Nomahram
| Baxşe az ahkomi amalī va fiqhī |
|---|
 |
In maqola jak naviştori tavsifī dar borai jak mafhumi fiqhist va nametavonad me'jore baroi a'moli dinī boşad. Baroi a'moli dinī ba manobei digar muroçia kuned.
Nomahram (forsī: نامَحْرَم) dar muqobili mahram ba kase gufta meşavad, ki riojati ahkomi hiçob nazdi ū farz ast va izdivoç bo ū çoiz ast.
Az nazari faqehon, nigoh kardan ba badani zani nomahram ba ƣajr az rūj va dastho to bandi dast çoiz nest. Hamcunin nigoh kardan ba rūj va dast va gūş kardani ovozi zani nomahram, agar sababi gunoh şavad, harom ast.
Tibqi fatvoi faqehon, bar zan farz ast, ki tamomi badanaşro az nomahram pūşonad. Albatta, dar pūşonidani rūj va dastho az anguştho to bandi dast, ixtilofi nazar vuçud dorad va aksari faqehon onro farz namedonand. Incunin nigoh kardani zan ba badani mardi nomahram çoiz nest.
Dast zadan ba badani nomahram va niz tanho mondani mard va zani nomahram bo jakdigar, ki xavfi ba gunoh aftodan boşad, harom ast. Dar fiqhi islomī izdivoç bo nomahram çoiz ast, harcand izdivoç bo ba'ze nomahramho dar ba'ze holatho harom megardad.
Mafhumşinosī va çojgoh
Ba kase ki mahram nest, nomahram gufta meşavad. Manzur az mahramho kasoneand, ki bo jake az rohhoi nasab, izdivoç va rizo', bo jakdigar robitai xeşovandī pajdo mekunand.[1] In istiloh dar bobhoi fiqhie, monandi nikoh, taloq va hudud istifoda şudaast.[2]
Dar ojathoi 30 va 31 surai Nur ba furū bastani caşm az nigoh ba nomahram va har cize ki Xudo harom kardaast, farmon doda şudaast.[3] Dar rivojoti zijode az imomoni ma'sum (a), irtibot doştani zan va mardi nomahram, mazammat şudaast.[4] Imom Boqir (a) gap zadan bo nomahramro az domhoi şajton donistaast.[5] Dar rivojate az Imom Sodiq (a) nigoh ba nomahram tiri zahrolude az tirhoi şajton donista şudaast.[6] Bar asosi rivojate az Imom Alī (a) hamsuxan şudan bo zanoni nomahram, sababi nuzuli balo va inhirofi dilho meşavad.[7]
Fajzi Koşonī dar kitobi Muhaççat-ul-bajzo'[8] va Mullo Muhammadmahdiji Naroqī dar kitobi Çome'-us-saodot[9] nigoh ba nomahramro kufroni ne'mati caşm donistaand.
Murtazo Mutahharī dar kitobi Mas'alai hiçob, falsafai ta'kid bar riojati hiçob va pūşişi munosib baroi zanon dar dini Islomro umure az qabili hifzi salomat va behdoşti ravoniji inson, salomat va ustuvoriji çomea, tahkimi nizomi xonavoda va bolo burdani ehtiromi zan va peşgirī az ibtizoli ū donistaast.[10]
Ahkomi irtibot bo nomahram
Dar fiqhi islomī baroi kasone ki nisbat ba jakdigar nomahramand ahkome dar nazar girifta şudaast:
Harom budani nigoh ba nomahram
- Nigoh kardani mard ba badani zani nomahram ba ƣajr az rūj va dastho az anguşton to bandi dast harom ast.[11] Hamcunin nigoh kardan ba rūj va dastho to band agar ba qasdi lazzat va xavfi ba gunoh aftodan boşad, harom ast.[12]
- Nigoh kardani zan ba badani mardi nomahram harom ast, magar çojhoe az badan, ki ba tavri ma'mul iltizom ba pūşonidanaş nest, monandi sar, dastho va soqi pojho biduni qasdi lazzat va xavfi aftodan dar harom.[13]
