Jump to content

Namoz

Az wikishia
Risolai amalija

In maqola jak naviştori tavsifī dar borai jak mafhumi fiqhist va nametavonad me'jore baroi a'moli dinī boşad. Baroi a'moli dinī ba manobei digar muroçia kuned.

Namoz (forsī: نماز) muhimtarin amali ibodiji musulmonon ki şomili azkoru harakoti xose ast. Dar rivojot az on ba unvon «sutuni din» va «şarti qabuliji digar a'mol» jod şudaast. Namoz ahkom va odobi xose dorad; az çumla in ki bojad bo vuzū va rū ba qibla xonda şavad. Hamcunin ba du şakli furodo va çamoat xonda meşavad va ba çamoat xondani on tavsija şudaast.

Namozho ba voçib va mustahab taqsim meşavand: namozhoi voçib iboratand az: namozhoi jaavmija, namozi ojot, namozi tavof, namoz majit, namozi qazoi volidajn va namoze ki ba sababi nazr, ahd va qism voçib şudaast. Nofilahoi javmija va namozi şab ham az namozhoi mustahaband.

Dar rivojot, baroi tark va sahlangorī dar namoz pajomadhoe zikr şudaast ki az çumlai onho mahrumijat az şafoati Ahli Bajt ast. Ba ta'xir andoxtani namoz az avvali vaqt va xondani namoz biduni xuzu' va xuşu' az masodiqi sabuk şumurdani namoz şumurda şudaand. Hamcunin jodi Xudo, muboriza bo şirku butparastī, çilavgirī az fasod az hikmathoi vuçubi on zikr şudaast.

Namoz dar adjoni digar niz vuçud dorad; harcand ki şevai on bar hasabi şariatho mutafovit ast.

Çojgoh va ahamijat

Xuşnivisiji hadisi "as-Salotu imod-ud-din" (Namoz sutuni din ast!) ba xatti Abdurrahimi Kahjo, sulsnavisi ahli Turkija [nijozmandi manba]

Namoz, amali ibodiji musulmonon ast, ki dar Qur'on 98 bor[1] az on jod şudaast.[2] Binobar ojoti Qur'on, namoz omili bozdoranda az gunoh,[3] vasilai rastgorī,[4] jorikunandai inson dar muşkilot[5] va az suforişhoi muhimi Xudo ba pajombaron[6] va az daƣdaƣahoi pajombaron ba viƶa dar borai xonavodaaşon[7] ast.

Namoz az zarurijoti dini Islom[8] va ibodatest, ki ba fatvoi faqihon dar heç hole nabojad tark şavad[9] va tarki on az gunohoni kabira[10] va nişonai kufr va nifoq[11] donista şudaast. Dar kitobhoi Vasoil-uş-şia va Mustadrak beş az 11600 hadis dar mavzui namoz naql şudaast.[12] Dar kitobhoi fiqhī ham baxşe bo unvoni kitob-us-salot hast ki maxsusi ahkomu odobi namoz ast.[13]

Dar borai namoz osore ba surati mustaqil niz naşr şudaast, ki omori onhoro to soli 1376h.ş., hududi du hazor kitobu risola va niz sadho ƣazal va qasida guftaand.[14] To soli 2019 dar çahon, hududi se millionu şaşsad hazor masçid baroi namoz xondan ehdos şudaast.[15]

Ba gufta Mahmadiji Rajşahrī (vaf. 1401h.ş.) – hadispaƶūhi şia, namoz dar avoili be'sat va dar Makka voçib şudaast.[16] Bar pojai rivojate ki dar Bihor-ul-anvor naql şudaast, Pajombar (s), jak rūz pas az be'sat, bo Imom Alī (a), hazrati Xadiça va digaron namoz xondaast.[17]

Ta'birhoi ba kor rafta dar rivojot baroi namoz

Şevai xondani namoz

Holati qaror giriftani badan dar ruku'
  • Rakaati avval

Ibtido vuzu megirem. Sipas rū ba qibla meistem va nijat mekunem. Ba'd, takbirat-ul-ehrom megūem; ja'ne dasthoro to barobari gūş bolo mebarem va megūjem: «Allohu Akbar». Pas az on, surai Hamd va sipas surai digare mexonem. Ba'd az in, ba ruku' meravem va zikri ruku'ro megūem va sar az ruku' barmedorem va meistem va sipas ba saçda meravem. Dar saçda zikri saçdaro megūem. Sipas rūi du zonū menişinemu dubora ba saçda meravem va zikri saçdaro mexonem.[32] Zikri ruku': «Subhona rabbi-jal-'azimi va bihamdih» va zikri saçda: «Subhona rabbi-jal-a'lo va bihamdih» jo guftani se bor «Subhonalloh» dar har kadom az ruku' va saçda ast.[33]

