Jump to content

Үндана:Насс бар имом

Иловаи пайвандҳо
Аз wikishia

Ин мақола дар бораи мафҳуми «насси имомат» аст. Барои ошноӣ бо «роҳи ташхиси имом ба василаи насс», имомати тансисиро бубинед.

Хушнависӣ ба хатти муалло дарбардорандаи насси Пайғамбар (с) бар ҷонишинии ҳазрати Алӣ (а)

Насс бар имом (форсӣ: نصّ بر امام) матни қуръонӣ ё ҳадисие аст, ки ба имомати шахс ё гурӯҳе ишора дорад ва мумкин аст аз сӯи Худо, Пайғамбар (с) ё имоми пеш аз он имом содир шавад. Аз назари имомия, таъйини имом бояд сареҳ ва равшан бошад ва ҳар имом ҷонишини худро ба насс муаррифӣ мекунад.

Нассҳои имомат ба ду даста тақсим мешаванд: насси ҷалӣ: ки маънои имомат дар он сареҳ аст, монанди ҳадиси Ғадир; насси хофӣ: ки ғайрисареҳ аст ва аз мазмуни он бояд бардошт шавад, монанди ҳадиси манзилат. Дар Қуръон низ ба имомати имомон ба сурати ғайримустақим ишора шудааст, аммо номҳои онон зикр нашуда, то аз таҳрифи он ҷилавгирӣ шавад.

Асарҳои бисёре дар бораи нусуси имомат таълиф шудааст, ки шомили гирдоварии нусуси ҳамаи имомон, баррасии нусуси хос монанди ҳадиси Ғадир ва таҳлили иддаои фирқаҳои дигар мешавад. Бархе гурӯҳҳо иддао кардаанд, ки нусусе аз ҷониби Пайғамбар ё имомон барои афроди дигаре монанди Абубакр, Исмоил фарзанди Имом Содиқ (а) ва Абдуллоҳи Афтаҳ вуҷуд дорад, аммо уламои имомия ин иддаоҳоро рад кардаанд. Бархе аз аҳли суннат бар инанд, ки пас аз Пайғамбар таъйини имом насс надорад ва интихоби имом бар асоси ихтиёр ё ғалабаи уммат сурат мегирад.

Мафҳумшиносӣ ва ҷойгоҳ

Ба гуфтаи Шайхи Муфид, мутакаллими шиа (ваф.413ҳ.қ.), насс ба далелҳои қуръонӣ ва суннати Пайғамбар ишора дорад, ки бар имомати имом далолат мекунад.[1] Аз назари ӯ, вуҷуди насс бар имомат пас аз Пайғамбар мавзӯи ихтилоф миёни шиа ва суннӣ будааст ва уламои имомия барои гирдоварии нусуси марбут ба имомати Алӣ (а) талош кардаанд.[2]

Фозили Миқдод, мутакаллими садаи нуҳуми ҳиҷрӣ, бар ин аст, ки насс метавонад аз ҷониби Худо бошад, ба сурати сухан ё амали хариқулъодае, ки бар имомати шахс далолат мекунад.[3] Ибни Майсами Баҳронӣ (ваф.679 ё 699ҳ.қ.) низ баён мекунад, ки насс метавонад аз сӯи Пайғамбар ё имоми пешин бошад ва ба сурати лафзӣ ё амалӣ имомати шахсро нишон диҳад.[4]

Насси ҷалӣ ва хофӣ

Нассҳои марбут ба имомат ба ҷалӣ ва хафӣ тақсим шудаанд. Насси ҷалӣ ба далеле гуфта мешавад, ки маънои имомат аз зоҳири он ба сурати сареҳ ва бениёз аз таҳлил истинбот шавад; монанди ҳадиси Ғадир.[5] Дар муқобил, насси хафӣ нассе аст, ки дар он имомат ба сурати ғайрисареҳ баён шудааст ва аз фаҳво ва мазмуни калом бардошт мешавад; монанди ҳадиси манзилат.[6] Бар асоси дидгоҳи имомия, насс бар имомат бояд ҷалӣ бошад ва баёни сирфи хусусиятҳои имом кофӣ нест, зеро ташхиси хусусиятҳое монанди исмат барои умум мумкин нест.[7]

Сайид Муртазо (ваф.436ҳ.қ.) тақсими дигаре аз насси ҷалӣ ва хафӣ низ пешниҳод кардааст. Бар асоси ин таъбир, ривояте, ки танҳо дар манобеи шиа нақл шуда бошад «насси ҷалӣ» маҳсуб мешавад. Ривояте, ки илова бар манобеи шиа дар осори уламои ғайриҳамақида низ нақл шуда ва мавриди пазируфти онон қарор гирифта бошад, «насси хафӣ» номида мешавад.[8]

