Jump to content

Hamsojadorī

Az wikishia

Hamsojadorī (forsī: همسایه‌داری) ba ma'noi raftori nekū bo hamsojagon ast. Dar surai Niso, ojati 36 ba ehson nisbat ba hamsojagon suforiş şudaast. Dar rivojot ham bar ehson ba hamsojagon va ozor narasondan ba onho ta'kid şuda va hurmati hamsoja monandi hurmati modar va ozor ba ū monandi ozor ba Rasuli Xudo (s) mahsub şudaast.

Dar rivojot, baroi hamsoja, harcand kofar boşad, huquqe şumurda şudaast; monandi qarz dodan, ajodat hangomi bemorī, şirkat dar taşji'i çanoza, baxşe az mevavu xūroki xonaro tūhfa kardan, taçassus nakardan va tahammuli azijati hamsoja.

Bar asosi rivojot, ehson ba hamsoja muçibi muhabbati Xudo va vorid şudan ba bihişt va afzoişi rūzī va tūli umr meşavad va ozor ba ū durī az rahmati Ilohī va mahrumijat az bihiştro ba dunbol xohad doşt.

Mafhumşinosī va çojgoh

Hamsojadorī ba ma'niji raftori nekū bo hamsojagon va muodili iborati «حُسْنُ الجِوار - husn-ul-çivor» dar rivojot ast.[1] Ba du tan jo du xonavoda, ki dar kanori ham xona dorand jo dar du qismati jak xona zindagī kunand, hamsoja gufta meşavad.[2] Pajƣambar (s) va Imom Sodiq (a), haddi hamsojaro to cihil xona az rūbarū, puşti sar, samti rost va samti cap, bajon namudaand.[3] Dar Qur'on, pas az tavhid va ehson ba volidajn va xeşonu fuqaro, ba ehson ba hamsojagon suforiş şudaast.[4] Rivojoti farovone az Ahli Bajt (a) peromuni xuşraftorī va ozor narasondan ba hamsojagon naql şudaast.[5]

Az Pajƣambar (s) naql şuda ehtirom ba hamsoja monandi ehtiromi modar ast.[6] Imom Alī (a) niz az Pajƣambar (s) naql mekunad pajvasta Çabrail nisbat ba hamsojagon suforiş mekard, to çoe ki gumon kardam baroi ū sahme dar irs qaror medihad.[7] Ça'far ibni Abitolib, namojandai Rasuli Xudo (s) ba sūi Naççoşī (podşohi Habaşa), dar muarrifiji dini Islom, nekī ba hamsojagonro az omūzahoi muhimmi dini Islom barmeşumorad.[8] Imom Alī (a) dar vasijati xud dar rūzhoi pojoniji umraş, nisbat ba hamsojagon suforiş namudaast.[9] Mutobiqi naqli Muhaddisi Nurī - hadisnigori şia, Pajƣambari Islom (s), ozori hamsojaro monandi ozor ba xudaş muarrifī kardaast.[10]

Huquqi hamsoja

Imom Saççod (a):

Haqqi hamsoja on ast, ki ūro dar ƣijobaş hifz kunī va dar huzuraş giromī dorī va dar barobari sitame, ki ba ū meşavad joriaş dihī va az ujubaş çustuçū nakunī. Agar badī az ū didī bipūşonī va agar bidonī, ki nasihatpazir ast, dar tanhoī ūro nasihat kunī. Dar saxtiho ūro tanho naguzorī, az laƣzişi ū darguzarī va gunohaşro bubaxşī va karimona bo ū muoşirat kunī, ki heç qudrate nest, magar ba izni Xudo.