- Bino ba fatvoi fuqahoi şia nigoh kardan ba rūi zan bo nijati izdivoç, çoiz ast.[14] Ba'ze fuqaho nigoh kardan ba badani zan – mūj va miqdore az badan, monandi gardan va qismate az sina - ba qasdi izdivoç va biduni qasdi lazzatro niz çoiz medonand.[15]
- Nigoh kardan ba film va aksi zanone, ki hiçobro riojat namekunand, dar surate ki beşahvat boşad va on zanonro naşinosad, işkole nadorad, ammo agar ononro şinosad, nigoh kardan ba filmu aksaşon hukmi nigoh kardan ba xudi ononro dorad.[16]
- Nigoh kardani duxtur ba badani nomahram dar surati zarurat baroi muoliça, çoiz ast.[17]
- Nigoh ba aksi zanoni behiçobi ƣajrimusulmon, agar biduni qasdi lazzat boşad va manşai fasod nagardad, işkol nadorad.[18]
Farz budani pūşişi badan dar barobari nomahram
Bar zanon farz ast, ki badani xudro az nomahram bipūşonand.[19] Albatta dar farizai pūşidani rūj va dastho az sari anguşton to bandi dast ixtilofi nazar ast.[20] Bino ba nazari faqehone cun Şajxi Tūsī,[21] Sohibi Hadoiq,[22] Şajxi Ansorī,[23] Sajid Muhammadkozimi Jazdī,[24] Sajid Muhsini Hakim[25] Imom Xumajnī[26] va Sajid Alī Xomanaī[27] pūşidani rūj va dastho az sari anguşton to bandi dast, bar zanon farz nest. Faqehone monandi Alloma Hillī dar kitobi Tazkirat-ul-fuqaho,[28] Fozili Miqdod[29] va Sajid Abdula'lo Sabzavorī,[30] pūşidani rūj va dasthoro niz farz donistaand. Hamcunin ba nazari hamai fuqaho dar surate, ki xavfi aftodan dar harom va jo qasdi mubtalo kardani marde ba harom boşad, pūşondani rūj va dastho niz farz meşavad.[31]
Harom budani lamsi nomahram
Bino ba nazari fuqaho lamsi badani nomahram çoiz nest. Albatta dar mavoridi iztiror monandi: muoliça va naçoti çoni inson çoiz ast.[32] Hamcunin lamsi badani nomahram az boloi libos jo hoil dar surate, ki beşahvatu qasdi lazzat boşad, işkole nadorad.[33] Ba'ze fuqaho dast dodan ba nomahramro agar az boloi porca va jo bo dastak boşad va bo nijati bad naboşad va dasti nomahram(ci zan boşad va ci mard)-ro fişor nadihad, çoiz donistaand.[34]
Hukmi gūş dodan ba ovozi zani nomahram
- Bino ba nazari fuqaho gūş dodan ba ovozi zani nomahram, biduni qasdi lazzat va biduni xavfi dar harom aftodan, çoiz va dar ƣajri in surat harom ast.[35]
- Namoz xondani zan bo ovozi baland dar çoe, ki medonad nomahram ovoozaşro meşunavad, bino ba nazari faqehone monandi Şahidi Avval, harom va mūçibi butloni namoz ast.[36] Sohibi Çavohir bo qabuli harom budani cunin amale, botil şudani namoz ba vasilai onro qabul nakardaast.[37]
Hukmi xilvat kardan bo nomahram
Bino ba nazari barxe fuqaho xilvat kardan bo nomahram harom ast.[38] Barxe fuqaho xilvat kardan bo nomahramro faqat dar surati ehtimoli aftodan dar gunoh, harom donistaand.[39] Ba fatvoi Ojatulloh Xuī (vaf. 1371h.ş.) xilvat kardan bo nomahram az bobi muqaddimai harom va az in çihat, ki zaminasozi aftodan dar gunoh meşavad, harom ast.[40] Bino ba nazari Muhammadhasani Naçafī - navisandai Çavohir-ul-kalom, xilvat kardan bo nomahram makruh ast.[41]
Suxan guftan
- Bino ba nazari fuqaho suxan guftan bo nomahram agar be qasdi lazzat burdan va jo xavfi vuqu' dar harom boşad, çoiz ast.[42]
- Bino ba nazari Mirzoçavodi Tabrezī sazovor ast, ki gap zadan bo zani çavon, hatto be qasdi lazzat jo xavfi vuqu' dar harom, tark şavad.[43]
