Ояти Ҳиҷоб

Ояи Ҳиҷоб

Ояти Ҳиҷоб (арабӣ: آية الحجاب) дар бораи зарурати ҳиҷоб доштани занон сухан мегӯяд. Ин оят яке аз далелҳои қуръонии фақеҳон барои фарз будани ҳиҷоб аст. Ҳамчунин, бархе аз фақеҳон дар асоси ибораи «اِلّا ما ظَهَر مِنها / магар он чи намоён аст» дар ин оят гуфтаанд, ки бар зан фарз нест, ки рӯй ва дастони худро аз банди даст ба поёнро бипӯшонад.

Оятҳои дигар низ ҳамчун оятҳои Ҳиҷоб маъруфанд. Аз ҷумла ояти 59-уми сураи Аҳзоб аст, ки ояти Ҷилбоб ном дорад.

Матн ва тарҷума

Ояти 31 сураи Нур бо номи ояти Ҳиҷоб шинохта мешавад. Мегӯянд, бо нузули ин оят, ҳиҷоб бар занон фарз шуд.

“ وَ قُل لِّلْمُؤْمِنَاتِ يغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِ‌هِنَّ وَ يحْفَظْنَ فُرُ‌وجَهُنَّ وَ لَايبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَ لْيضْرِبْنَ بِخُمُرِ‌هِنَّ عَلَیٰ جُيوبِهِنَّ وَ لَايبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ... وَ لَايضْرِ‌بْنَ بِأَرْ‌جُلِهِنَّ لِيعْلَمَ مَا يخْفِينَ مِن زِينَتِهِنَّ

Ва ба занони боимон бигӯ: «чашмони худро [аз ҳар номаҳраме] фурӯ банданд ва покдоманӣ варзанд ва зеварҳои худро ошкор нагардонанд, магар он чи ки табъан аз он пайдост. Ва бояд рӯймоли худро бар гардани хеш [фурӯ] андозанд ва зеварҳояшонро ҷуз барои шавҳаронашон ё падаронашон... ошкор накунанд; ва пойҳои худро [ба гунае ба замин] накубанд, то он чи аз зинаташон наҳуфта медоранд, маълум гардад.

”

Корбурди фиқҳӣ

Дар китобҳои фиқҳӣ, барои баёни вуҷуби ҳиҷоби занон ва бархе аҳкоми он, аз ҷумла ҳудуди ҳиҷоб, ба ин оят истинод шудааст. Ба бовари фақеҳон, иборати «ло юбдина зинатаҳунна/لَايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ», далолат бар фарз будани ҳиҷоб барои зан мекунад. Ҳамчунин ба гуфтаи бархе аз фақеҳони шиа, ҳамчун Шайхи Ансорӣ, Шаҳиди Сонӣ ва Аллома Ҳиллӣ, иборати «илло мо заҳара минҳо/ اِلّا ما ظَهَر مِنها» (магар он миқдор ки намоён аст) рӯй ва дастҳо (аз банди даст ба поин)-ро аз вуҷуби пӯшондан истисно мекунад.

Шаъни нузул

Дар хусуси моҷарои нузули ин оят, аз Ҷобир ибни Абдуллоҳи Ансорӣ нақл шудааст, ки рӯзе, ҷамъе аз занон, назди Асмо духтари Муршида рафта буданд, ки пӯшиш муносибе надоштанд; ба гунае ки халхолҳо, гардан ва баромадагии синаҳояшон маълум буд. Ӯ аз ин амал нороҳат шуд ва онҳоро сарзаниш кард. Пас аз ин, оят нозил шуд. Табарсӣ, муфассири Қуръон, ҳам дар ин замина навиштааст, пеш аз нузули ин оят, занон рӯймолро тавре бар сар мегузоштанд, ки дунболаи он пушташон меафтод ва аз ин рӯ гардан ва синаи онҳо маълум буд.

Нукоти тафсирӣ

Ба гуфтаи муфассирон, мурод аз ошкор накардани зинат дар иборати «ло юбдина зинатаҳунна/لَايُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ», нишон надодани аъзое аз бадан аст, ки маъмулан зинат мешаванд [монанди гӯш ва гардан], на нишон додани зеваролот ба танҳоӣ; чун нишон додани зеваролот ба танҳоӣ мисли гӯшвора ҳаром нест. «Хумур» ҳам ҷамъи хумор, ба маънои пӯшише аст, ки занон бо он сари худро мепӯшонанд. Дар иборати «валязрибна би хумуриҳинна ала ҷуюбиҳинна/وَلْيضْرِبْنَ بِخُمُرِ‌هِنَّ عَلَیٰ جُيوبِهِنَّ» (бояд рӯсарии худро бар гардани хеш андозанд) дастур дода шудааст, ки занон рӯсариҳоро рӯи синаҳояшон биандозанд, то мӯ, гӯшҳо ва гарданашон маълум набошад. Тафсири Нур-ус-сақалайн дар ривояте аз Имом Боқир (а) дар тафсири ин оят (ва ло юбдина зинатаҳунна илло мо заҳара минҳо) се гуна зинат муаррифӣ шудааст:

1 - зинат барои мардум монанди: сурма, ангуштар, дастбанд, ҳаное ки ба кафи даст молида шудааст.

2 - зинат барои маҳрамҳо монанди: гарданбанд ва зинатҳои рӯй, бозӯбанд ва зинатҳои даст.

3 - зинат барои шавҳар, ки тамоми бадан аст.

Пӯшиш бо ҷилбоб

Мақолаи аслӣ: Ояти Ҷилбоб

Ояти 59 сураи Аҳзоб ҳам аз ҳиҷоб сухан гуфтааст, ки ба ояти «Ҷилбоб» шинохта мешавад. Дар ин оят, аз занон хоста шудааст, ки худро бо ҷилбоб бипушонанд. Луғатшиносон ҷилбобро либосе калонтар аз рӯймол ва майдатар аз ридо (болопӯш, або) маъно кардаанд, ки занон бар сарашон мегузоранд ва то болои синаашанро мепӯшонад.

Ҷусторҳои вобаста

• Ояти Маҳорим