Дидгоҳҳо дар бораи насс бар имомат пас аз Пайғамбар

Асли раво будани таъини имом аз тариқи насс мавриди пазириши ҳамаи мусалмонон аст;[9] бо ин ҳол, бештари аҳли суннат бар инанд, ки нассе аз Пайғамбар (с) дар бораи имомати пас аз ӯ вуҷуд надорад.[10] Абулҳасани Ашъарӣ барои нафйи вуҷуди насс ба байъати Умар бо Абубакр истинод мекунад ва мегӯяд агар Абубакр бо насс мансуб шуда буд, ин иқдоми Умар далеле надошт.[11] Сайид Муртазо дар нақди ин дидгоҳи аҳли суннат, дар ин бора, ба маҷмӯае аз нусус ишора мекунад, ки аз назари ӯ ба сурати сареҳ ё талвеҳӣ бар имомати Алӣ (а) далолат доранд.[12] Дар миёни зайдия, Яҳё ибни Ҳамза Алавӣ маъруф ба ал-Муайяд Биллоҳ (ваф.749ҳ.қ.) бовар ба насси ҷалӣ бар имомати Алӣ (а)-ро аз эътиқодоти вижаи имомия медонад ва бар ин аст, ки танҳо насси хафӣ дар бораи имомати ӯ вуҷуд дорад.[13]

Шаблон:Ҷаъбаи нақл қавл

Нусуси имомати имомони шиа (а)

Нусуси қуръонӣ

Нусуси қуръонӣ марбут ба имомат ба се даста тақсим мешаванд: ишора ба имомон дар тӯли таърих, таъини имомоне аз насли Иброҳим (а) ва таъини имомон аз Аҳли Байти Пайғамбар (с), монанди оятҳои вилоят, таҳрир, маваддат ва таблиғ. Ба гуфтаи Муҳсини Арокӣ, номи имомон дар Қуръон зикр нашудааст, то матн маҳфуз бимонад ва аз таҳрифи он ҷилавгирӣ шавад.[14] Бино бар ривояти нақлшуда дар ал-Кофӣ аз Имом Содиқ (а), Қуръон усул ва хусусиятҳои имомонро баён кардааст ва таъини масодиқ ва намуна бар ӯҳдаи Пайғамбар будааст.[15]

Нусуси ривоӣ

Дар ривоёти Пайғамбар (с) ва имомон низ ба ҷонишинон ишора шудааст. Манобеи шиа илова бар шумор, номҳои имомонро низ нақл кардаанд, дар ҳоле ки манобеи аҳли суннат одатан танҳо ба адади халифаҳо ишора мекунанд.[16] Дар манобеи шиа илова бар шумор, номҳои ҷонишинони Пайғамбар низ гузориш шудаанд; дар бархе нақлҳо танҳо номи имоми нахуст[17] ва дар бархе дигар, монанди ҳадиси лавҳ, номи ҳамаи имомон зикр шудааст.[18]

Асоси бовари имомия бар ин аст, ки ҳар имом тавассути насси Пайғамбар ё имоми пеш аз худаш муаррифӣ мешавад.[19] Аз ин рӯ Имом Алӣ (а) ба насси Пайғамбар (с),[20] Имом Ҳасан (а) ба насси Пайғамбар (с) ва Алӣ (а),[21] Имом Ҳусайн (а) ба насси Пайғамбар (с), Алӣ (а) ва Имом Ҳасан (а)[22] ба имомат расидаанд. Нуҳ имоми баъдӣ низ ба насси имоми пеш аз худ муаррифӣ шудаанд.[23]

Таълифоти марбут ба нусуси имомати имомон (а)

Барои исботи вуҷуди насс бар имомати имомон (а), осоре таълиф шудааст, ки ба ду гурӯҳ қобили тақсиманд:

  • Осоре, ки бар як насси хос мутамарказанд; аз ҷумла пажӯҳишҳое дар бораи ҳадиси Ғадир монанди Далилу-н-насси би-хабарил-ғадир асари Караҷакӣ (ваф.449ҳ.қ.), ал-Имама асари Мусавии Шафтивӣ (ваф.1290ҳ.қ.) ва ал-Ғадир асари Аллома Амини (ваф.1390ҳ.қ.). Ҳамчунин дар манобеи ривоии шиа, бобҳои мустақил ба нақли нусуси имомат ихтисос ёфтааст.[24]
Китоби Исботу-л-ҳудо би-н-нусус ва-л-муъҷизот асари Шайхи Ҳурри Омулӣ (ваф.1104ҳ.қ.) дар мавзӯи нусуси имомати имомони шиа

