шудан аз Макка ба самти Ироқ онро ироа кардааст. Тибқи порчае аз ин хутба, Имом ба макони шаҳодати худ дар минтақае байни Навовис ва Карбало ишора мекунад.[1] Навовис, минтақае дар наздикии Карбало аст, ки қабристон барои масеҳиён будааст.[2]

Хутбаи «Хутт-ул-мавт»-ро нишондиҳандаи вазъи динӣ ва иҷтимоии замони Имом Ҳусайн (а) донистаанд; зеро Имом тасмими худро барои қурбонӣ шудан эълом мекунад, то ба ин васила шариати исломиро ҳифз намояд. Ба гуфтаи Шариф Қарашӣ дар китоби Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн, вазъи ҷомеаи исломӣ ба нуқтае расида буд, ки танҳо бо амали бузурге мисли қурбонӣ шудан ислоҳ мешуд.[3] Бархе бо истинод ба ин хутба, қиёми Имом Ҳусайн (а)-ро аз дигар қиёмҳо ҷудо карда, ҳадафи ҳаракати Имомро шаҳодат донистаанд.[4]

Хутбаи «Хутт-ул-мавт» дар ду манбаи марбут ба қарни ҳафтуми ҳиҷрӣ - ал-Малҳуф[5] ва Кашф-ул-ғумма[6], нақл шудааст ва Аллома Маҷлисӣ дар Биҳор-ул-анвор низ онро аз ҳамин ду манбаъ нақл кардааст.[7] Дар нақли хутба дар «ал-Малҳуф» ва «Кашф-ул-ғумма» ҷуз чанд калима, ихтилофе нест.[8]

Мӯҳтаво

Мӯҳтавои хутбаи «Хутт-ул-мавт» огоҳӣ аз шаҳодат ва муҳаббат ба марг дар роҳи Худо дониста шудааст.[9] Илова бар ин, дар ин хутбаи кӯтоҳ матолиби гуногун баён шудааст:

  • Тасвири зебоӣ ва ҷудонопазирии марг аз инсон, мисли гарданбанде бар гардани духтарон;[10]
  • Баёни шавқи Имом барои мулоқот бо марг ва дидани гузаштагони худ;[11]
  • Хабар додани Имом Ҳусайн (а) аз шаҳодати худ[12] ва чигунагии он;[13]
  • Тасвири душманон ба монанди гургҳои дарранда;[14]
  • Тасвири ҳатмӣ будани ин воқеа ва розигӣ ба ризои Худованд;[Ёддошт 1][16]
  • Баёни он ки Худованд подоши сабркунандагонро ба ӯ медиҳад;[17]
  • Тасвири ҷойгоҳи худ дар канори Расули Худо (с) пас аз шаҳодат;[18]
  • Ташвиқи мусулмонон барои ҳамроҳӣ бо Имом Ҳусайн (а).[19]

Дар китоби «Сораллоҳ» се меҳвари асосӣ барои хутба муаррифӣ шудааст, ки иборатанд аз: хабар аз шаҳодат, розигӣ ба ризои Ҳақ ва даъват ба интихоби дуруст ё ангезаи шаҳодатталабӣ.[20] Дар ҳамин китоб ҳамчунин иддао шудааст, ки ташбеҳи марг ба гарданбанди духтарони ҷавонро муаллиф бо ҷустуҷӯ ва таҳқиқ дар амсоли араб ва аҷам наёфтааст ва нуқтаи муҳим дар ин ташбеҳи латиф, илова бар гиребонгирии марг, зинатбахшии он дар зиндагӣ мебошад.[21]

Замон ва макони ироа

Сайид ибни Тавус замони ироаи хутбаро ҳангоми хориҷ шудани Имом Ҳусайн (а) ба самти Ироқ баён кардааст. Дар каломи Сайид ибни Тавус сухане дар бораи он ки макони ироаи ин хутба куҷо будааст, зикр нашудааст.[22] Бархе макони ироаи ин хутбаро Мадина[23] ва бархеи дигар Макка донистаанд.[24]