[11]



Tibqi rivojate az Rasuli Xudo (s), hamsojagoni inson, se dastaand: dastai avval hamsojai musulmon va xeşovand ast, dastai duvum hamsojai musulmon va dastai sejum hamsojai ƣajrimusulmon. Harse dasta doroi huquqe bar inson hastand va bojad mavridi ehtirom qaror girand; agarci dastai duvum nisbat ba dastai sejum va dastai avval nisbat ba dastai duvum, doroi huquqi ducandone hastand.[12] Hamcunin dar suforişi Rasuli Xudo (s) ba Imom Alī (a) omada hamsojaro, agarci kofar boşad, giromī bidor.[13]

Namunahoi ehson ba hamsoja

Dar rivojoti farovone suforiş ba ehson ba hamsojagon şudaast.[14] Dar barxe az rivojot, namunahoi ehson ba hamsojagon cunin barşumurda şudaast:

Az Rasuli Xudo (s) naql şuda haqqi hamsojaat bar tu in ast, ki agar kumak bixohad, kumakaş kunī, agar qarz bixohad, qarzaş dihī, dar hangomi tangdastī, ūro kumaki molī kunī, dar musibatho, ūro tasallo dihī, agar xajre barojaş peş ojad, ba ū tabrik gūjī, hangomi bemorī, ajodataş kunī va pas az margaş dar taşji'i çanozaaş şirkat kunī. Nabojad biduni içozaaş, soxtmoni xudro bolotar az soxtmon ū qaror dihī ki mone'i çarajoni havo ba fazoi manzilaş şavad. Agar mevae xaridī, jo pinhonī ba xona biovar jo miqdore ba ū hadja kun va agar būi ƣizoi xona paxş şud, az on ƣizo ba ū ham bixūron.[15]

Imom Saççod (a) niz dar rivojati tūlonie, ki ba Risolai huquq ma'ruf şuda, jorī kardani hamsoja dar hangomi sitam didan, guzaştan az laƣzişu gunohoni hamsoja, muoşirati karimona va nasihat ba surati xususiro az huquqi hamsoja bajon namudaast.[16]

Hamcunin Pajƣambar guftaast kase, ki ser boşadu hamsojaaş gurusna boşad, ba man imon najovardaast.[17] Imom Boqir (a) va Imom Sodiq (a) dar borai hamsojagoni musibatzada, suforiş kardaand, ki to se rūz ƣizoi onon va mehmononaşonro hamsojagonaşon faroham kunand.[18]

Mavoridi digare niz dar rivojot ba unvoni haqqi hamsoja jo az namunahoi ehson ba hamsoja zikr şuda ki ba in şarh ast:

Taçassus nakardan

Dar rivojot nisbat ba ahvolpursī va dilçūī az hamsojagon suforiş şuda;[19] ammo az taçassus va sarak kaşidan ba xonai hamsojagon man' şudaast.[20]

Ozori narasondan

Rasuli Xudo (s) farmudand: har kas ba Xudo va rūzi qijomat imon dorad, hamsojaaşro ozor namedihad.[21]

Tahammuli azijat

Dar hadise az Imom Kozim (a) omadaast raftori xub bo hamsoja, faqat ozor narasondan ba ū nest; balki sabru tahammuli ozoru azijati hamsoja niz çuz'e az hamsojadorī ast.[22]

Osori ehson va ozori hamsojagon

Mutobiq bo rivojot, ehson ba hamsojagon muçibi çalbi muhabbati Xudo va Rasuli Xudo (s),[23] afzoişi rizqu rūzī,[24] obodoniji şahrho va tūlonī şudani umr,[25] muloqot bo Xudo bo cehrai duraxşon,[26] vorid şudan ba bihişt[27] va rasidan ba daraçoti bolo[28] va nişonai imoni şaxs[29] va karomatu[30] çavonmardī[31] ast. Az Rasuli Xudo (s) naql şuda har kas bimirad va se hamsoja doşta boşad, ki hamagī az ū rozī boşand, gunohonaş omirzida xohad şud.[32]

Hamcunin azijatu ozori hamsoja, bar asosi rivojot, muçibi la'natu durī az rahmati Ilohī[33] va mahrumijat az şamidani būi bihişt[34] megardad va nişonai beimonī[35] va pastiji şaxs[36] ast.