Нусуси иддаоии фирқаҳои дигар

Абубакр

Бакрия ва гурӯҳе аз Ҳанбалиён ва Хавориҷ, бар инанд, ки Пайғамбар (с) Абубакрро ба сареҳ ба ҷонишинӣ мансуб кардааст.[25] Гурӯҳи дигар, аз ҷумла Байҳақӣ, бар ин назар ҳастанд, ки Пайғамбар танҳо ба сурати ғайримустақим тавассути таъйини ӯ ба унвони Имом ҷамоат, ба имомат ишора кардааст.[26] Аксарияти аҳли суннат ин дидгоҳро намепазиранд ва бар инанд, ки ҳеҷ нассе аз Пайғамбар дар бораи таъйини ҷонишин пас аз худ вуҷуд надорад.[27] Сайид Муртазо бо истинод ба заъфи ровиён, адами сареҳияти ривоёт ва шоҳидони берунӣ дигар, ин иддаоро мардуд донистааст.[28]

Равандиён низ бар ин буданд, ки Пайғамбар ба сурати талвеҳӣ амак худро Аббосро ба имомат мансуб кардааст. Ин дидгоҳ дар оғози давраи Аббосиён матраҳ шудааст.[29]

Исмоил ибни Ҷаъфар

Дар мазҳаби исмоилӣ, Исмоил, фарзанди Имом Содиқ (а) ба унвони имом пас аз падар шинохта мешавад ва насс дар ин мазҳаб танҳо меъёри исботи имомат аст;[30] бо ин ҳол, дар манобеи исмоилӣ, насси сареҳе дар бораи имомати Исмоил нақл нашудааст.[31] Албатта ривоётеро Ҷаъфари ибни Мансури Яман дар ин замина бидуни санад нақл кардааст,[32] ки ононро ғайримашҳур медонанд.[33] Мутакаллимони имомия ҳар гуна насс бар имомати Исмоилро рад карда ва марги ӯ дар замони ҳаёти Имом Содиқ (а)ро далели адами имомати вай медонанд.[34]

Абдуллоҳи Афтаҳ

Абдуллоҳи Афтах фарзанди дигаре аз Имом Содиқ (а) буд, ки пас аз шаҳодати ҳазрат иддаои имомат кард ва иддае аз шиаиён ба имомати ӯ бовар карданд.[35] Гуфта шудааст яке аз омилҳои иддаои ӯ Васияти Имом Содиқ (а)[36] буд, ки панҷ нафар аз ҷумла ӯро ба унвони васии худ таъйин карда буд.[37] Аллома Муҷлисӣ бо ишора ба заъфи санадии ин ривоят, таъйини бархе афрод монанди Мансури Довонӣқӣ ва Ҳумайда ҳамсари имомро ба унвони васӣ, натиҷаи Тақия донистааст.[38] Ҳамчунин аз назари ӯ зан будани Ҳумайда монеъи тасаддии имомат будааст ва агар фарзанди бузургтар салоҳияти имомат медошт, ниёзе ба зикри фарзанди кучактар набуд. Аз ин рӯ зикри ду фарзанд танҳо нишондиҳандаи имомати Мусо ибни Ҷаъфар (а) аст.[39]