  • Rakaati duvum
Holati qaror giriftani badan dar saçda

Ba'd az saçdai duvum meistem va monandi rakaati avval, surai Hamd va surai digare mexonem. Sipas qunut xonda meşavad. Dar qunut, kafi dasthoro rū ba osmon mekunemu duoi qunutro mexonem. Pas az qunut, ba ruku' meravem va zikri ruku'ro megūem. Ba'd az ruku' meistem va monandi rakaati avval, du saçda ba ço meovarem.[34] Dar qunut duoi «Rabbano otino fi-d-dunjo hasanatan va fi-l-oxirati hasanatan va qino azob-an-nor»[Joddoşt 1] jo duo jo zikri digare xonda meşavad.

  • Taşahhud
Holati qaror giriftani badan dar taşahhud va salomi namoz

Ba'd az saçdai duvvum, rūi du zonū menişinemu taşahhudro mexonem: «Aşhadu an lo iloha illa-l-Lohu vahdahu lo şarika lahu, va aşhadu anna Muhammadan abduhu va rasuluh, allohumma salli alo Muhammadin va Oli Muhammad.»[Joddoşt 2][35]

  • Salomi namoz

Dar namozi durakaatī, pas az taşahhud, salomi namoz xonda meşavadu namoz pojon mejobad: «Assalomu alajka ajjuha-n-Nabiju va rahmat-ul-Lohi va barakotuh, assalomu alajno va alo ibod-il-Loh-is-solihin, assalomu alajkum va rahmat-ul-Lohi va barakotuh.»[Joddoşt 3][36]

  • Rakaathoi sejumu cahorum

Pas az xondan taşahhud az ço barxosta meistem va se martaba tasbehoti arbaaro mexonem: «Subhonallohi valhamdu lillohi va lo iloha illa-l-Lohu va-l-Lohu akbar»[Joddoşt 4] va ba'd az on, ba ruku' va saçda meravem. Dar namozi serakaatī, ba'd az saçdai duvumi rakaati sejum, taşahhud va salom gufta meşavad va namoz pojon mejobad. Dar namozi corrakaatī, ba'd az saçdai duvumi rakaati sejum, dubora az ço barxosta meistemu ba'd az tasbehoti arbaa ba ruku' meravem va du saçda ançom medihemu taşahhud va salom mexonem.[37]

Ahkom va odobi namoz

Voçiboti namoz

Tasvire az muhri namoz ki şiajoni ma'mulan ba hangomi saçda, peşoniji xudro bar on qaror medihand.
Maqolai aslī: Voçiboti namoz

Voçiboti namoz açzoi asliji namozand, ki binobar nazari maşhuri faqihon, iboratand az: nijat, qijom (istodan), takbirat-ul-ehrom, ruku', saçda, qaroati Hamd va jak sura, zikr (misli zikri ruku' jo saçda), taşahhud, salom, tartib va muvolot (ja'ne paj dar paj budani açzoi namoz).[38] Voçiboti namoz ba voçiboti ruknī va ƣajriruknī taqsim meşavand: panç voçibi avval, arkoni namozand, ki agar qasdan jo iştibohan, kam jo zijod şavand, namoz botil meşavad. Şaştoi digar voçibot ƣirirukniand, ki faqat qasdan kam jo zijod kardani onho boisi botil şudan namoz meşavad.[39]

Mubtiloti namoz

Namoz bo jake az mavoridi zer botil meşavad:

• sar zadani hadasi akbar (cize ki muçibi ƣusl meşavad) jo asƣar (cize ki vuzuro botil mekunad);

• bargardondani rū az qibla;

• qasdan suxan guftan;

• qasdan xandidan bo sadoi baland;

takattuf; ja'ne guzoştani dastho bar rūi ham;

• qasdan girja kardan bo sadoi baland baroi korhoi dunjoī;[40]

• “omin” guftan pas az pojoni surai Hamd;

• kore ki surati namozro barham mezanad; monandi bolovu poin paridan va dast zadan;

• xūrdan va oşomidan;

• şak kardan dar te'dodi rakaati xondaşuda dar namozhoi durakaatī va se rakaatī jo dar du rakaati avvali namozhoi corrakaatī;

• qasdan jo sahvan kam jo zijod kardan jo voçiboti ruknī;

• faqat qasdan kam jo zijod kardani voçiboti ƣiriruknī.[41]

Digar ahkomi namoz

Namozi çamoat ba imomati Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī dar harami hazrati Ma'suma (s)