- Irtibot bo nomahram az tariqi pajomak, cat va imejl dar surate, ki mūçibi fasod va irtikobi gunoh şavad, harom ast.[44]
Çoiz budani izdivoç bo nomahram
- Dar fiqhi islomī, izdivoç faqat bo nomahram çoiz ast va bo mahramho çoiz nest.[45]
- Albatta, xohari zan agarci nomahram ast, ammo izdivoç bo ū to vaqte, ki zan zinda boşad, jo taloq nagirifta boşad, çoiz nest.[46]
- Izdivoç bo barxe az nomahramon bo tavvaçuh ba şaroite baroi hameşa harom meşavad:
- Izdivoçi mard bo zane, ki nūh bor ūro taloq dodaast.[47]
- Izdivoçi mard bo zane, ki peş az izdivoçi ū bo modar jo duxtaraş zino kardaast.[48]
- Izdivoçi mard bo zani şavhardor va zane, ki dar iddai taloq bo ū zino kardaast.[49]
- Izdivoçi mard bo zane, ki peş az izdivoç bo ū, bo pisar, barodar jo padaraş, livot karda boşad.[50]
Çustorhoi vobasta
Ezoh
- ↑ Muçtahidiji Tehronī, Se risola: Gunohoni kabira, Mahramu nomahram, Ahkom-ul-ƣajbat, 1381h.ş., sah.10.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.237; Muassisai doirat-ul-maorifi al-Fiqh-ul-islomī, farhangi fiqhi forsī, 1387h.ş., ç.5, sah.405.
- ↑ Qiroatī, Tafsiri Nur, 1387h.ş., ç.6, sah.171 - 173.
- ↑ Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.14, sah.272.
- ↑ Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.14, sah.272.
- ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, 1413h.q., ç.4, sah.18.
- ↑ Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uqul, 1404h.q., sah.151.
- ↑ Fajzi Koşonī, Muhaççat-ul-bajzo', 1417h.q., ç.7, sah.161.
- ↑ Naroqī, Çome'-us-saodot, Muassisai al-A'lamī li-l-matbuot, ç.3, sah.245.
- ↑ Mutahharī, Mas'alai hiçob, 1386h.ş., sah.76.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.75.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.75; Sistonī, Tavzeh-ul-masoil, 1415h.q., sah.508.
- ↑ Sistonī, Tavzehulmasoil, 1415h.q., sah.508; Makorimi Şerozī, Ahkomi xonavoda, 1389h.ş., sah.22.
- ↑ Şahidi Sonī, Masolik-ul-afhom, 1412h.q., ç.7, sah.40.
- ↑ Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.5, sah.97 - 98; Tabrezī, Istiftooti çadid, 1385h.ş., ç.1, sah.355.
- ↑ Tabrezī, Istifto'oti çadid, 1385h.ş., ç.1, sah.356.
- ↑ Xuī, Istifto'ot, sah.299; Makorimi Şerozī, Ahkomi xonavoda, 1389h.ş., sah.25.
- ↑ Makorimi Şerozī, Ahkomi xonavoda, 1389h.ş., sah.31.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.2, sah.4.
- ↑ Muassisai doirat-ul-maorifi al-Fiqh-ul-islomī, farhangi fiqhi forsī, 1387h.ş., ç.2, sah.283.
- ↑ Şajxi Tūsī, al-Mabsut, 1387h.q., ç.4, sah.160.
- ↑ Bahronī, Hadoiq-un-nozira, Muassisai an-naşrul-islomī at-tobe'at li çamo'at-il-mudarrisin, ç.23, sah.56.
- ↑ Şajxi Ansorī, Kitob-un-nikoh, 1415h.q., sah.48.
- ↑ Jazdiji Tabotaboī, al-Urvat-ul-vusqo, 1430h.q., ç.6, sah.206.
- ↑ Hakim, Mustamsak-ul-urva, 1391h.q., ç.5, sah.241 - 242.
- ↑ Imom Xumajnī, Tahrir-ul-vasila, 1434h.q., ç.2, sah.261.
- ↑ «Puşiş va nigoh kardan», sajti Khamenei.ir.
- ↑ Alloma Hillī, Tazkirat-ul-fuqaho, al-Maktabat-ur-Razavija li ehjo-il-osor-il-Ça'farija, ç.2, sah.573.
- ↑ Fozili Miqdod, Kanz-ul-irfon, 1373h.ş., ç.2, sah.222.