Матн ва тарҷумаи хутбаи Хутт-ул-мавт

Матн
Матн ва Тарҷума
Тарҷума

اَلْحَمْدُلِلهِ ما شاءَ اللهُ، وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللهِ، وَ صَلَّی اللهُ عَلی رَسُولِهِ، خُطَّ الْمَوْتُ عَلی وُلْدِ آدَمَ مَخَطَّ الْقَلادَةِ عَلی جیدِ الْفَتاةِ، وَ ما أَوْلَهَنی إِلی أَسْلافی اِشْتِیاقُ یعْقُوبَ إِلی یوسُفَ، وَ خُیرَ لِی مَصْرَعٌ اَنَا لاقیهِ. کَأَنِّی بِاَوْصالی تَقْطَعُها عَسْلانُ الْفَلَواتِ بَینَ النَّواویسِ وَ کَرْبَلاءَ فَیمْلاََنَّ مِنِّی اَکْراشاً جَوْفاً وَ اَجْرِبَةً سَغْباً، لا مَحیصَ عَنْ یوْم خُطَّ بِالْقَلَمِ، رِضَی اللهِ رِضانا اَهْلَ الْبَیتِ، نَصْبِرُ عَلی بَلائِهِ وَ یوَفّینا اَجْرَ الصّابِرینَ. لَنْ تَشُذَّ عَنْ رَسُولِ اللهِ(صلی الله علیه وآله) لَحْمَتُهُ، وَ هِی مَجْمُوعَةٌ لَهُ فی حَظیرَةِ الْقُدْسِ، تَقَرُّ بِهِمْ عَینُهُ وَ ینْجَزُ بِهِمْ وَعْدُهُ. مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ، وَ مُوَطِّناً عَلی لِقاءِ اللهِ نَفْسَهُ فَلْیرْحَلْ مَعَنا فَاِنَّنِی راحِلٌ مُصْبِحاً اِنْ شاءَ اللهُ تَعالی

اَلْحَمْدُلِلهِ ما شاءَ اللهُ، وَ لا قُوَّةَ إِلاّ بِاللهِ، وَ صَلَّی اللهُ عَلی رَسُولِهِ، خُطَّ الْمَوْتُ عَلی وُلْدِ آدَمَ مَخَطَّ الْقَلادَةِ عَلی جیدِ الْفَتاةِ، وَ ما أَوْلَهَنی إِلی أَسْلافی اِشْتِیاقُ یعْقُوبَ إِلی یوسُفَ، وَ خُیرَ لِی مَصْرَعٌ اَنَا لاقیهِ. کَأَنِّی بِاَوْصالی تَقْطَعُها عَسْلانُ الْفَلَواتِ بَینَ النَّواویسِ وَ کَرْبَلاءَ فَیمْلاََنَّ مِنِّی اَکْراشاً جَوْفاً وَ اَجْرِبَةً سَغْباً، لا مَحیصَ عَنْ یوْم خُطَّ بِالْقَلَمِ، رِضَی اللهِ رِضانا اَهْلَ الْبَیتِ، نَصْبِرُ عَلی بَلائِهِ وَ یوَفّینا اَجْرَ الصّابِرینَ. لَنْ تَشُذَّ عَنْ رَسُولِ اللهِ(صلی الله علیه وآله) لَحْمَتُهُ، وَ هِی مَجْمُوعَةٌ لَهُ فی حَظیرَةِ الْقُدْسِ، تَقَرُّ بِهِمْ عَینُهُ وَ ینْجَزُ بِهِمْ وَعْدُهُ. مَنْ کانَ باذِلا فینا مُهْجَتَهُ، وَ مُوَطِّناً عَلی لِقاءِ اللهِ نَفْسَهُ فَلْیرْحَلْ مَعَنا فَاِنَّنِی راحِلٌ مُصْبِحاً اِنْ شاءَ اللهُ تَعالی[25]
Ҳамд ва сипос аз они Худост, ҳар чи Ӯ хоҳад, ҳамон мешавад. Ҳеҷ тавон ва қудрате нест магар бо ёрии Ӯ. Салому дуруди Худо бар фиристодааш ҳазрати Муҳаммад (с). Огоҳ бошед: гарданбанди марг бар гардани фарзанди Одам монанди гарданбанди духтарони ҷавон аст. Шавқи ман ба дидори гузаштагонам (падар, модар, бобо ва бародарам) мисли шавқи Яъқуб ба дидори Юсуф аст. Барои ман макони шаҳодат интихоб шудааст, ки ҳатман ба он хоҳам расид. Гӯё мебинам, ки гургҳои даррандаи биёбон дар байни Навовис ва Карбало бандҳои бадани маро пора-пора мекунанд ва гӯё шиками холии худро аз ман пур мекунанд. Аз он рӯзе, ки қалами тақдири Илоҳӣ онро навиштааст, гурезе нест. Хушнудии Худо, хушнудии мо Аҳли Байт аст. Мо дар баробари мусибат ва озмоиши Илоҳӣ сабр мекунем ва Ӯ подоши бузурги сабркунандагонро ба мо хоҳад дод. Ҳаргиз порае аз тане ки ба Расули Худо тааллуқ дорад, аз ӯ ҷудо намешавад ва дар «ҳазират-ул-қудс» (мартабаҳои олии биҳишт) ба ӯ мепайвандад. Чашмони Расули Худо (с) бо дидори фарзандонаш равшан мешавад ва ваъдааш тавассути онҳо иҷро мегардад. Ҳар касе омода аст хуни худро дар роҳи мо фидо кунад ва худро барои мулоқот бо Худо омода созад, бо мо ҳамроҳ шавад, зеро ман ба иродаи Худованд пагоҳ субҳ ҳаракат хоҳам кард.[26]