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Ba unvoni namuna nig.: Ça'farī, tarçumai Tuhaf-ul-uqul, 142h.q., sah.80
  2. ↑ Dehxudo, 1377h.ş., zajli voƶai hamsoja
  3. ↑ Kūfiji Ahvozī, az-Zuhd, 1402h.q., sah.42; Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.669; Şajx Saduq, Maoni-l-axbor, 1403h.q., sah.165; Tabarsī, Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.215; Şajx Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.12, sah.125; Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.71, sah.151 - 152; Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.8, sah.431
  4. ↑ surai Niso, ojati 36
  5. ↑ Ba unvoni namuna nig.: Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.666 - 669; Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.212 - 215; Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.12, sah.121 - 133
  6. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.666; ç.5, sah.31; Şajx Tūsī, Tahzib-ul-ahkom, ‏1407h.q., ç.6, sah.141; Tabarsī, Makorimi alxloq, 1412h.q., sah.126
  7. ↑ Şajxi Saduq, al-Amolī, 1418h.q., sah.428
  8. ↑ Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, ç.6, sah.309
  9. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.7, sah.51; Sajid Razī, Nahçulbaloƣa, 1414h.q., sah.422 (nomai 47)
  10. ↑ Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.8, sah.424
  11. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzur, 1413h.q., ç.2, sah.623
  12. ↑ Fattoli Nişoburī, Ravzat-ul-voizin, 1417h.q., ç.2, sah.389; Şairī, Çome'-ul-axbor, be to, ‏sah.139; Tabarsī, Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.213
  13. ↑ Şairī, Çome'-ul-axbor, be to, ‏sah.89
  14. ↑ Ba unvoni namuna nig.: Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.666 - 668; Şajx Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.12, sah.125 - 133
  15. ↑ Şahidi Sonī, Musakkin-ul-fuod, be to, sah.114; Pojanda, Abulqosim‏, Nahç-ul-fasoha, 1424h.q., sah.445
  16. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzur, 1413h.q., ç.2, sah.623; Şajx Saduq, al-Xisol, 1403h.q., ç.2, sah.565; Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.71, sah.7
  17. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.668
  18. ↑ Barqī, al-Mahosin, 1371h.q., ç.2, sah.419; Şajx Saduq, Man lo jahzur, 1413h.q., ç.1, sah.174
  19. ↑ Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uqul, 1404h.q., sah.409
  20. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzur, 1413h.q., ç.4, sah.13
  21. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.667; Tabarsī, Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.214
  22. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.667; Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uqul, 1404, sah.409
  23. ↑ Pojanda, Nahç-ul-fasoha, 1424h.q., sah.264
  24. ↑ Kūfiji Ahvozī, az-Zuhd, 1402h.q., sah.42; Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.666
  25. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.667 va 668; Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.213
  26. ↑ Şajxi Saduq, Savob-ul-a'mol, 1406h.q., sah.181; Şairī, Çome'-ul-axbor, be to, ‏sah.139
  27. ↑ Şairī, Çome'-ul-axbor, be to, ‏sah.106
  28. ↑ Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uqul, 1404h.q., sah.14
  29. ↑ al-Halvonī, Nuzhat-un-nozir, 1408h.q., sah.21
  30. ↑ Lajsī Vositī, Ujun-ul-hikam, 1418h.q., sah.60; Tamimī Omidī, Tasnifu Ƣurar-il-hikam, 1407h.q., sah.436
  31. ↑ Lajsī Vositī, Ujun-ul-hikam, 1418h.q., sah.468; Tamimī Omidī, Tasnifu Ƣurar-il-hikam, 1407h.q., sah.437
  32. ↑ Rovandī, ad-Daavot, 1407h.q., ‏i sah.228; Tabarsī, Mişkot-ul-anvor, 1385h.q., sah.214
  33. ↑ Karoçakī, Kanz-ul-favoid, 1410h.q., ç.1, sah.150; Şairī, Çome'-ul-axbor, be to, ‏sah.89
  34. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzur, 1413h.q., ç.4, sah.13; Şajx Saduq, al-Amolī, 1418h.q., sah.428
  35. ↑ Kūfiji Ahvozī, az-Zuhd, 1402h.q., sah.42; Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.666
  36. ↑ Lajsī Vositī, Ujun-ul-hikam, 1418h.q., sah.472; Tamimī Omidī, Tasnifu Ƣurar-il-hikam, 1407h.q., sah.437