Эзоҳ

  1. ↑ Шайхи Муфид, Масъалатан фи-н-насси ъала Алӣ(а), 1414 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.3.
  2. ↑ Шайхи Муфид, Масъалатан фи-н-насси ъала Алӣ(а), 1414 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.3.
  3. ↑ Фозили Миқдод, ал-Анвору-л-ҷалолия, 1378 ҳ.ш., саҳ.160.
  4. ↑ Фозили Миқдод, ал-Анвору-л-ҷалолия, 1378 ҳ.ш., саҳ.160.
  5. ↑ Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.67; Ҷамъе аз нависандагон, Шарҳи-л-мусталаҳоти каломия, 1415 ҳ.қ., саҳ.366.
  6. ↑ Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.67; Ҷамъе аз нависандагон, Шарҳи-л-мусталаҳоти каломия, 1415 ҳ.қ., саҳ.366.
  7. ↑ Шайхи Тӯсӣ, ал-Иқтисод, 1406 ҳ.қ., саҳ.314–315; Амирхонӣ, «Насс», саҳ.338.
  8. ↑ Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.67–68.
  9. ↑ Маликмакон, «Имомат дар нигоҳи аҳли суннат», саҳ.234.
  10. ↑ Барои намуна нигаред: Тафтазонӣ, Шарҳи-л-мақосид, 1412 ҳ.қ., саҳ.258–263; Ҷувайнӣ, Ламаъу-л-адилла, 1407 ҳ.қ., саҳ.128; Шаҳристонӣ, Ниҳояти-л-иқдом, 1425 ҳ.қ., саҳ.395; Қозӣ Абдулҷаббор, ал-Муғнӣ, таҳқиқи Қосим Маҳмуди Муҳаммад, ҷ.20, қ.1, саҳ.112–129.
  11. ↑ Ашъарӣ, ал-Ламаъ, ал-Мактабату-л-азҳария ли-т-турос, саҳ.133–134.
  12. ↑ Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.179–184.
  13. ↑ ал-Муайяд биллоҳ, Ақду-л-лаъалӣ, 1422 ҳ.қ., саҳ.73.
  14. ↑ Ироқӣ, Назарияи насс ъала-л-имома, 1428 ҳ.қ., саҳ.111.
  15. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.286–288.
  16. ↑ Бухорӣ, Саҳиҳи Бухорӣ, 1422 ҳ.қ., ҷ.9, саҳ.81, ҳ.7222; Қушайрии Нишобурӣ, Саҳиҳи Муслим, Дору-л-аҳёу-т-турос, ҷ.3, саҳ.1452, ҳ.1821; Абӯдовуди Сиҷистонӣ, Сунан, Дору-л-аҳёу-с-сунна, ҷ.4, саҳ.106; Тирмизӣ, Сунан, 1357 ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.501; Ибни Ҳанбал, Маснад, 1313 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.398; Ҳокими Нишобурӣ, ал-Мустадрак, 1411 ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.715.
  17. ↑ Шайхи Садуқ, Ман ла йаҳзуруҳу-л-факих, 1413 ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.180.
  18. ↑ Барои намуна нигаред ба Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.527; Нуъмонӣ, 1397 ҳ.қ., ал-Ғайба, саҳ.62; Шайхи Садуқ, Камолу-д-дин, 1395 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.308; Шайхи Тӯсӣ, ал-Ғайба, 1411 ҳ.қ., саҳ.143; Табарсӣ, ал-Иҳтиҷоҷ, 1386 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.85; Шозони Қумӣ, ал-Фазоил ли-Ибни Шозон, 1363 ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.113; Ибни Шаҳрошуб, Маноқибу Оли Абӯтолиб, 1376 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.256; Наботии Омулӣ, ас-Сироту-л-мустақим, 1384 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.131; Шайхи Муфид, ал-Иршод, 1413 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.346.