- ↑ Sabzavorī, Muhazzab-ul-ahkom, 1413h.q., ç.5, sah.230 - 237.
- ↑ Bahronī, Hadoiq-un-nozira, Muassisai an-naşr-ul-islomī at-tobe'at li çamoat-il-mudarrisin, ç.23, sah.56; Sistonī, Tavzeh-ul-masoil, 1415h.q., sah.508.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.100.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.99; Muassisai doirat-ul-maorifi al-Fiqh-ul-islomī, al-Mavsu'at-ul-fiqhija, 1423h.q., ç.5, sah.381.
- ↑ Imom Xumajnī, Risolai naçot-ul-ibod, 1409h.q., sah.363.
- ↑ Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo, 1415h.q., ç.5, sah.490.
- ↑ Şahidi Avval, Zikro-ş-şi'a, 1419h.q., ç.3, sah.322.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.9, sah.383 - 384.
- ↑ Şahidi Sonī, Masolik-ul-afhom, 1412h.q., ç.9, sah.323 - 325.
- ↑ Muassisai doiratulmaorifi al-Fiqh-ul-islomī, al-Mavsu'at-ul-fiqhija, 1423h.q., ç.5, sah.185.
- ↑ Tavhidī, Misboh-ul-faqohat, 1417h.q., ç.1, sah.350.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.32, sah.344.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.99.
- ↑ Tabrezī, Istifto'oti çadid, 1385h.ş., sah.362.
- ↑ «Irtibot bo nomahram az tariqi pajomak, cat va imejl», sajti Pojgohi ittilo'rasoniji daftari Ojatulloh Makorimi Şerozī.
- ↑ Baroi namuna nigoh kuned ba Muhaqqiqi Hillī, Şaroe'-ul-Islom, 1408h.q., ç.2, sah.224; Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.237.
- ↑ Banihoşimiji Xumajnī, Risolai Tavzehulmasoili sezdah marça', 1385h.ş., ahkomi nikoh, mas'alai 2390.
- ↑ Mufid, al-Muqni'a, muassisai naşri islomī, ç.1, sah.501.
- ↑ Şahidi Sonī, Masolik-ul-afhom, 1412h.q., ç.7, sah.297 - 298.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.29, sah.446.
- ↑ Muhaqqiqi Hillī, Şaroe'-ul-Islom, 1408h.q., ç.2, sah.233.
Sarcaşma
- «Puşiş va nigoh kardan», sajti Khamenei.ir, sanai darçi matlab: 14 mehrmohi 1393h.ş., sanai bozdid: 4 urdibihişti 1400h.ş.
- Alloma Hillī, Hasan ibni Jusuf, Tazkirat-ul-fuqaho, Qum, manşuroti al-Maktabat-ul-Murtazavija li ehjo-il-osor-il-Ça'farija, be to.
- Banihoşimiji Xumajnī, Sajid Muhammadhasan, Risolai Tavzeh-ul-masoili sezdah marça', Qum, daftari intişoroti islomī, 1385h.ş.
- Bahronī, Jusuf, Hadoiq-un-nozira fi ahkomi Itrat-it-tohira, Qum, Muassisai an-naşrul-islomī at-tobe'at li çamoat-il-mudarrisin, be to.
- Ibni Şu'bai Harronī, Hasan ibni Alī, Tuhaf-ul-uqul, Qum, Muassisai an-naşrul-islomī, copi duvvum, 1404h.q.
- Imom Xumajnī, Sajidrūhulloh, Risolai naçot-ul-ibod, Tehron, Muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, copi avval, 1422h.q.
- Imom Xumajnī, Sajidrūhulloh, Tahrir-ul-vasila, Qum, matbaai Muassisai al-Uruç, copi avval, 1434h.q.
- Qiroatī, Muhsin, Tafsiri Nur, Tehron, Markazi farhangiji Darshoe az Qur'on, 1387h.ş.
- Makorimi Şerozī, Nosir, Ahkomi xonavoda, Qum, Imom Alī ibni Abitolib alajhissalom, copi duvvum, 1389h.ş.
- Muassisai doiratulmaorifi al-Fiqh-ul-islomī, al-Mavsu'at-ul-fiqhija, Qum, Muassisai doirat-ul-maorifi al-Fiqh-ul-islomī, 1423h.q.