Sarcaşma

  • Alloma Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor-il-çome'ati lidurari axbor-il-aimmat-il-athor, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, copi duvum, 1403h.q.
  • Barqī, Ahmad ibni Muhammad ibni Xolid, al-Mahosin, Qum, Dor-ul-kutub-il-islomija, copi duvum, 1371h.q.
  • Dehxudo, Aliakbar, Luƣatnoma, Tehron, Donişgohi Tehron, copi duvum, 1377h.ş.
  • Ibni Abilhadid, Abdulhamid ibni Hibatulloh, Şarhi Nahçulbaloƣa, Qum, kitobxonai Ojatullohi Mar'aşiji Naçafī, copi avval, 1404h.q.
  • Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uquli ani ol alrasul (s), Qum, copi duvum, 1404h.q.
  • Karoçakī, Muhammad ibni Alī, Kanz-ul-favoid, Qum, Dor-uz-zaxoir, copi avval, 1410h.q.‏.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, copi cahorum, 1407h.q.
  • Kūfiji Ahvozī, Husajn ibni Said, az-Zuhd, Qum, al-Matbaat-ul-ilmija, copi duvum, 1402h.q.
  • Lajsī Vositī, Alī ibni Muhammad, Ujun-ul-hikami va-l-mavo'iz, Qum, Dor-ul-hadis‏, copi avval, 1418h.q. ‏i
  • Muhaddisi Nurī, Husajn ibni Muhammadtaqī, Mustadrak-ul-vasoili va mustanbat-il-masoil, Qum, copi avval, 1408h.q.
  • Pojanda, Abulqosim, Nahç-ul-fasoha (al-Kalimot-ul-qisori li-n-nabī (s)), Tehron, Dunjoiji doniş, copi cahorum, 1424h.q.
  • Rovandī, Qutbiddin, ad-Daavot, Qum, Manşuroti Madrasatu al-Imom al-Mahdī (aç), copi avval, 1407h.q.
  • Sajid Razī, Muhammad ibni Husajn, Nahçulbaloƣa, tahqiqi Subhī Soleh, Qum, Hiçrat, copi avval, 1414h.q. ‏i
  • Tabarsī, Alī ibni Hasan, Mişkot-ul-anvori fi ƣurar-il-axbor, Naçaf, al-Maktbat-ul-hajdarija, copi duvum, 1385h.q.
  • Tabarsī, Hasan ibni Fazl, Makorimi alxloq‏, Qum, Şarifi Razī, copi cahorum, 1412h.q.
  • Tamimī Omidī, Abdulvohid ibni Muhammad, Tasnifu Ƣurar-il-hikami va durar-il-kalim‏, Qum, copi avval, 1407h.q.
  • Fattoli Nişoburī, Muhammad ibni Ahmad, Ravzat-ul-voizini va basirat-il-muttaizin‏, Qum, Manşuroti Razī, copi avval, 1417h.q.
  • Şairī, Muhammad ibni Muhammad, Çome'-ul-axbor, Naçaf, copi avval, be to.
  • Şajx Hurri Omilī, Muhammad ibni Hasan, Tafsilu Vasoil-uş-şiati ilo tahsili masoil-iş-şari'a, Qum, copi avval, 1409h.q.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Maoni-l-axbor, Qum, Çome'ai mudarrisin, copi avval, 1403h.q. ‏i
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Ujunu axbor-ir-Rizo (a), Tehron, Naşri Çahon, copi avval, 1420h.q. ‏i
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, al-Amolī, Tehron, Kitobci, copi şaşum, 1418h.q.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, al-Xisol, Qum, Çome'ai mudarrisin, copi avval, 1403h.q.
  • Şajxi Tūsī, Muhammad ibni Hasan, Tahzib-ul-ahkomi fi şarhi al-Muqni'a, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, copi cahorum, 1407h.q.
  • Şahidi Sonī, Zajnuddin ibni Alī, Musakkin-ul-fuodi inda faqd-il-ahibbati va-l-avlod, Qum, Basiratī‏, copi avval, be to.
  • Hlўonī, Husajn ibni Muhammad, Nuzhat-un-noziri va tanbih-ul-xotir, Qum, Madrasatu al-Imom al-Mahdī (aç), copi avval, 1408h.q.
  • Ça'farī, Behrod, Tarçumai Tuhaf-ul-uqul, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, copi avval, 1423h.q.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Ҳамсоядорӣ&oldid=31644"