  19. ↑ Садободӣ, ал-Муқниъ фӣ-л-имома, 1414 ҳ.қ., саҳ.145.
  20. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.292–297; Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.179–184; Табарӣ, Таърихи Табарӣ, 1387 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.321; Суютӣ, Ҷомеъу-л-аҳодис, табъи Ҳасан Аббос Закӣ, ҷ.31, саҳ.154; Абӯ-л-Фидо, ал-Мухтасар, ал-Матбаъату-л-Ҳусайния, ҷ.1, саҳ.117.
  21. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.297–300.
  22. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.300–303.
  23. ↑ Садободӣ, ал-Муқниъ фӣ-л-имома, 1414 ҳ.қ., саҳ.145.
  24. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.292–328; Муҷлисӣ, Биҳору-л-анвор, 1403 ҳ.қ., ҷ.23, саҳ.104 ба баъд.
  25. ↑ Ашъарӣ, Мақолоту-л-исломийн, 1400 ҳ.қ., саҳ.455; Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.7.
  26. ↑ Байҳақӣ, ал-Иътиқод, 1423 ҳ.қ., саҳ.464.
  27. ↑ Барои намуна нигаред ба Ашъарӣ, ал-Ламаъ, ал-Мактабату-л-азҳария ли-т-турос, саҳ.133–134; Қозӣ Абдулҷаббор, ал-Муғнӣ, таҳқиқи Қосим Маҳмуди Муҳаммад, ҷ.20, қ.1, саҳ.112–129; Тафтазонӣ, Шарҳи-л-мақосид, 1412 ҳ.қ., саҳ.258–263; Ҷувайнӣ, Ламаъу-л-адилла, 1407 ҳ.қ., саҳ.128; Шаҳристонӣ, Ниҳояти-л-иқдом, 1425 ҳ.қ., саҳ.395.
  28. ↑ Сайид Муртазо, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.107–201.
  29. ↑ Ҳусайнии Хатиб, Муқаддимаи аш-Шофӣ фӣ-л-имома, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.7.
  30. ↑ Абӯяъқуби Сиҷистонӣ, ал-Ифтихор, 2000 м., саҳ.168–169; Кирмонӣ, ал-Масобеҳ фӣ исботи-л-имома, 1429 ҳ.қ., саҳ.111; Насирӣ, «Имомат аз дидгоҳи исмоилия», саҳ.219.
  31. ↑ Ҳабибии Мазоҳирӣ, «Исмоил ибни Ҷаъфар», ҷ.11, саҳ.269.
  32. ↑ Ҷаъфари ибни Мансури Яман, Сараоир ва асрору-н-нутақо, 1404 ҳ.қ., саҳ.256.
  33. ↑ Ҳабибии Мазоҳирӣ, «Исмоил ибни Ҷаъфар», ҷ.11, саҳ.269.
  34. ↑ Барои намуна нигаред ба Сайид Муртазо, ал-Фусулу-л-мухтора, Матбаъаи Ҳайдария, саҳ.101–102; Шайхи Садуқ, Камолу-д-дин, 1395 ҳ.қ., саҳ.70–71.
  35. ↑ Шаҳристонӣ, ал-Милалу-н-нихал, 1415 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.195–196.
  36. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407 ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.310.
  37. ↑ Калонтарӣ ва Ҷадидӣ, «Таҳлил ва табйини иддаъои имомати Абдуллоҳи Афтах ва далоили радди имомати вай», саҳ.143.
  38. ↑ Муҷлисӣ, Мироъату-л-ъуқул, 1404 ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.337–338.
  39. ↑ Муҷлисӣ, Мироъату-л-ъуқул, 1404 ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.337–338.

