Jump to content

Namozi çanoza

Az wikishia

In maqola jak naviştori tavsifī dar borai jak mafhumi fiqhī ast va nametavonad me'jore baroi a'moli dinī boşad. Baroi a'moli dinī ba manobei digar muroçia kuned.

Namozi çanoza (forsī: نماز جنازه) jo namozi majjit (forsī: نماز ميت) namoze, ki voçib ast peş az dafn bar çanozai musulmonon xonda şavad. Namozi çanoza, jo namozi majjit panç takbir dorad. Dar on pas az takbiri avval, şahodatajn, pas az takbiri duvum, salavot, pas az takbiri sejum, talabi maƣfirat baroi mu'minonu musulmonon, va pas az takbiri cahorum, talabi maƣfirat baroi majjite, ki barojaş namoz xonda meşavad, ançom meşavad va bo takbiri pançum, namoz pojon mejobad.

Namozi çanoza namozi majjit bo digar namozho farq dorad va Hamd, ruku', saçda, taşahhud va salom nadorad. Hamcunin dar on tahorat şart nest; iz in rū, metavon onro be vuzu' va ƣusl ba ço ovarad. Albatta riojati şaroiti soiri namozhoi voçib dar on behtar ast.

Namozi majjitro metavon ham ba surati çamoat va ham ba surati furodo xond, ammo dar çamoat, ma'mum ham bojad takbirho va duohoro bixonad. Namozi majjit nazdi ahli sunnat cahor takbir dorad va bo salom pojon mejobad.

Ta'rif

Namozi majjit, jo namozi çanoza, ba duoho va takbirhoe gufta meşavad, ki voçib ast musulmonon ba'd az ƣuslu kafan va peş az dafn bar çanoza va murdai musulmon bixonand. Tibqi manobei fiqhī dar namozi çanoza barxe az şaroiti namozhoi voçib, monandi tahorat şart nest.[1] Hamcunin namozi çanoza salom nadorad.[2]

Namozi çanoza, namoz nest

Ba guftai Şahidi Sonī bar asosi didgohi maşhuri bajni faqehon, namozi çanoza, namoz ba şumor nameravad va dar voqe' nav'e duo baroi murda ast; caroki namozi be ruku'u saçda ma'no nadorad va doştani tahorat dar har namoze şart ast, ammo namozi çanoza heç jak az inhoro nadorad.[3]

Dar kitobi Fiqh-ur-Rizo dar rivojate az Imom Rizo (a) omada ast, ki namozi çanoza, namoz nest va faqat takbir ast; zero namoz cize ast, ki dar on ruku' va suçud boşad.[4]

Cigunagiji xondani namozi çanoza

Xondani namozi çanoza bar murdai Muhammadmahdiji Osifī ba imomati ojatulloh Makorimi Şerozī (Qum - 16 xurdodi 1394h.ş.)

Baroi xondani namozi çanoza, çasadi murdaro rū ba qibla qaror medihand, ba gunae, ki sari murda samti rost va pohojaş samti capi namozguzor qaror girad.[5] Namozguzor bojad rū ba tarafi qibla beistad,[6] fosilai zijode bo murda nadoşta boşad,[7] va namozro istoda bixonad.[8]

Namozguzor ba'd az nijati namozi çanoza, panç takbir megūjad, ki ba'd az harjak az cahor takbiri avval, duohoi xosse xonda meşavad va bo takbiri pançum, namoz pojon mejobad.[9]

Ba'd az takbiri avval, şahodatajn, ba'd az takbiri duvum, salavot, ba'd az takbiri sejum talabi maƣfirat baroi mu'minonu musulmonon va ba'd az takbiri cahorum, talabi maƣfirat baroi murdae, ki baroi ū namozi çanoza xonda meşavad.[10]

Zikrho va duohoe, ki ba'd az takbirhoi cahorgona, zikr şuda ast, iboratand az:

Takbir Duoi muxtasar Duoi mufassal
Avval→
اَشْهَدُ اَنْ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ اللَّهِ
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللَّهُ وَحْدَهُ لاشَریک لَهُ وَ اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَرْسَلَهُ بِالْحَقِّ بَشیراً وَ نَذیراً بَینَ یدَی السّاعَةِ
[Joddoşt 1]
Dujum→
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
اَللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ بارِک عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْحَمْ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ کاَفْضَلِ ما صَلَّیتَ وَ بارَکتَ وَ تَرَحَّمْتَ عَلی اِبْرهیمَ وَ آلِ اِبْرهیمَ اِنَّک حَمیدٌ مَجیدٌ وَ صَلِّ عَلی جَمیعِ الاَنْبِیآءِ وَالْمُرْسَلینَ
[Joddoşt 2]
Sejum→
اَللَّهُمَّ اْغفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَ الْمُؤْمِناتِ
اَللّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ وَالْمُؤْمِناتِ وَالْمُسْلِمینَ وَالْمُسْلِماتِ الاَحْیآءِ مِنْهُمْ وَالاَمْواتِ تابِعْ بَینَنا وَ بَینَهُمْ بِالْخَیراتِ اِنَّک مُجیبُ الدَّعَواتِ اِنَّک عَلی کلِّشَیئٍ قَدیرٌ
[Joddoşt 3]
Cahorum→ Agar majit mard ast:
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذَا المَیت