• tahorat: voçib ast baroi namozhoi voçib, vuzū girifta şavad.[42] dar mavoride ba çoi vuzu, bojad tajammum kard; monandi pajdo nakardani ob, zarar doştani ob va tanagiji vaqt.[43]

makoni namozguzor: baroi makoni namozguzor cand şart bajon şudaast; az çumla in ki muboh boşad (ƣasbī naboşad), beharakat boşad, naçis naboşad va çoi peşonī az çoi zonūho beş az cahor anguşt bolotar jo pointar naboşad.[44]

• libosi namozguzor: mard bojad avratajn va zan bojad tamomi badanro bapūşonad; vale pūşondani cehra, dastho to bandi dast va poho to bandi po lozim nest.[45]

• namoz bojad rū ba qibla (Ka'ba) xonda şavad.[46]

namozi şikasta: musofir bojad namozhoi corrakaatiro durakaatī bixonad.[47] Baroi tahaqquqi safari şar'ī, şaroite lozim ast; az çumla in ki maçmui raftu bargaşti safar haddi aqal haşt farsaxi şar'ī (bajni 40 to 45 killometr) boşad.[48]

Odobi namoz

Odob va mustahabbote baroi namoz bajon şudaast, ki barxe ba in şarhand: xondani namoz dar avvali vaqt, zinat kardani xud ba hangomi namoz, xondani namoz dar masçid va ba çamoat, duo kardan dar oƣozi namoz, huzuri qalb va xuşu'.[49] Pas az namoz niz a'mole vorid şudaast, ki ba onho ta'qibot gufta meşavad; misli xondani ojatalkursī, guftani zikri tasbehoti hazrati Zahro (s) va saçdai şukr.[50] Barxe az in a'mol dar Mafotih-ul-çinon niz omadaast.[51]

Namozhoi voçib va mustahab

Dastxatti Sajid Alī Qoziji Tabotaboī: «Agar namozro tahaffuz karded [hifz karded; buzurg doştedu riojat karded], hamai cizaton mahfuz memonad.»

Namozhoi voçib

Maqolai aslī: Namozhoi voçib

Namozhoi voçib namozhoeand, ki xondani onho voçib ast va dar surati naxondanaşon dar zamoni muşaxxas, qazoi onho voçib meşavad. In namozho iboratand az:

  1. Namozhoi rūzona: habdah rakaatand va dar avqoti pançgona (subh, zuhr, asr, şom va xuftan) xonda va ba hamin nomho şinoxta meşavand;
  2. Namozi ojot: namoze ast, ki xondani on hangomi rux dodani barxe havodisi tabiī monandi zilzila, xurşedgiriftagī (kusuf) va mohgiriftagī (xusuf) voçib meşavad;
  3. Namoz majit: namoze ast, ki peş az dafn, bar çanozai musulmon xonda şavad va dafni majiti musulmon biduni xondani on çoiz nest;
  4. Namozi tavof: namoze ast, ki pas az tavofi Ka'ba xonda meşavad;
  5. Namozi qazoi volidajn bar pisari buzurgtar;
  6. Namoze ki ba vositai nazr, qism va ahd voçib meşavad.[52]

Namozhoi mustahab

Maqolai aslī: Namozhoi mustahab

Namozhoi mustahab jo navofil, namozhoeand, ki xondanaşon voçib nest; bo in hol ba xondani onho tavsija şudaast; monandi nofilahoi rūzona va namozi şab.[53] Namozhoi mustahab, ba çuzi namozi vatr, hamagī durakaatī hastand.[54]

Pajomadhoi sahlangorī dar namoz

Pajombar (s):

«Kase ki dar muqobili mardum, bo diqqat va dar xilvat, biduni diqqat namoz guzorad ba namoz bee'tinoī kardaast.»[55]

مَن اَحسَنَ صَلاتَه حتّى تَراها الناس، وَ أساءَها حينَ يَخلو، فَتِلکَ استهانة


Imom Sodiq (a):

«Şafoati mo ba kase ki namozro sabuk bişumorad namerasad.»[56]

إِنَّ شَفَاعَتَنَا لَا تَنَالُ مُسْتَخِفّاً


• Mahrum mondan az şafoati Ahli Bajt:[57] binobar rivojate ki Abubasir naql kardaast, Imom Sodiq (a) zamone ki dar holi ehtizor bud, bastagoni xudro faro xond va guft: «Şafoati mo ba kase ki namozro sabuk bişumorad namerasad.»[58]

• Mubtalo şudan ba xislathoi ponzdahgona: binobar rivojate ki az Pajombar (s) xitob ba hazrati Fotima (s) naql şudaast, kase ki namozro sabuk bişumorad Xudovand ūro ba ponzdah xislat mubtalo mekunad:[59]

