Jump to content

Moçaroi Fadak

Az wikishia

In naviştor dar borai moçaroi musodirai Fadak ast; baroi oşnoī bo dehkadai Fadak, maqolai Fadakro bubined.

Moçaroi Fadak (forsī: ماجرای فدک) ba giriftani dehkadai Fadak az Fotima (s) tavassuti Abubakr pas az vafoti Pajƣambar (s) işora dorad. Abubakr bo takja bar hadise az Pajƣambar (s) (ki gufta şuda roviji on faqat xudi Abubakr bud) muddaī şud, anbijo irs nameguzorand, ammo Fotima posux dod Pajƣambar (s) peş az vafot, Fadakro ba ū baxşida bud va Imom Alī (a) va Ummiajmanro bar in suxanaş şohid ovard. Binobar nazari ulamoi şia va barxe az ulamoi ahli sunnat in baxşidan hangome bud, ki ojati 26 surai Isro nozil şud va ba Pajƣambar dastur dod haqqi zavilqurboro bidihad.

Dar naqle omadaast Abubakr dar bargae molikjati Fotimaro ta'jid kard, ammo Umar ibni Xattob on bargaro az Fotima girifta, pora kard. Tibqi rivojati digare Abubakr şohidoni Fotima (s)-ro napaziruft. Duxtari Pajƣambar (s) vaqte dodxohiji xud va hamsaraş Imom Alī (a)-ro befoida did, ba Masçidunnabī raft va ba erodi xutba pardoxt. Ū dar in xutba, ki ba xutbai Fadakija maşhur ast, ba ƣasbi xilofat işora karda, suxani Abubakr, ki pajƣambaron irs nameguzorandro muxolifi ojote az Qur'on xond va ūro ba adolati Xudovand dar rūzi rastoxez voguzor kard. Fotima (s) pas az in moçaro saxt az Abubakru Umar norohat şud va to zamoni şahodat, bar on du ƣazabnok boqī mond.

Pas az vafoti Pajƣambar (s), dehkadai Fadak ba dasti xulafoi Banī Umajja va sipas Banī Abbos aftod va dar mijoni onho dast ba dast şud. Albatta barxe xulafo az çumla Umar ibni Abdul'azizi Umavī va Ma'muni Abbosī, Fadak jo daromadi hosil az onro ba farzandoni Fotima dodand.

Dar borai in voqea osore ba zaboni arabī va forsī navişta şudaast. Az çumlai onho kitobi Fadaku fi-t-ta'rix asari Sajid Muhammadboqiri Sadr ast, ki bo rūjkardi tahlilī navişta şudaast. Sadr dar in kitob, mutolibai Fadakro ba nuqtai oƣozi nahzati hazrati Fotima (s) alajhi hokimijat va jake az marohili difo'i ū az imomat tahlil kardaast.

Fadak va çojgohi on

Maqolai aslī: Fadak
Gohşumori Fadak
şa'boni soli 6h.q. sarija Imom Alī (a) ba fadak[1]
safari soli 7h.q. fathi Xajbar[2]
safar jo rabiulavvali soli 7h.q. voguzoriji Fadak ba Pajƣambar (s) az sūi jahudijon
14 zilhaççai soli 7h.q. baxşidani Fadak ba Fotimai Zahro (s)[3]
rabiulavvali soli 11h.q. musodirai Fadak ba dasturi Abubakr
hududi soli 30h.q. voguzoriji Fadak ba Marvon az sūi Usmon[4]
ba'd az soli 40h.q. taqsimi Fadak bajni Marvon va Amr ibni Usmon va Jazid ba dasti Muovija[5]
hududi soli 100h.q. bozgardondani Fadak ba farzandoni Fotima (s) tavassuti Umar ibni Abdul'aziz
ba'd az soli 101h.q. ƣasbi dubora tavassuti Jazid ibni Abdulmalik
hududi solhoi 132 to 136h.q. bozgardondan tavassuti Saffoh naxustin xalifai abbosī[6]
hududi soli 140h.q. ƣasbi dubora tavassuti Mansuri Abbosī[7]
hududi soli 160h.q. bozgardondan ba dasturi Mahdiji Abbosī[8]
hududi soli 170h.q. ƣasbi dubora ba dasturi Hodiji Abbosī
210h.q. bozgardondan ba dasturi Ma'muni Abbosī.[9]
232 - 247h.q. ƣasbi dubora ba dasturi Mutavakkili Abbosī[10]
274h.q. bozgardondan ba farmoni Muntasiri Abbosī.[11]