Ҳамд ва сипос аз они Худост, ҳар чи Ӯ хоҳад, ҳамон мешавад. Ҳеҷ тавон ва қудрате нест магар бо ёрии Ӯ. Салому дуруди Худо бар фиристодааш ҳазрати Муҳаммад (с). Огоҳ бошед: гарданбанди марг бар гардани фарзанди Одам монанди гарданбанди духтарони ҷавон аст. Шавқи ман ба дидори гузаштагонам (падар, модар, бобо ва бародарам) мисли шавқи Яъқуб ба дидори Юсуф аст. Барои ман макони шаҳодат интихоб шудааст, ки ҳатман ба он хоҳам расид. Гӯё мебинам, ки гургҳои даррандаи биёбон дар байни Навовис ва Карбало бандҳои бадани маро пора-пора мекунанд ва гӯё шиками холии худро аз ман пур мекунанд. Аз он рӯзе, ки қалами тақдири Илоҳӣ онро навиштааст, гурезе нест. Хушнудии Худо, хушнудии мо Аҳли Байт аст. Мо дар баробари мусибат ва озмоиши Илоҳӣ сабр мекунем ва Ӯ подоши бузурги сабркунандагонро ба мо хоҳад дод. Ҳаргиз порае аз тане ки ба Расули Худо тааллуқ дорад, аз ӯ ҷудо намешавад ва дар «ҳазират-ул-қудс» (мартабаҳои олии биҳишт) ба ӯ мепайвандад. Чашмони Расули Худо (с) бо дидори фарзандонаш равшан мешавад ва ваъдааш тавассути онҳо иҷро мегардад. Ҳар касе омода аст хуни худро дар роҳи мо фидо кунад ва худро барои мулоқот бо Худо омода созад, бо мо ҳамроҳ шавад, зеро ман ба иродаи Худованд пагоҳ субҳ ҳаракат хоҳам кард.

🌞
🔄


Эзоҳ

  1. Шариф Қарашӣ, Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн, 1385ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.295
  2. Балозурӣ, Футуҳ-ул-булдон, 1988 м., саҳ.179; Ҳамавӣ, Муъҷам-ул-булдон, 1995 м., ҷ.5, саҳ.254
  3. Шариф Қарашӣ, Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн, 1385ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.295–296
  4. Маош, ал-Имом-ул-Ҳусайн алайҳиссалом ва-л-ваҳҳобия, 1429ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.288
  5. Сайид ибни Тавус, ал-Малҳуф, 1417ҳ.қ., саҳ.126
  6. Ирбалӣ, Кашф-ул-ғумма, 1433ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.239
  7. Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.44, саҳ.366–367
  8. Сайид ибни Тавус, ал-Малҳуф, 1417ҳ.қ., саҳ.126; Ирбалӣ, Кашф-ул-ғумма, 1433ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.239
  9. Муҳаддисӣ, Фарҳанги Ошӯро, Нашри Маъруф, саҳ.161
  10. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  11. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  12. Маош, ал-Имом-ул-Ҳусайн алайҳиссалом ва-л-ваҳҳобия, 1429ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.288
  13. Шариф Қарашӣ, Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн, 1385ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.295
  14. Ҳусайнӣ Теҳронӣ, Ламаот-ул-Ҳусайн, саҳ.37–40
  15. «یاران مخلص در قیام امام حسین(َع)», пойгоҳи иттилоотии Оятуллоҳ Макорими Шерозӣ
  16. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  17. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  18. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  19. Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172
  20. Андалеби Ҳамадонӣ, Сораллоҳ, Нашри Хайма, 1389ҳ.ш., саҳ.190
  21. Андалеби Ҳамадонӣ, Сораллоҳ, Нашри Хайма, 1389ҳ.ш., саҳ.191
  22. Сайид ибни Тавус, ал-Малҳуф, 1417ҳ.қ., саҳ.126
  23. Оли Туъма, Таърихи марқад-ил-Ҳусайн ва-л-Аббос (а), 1416ҳ.қ., саҳ.23
  24. Шариф Қарашӣ, Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн, 1385ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.295
  25. Сайид Ибни Тавус, Алмалҳуф, 1417ҳ.қ., саҳ.126; Ирбалӣ, Кашф-ул-ғумма, 1433ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.239
  26. یاران مخلص در قیام امام حسین(ع), пойгоҳи иттилоотии дафтари ҳазрати Оятуллоҳ Макорими Шерозӣ; Шаъронӣ, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, 1387ҳ.ш., саҳ.171–172