Va agar majit zan ast:
اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِهذِهِ المَیتَةِ
Agar majit mard ast:
اَللّهُمَّ اِنَّ هذا عَبْدُک وَابْنُ عَبْدِک وَابْنُ اَمَتِک نَزَلَ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزُولٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْهُ اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهِ مِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَ مُحْسِناً فَزِدْ فی اِحْسانِهِ وَ اِنْ کانَ مُسیئاً فَتَجاوَزْ عَنْهُ وَاغْفِرِ لَهُ اَللّهُمَّ اجْعَلْهُ عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِهِ فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْهُ بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
[Joddoşt 4]

Va agar majit zan ast:
اَللّهُمَّ اِنَّ هذِهِ اَمَتُک وَابْنَةُ عَبْدِک و ابنَةُ اَمَتِکَ نَزَلَتْ بِک وَ اَنْتَ خَیرُ مَنْزوُلٍ بِهِ اَللّهُمَّ اِنّا لا نَعْلَمُ مِنْها اِلاّ خَیراً وَ اَنْتَ اَعْلَمُ بِهامِنّا اَللّهُمَّ اِنْ کانَتْ مُحْسِنَةً فَزِدْ فی اِحْسانِها وَ اِنْ کانَتْ مُسیئةً فَتَجاوَزْ عَنْها وَاغْفِرْ لَها اَللّهُمَّ اجْعَلْها عِنْدَک فی اَعْلا عِلِّیینَ وَاخْلُفْ عَلی اَهْلِها فِی الْغابِرینَ وَارْحَمْها بِرَحْمَتِک یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
[Joddoşt 5]
[11]
Pançum→ pojoni namoz pojoni namoz

Nazari faqehoni ahli sunnat

Namozi çanoza nazdi ahli sunnat cahor takbir dorad. Bo takbiri avval, namoz oƣoz meşavad va ba'd az on hamdi Xudovand xonda meşavad. Ba'd az takbiri duvum, salavot mefiristand. Ba'd az takbiri sejum baroi murda duo mekunand va bo takbiri cahorum va xondani salom, namoz pojon mejobad.[12] Albatta dar barxe az çuz'ijoti in namoz bajni ahli sunnat ixtilofi nazar hast.[13]

Ahkom

Barxe az ahkomi fiqhiji namozi çanoza iboratand az:

  • Namozi çanoza, voçibi kifoī ast; az in rū, agar kase onro xond, vuçubaş az digaron soqit meşavad.[14]
  • Ba guftai Sohibi Çavohir tibqi didgohi maşhuri faqehon, xondani cand namoz bar jak murda makruh ast.[15] Ba fatvoi ojatulloh Sistonī in karohat sobit naşuda ast va agar murda az ahli ilmu taqvo boşad, makruh nest.[16]
  • Namozi çanozaro metavon bo çamoat xond, vale ma'mum bojad takbirho va duohoro xudaş bixonad.[17]
  • Namozi çanoza baroi musulmone, ki ba sinni şaşsolagī rasida ast, voçib ast.[18]
  • Bar çanozai kofir va nosibī namoz xonda nameşavad.[19]
  • Dar namozi çanoza, tahorat az hadasi akbar va hadasi asƣar lozim nest.[20] Albatta, riojati şaroiti soiri namozhoi voçib dar on behtar ast.[21]
  • Namozi çanoza bojad peş az dafn[22] va ba'd az ƣuslu kafan xonda şavad.[23]
  • Agar musulmone be namozi çanoza dafn şavad, bojad bar qabraş namoz xonda şavad.[24]
  • Nametavon jak namozi çanozaro bar cand murda jakçoja xond.[25]
  • Xondani namozi çanoza dar masçid makruh ast.[26] Barxe az maroçe' Masçid-ul-haromro az in hukm istisno kardaand,[27] ammo barxei digar in istisnoro napaziruftaand.[28]
  • Namozi çanozaro metavon bo kafş ham ba ço ovard, harcand mustahab ast, ki be kafş xonda şavad.[29]