Fadak dehkadai hosilxez dar nazdikiji Xajbar[12] va ba fosilai 200-killometriji Madina bud,[13] ki jahudijon dar on zindagī mekardand. In mintaqa mazore', boƣot va naxlistonhoi bisjore doşt.[14] Pas az rehlati Majombar, dar borai malikjati fadaki nizo' rux dod xulafo onro ba naf'i xilofat musodira kardand va hazrati Fotima niz xutbai fadakijaro dar difo' az molikijati xud bar on erod kard. Şiajon bar in bovarand ki Fadak az sūiji xulafo ƣasb şudaast va onro namodi mazlumijati hazrati Fotima (s) medonand.[15]

Gūşae az namoi kununiji boƣhoi Fadak

Baxşidani Fadak ba Fotima

Fadak dar zamoni Pajƣambar biduni laşkarkaşī ba dasti musalmonon aftod.[16] Az in rū, Pajƣambar onro ba Fotima baxşid. Olimoni musalmon bo istinod ba ojati Faj'[Joddoşt 1] amvolero ki biduni çangu dargirī ba dasti musalmonon meaftad az oni Pajombar medonand.[17]

Robitai Fadak bo imomat

Husajnaliji Muntazirī - muçtahidi şia (vaf.1388h.ş.), bar in bovar ast, ki Fadak sambuli imomat ast va baxşidani on ba Fotima baroi in budaast, to manbai daromade baroi bajti imomat vuçud doşta boşad. Hamcunin Pajombar onro ba hazrati Fotima dod, na Alī (a), to ba osonī natavonand onro ƣasb kunand.[18] Baroi isboti in didgoh ba rivojate istinod şudaast,[19] ki bar asosi on Horuni Abbosī az Imom Kozim (a) xost to hududi Fadakro ta'jin kunad va Imom marzhoi kişvari Islom[20] va hatto beştar az onro muajjan kard. Horun ham ba Imom guft: digar baroi mo cize namemonad.[21]

Musodirai Fadak va dodxohiji Fotima

Ça'fari Subhonī dar borai illati musodirai Fadak:

Tars az qudrati iqtisodiji hazrati Alī (a) jake az sababhoi musodirai Fadak bud, zero Imom (a) tamomi şaroiti rahbariro doro bud va doniş, parhezgorī, sobiqai duraxşon va nazdikī bo Pajombar (s) va tavsijaxoi u dar haqqi Alī radnopazirand. Az on ço ki dar cunin şaroite mahdud kardani imkonot va şaroiti ma'naviji Imom imkon nadorad, az in rū, baroi ba tang ovardani xonadoni Pajombar va mavqeijati hazrati Alī Fadakro az dasti sohibi aslijaş giriftand va xonadoni Pajombar (s)-ro muhtoçi dastgohi hukumatiji xud qaror dodand. In haqiqat dar sūhbati Umar bo xalifa ravşan istifoda meşavad. Vaj ba Abubakr guft: Mardum bandai dunjoand va maksadi digare nadorand. Tu az Alī xumsu ƣanimatro bigir va Fadakro az dasti ū berun ovar, ki mardum vaqte dasti ūro xolī didand, az ū dast mekaşand va ba tu rū meovarand.