- Muassisai doiratulmaorifi al-Fiqh-ul-islomī, farhangi fiqhi forsī, Qum, Muassisai doirat-ul-maorifi al-Fiqh-ul-islomī, 1387h.ş.
- Mutahharī, Murtazo, Mas'alai hiçob, Qum, intişoroti Sadro, 1386h.ş.
- Mufid, Muhammad ibni Muhammad, al-Muqni'a, Qum, Kongressi çahoniji hazorai Şajxi Mufid, 1413h.q.
- Muhaqqiqi Karakī, Çome'-ul-maqosid, Qum, Muassisai Olulbajt alajhimussalom, copi duvvum, 1414h.q.
- Muhaqqiqi Hillī, Ça'far ibni Hasan, Şaroe'-ul-Islom, Qum, Muassisai Ismoilijon, copi duvvum, 1408h.q.
- Muçtahidiji Tehronī, Ahmad, Se risola: Gunohoni kabira, Mahram va nomahram, Ahkom-ul-ƣajbat, Qum, Muassisai Dar rohi haq, 1381h.ş.
- Naroqī, Mullomuhammadmahdī, Çome'-us-sa'odot, Bejrut, muassisai al-A'lamī li-l-matbuot, copi cahorum, be to.
- Naçafī, Muhammadhasan, Çavohir-ul-kalom fi şarhi Şaroe'-ul-Islom, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1404h.q.
- Nurī, Mirzohusajn, Mustadrak-ul-vasoil, Qum, Muassisai Ol-ul-bajt alajhimussalom li ehjo-it-turos, 1408h.q.
- Sabzavorī, Sajid Abdula'lo, Muhazzab-ul-ahkom, Qum, intişoroti Dor-ut-tafsir, 1413h.q.
- Sistonī, Sajidalī, Tavzeh-ul-masoil, Qum, intişoroti mehr, 1415h.q.
- Tabotaboiji Jazdī, Sajidmuhammadkozim, al-Urvat-ul-vusqo, Qum, Muassisai çahoniji Sibtajn (alajhimussalom), 1430h.q.
- Tabrezī, Mirzoçavod, Istifto'oti çadid, Qum, intişoroti Sarvar, copi sejum, 1385h.ş.
- Tavhidī, Muhammadalī, Misboh-ul-faqohat, Qum, intişoroti Ansorijon, 1417h.q.
- Fajzi Koşonī, Muhammad ibni Şohmurtazo, Muhaççat-ul-bajzo', Qum, Muassisai an-naşrul-islomī, copi cahorum, 1417h.q.
- Fozili Miqdod, Miqdod ibni Abdulloh, Kanz-ul-irfon fi fiqh-il-Qur'on, Qum, intişoroti Murtazavī, 1373h.ş.
- Xuī, Sajid Abulqosim, Istifto'ot, Naçaf, Muassisat-ul-Xuī al-islomija, be to.
- Hakim, Sajidmuhsin, Mustamsaki al-urvat-ul-vusqo, Qum, Dor-ut-tafsir, 1391h.q.
- Şajxi Ansorī, Murtazo, Kitob-un-nikoh, Qum, turos-uş-Şajx-il-A'zam, 1415h.q.
- Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Man lo jahzuruhu-l-faqih, Qum, Daftari intişoroti islomiji vobasta ba Çome'ai mudarrisini Havzai ilmijai Qum, copi duvvum, 1413h.q.
- Şajxi Tūsī, Muhammad ibni Hasan, al-Mabsut fi fiqh-il-imomija, Tehron, al-Maktabat-ul-Murtazavija li ehjo-il-osor-il-Ça'farija, copi sejum, 1387h.q.
- Şahidi Avval, Muhammad ibni Makkī, Zikro-ş-şi'a fi ahkom-iş-şari'at, Qum, muassisai Ol-ul-bajt alajhimussalom, copi avval, 1419h.q.
- Şahidi Sonī, Zajniddin ibni Alī, Masolik-ul-afhom, Qum, Muassisai al-ma'orif-ul-islomija, 1413h.q.
- Şahidi Sonī, Zajniddini Makkī, ar-Ravzat-ul-bahijja fi şarh-il-lum'at-id-dimişqija, Qum, intişoroti Dovarī, 1410h.q.