Ёддошт

  1. Ҷумлаи «Ризои Худо ризои мо аҳли байт аст» метавонад ба ин маъно бошад, ки хушнудии Худо хушнудии мо Аҳли Байт аст.[15] Ва ҳам метавонад бар асоси ояти «Ризоияллоҳу анҳум ва разу анҳу» ба ин маъно бошад, ки Аҳли Байт (а) ба ҳадди ризо ва писанди Худо расидаанд ва Худоро дар ибодат аз худ розӣ сохтаанд ва худ низ аз Ӯ розӣ шудаанд. Бар ин асос, ҷалби ризоияти Илоҳӣ аз тариқи ризоияти Аҳли Байт (а) аст. (««شرح زیارت جامعه کبیره-۳۶»», вебгоҳи Варисун.)

Сарчашма

  • «یاران مخلص در قیام امام حسین(َع)», пойгоҳи иттилоотии дафтари ҳазрати Оятуллоҳ Макорими Шерозӣ, санаи боздид: 2 обони 1401ҳ.ш.
  • Балозурӣ, Аҳмад ибни Яҳё, Футуҳ-ул-булдон, Бейрут, Дор ва мактабат-ул-ҳилол, 1988 м.
  • Ирбалӣ, Алӣ ибни Исо, Кашф-ул-ғумма фи маърифат-ил-аимма, Теҳрон, Маҷмаи ҷаҳонии Аҳли Байт (а), 1433ҳ.қ.
  • Маош, Ҷалол, ал-Имом-ул-Ҳусайн алайҳиссалом ва-л-ваҳҳобия, Қум, Нашри Ёси Заҳро, 1429ҳ.қ.
  • Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳор-ул-анвор, Бейрут, Нашри Муассисаи Вафо, 1403ҳ.қ.
  • Муҳаддисӣ, Ҷавод, Фарҳанги Ошӯро, Қум, Нашри Маъруф, 1376ҳ.ш.
  • Оли Туъма, Салмон Ҳодӣ, Таъриху марқад-ил-Ҳусайн ва-л-Аббос (а), Бейрут, Муассисат-ул-аълами ли-л-матбуот, 1416ҳ.қ.
  • Шариф Қарашӣ, Боқир, Ҳаёт-ул-Имом ал-Ҳусайн ибни Алӣ (а) диросатун ва таҳлил, Қум, Қалами Макнун, 1385ҳ.қ.
  • Шаъронӣ, Абулҳасан, Дамъ-ус-суҷум: тарҷумаи китоби Нафас-ул-маҳмум, Теҳрон, Вазорати фарҳанг ва иршоди исломӣ, 1387ҳ.ш.
  • Ҳамавӣ, Ёқут ибни Абдуллоҳ, Муъҷами ал-булдон, Бейрут, Дор-ус-содир, 1995 м.
  • Ҳасании Ҳиллӣ, Сайид Алӣ ибни Тавус, ал-Малҳуф ало қатла-т-туфуф, Қум, Нашри Усва, 1417ҳ.қ.
  • Ҳусайнии Теҳронӣ, Сайид Муҳаммадҳусайн, لمعات الحسین.