Синни таклиф
Синни таклиф (форсӣ: سن تکلیف) ба давраи хоссе ишора дорад, ки дар он, инсон аз назари шаръӣ ӯҳдадори анҷоми таклифҳои динӣ мешавад ва ҳудуди Илоҳӣ дар бораи ӯ ҷорӣ мегардад.[1]
Бар асоси назари машҳури фақеҳони шиа, синни таклиф барои писарон поёни понздаҳ соли қамарӣ (муодили тақрибан 14 солу 6 моҳу 12 рӯзи шамсӣ) ва барои духтарон поёни нӯҳ соли қамарӣ (муодили тақрибан 8 солу 8 моҳу 20 рӯзи шамсӣ) аст.[2] Ин дидгоҳ мустанад ба ривоятҳое аст, ки аз имомони маъсум (а) нақл шудааст.[3]
Дар бораи синни таклифи духтарон назарҳои мухталифе аз сӯи фақеҳон ироа шудааст,[4] ки бештари онҳо ношӣ аз ихтилофест, ки дар ривоятҳо ворид шудааст.[5] Муҳаммадисҳоқи Файёз[6] ва Юсуфи Сонеӣ[7], аз фақеҳони шиа дар қарни чоруми шамсӣ, синни таклифи духтаронро сенздаҳсолагӣ донистаанд, ки муҳимтарин мадраки онҳо ривояти Аммори Соботӣ аз Имом Содиқ (а) аст.[8] Дар ин ривоят, синни таклиф барои писарон ва духтарон ҳар ду сенздаҳ сол зикр шудааст.[9]
Бархе дигар аз фақеҳон барои ҷамъбандӣ миёни ривоятҳои мухталиф, байни таклифҳои гуногун фарқу ҷодоӣ қоил шудаанд.[10] Ба унвони мисол, Файзи Кошонӣ (ваф.1091ҳ.қ.) синни таклифи духтаронро дар умури шахсӣ, монанди намоз ва рӯза, сенздаҳ сол, дар иҷрои ҳудуд, нӯҳ сол, ва дар умуре монанди итқ ва васият, даҳ сол дар назар гирифтааст.[11]
Масъалаи синни таклиф иртиботи танготанге бо булуғ дорад ва ба унвони яке аз шартҳои таклиф дар бобҳои мухталифи фиқҳӣ мавриди баҳс қарор гирифтааст.[12] Фақеҳон расидан ба синни таклифро яке аз меъёрҳои булуғ медонанд.[13]
Эзоҳ
- ↑ Раҷоӣ, ал-Масоил-ул-фиқҳия, 1421ҳ.қ., саҳ.166; Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.қ., ҷ.7, саҳ.197–198.
- ↑ Барои намуна ниг.: Баҳронӣ, ал-Ҳадоиқ-ун-нозира, 1363ҳ.ш., ҷ.20, саҳ.348.
- ↑ Раҷоӣ, ал-Масоил-ул-фиқҳия, 1421ҳ.қ., саҳ.159.
- ↑ Барои намуна ниг.: Файзи Кошонӣ, Мафотиҳ-уш-шароеъ, ҷ.1, саҳ.14.
- ↑ Барои намуна ниг.: Буруҷердӣ, Ҷомеъу аҳодис-иш-шиа, 1415ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.353 ва ҷ.20, саҳ.181–182; Нурмуфидӣ, Баррасии фиқҳии булуғи духтарон, 1395ҳ.ш., саҳ.201.
- ↑ «تغییر فتوای یکی از مراجع تقلید درباره سن تکلیف دختران», Хабаргузории Ҳавза.
- ↑ Сонеӣ, Булуғи духтарон, 1386ҳ.ш., саҳ.35–36.
- ↑ Раҷоӣ, ал-Масоил-ул-фиқҳия, 1421ҳ.қ., саҳ.168.
- ↑ Буруҷердӣ, Ҷомеъу аҳодис-иш-шиа, 1415ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.353.
- ↑ Нурмуфидӣ, Баррасии фиқҳии булуғи духтарон, 1395ҳ.ш., саҳ.252–253.
- ↑ Файзи Кошонӣ, Мафотиҳ-уш-шароеъ, ҷ.1, саҳ.14.
- ↑ Ҷанотӣ, «Назариёти таҳаввули шариат бо таҳаввули замон», дар китоби Булуғи духтарон (ба кӯшиши Маҳдӣ Маҳризӣ), 1376ҳ.ш., саҳ.269.
- ↑ Шайх Тӯсӣ, ал-Мабсут фи фиқҳ-ил-имомия, 1387ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.283; Наҷафӣ, Ҷавоҳир-ул-калом, 1362ҳ.ш., ҷ.26, саҳ.42.
Сарчашма
- Баҳронӣ, Юсуф, ал-Ҳадоиқ-ун-нозира фи аҳкоми ал-итрати ат-тоҳира, Қум, Муассисаи нашри исломӣ, 1363ҳ.ш.
- Буруҷердӣ, Сайид Ҳусейн, Ҷомеъу аҳодис-иш-шиа, Қум, Нашри Маҳр, 1415ҳ.қ.
- Кулайнӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, ал-Кофӣ, тасҳеҳи Алӣ Акбар Ғаффорӣ ва Муҳаммад Охундӣ, Теҳрон, Дорул-Кутуби Исломия, 1407ҳ.қ.
- Наҷафӣ, Муҳаммадҳасан, Ҷавоҳир-ул-калом, Бейрут, Дори Эҳёи Мероси Арабӣ, 1362ҳ.ш.
- Нурмуфидӣ, Сайид Муҷтабо, Баррасии фиқҳии булуғи духтарон, Қум, Маркази фиқҳии Аиммаи Атҳор (а), 1395ҳ.ш.
- Раҷоӣ, Сайид Муҳаммад, ал-Масоил-ул-фиқҳия, Қум, Нашриёти илмия, чопи аввал, 1421ҳ.қ.
- Сонӣ, Юсуф, Булуғи духтарон, Қум, Майсами Таммор, 1386ҳ.ш.
- Файзи Кошонӣ, Муҳаммад ибни Шоҳ Муртазо, Мафотиҳ-уш-шароеъ, таҳқиқи Сайид Маҳдӣ Раҷоӣ, Қум, Китобхонаи умумии Оятуллоҳи Марашии Наҷафӣ (рҳ), 1401ҳ.қ.
- Шайх Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, ал-Мабсут фи фиқҳ-ил-имомия, тасҳеҳи Муҳаммадбоқир Баҳбудӣ, Теҳрон, Мактабатул-Муртазавия барои эҳёи осори Ҷаъфария, чопи сеюм, 1387ҳ.қ.
- Ҷанотӣ, Муҳаммадиброҳим, «Назариёти таҳаввули шариат бо таҳаввули замон», дар китоби Булуғи духтарон (ба кӯшиши Маҳдӣ Маҳризӣ), Қум, Маркази мутолеот ва таҳқиқоти исломӣ, 1376ҳ.ш.
- «تغییر فتوای یکی از مراجع تقلید درباره سن تکلیف دختران», Хабаргузории Ҳавза, санаи нашр: 30 урдибиҳишти 1400ҳ.ш., санаи боздид: 27 исфанди 1403ҳ.ш.