  1. Bebarakat şudani umr;
  2. Bebarakat şudani mol;
  3. Benur şudani cehra;
  4. Podoş nadoştani a'mol;
  5. Mustaçob naşudani duojaş;
  6. Bahra naburdan az duoi digaron;
  7. Margi bo xorī;
  8. Gurusna murdan;
  9. Taşna murdan, ba gūnae ki harci ob binūşad ataşaş bartaraf nameşavad;
  10. Fariştae dar qabr ūro zaçr medihad;
  11. Torikiji qabr;
  12. Fişori qabr;
  13. Dar qijomat, firiştae ūro ba rūjaş mekaşadu xiloiq nigoh mekunand;
  14. Muhosibai saxt dar qijomat;
  15. Xudo ba ū nazari rahmat namekunad va azobī dardnok xohad doşt.[60]

Ba ta'xir andoxtni namoz az avvali vaqt biduni uzr[61] va xondani namoz biduni xuzu'u xuşu'ro az misdoqhoi sabuk şumurdani namoz medonand.[62]

Baroi ittilooti beştar, in maqolaro ham bubined: Torik-us-salotTorik-us-salot

Tafovuti namoz dar mazhabi şia va mazhabhoi ahli sunnat

Tafovuthoe dar namoz bajni şia va mazohibi ahli sunnat vuçud dorad, ki barxe az onho iboratand az :

Unvon Şia Molikī Şofeī Hanafī Hanbalī
Xondani surai Hamd Dar rakaathoi avval va duvvum voçib ast Dar tamomi rakaathoi namozhoi voçib va mustahab voçib ast Dar tamomi rakaathoi namozhoi voçib va mustahab voçib ast Dar rakaathoi avval va duvvum voçib ast Dar tamomi rakaatho voçib ast.[63]
Guftani Bismilloh dar avvali sura Çuzvi sura ast va guftanaş voçib Naguftani on mustahab ast. Çuzvi sura ast va guftanaş voçib Naguftanaş çoiz ast çuzvi sura ast va guftanaş voçib.[64]
Qunut Dar tamomi namozho mustahab ast Faqat dar namozi subh çoiz ast. Faqat dar namozi subh çoiz ast Faqat dar namozi vatr çoiz ast. Faqat dar namozi vatr çoiz ast.[65]
Çahr jo ixfot (baland jo past xondani barxe az açzoi namoz) Çahr dar namozhoi bomdod, şom va xuftan va ixfot dar namozhoi peşin va asr voçib ast. Çahr dar namozhoi bomdod, şom va xuftan mustahab ast. Çahr dar namozhoi bomdod, şom va xuftan va ixfot dar namozhoi peşin va asr voçib ast. Çahr va ixfot dar hec jak az namozho voçib jo mustahab nest. Çahr dar namozhoi bomdod, şom va xuftan lozim ast.[66]
Takattuf Harom ast va ba nazari maşhur namozro botil mekunad. Çoiz ast, na voçib va na mustahab. Mustahab va sunnat ast. Mustahab va sunnat ast. Mustahab va sunnat ast.[67]
Guftani omin pas surai Hamd Harom ast va namozro botil mekunad. Mustahab ast. Mustahab ast. Mustahab ast. Mustahab ast.[68]
Ruku' va tuma'nina (oromiş) Xam şudan ba hadde ki dast ba zonu birasad lozim va tuma'nina dar ruku' voçib ast. Xam şudan ba hadde ki dast ba zonu birasad lozim va tuma'nina dar ruku' voçib ast. Xam şudan ba hadde ki dast ba zonu birasad lozim va tuma'nina dar ruku' voçib ast. Mahzi xam şudan kofī ast va tuma'nina lozim nest Xam şudan ba hadde ki dast ba zonu birasad lozim va tuma'nina dar ruku' voçib ast.[69]
Zikri ruku' Voçib ast. Mustahab ast. Mustahab ast. Mustahab ast. Voçib ast.[70]
Qijomi ba'd az ruku'. Voçib ast. Voçib ast.. Voçib ast.. Voçib nest. Voçib ast.[71]
A'zoi saçda Hangomi saçda kafi du dast, peşonī, zonuho va anguştoni şasti poho bojad bar rūi zamin qaror girad. Lozim ast peşonī bar rūi zamin qaror girad va baqijai a'zo mustahab ast. Lozim ast peşonī bar rūi zamin qaror girad va baqijai a'zo mustahab ast. Lozim ast peşonī bar rūi zamin qaror girad va baqijai a'zo mustahab ast. haft uzv ba hamrohi binī lozim ast bar rūi zamin qaror girad[72]
Tuma'nina dar saçda Lozim ast. Lozim ast. Lozim ast. Lozim nest. Lozim ast.[73]
Zikr dar saçda Voçib ast. Mustahab ast. Mustahab ast. Mustahab ast. Mustahab ast.[74]
Taşahhud Vasat va intihoi namoz voçib ast. Vasat va intihoi namoz mustahab ast. Vasati namoz mustahab va intihoi namoz voçib ast. Taşahhudi vasat va intihoi nmoz mustahab ast. Taşahhudi vasat va intihoi namoz voçib ast.[75]
Salomi namoz Ba fatvoi maşhur mijoni mutaaxxirin voçib ast. Voçib ast. Voçib ast. Mustahab ast. Voçib ast.[76]
Şak dar adadi rakaathoi namoz Dar şakki ba'd az rakaati duvvum dar namozhoi corrakaatī binoro bar beştar meguzorem va namozi ehtijot mexonem. Dar namozhoi voçib binoro bar kamtar meguzorem va namozro idoma medihem. Dar namozhoi voçib binoro bar kamtar meguzorem va namozro idoma medihem. Dar namozhoi voçib, agar avvalin bor dar umramon peş omada, ki dar namoz şak kardem namozro az avval mexonem, ammo dar daf'ahoi ba'dī binoro bar kamtar meguzorem. Dar namozhoi voçib binoro bar kamtar meguzorem va namozro idoma medihem.[77]
Namozi musofir Namozhoi corrakaatī bojad şikasta (durakaatī) xonda şavad. Bajni şikasta va komil ixtijor dorem. Bajni şikasta va komil ixtijor dorem. Bojad şikasta bixonem. Bajni şikasta va komil ixtijor dorem.[78]
Çam'i bajni du namoz Çoiz ast. Dar holi safar çoiz ast. Dar holi safar çoiz ast. Çoiz nest. Dar holi safar çoiz ast.[79]