Сарчашма

  • Абӯ-л-Фидо, Исмоил ибни Алӣ, ал-Мухтасар фӣ ахбори-л-башар, Миср, ал-Матбаъату-л-Ҳусайния, бета.
  • Абӯяъқуби Сиҷистонӣ, Исҳоқ ибни Аҳмад, ал-Ифтихор, Бейрут, Дору-л-ғарби-л-исломӣ, 2000 м.
  • Ибни Бобӯя, Алӣ ибни Ҳусайн, ал-Имама ва-т-табсира мин ал-ҳайра, Қум, Мадрасаи Имоми Маҳдӣ(а), 1363 ҳ.ш.
  • Ибни Ҳанбал, Аҳмад, Маснад, Қоҳира, бина, 1313 ҳ.қ.
  • Ибни Шаҳрошуб, Муҳаммад ибни Алӣ, Маноқибу Оли Абӯтолиб(а), Наҷаф, ал-Мактабату-л-Ҳайдария, 1376 ҳ.қ.
  • Ибни Майсами Баҳронӣ, Майсам ибни Алӣ, ан-Ниҷот фӣ-л-қиёма фӣ таҳқиқи амри-л-имома, Қум, Маҷмаъу-л-фикри-л-исломӣ, 1417 ҳ.қ.
  • Ибни Майсами Баҳронӣ, Майсам ибни Алӣ, Қавоъиду-л-маром фӣ ъилми-л-калом, Қум, Мактабату Оятуллоҳи Муръашии Наҷафӣ, 1406 ҳ.қ.
  • Ироқӣ, Маҳсин, Назарияи насс ъала-л-имома фӣ-л-Қуръони карим, Қум, ал-Маҷмаъу-л-ъоламӣ ли-Аҳлибайт(а), 1428 ҳ.қ.
  • Ашъарӣ, Алӣ ибни Исмоил, ал-Ламаъ фӣ-р-радди ъала аҳли-з-зайғ ва-л-бидъа, Қоҳира, ал-Мактабату-л-азҳария ли-т-турос, бета.
  • Ашъарӣ, Алӣ ибни Исмоил, Мақолоту-л-исломийн ва ихтилофу-л-мусоллин, Бейрут, Дору-н-нашри Франз Штайнер, 1400 ҳ.қ.
  • Амирхонӣ, Алӣ, «Насс», китоб (маҷмӯаи мақолот) Маорифи каломии шиа; куллиёти имомат, Қум, Интишороти Донишгоҳи Адён ва Мазоҳиб, Теҳрон, Созмони мутолеа ва тадвини кутуби улуми исломии донишгоҳҳо (САМТ), 1393 ҳ.ш.
  • Баҳронӣ, Сулеймони ибни Абдуллоҳ, ал-Арбаъун ҳадисан фӣ исботи имомати амири-л-муъминин(а), Қум, Маҳдӣ Риҷоӣ, 1417 ҳ.қ.
  • Баҳронӣ, Ҳошим ибни Сулеймон, ал-Инсоф фӣ-н-насси ъала-л-аиммати-л-исноъашар, тарҷумаи Расулӣ Маҳаллӣ, Теҳрон, Дафтари нашри фарҳанги исломӣ, 1378 ҳ.қ.
  • Баҳронӣ, Ҳошим ибни Сулеймон, Баҳҷату-н-назар фӣ исботи-л-васия ва-л-имома ли-л-аиммати-л-исноъашар(а), Машҳад, Остон Қудси Разавӣ. Бунёди пажӯҳишҳои исломӣ, 1385 ҳ.ш.
  • Буруҷердӣ, Муҳаммад Ҳусейн, ан-Нассу-л-ҷалӣ фӣ исботи вилояти Алӣ(а), Машҳад, Остонати Разавияи муқаддаса. Маҷмаъу-л-буҳуси исломӣ, 1383 ҳ.ш.
  • Байҳақӣ, Аҳмад ибни Ҳусайн, ал-Иътиқод ва-л-ҳидоя ило сабили-р-рашод ъала мазҳаби-с-салафи аҳли сунна ва-л-ҷамоа, Бейрут, Дору-л-Ямама, 1423 ҳ.қ.
  • Тирмизӣ, Муҳаммад, Сунан, ба кӯшиши Аҳмад Муҳаммадшокир ва дигарон, Қоҳира, 1357 ҳ.қ.
  • Тафтазонӣ, Масъуд ибни Умар, Шарҳи-л-мақосид, Қум, Нашри-ш-Шарифи Разӣ, 1412 ҳ.қ.
  • Ҷаъфари ибни Мансури Яман, Сараоир ва асрору-н-нутақо, ба кӯшиши Мустафо Ғолиб, Бейрут, 1404 ҳ.қ.
  • Ҷамъе аз нависандагон, Шарҳи-л-мусталаҳоти каломия, Машҳад, Остонати Разавияи муқаддаса, Маҷмаъу-л-буҳуси исломӣ, 1415 ҳ.қ.
  • Ҷавҳарӣ, Аҳмад ибни Муҳаммад, Муқтазабу-л-асар фӣ-н-насси ъала-л-аиммати-л-исноъашар, Қум, Мактабату-т-Таботабоӣ, бета.
  • Ҷувайнӣ, Абдулмалик ибни Абдуллоҳ, Ламаъу-л-адилла фӣ қавоъиди ъақоиди аҳли сунна ва-л-ҷамоа, Бейрут, Оламу-л-кутуб, 1407 ҳ.қ.
  • Ҳабибии Мазоҳирӣ, Масъуд, «Исмоил ибни Ҷаъфар», Доирату-л-маорифи бузурги исломӣ, ҷ.11, Теҳрон, Маркази доирату-л-маорифи бузурги исломӣ, бета.