[22]


Fadak to zamoni vafoti Pajƣambar (s) dar dasti hazrati Fotima (s) bud va afrode ba unvoni vakil, korguzor va korgar dar Fadak kor mekardand.[23] Pas az ba xilofat rasidani Abubakr, ū e'lom kard Fadak az oni heç kase nest; az in rū, onro ba naf'i xilofat musodira kard.[24] Molikijati Fadak dar davroni Umar ibni Xattob[25] va Usmon[26] niz ba xonadoni Pajƣambar (s) boznagaşt.

Dodxohiji Fotima

Pas az tasarrufi Fadak, Fotima (s) az Abubakr onro talab kard. Abubakr guft: az Pajƣambar (s) şunidaast, ki amvolaş pas az ū ba musulmonon merasad va az ū merose namemonad.[27] Fotima (s) posux dod: «Padaram in milkro ba man baxşidaast». Abubakr az Fotima (s) baroi isboti iddaojaş şohid xost. Ba naqli barxe manobe', hazrati Alī (a) va Ummiajman şahodat dodand[28] va binobar naqli barxei digar, Ummuajman va jake az mavoliji Pajƣambar (s)[29] va binobar barxei digar, Imom Alī (a), Ummiajman va Hasanajn guvoh şudand.[30] Abubakr paziruft va koƣaze navişt, to kase ba Fadak dastdarozī nakunad. Vaqte Fotima (s) az maçlis berun omad, Umar ibni Xattob naviştaro giriftu pora kard.[31] Binobar barxe manobei ahli sunnat Abubakr şohidoni Fotimaro napaziruft va du mardro baroi şahodat talabid.[32] Ibni Abilhadid - olimi sunnī, megūjad: «Az Ibni Foruqī, mudarrisi madrasai ƣarbiji Baƣdod pursidam, ojo Fotima rost meguft? Ibni Foruqī guft, bale. Pursidam, pas caro Abubakr Fadakro ba ū nadod? Guft: agar cunin mekard, fardo xilofatro baroi şavharaş iddao mekard va Abubakr nametavonist suxanaşro napazirad; caroki dar borai Fadak harfi ūro beşohid pazirufta bud». Ibni Abilhadid dar idoma menavisad: «Ibni Foruqī agarcī ba şuxī in suxanro guft, harfaş saheh bud!»[33]

Dar kitobi al-Ixtisos, bar asosi rivojate az Imom Sodiq (a) siqti Muhsinro dar moçaroi e'tirozi Fotima (s) ba ƣasbi Fadak zikr şudaast.[34] Ammo manobei ta'rixī siqt şudani Muhsinro marbut ba moçaroi hamla ba xonai Fotima (s) donistaand.[35]

Istidloli Abubakr bar irs naguzoştani anbijo

Maqolai aslī: Nahnu maoşir-al-anbijo lo nuvarris

Guzoriş şudaast, Abubakr dar posuxi dodxohiji Fotima guft: «Az Pajƣambar (s) şunidam: mo (anbijo) irs nameguzorem va on ci az mo boqī memonad, sadaqa ast!»[36] Dar muqobil, hazrati Zahro (s) dar xutbai Fadakija ba ojote az Qur'on işora kard, ki ba irs burdan az pajombaron dalolat dorad[37] va in suxani Abubakrro muxolifi ojoti Qur'on donist.[38] Ulamoi şia guftaand in iboratro ba ƣajr az Abubakr heç kadom az sahoba naql nakardaand.[39]

Naql şudaast, hangome, ki Usmon ba xilofat rasid, Oişa va Hafsa peşi ū rafta, az ū xostand, on ci padaronaşon (xalifai avvalu duvum) ba onon medodand, dubora ba onon bidihad, ammo Usmon guft ba Xudo savgand, cunin cize ba şumo namediham... Ojo şumo du nafar nabuded, ki nazdi padaraton şahodat doded... pajƣambaron irs nameguzorand. Rūze cunin şahodat doded va rūze merosi Pajƣambar (s)-ro darxost mekuned?[40]