Hikmati vuçubi namoz

Qur'on:

«Va namozro ba çoj or, ki hamono namoz ast, ki az har kori ziştu munkar boz medorad.»[80]

وَأَقِمِ الصَّلَاةَ إِنَّ الصَّلَاةَ تَنْهَىٰ عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ


Dar rivojate ki az Imom Rizo (a) naql şudaast, falsafai vuçubi namoz iqror ba rububijati Parvardgor, muboriza bo şirku butparastī, izhori xoriji banda dar barobari azamati Xudo, ƣaflatzudoī, jodi Xudo, çilavgirī az fasodu gunohu sarkaşī va ƣ. bajon şudaast.[81] Dar Tafsiri namuna niz taqvijati rūhi inzibot, da'vat ba poksazī, parvarişi fazoili axloqī, arzişdihī ba digari a'mol va omurzişi gunohon az hikmathoi vuçubi namoz şumurda şudaast.[82]

Hamcunin dar ojati «Va aqim-is-salota li zikrī»[83] hadaf az namoz jodi Xudo bajon şudaast.[84] Az hazrati Fotima (s) naql şudaast ki Xudo namozro voçib kard to bandagon az takabbur dur boşand.[85] Dar Nahç-ul-baloƣa niz omadaast ki namoz xudbinī va kibrro darham meşakand.[86]

Namoz dar adjoni digar

Namoz dar tamomi şariatho vuçud doştaast; harcand ki şevai adoi on mutafovit budaast.[87] Namoz dar jahudijat «Tifilo» va ba surati çam' «Tifilim» jo «Tifilut» xonda meşavad va ahkomi on dar «Sidur» jo baxşhoi «Mişno» (kutubi sunnatiji duoi dini jahud) omadaast. Ma'mulan dar har rūz, se namoz xonda meşavad. Dar rūzi şabot (şanbe) va digar rūzhoi muqaddas, firqahoi urtuduks va muhofizakor namozi digare ba nomi mavsof mexonand.[88]

Namoz dar masehijat baroi irtibot bo Xudovand (padar) jo digar aşxosi taslis (pisar jo rūhulquds) barguzor meşavad. Dar mijoni firqahoi muxtalifi masehī, namoz ba surathoi muxtalif guzorida meşavad. Namozho metavonad ba surati çam'ī (nijoişi saroī) boşad, monandi marosimi aşoi rabbonī jo ba surati fardī barguzor şavad.[89]

Kitobşinosī

Kitobi Odob-us-salot, ta'lifi Imom Xumajnī

Dar borai namoz osore ba zabonhoi muxtalif ta'lif va tarçuma şudaast.[90] Barxe az onho iboratand az:

  • Odobi namoz, naviştai Imom Xumajnī: in kitob odobi qalbī va asrori ma'naviji namozro bajon mekunad va doroi du muqaddama ast, ki navisanda xitob ba farzandoni xud naviştaast.
  • Asror-us-salot asari Mirzoçavod Malikiji Tabrezī: kitobest dar tahzibu huzuri qalb va şinoxti namoz.
  • Asrori namoz, ta'lifi Imom Xumajnī: tafsiriji irfoniji namoz ast, az azon to taşahhud va salom.
  • as-Salotu fi-l-kitobi va-s-sunnat, naviştai Muhammad Muhammadiji Rajşahrī: in kitob ojoti Qur'on va ahodisi şia va sunnī dar borai luzumi namoz, hikmati namoz, namozi peş az Islom, bartariji namoz, viƶagiji namoz, avqoti namoz, odobi namoz va ƣajraro dar bar dorad.
  • Rozhoi namoz, ta'lifi Abdulloh Çavodiji Omulī: nigohe falsafist ba namozu ahkomi on.

Çustori vobasta

Ezoh

  1. Navrūzī, Muqaddimae bar falsafai namoz, intişoroti Jodovaron, sah.116
  2. Baroi namuna nig.: surai Haç, ojati 41; surai Baqara, ojati 3; surai Niso 103 va 162; surai Moida 6; surai Anfoli ojoti 2, 3 va 4; surai Ibrohim ojati 31; surai Mu'minun ojati 2; surai Naml ojoti 2 va 3
  3. Surai Ankabut, ojati 45
  4. Surai A'lo, ojati 15 va 14
  5. Surai Baqara, ojati 45
  6. Baroi namuna nig.: surai Marjam, ojati 31
  7. Nig.: surai Marjam, ojati 55
  8. Vazirifard, «Barrasiji inkori zaruriji din va osori on dar fiqh», sah.183
  9. Mudarrisī, Ahkomi muqaddamoti namoz, 1387h.ş., sah.61
  10. Tajjib, Atjab-ul-bajon, 1378h.ş., ç.14, sah.168
  11. Pojanda, Nahç-ul-fasoha, 1387h.ş., sah.279
  12. Nig.: Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.4, sah.6 to ç.8, sah.539; Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.3, sah.5 to ç.6, sah.548
  13. Baroi namuna nig.: Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1362h.ş., ç.7, sah.2 ba ba'd
  14. Sihhatiji Sardrūdī, «Kitobşinosiji guzinişī va tavsifiji namoz», sah.42
  15. «Kam adad-il-masoçidi fi-l-olam», Akbari mavqe' arabī bi-l-olam
  16. Muhammadiji Rajşahrī, Şinoxtnomai namoz, 1392h.ş., ç.1, sah.58
  17. Nig.: Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.18, sah.179 - 180
  18. Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.4, sah.27
  19. Muttaqī, Kanz-ul-ummol, 1364h.q., ç.7, hadisi 18851
  20. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.3, sah.268
  21. Maçlisī, Ravzat-ul-muttaqin, 1406h.q., ç.2, sah.6, 17, 220 va 283
  22. Qutbi Rovandī, Şahob-ul-axbor, 1388h.ş., sah.59
  23. Ibni Şu'ba, Tuhaf-ul-uqul, 1363h.ş., sah.455
  24. Pojanda, Nahç-ul-fasoha, 1387h.ş., hadisi 1588
  25. Saduq, al-Xisol, 1362h.ş., ç.1, sah.103
  26. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.82, sah.232
  27. Muttaqī, Kanz-ul-ummol, 1364h.q., ç.7, sah.291
  28. Omidī, Ƣurar-ul-hikam, Donişgohi Tehron, sah.56
  29. Abulfutuhi Rozī, Ravz-ul-çinon, 1376h.ş., ç.1, sah.248
  30. Omidī, Ƣurar-ul-hikam, Donişgohi Tehron, ç.2, sah.166
  31. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.82, sah.232
  32. Nig.: Sozmoni paƶūhişu barnomareziji omūzişiji Vazorati omūzişu parvariş, Hadjahoi osmon, 1401h.ş., sah.53 - 54
  33. Xumajnī, Tavzeh-ul-masoil, 1387h.ş., sah.161 - 163
  34. Nig.: Sozmoni paƶūhişu barnomareziji omūzişiji Vazorati omūzişu parvariş, Hadjahoi osmonī, 1401h.ş., sah.54 - 55
  35. Nig.: Sozmoni paƶūhişu barnomareziji omūzişiji Vazorati omūzişu parvariş, Hadjahoi osmonī, 1401h.ş., sah.55
  36. Nig.: Sozmoni paƶūhişu barnomareziji omūzişiji Vazorati omūzişu parvariş, Hadjahoi osmonī, 1401h.ş., sah.55
  37. Malikpuri Afşor, Omūzişi namozu vuzū, 1396h.ş., sah.10 - 11
  38. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.433