Namozi çanozahoi ta'rixī

Namozi çanoza bar çasadi hazrati Zahro (s) va namozi çanoza bar çasadi imom Xumajnī az namozi çanozahoe ast, ki harjak az çanbae mavridi tavvaçuh buda ast: ba guftai muarrixon, hazrati Alī (a), hamsaraş Fotimaro şabona ƣusl dod[30] va bar pajkaraş namoz xond.[31] Ba guzorişi Tabarsī, Imom Hasan, Imom Husajn, Miqdod, Salmoni Forsī, Abuzari Ƣiforī, Ammor ibni Josir, Aqil ibni Abitolib, Zubajr ibni Avom, Burajda ben Husajbi Aslamī va te'dode az Banī Hoşim dar namoz bar çasadi hazrati Zahro (s) iştirok doştand.[32]

Illati in kor in bud, ki hazrati Fotima ba Alī (a) vasijat karda bud, ki ūro şabona ba xok suporad, to kasone, ki ba ū sitam karda budand, dar taşji'i çinozaaş hozir naşavand va bar pajkaraş namoz naxonand.[33]

Namoz bar badani imom Xumajnī az şuluƣtarin namozhoi çanoza buda ast. In namoz dar xurdodi soli 1368h.ş., ba imomati ojatulloh Gulpojgonī iqomat şud. Marosimi taşji'i çanozai imom Xumajniro purçam'ijattarin taşji'i çinoza dar ta'rix şumoridaand.[34]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.60.
  2. Alloma Hillī, Tazkirat-ul-fuqaho, 1414h.q., ç.2, sah.75/ Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.1, sah.429.
  3. Şahidi Sonī, Ravz-ul-çanon, muassisai Ol-ul-Bajt, sah.172-173.
  4. Fiqh-ur-Rizo, 1406h.q., 179.
  5. Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.1, sah.426.
  6. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.53.
  7. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.67.
  8. Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.1, sah.425.
  9. Şahidi Avval, ad-Durus-uş-şar'ijja, 1417h.q., ç.1, sah.112 - 113.
  10. Şahidi Avval, ad-Durus-uş-şar'ijja, 1417h.q., ç.1, sah.113/ Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.1, sah.428.
  11. Nig.: Banihoşimiji Xumajnī, Tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.337, mas'alai 608
  12. Mulloxisrav, Durar-ul-hukom fi şarhi ƣurar-il-ahkom, Doru ehjo-il-kutub-il-arabijja, ç.1, sah.163.
  13. Nigoh kuned ba Ibni Moza, al-Muhit-ul-burhonī, 2004m., ç.2, sah.178/ Mulloxisrav, Durar-ul-hukom fi şarhi ƣurar-il-ahkom, Doru ehjo-il-kutub-il-arabijja, ç.1, sah.163.
  14. Mu'çamu fiqh-il-çavohir, 1417h.q., ç.4, sah.172.
  15. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.100.
  16. Banihoşimiji Xumajnī, Tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.336, mas'alai 606.
  17. Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahijja, 1410h.q., ç.2, sah.205.
  18. Şahidi Avval, ad-Durus-uş-şar'ijja, 1417h.q., ç.1, sah.111.
  19. Şahidi Avval, ad-Durus-uş-şar'ijja, 1417h.q., ç.1, sah.111.
  20. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.60.
  21. Omulī, Misboh-ul-hudo, 1380h.q., ç.6, sah.369.
  22. Omulī, Misboh-ul-hudo, 1380h.q., ç.6, sah.392.
  23. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.68.
  24. Omulī, Misboh-ul-hudo, 1380h.q., ç.6, sah.377.
  25. Alloma Hillī, Tazkirat-ul-fuqaho, 1414h.q., ç.2, sah.67.
  26. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.98 - 99.
  27. Banihoşimiji Xumajnī, Tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.339, mas'alai 612.
  28. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.98 - 99.
  29. Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.84.
  30. Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, 1403h.q., ç.2, sah.473 - 474.
  31. Irbilī, Kaşf-ul-ƣumma, 1421h.q., ç.2, sah.125.
  32. Tabarsī, E'lom-ul-varo, 1417h.q., ç.1, sah.300.
  33. Saduq, Ilal-uş-şaroe', 1385h.q., ç.1, sah.185.
  34. Sajti gines