Xutbai Fadakija

Maqolai aslī: Xutbai Fadakija

Fotima (s) pas az benatiça mondani dodxohijaş dar nazdi Abubakr, ba masçidi Pajƣambar rafta, xutbaero dar çam'i sahoba xond. Fotima (s) dar in suxanronī, ki ba xutbai Fadakija maşhur ast,[41] az ƣasbi xilofat guft va suxani Abubakrro, ki pajombaron irs nameguzorand, takzib kard, ki tibqi cī qonune ūro az irsi padar mahrum kardaast?! Ojo ojate az Qur'on cunin guftaast?! Va sipas ūro ba dodgohi Xudovand dar rūzi rastoxez voguzor karda, joroni Pajƣambarro ba pursiş girift, caro dar muqobili in sitamho sokit nişastaand. Fotima (s) oşkoro guft, ki on ci onon (Abubakr va atrofijonaş) kardaand, şikastani savgand (nakasu ajmonahum) ast va dar pojoni xutba, nangi kori ononro çovidonī va sarançomi onro dūzax xond.[42]

Norizojatiji Fotima to pojoni umr

Binobar rivojote ki dar Sahehi Buxorī az sihohi ahli sunnat naql şudaast, hazrati Zahro (s) pas az moçaroi Fadak az Abubakr va Umar norohat şud va to zamoni şahodat bar on du ƣazabnok bud.[43] Rivojoti digare niz bo hamin mazmun az ahli sunnat naql şudaast.[44] Naql şudaast, Abubakru Umar baroi çalbi rizojati Fotima (s) tasmim giriftand bo ū didor kunand, ammo Fotima napaziruft. Onon sipas bo vosita qaror dodani Imom Alī (a) bo Fotima didor kardand. Hazrati Zahro (s) dar in didor hadisi baz'aro ki Pajƣambar (s) dar borai şa'nu çojgohi ū gufta bud jodovar şud va az onon rozī naşud.[45]

Vokunişi Imom Alī (a)

Bar asosi rivojate, ki dar Bihor-ul-anvor naql şudaast, pas az musodirai Fadak, Imom Alī (a) ba masçid raft va ba Abubakr e'tiroz kard caro Fotimaro az cize ki Pajƣambar (s) ba ū baxşida, man' kardaast. Pas az on Abubakr, şohidi odil talabid, ki Imom Alī (a) istidlol kard, agar cize dar dasti kase boşadu digarī muddaiji on şavad, şaxsi muddaī bojad baroi xud bajjina (dalelu şohid) biovarad, na Fotima, ki Fadak az qabl dar dastaş budaast.[46] Imom Alī (a) dar idoma ojati Tathirro tilovat kard va az Abubakr iqror girift, ki in ojat dar şa'ni Imom va xonavodaaş nozil şudaast. Sipas pursid, agar du şohid bigūjand, Fotima murtakibi fahşo şuda, cī kor xohī kard? Abubakr guft: bar Fotima had xoham zad. Imom guft binobar in, tu şahodati xalqro bar şahodati Xudovand tarçeh dodaī va kofir xohī bud.[47] Dar kitobi Ehtiçoçi Tabarsī nomae az Imom Alī xitob ba Abubakr naql şuda, ki dar on bo lahne tahdidomez az ƣasbi xilofat va Fadak suxan guftaast.[48]

Fadak dar zamoni xilofati Imom Alī (a) niz dar dasti muxolifon bud. Agarci Imom in iqdomi xulafoi guzaştaro ƣasb medonist, dovarī dar borai onro ba Xudo voguzor kard.[49] Dar borai in ki caro Imom Alī (a) taloşe dar pas giriftani Fadak nakard, rivojote dar manobei hadisī omadaast; az çumla Imom Alī (a) xud dar xutbae megūjad, agar dastur medodam Fadak ba varasai Zahro (s) bargardad,[Joddoşt 2] ba Xudo savgand, mardum az girdi man parokanda meşudand.[50] Hamcunin dar hadise az Imom Sodiq (a) omadaast: Imom Alī (a) dar in mas'ala ba Pajƣambar (s) iqtido kard. Pajƣambar (s) dar rūzi Fathi Makka xonaero, ki peş az on az ū ba zulm girifta şuda bud, bozpas nagirift.[51]