  39. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.433
  40. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.5 - 29; Banī Hoşimiji Xumajnī, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.614 - 627
  41. Banī Hoşimiji Xumajnī, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.628 - 630
  42. Banī Hoşimiji Xumajnī, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.185
  43. Banī Hoşimiji Xumajnī, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.365
  44. Nig.: Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.362 - 385
  45. Xumajnī, Tavzeh-ul-masoil (muhaşşī), 1424h.q., ç.1, sah.441 va 442
  46. Banī Hoşimiji Xumajnī, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', 1424h.q., ç.1, sah.431
  47. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo, 1419h.q., ç.3, sah.414
  48. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo, 1419h.q., ç.3, sah.414
  49. Nig.: Muhammadiji Rajşahrī, as-Salotu fi-l-kitobi va-s-sunnat, 1377h.ş., ç.1, sah.49 - 63
  50. Nig.: Muhammadiji Rajşahrī, as-Salotu fi-l-kitobi va-s-sunnat, 1377h.ş., ç.1, sah.140 - 144
  51. Nig.: Qumī, Mafotih-ul-çinon, baxşi ta'qiboti namoz, sah.12 - 19
  52. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.244
  53. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.244 - 245
  54. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), 1419h.q., ç.2, sah.246
  55. Nurī, Mustadrik-ul-vasoil, 1408h.q., ç.3, sah.26
  56. Şajxi Saduq, al-Amolī, 1376h.ş., sah.484
  57. Şajxi Saduq, Man lo jahzaruh-ul-faqih, 1367h.ş., ç.1, sah.206
  58. Şajxi Saduq, al-Amolī, 1376h.ş., sah.484
  59. Ibni Tovus, Faloh-us-soil, 1406h.q., sah.22
  60. Ibni Tovus, Faloh-us-soil, 1406h.q., sah.22
  61. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.80, sah.6
  62. «Sabuk şumurdani namoz», xabarguzoriji havza
  63. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.109
  64. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.110
  65. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.110
  66. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.110
  67. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.110
  68. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.110 - 111
  69. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.111
  70. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.111
  71. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.111
  72. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.112
  73. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.112
  74. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.112
  75. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.112 va 113
  76. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.114
  77. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.114
  78. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.139
  79. Muƣnija, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-xamsa, 1421h.q., ç.1, sah.142
  80. Surai Ankabut, ojati 45
  81. Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.3, sah.4
  82. Makorimi Şerozī, Tafsiri namuna, 1374h.ş., ç.16, sah.290 - 294
  83. Surai Toho, ojati 14
  84. Nig.: Mutahharī, «Falsafai ibodat», sah.15 - 17
  85. Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.1, sah.107
  86. Nahç-ul-baloƣa, tashehi Subhiji Soleh, kalimoti qisor 252, sah.512
  87. Roƣibi Isfahonī, Mufradot, 1412h.q., sah.491
  88. Boqirjon, «Barrasiji cigunagiji namoz dar adjoni Ilohī», sah.219
  89. Nig.: Fotima, «Nigohe ba aşkoli muxtalifi namoz dar barxe adjoni Ilohī»
  90. Nig.: «Kitobşnosiji namoz», sah.57 va 58