  • Ҳусайнии Хатиб, Абдулзаҳро, аш-Шофӣ фӣ-л-имома (Сайид Муртазо), муқаддимаи таҳқиқ, Теҳрон, Муассисаи Содиқ, 1407 ҳ.қ.
  • Хоҷа Насири Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Муҳаммад, Тажриди-л-иътиқод, Теҳрон, Мактаби-л-иъломи исломӣ, 1407 ҳ.қ.
  • Дайламӣ, Ҳасан ибни Муҳаммад, Иршоду-л-қулуб, таҳқиқ: Сайид Ҳошими Милонӣ, Теҳрон, Дору-л-усва ли-т-тубоъа ва-н-нашр, 1417 ҳ.қ.
  • Сиҷистонӣ, Абӯдовуд, Сунан, ба кӯшиши Муҳаммад Муҳйиддини Абдулҳамид, Қоҳира, Дору-л-аҳёу-с-суннати-н-набавия.
  • Садободӣ, Убайдуллоҳ ибни Абдуллоҳ, ал-Муқниъ фӣ-л-имома, Қум, Ҷамоъати-л-мударрисин фӣ-л-ҳавзаи илмия би-Қум, Муассисаи-н-нашри-л-исломӣ, 1414 ҳ.қ.
  • Сайид Муртазо, Алӣ ибни Ҳусайн, аш-Шофӣ фӣ-л-имома, Теҳрон, Муассисаи Содиқ, 1407 ҳ.қ.
  • Сайид Муртазо, Алӣ ибни Ҳусайн, ал-Фусулу-л-мухтора мин ал-ъуюн ва-л-маҳосин Шайхи Муфид, Наҷаф, Матбаъаи Ҳайдария, бета.
  • Суютӣ, Ҷалолуддин, Ҷомеъу-л-аҳодис, бижо, табъи Ҳасан Аббос Закӣ, бета.
  • Шозони Қумӣ, Шозон ибни Ҷабрил, ал-Фазоил ли-Ибни Шозон, Қум, Нашри Разӣ, 1363 ҳ.ш.
  • Шуъайрӣ, Тоҷуддин, Ҷомеъу-л-ахбор, Қум, Интишороти Разӣ, 1363 ҳ.ш.
  • Шаҳристонӣ, Муҳаммад ибни Абдулкарим, ал-Милалу-н-нихал, Бейрут, Дору-л-маърифа, 1415 ҳ.қ.
  • Шайхи Ҳурри Омулӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, Исботу-л-ҳудо би-н-нусус ва-л-муъҷизот, Бейрут, ал-Аъламӣ фӣ-л-матбуъот, 1425 ҳ.қ.
  • Шайхи Садуқ, Муҳаммад ибни Бобӯя, Уюну ахбори-р-Ризо(а), Интишороти Ҷаҳон, 1378 ҳ.қ.
  • Шайхи Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, Камолу-д-дин ва тамому-н-ниъма, Теҳрон, Дору-л-кутуби исломия, 1395 ҳ.қ.
  • Шайхи Садуқ, Муҳаммад ибни Алӣ, Ман ла йаҳзуруҳу-л-факих, Қум, Дафтари интишороти исломӣ вобаста ба Ҷомеаи мударрисини ҳавзаи илмия би-Қум, 1413 ҳ.қ.
  • Шайхи Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, ал-Иқтисод фӣ мо ятаъаллуқу би-л-иътиқод, Бейрут, Дору-л-азво, 1406 ҳ.қ.
  • Шайхи Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, ал-Ғайба, Қум, Муассисаи-л-маъорифи исломия, 1411 ҳ.қ.
  • Шайхи Муфид, Муҳаммад ибни Муҳаммад, ал-Ихтисос, Қум, Конгураи Шайхи Муфид, 1413 ҳ.қ.
  • Шайхи Муфид, Муҳаммад ибни Муҳаммад, ал-Фусулу-л-мухтора мин ал-ъуюн ва-л-маҳосин, тасҳеҳи Алӣ Миршарифӣ, Қум, Конгураи Шайхи Муфид, 1413 ҳ.қ.
  • Шайхи Муфид, Муҳаммад ибни Муҳаммад, Масъалатан фӣ-н-насси ъала Алӣ(а), Бейрут, Дору-л-Муфид, 1414 ҳ.қ.
  • Саффор, Муҳаммад ибни Ҳасан, Басоиру-д-дароҷоти-л-кубро, Қум, ал-Мактабату-л-Ҳайдария, 1384 ҳ.ш.
  • Таботабоӣ, Сайид Муҳаммадҳусейн, ал-Мизон фӣ тафсири-л-Қуръон, Қум, Исмоилиян, 1373 ҳ.ш.
  • Табарсӣ, Аҳмад ибни Алӣ, ал-Иҳтиҷоҷ ъала аҳли-л-луҷоҷ, Наҷаф, Дору-н-Нуъмон, 1386 ҳ.қ.
  • Табарсӣ, Фазл ибни Ҳасан, Иълому-л-варо би-аъломи-л-ҳудо, Теҳрон, Дору-л-кутуби исломия, бета.
  • Табарӣ, Муҳаммад ибни Ҷарир, Таърихи Табарӣ, Миср, Дору-л-маъориф, 1387 ҳ.қ.
  • Табарӣ, Муҳаммад ибни Ҷарир, Китобу таҳзибу-л-асор Маснади Алӣ, Қоҳира, Матбаъату-л-Маданӣ, бета.