Joddoşt

  1. Xudo buzurgtar ast. Va şahodat mediham, ki ma'bude çuz Xudo nest, Jagona ast va şarike nadorad. Va şahodat mediham, ki Muhammad bandai Ū va firistodai Ūst, ki ūro bo haq hamcun başoratdihanda va huşdordihanda peş az rūzi qijomat firistodaast.
  2. Xudojo, bar Muhammad va xonadoni Muhammad durud firist, va bar Muhammad va xonadoni Muhammad barakat deh, va Muhammad va xonadoni Muhammadro rahmat kun, hamon tavre ki bar Ibrohim va xonadoni Ibrohim behtarin durud, barakat va rahmat firistodī. Ba rostī, ki Tu sutuda va buzurgvor hastī. Va bar hamai pajƣambaron va firistodagon durud firist.
  3. Xudojo, mardon va zanoni mu'min va musalmonro, xoh zinda boşand, xoh murda, bijomurz. Bajni mo va onho ba vasilai xajrot pajvand barqaror kun. Ba rostī, ki Tu içobatkunandai duoho hastī. Va ba haqiqat, ki Tu bar har ciz tavonoī.
  4. Xudojo, in bandai Tu va farzandi bandai Tu va farzandi kanizi Tust, ki nazdi Tu furud omadaast. Va Tu behtarin kase hastī, ki nazdaş furud meojad. Xudojo, mo az ū çuz xubī suroƣ nadorem va Tu az mo ba ū donotarī. Xudojo, agar nekūkor ast, bar nekiaş biafzo va agar gunahkor ast, az ū biguzar va ūro bibaxş. Xudojo, ūro nazdi xud dar balandatarin çojho çojgir kun va bar xonadonaş dar bajni zindagon çonişinaş bişav. Va ba mehruboniatat ba ū rahm kun, ej mehrubonatarin mehrubonon.
  5. Xudojo, in kanizi Tu va duxtari bandai Tu, va duxtari kanizi Tust, bar Tu furud omadaast, va Tu behtarin kase hastī, ki nazdaş furud meojad. Xudojo, mo az ū çuz xubī suroƣ nadorem, va Tu az mo ba ū donotarī. Xudojo, agar nekūkor ast, bar nekiaş biafzo va agar badkor ast, az ū biguzar va ūro bibaxş va nazdi xud dar balandatarin çojho çojgiraş kun va bar xonadonaş dar bajni zindagon çonişinaş bişav. Va ba mehruboniatat ba ū rahm kun, ej mehrubonatarin mehrubonon.

Sarcaşma

  • Ibni Moza, Mahmud ibni Ahmad, al-Muhit-ul-burhonī fi-l-fiqh-in-nu'monī fiqh-il-imom Abuhanifa razijallohu anhu, tahqiqi Abdukarim Somī al-Çundī, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, 2004m.
  • Irbilī, Alī ibni Iso, Kaşf-ul-ƣumma fi ma'rifat-il-aimma, Qum, Razī, copi avval, 1421h.q.
  • Banihoşimiji Xumajnī, Sajid Muhammadhusajn, Tavzeh-ul-masoili maroçe' mutobiq bo fatovoi sezdah nafar az maroçe'i muazzami taqlid, Qum, Daftari intişoroti islomiji vobasta ba çome'ai mudarrisini havzai ilmijai Qum, 1424h.q.
  • Omulī, Mirzo Muhammadtaqī, Misboh-ul-hudo fi şarh al-Urvat-ul-vusqo, Tehron, 1380h.q.
  • Şahidi Avval, Muhammad ibni Makkī, ad-Durus-uş-şar'ijja fi fiqh-il-imomijja, Qum, Daftari intişoroti islomiji vobasta ba çome'ai mudarrisini havzai ilmijai Qum, 1417h.q.
  • Şahidi Sonī, Zajniddin ibni Alī, ar-Ravzat-ul-bahijja fi şarh al-Lum'at-id-Dimişqijja, hoşijai Muhammadi Kalontar, Qum, kitobfuruşiji Dovarī, 1410h.q.
  • Şahidi Sonī, Zajniddin ibni Alī, Ravz-ul-çanon fi şarhi irşod-ul-azhon, Qum, muassisai Ol-ul-Bajt, çopi avval, be to.
  • Saduq, Muhammad ibni Alī, Ilal-uş-şaroe', tahqiqi Sajid Muhammadsodiqi Bahrul'ulum, an-Naçaf-ul-aşraf, al-Maktabat-ul-hajdarijja, 1385h.q.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, E'lom-ul-varo, Qum, muassisai Ol-ul-Bajt liehjo-it-turos, 1417h.q.
  • Tabarī, Muhammad ibni Çarir, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, Bejrut, muassisat-ul-a'lamī, 1403h.q.
  • Alloma Hillī, Hasan ibni Jusuf, Tazkirat-ul-fuqaho, Qum, muassisai Ol-ul-Bajt alajhimus-salom, 1414h.q.
  • Fiqh-ur-Rizo, Maşhad, muassisai Ol-ul-Bajti alajhimus-salom, 1406h.q.
  • Mulloxisrav, Muhammad ibni Faromarz, Durar-ul-hukom fi şarhi ƣurar-il-ahkom, be ço, Doru ehjo-il-kutub-il-arabijja, be to.
  • Naçafī, Muhammadhasan, Çavohir-ul-kalom fi şarhi şaroe'-il-Islom, tashehi Abbosi Quconī va Aliji Oxundī, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1404h.q.