Joddoşt

  1. Xudojo dar dunjo ba mo xajru nekī ato kun va dar oxirat niz ba mo xajru nekī ato kun va moro az azobi otaş naçot bideh.
  2. Bar in haqiqat guvohī mediham çuz Alloh ma'budi şoistai parastiş nest va guvohī mediham ki Muhamad banda va Pajombari Xudost. Parvardgoro, bar Muhamadu Oli Muhamad durud firist.
  3. Durud bar tu ej Pajombar va rahmatu barakoti Xudo bar tu bod. Durud bar mo va bar bandagoni şoistai Xudo bod. Durud bar şumo va rahmati Xudo bar şumo bod.
  4. Xudovand poku munazzah ast va hamdu sitoiş maxsusi Ūst. Ma'bude çuz Ū nabuda va bar hama ciz bartarī dorad.

Sarcaşma

  • «Sabuk şumurdani namoz», xabarguzoriji Havza, ‎muşohida: 19 xurdodi 1402h.ş.‎
  • «Kitobşnosiji namoz; muarrifī va naqd», ‎Gulistoni Qur'on, №79, şahrivari 1380h.ş.‎
  • Abulfutuhi Rozī, Husajn ibni Alī, Ravz-ul-çinoni va rūh-ul-çanoni fi tafsir-il-Qur'on, ‎Maşhad, Bunjodi paƶūhişhoi islomiji Ostoni qudsi razavī, 1376h.ş.‎
  • Banī Hoşimiji Xumajnī, Sajid Muhammadhusajn, Risolai tavzeh-ul-masoili maroçe', Qum, ‎Daftari intişoroti islomī, copi haştum, 1424h.q.‎
  • Boqirijon, La'jo, «Barrasiji ‎cigunagiji namoz dar adjoni Ilohī», dufaslnomai Maorifi fiqhi alavī, «Viƶanomai hamoişi ‎milliji Namoz, taoliji fardī va içtimoī», soli cahorumi urdibihişti 1397h.ş.‎
  • Ibni Tovus, Alī ibni Mūso, Faloh-us-soilu nçohi almasoil, Qum, Būstoni kitob, 1406h.q.‎
  • Ibni Şu'ba, Hasan ibni Alī, tuhaf-ul-uqul, Muassisat-un-naşr-il-islomī, 1363h.ş.‎
  • Imom Xumajnī, Tavzeh-ul-masoil, Muassisai tanzimu naşri osori Imom Xumajnī (s), Tehron, ‎copi haftum, 1387h.ş.‎
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, copi cahorum, ‎‎1407h.q.‎
  • Qumī, Şajx Abbos, Mafotih-ul-çinon, Qum, Usva, be to.‎
  • Qutbi Rovandī, Said ibni Hibatalloh, Şahob-ul-axbor, Qum, Dor-ul-hadis, 1388h.ş.‎
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Muassisat-ul-vaf, 1403h.q.‎
  • Maçlisī, Muhammadtaqī, Ravzat-ul-muttaqin fi şarhi Man lo jahzaruh-ul-faqih‏‎, Qum, ‎Muassisai farhangiji islomiji Kuşonbur, copi duvvum, 1406h.q.‎
  • Muttaqiji Hindī, Alī ibni Hisomiddin, Kanz-ul-ummol, Doirat-ul-maorif-il-usmonija, ‎Hajdarobod, 1364h.q.‎
  • Muhammadiji Rajşahrī, Muhammad, as-Salotu fi-l-kitobi va-s-sunnat, tarçumai ‎Abdullohodiji Mas'udī, Qum, Dor-ul-hadis, copi avval, 1377h.ş.‎
  • Omidī, Abdulvohid ibni Muhammad, Ƣurar-ul-hikami va durar-ul-kalim, Tehron, Donişgohi ‎Tehron.‎
  • Pojanda, Abulqosim, Nahç-ul-fasoha (maçmū'ai kalimoti qisor hazrati Rasul (s)), Dor-ul-ilm, ‎‎1387h.ş.‎
  • Roƣibi Isfahonī, Husajn ibni Muhammad, al-Mufradotu fi ƣarib-il-Qur'on, tahqiqu tashehi ‎Safvon Adnoni Dovūdī, Bejrut, Dor-ul-qalam, copi avval, 1412h.q.‎
  • Sihhatiji Sardrūdī, Muhammad, ‎‎«Kitobşinosiji guzinişī va tavsifiji namoz», posdori Islom, №189, şahrivari 1376h.ş.‎
  • Sozmoni paƶūhişu barnomareziji omūzişiji Vazorati omūzişu parvariş, Hadjahoi osmon ‎‎(ta'limu tarbijati islomī) duvvumi dabiston, Tehron, şirkat Ovast, copi jozdahum, 1401h.ş.‎
  • Tabarsī, Ahmad ibni Alī, al-Ehtiçoçu alo ahl-il-liçoç, tahqiqi Muhammadboqiri Xirson, ‎Maşhad, naşri Murtazo, copi avval, 1403h.q.‎
  • Tabotaboiji Jazdī, Sajid Muhammadkozim, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşī), tahqiqu tashehi ‎Ahmadi Muhsiniji Sabzavorī, Qum, Daftari intişoroti islomī, copi avval, 1419h.q.‎
  • Tajjib, Sajid Abdulhusajn, Atjab-ul-bajoni fi tafsir-il-Qur'on, Tehron, Intişoroti Islom, ‎copi duvvum, 1378h.ş.‎
  • Fotima, Nusrat, «Nigohe ba aşkoli ‎muxtalifi namoz dar barxe adjoni Ilohī».‎
  • Hurri Omilī, Muhammad ibni hasan, Vasoil-uş-şia, Qum, Muassisai Ol-ul-Bajt (a), 1409h.q.‎
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, al-Amolī, Tehron, Kitobci, copi şaşum, 1376h.ş.‎
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Man lo jahzaruh-ul-faqih, naşri Saduq, 1367h.ş.‎
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, xisoli saduq, Çome'ai mudarrisin, 1362h.ş.‎