  • Аскарӣ, Сайид Муртазо, «Чаро номи Имоми Алӣ(а) дар Қуръон нест?», сайти Маркази ал-Аллома Аскарӣ ли-д-дирасоти-л-исломия, таърихи боздид 30 Азари 1402 ҳ.ш.
  • Узудуддин Иҷӣ, Абдурраҳмон ибни Аҳмад, Шарҳу-л-мавоқиф, Қум, Нашри-ш-Шарифи Разӣ, бета.
  • Аллома Амини, Абдулҳусейн, Такмилату-л-Ғадир: самароту-л-асфор ило-л-актор, Бейрут, ба таҳқиқи Маркази-л-Амир ли-аҳёи-т-туроси исломӣ, муъоҷиа ва тасҳеҳи Маркази-л-Ғадир ли-д-дирасот ва-н-нашр ва-т-тавзиъ, 1429 ҳ.қ.
  • Фозили Миқдод, Миқдод ибни Абдуллоҳ, ал-Лавоъмиъу-л-илоҳия фӣ-л-мубоҳиси-л-каломия, Қум, Интишороти Дафтари таблиғоти исломии ҳавзаи илмия би-Қум, 1380 ҳ.ш.
  • Қозӣ Абдулҷаббор, Ибни Аҳмад, ал-Муғнӣ фӣ абвоби-т-тавҳид ва-л-ъадл, таҳқиқи Қосим Маҳмуди Муҳаммад, бижо, бина, бета.
  • Қушайрии Нишобурӣ, Муслим ибни Ҳаҷҷоҷ, ал-Муснаду-с-саҳиҳи-л-мухтасар би-нақли-л-ъадл ъан-л-ъадл ило Расули-ллоҳ(с), Бейрут, Дору-л-аҳёу-т-туроси-л-арабӣ, бета.
  • Қумӣ, Муҳаммадтоҳири ибни Муҳаммадҳусейн, ал-Арбаъин фӣ имомати-л-аиммати-т-тоҳирин, Қум, Маҳдӣ Риҷоӣ, 1418 ҳ.қ.
  • Караҷакӣ, Муҳаммад ибни Алӣ, Далилу-н-насси би-хабарил-ғадир ъала имомати амири-л-муъминин(а), Қум, Муассисаи Олибайт(а) ли-аҳёи-т-турос, 1419 ҳ.қ.
  • Караҷакӣ, Муҳаммад ибни Алӣ, ал-Истинсор фӣ-н-насси ъала-л-аиммати-л-атҳор, Бейрут, Дору-л-азво, 1405 ҳ.қ.
  • Кушӣ, Муҳаммад ибни Умар, Ихтиёру маърифати-р-риҷол, ба кӯшиши Ҳасан Мустафавӣ, Машҳад, Муассисаи нашри Донишгоҳи Машҳад, 1409 ҳ.қ.
  • Калонтарӣ, Сиҷод, Файзуллоҳ Бӯшосаби Гӯша ва Носири Ҷадидӣ, «Таҳлил ва табйини иддаъои имомати Абдуллоҳи Афтах ва далоили радди имомати вай», Фаслномаи таърихи Ислом ва Эрон, Донишгоҳи ал-Заҳро, соли 32, шумораи 54, пайпай 144, тобистони 1401 ҳ.ш.
  • Кулайнӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, ал-Кофӣ, Теҳрон, Дору-л-кутуби исломия, 1407 ҳ.қ.
  • Муҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Мироъату-л-ъуқул фӣ шарҳи ахбори Оли-л-Расул, Теҳрон, Дору-л-кутуби исломия, 1404 ҳ.қ.
  • Муҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳору-л-анвор, Бейрут, Муассисаи-л-вафо, 1403 ҳ.қ.
  • Маликмакон, Ҳамид, «Имомат дар нигоҳи аҳли суннат», китоб (маҷмӯаи мақолот) Маорифи каломии шиа; куллиёти имомат, Қум, Интишороти Донишгоҳи Адён ва Мазоҳиб, Теҳрон, Созмони мутолеа ва тадвини кутуби улуми исломии донишгоҳҳо (САМТ), 1393 ҳ.ш.
  • Наботии Омулӣ, Алӣ ибни Муҳаммад, ас-Сироту-л-мустақим ило мустахиқи-т-тақдим, Теҳрон, Мактабату-л-Муртазавия, 1384 ҳ.қ.
  • Насирӣ, Муҳаммад, «Имомат аз дидгоҳи исмоилия», китоб (маҷмӯаи мақолот) Маорифи каломии шиа; куллиёти имомат, Қум, Интишороти Донишгоҳи Адён ва Мазоҳиб, Теҳрон, Созмони мутолеа ва тадвини кутуби улуми исломии донишгоҳҳо (САМТ), 1393 ҳ.ш.
  • Нуъмонӣ, Муҳаммад ибни Иброҳим, ал-Ғайба, Теҳрон, Мактабату-с-Садуқ, 1397 ҳ.қ.


Шаблон:Каломи исломӣ

Баргирифта аз "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Үндана:Насс_бар_имом&oldid=34855"