Dar nomai Imom Alī (a) ba Usmon ibni Hunajf dar borai Fadak va dovarī dar borai on omadaast: «Dar zeri in osmon tanho Fadak dar dasti mo bud. Mardume bar on buxl varzidand va mardume saxovatmandona az on caşm pūşidand. Behtarin dovar Parvardigor ast va maro bo Fadaku ƣajri Fadak cī kor, dar hole ki fardo çojgohi odamī gūr ast?!»[52]

Angezaho az musodira va mutolibai Fadak

Sajid Muhammadboqiri Sadr dar kitobi Fadaku fi-t-ta'rix bar in bovar ast, ki mutolibai Fadak jak mas'alai şaxsī va nizo'i moddī nabudaast, balki navxe e'lomi muxolifat alajhi hokimijati vaqt va nomaşru' donistani bunjoni hokimijat, ja'ne Saqifa bud.[53] Ū mutolibai Fadakro nuqtai oƣozi nahzati hazrati Fotima (s) alajhi hokimijat va jake az marohili difoi eşon az imomat va vilojat medonad.[54]

Sajid Ça'fari Şahidī - ta'rixpaƶūh (vaf.1386h.ş.), mu'taqid ast, hadafi Fotima (s) baroi mutolibai Fadak, zinda nigah doştani sunnati Pajƣambar (s) va barpoiji adolat bud va nisbat ba bozgaşti arzişhoi çohilijat va bartariji qabilaī, ki dar kamini çomeai islomī bud, ehsosi nigaronī mekard.[55]

Ba guftai Ojatulloh Makorimi Şerozī - az maroçui taqlidi şia, xulafo fadakro musodira kardand to in manbai iqtisodī mojai qudrati Imom Alī va xonadonaş naşavad.[56] Ū dar in bora ba rivojate az Imomi Sodiq (a) istinod kardaast[57] ki bar asosi on, pas az on ki Abubakr ba xilofat rasid Umar az ū xost ki xums, faj' va Fadakro az Alī va ahli bajtaş bigirad, zero hangome ki pajravonaş in korro bubinand Alī (a)-ro raho karda ba sūi Abubakr meojand.[58]

Boz gardondani Fadak ba farzandoni Fotima

Fadak dar davroni umavijon va abbosijon niz dar dasti xulafo bud va faqat dar barxe davraho muddate ba farzandoni Fotima bozgaşt:

  1. Davroni xilofati Umar ibni Abdul'aziz,[59]
  2. Davroni Saffohi Abbosī,[60]
  3. Davroni Mahdiji Abbosī[61] Albatta binobar barxe manobe', Imom Kozim (a) Fadakro az Mahdiji Abbosī mutoliba kard, ammo Mahdiji Abbosī az bozgardondani on xuddorī namud.[62]
  4. Davroni xilofati Ma'muni Abbosī.[63]

Pas az Ma'mun, ba dasturi Mutavakkili Abbosī Fadak ba vaz'ijati qabl az dasturi Ma'mun bozgaşt.[64] Ba guftai Maçlisiji Kupoī dar kitobi "Fadak az ƣasb to taxrib", beştari kitobhoi ta'rixī, moçaroi Fadakro ba'd az Mutavakkil zikr nakardaand.[65]

Kitobşinosī

Osori bisjore ba moçaroi Fadak pardoxtaand; barxe az osor ba surati mustaqil va barxei digar dar zimni mabohisi muxtalif ba Fadak va moçaroi on pardoxtaand.

  • Maçlisiji Kupoī, Ƣulomhusajn, Fadak az ƣasb to taxrib, Qum, Daleli mo, 1388h.ş.
  • Husajniji Milonī, Alī, Fadak dar farozu nişeb: paƶūhişe dar mavridi Fadak dar posux ba jak donişvari sunnī, Qum, alhaqoiq, 1386.
  • Hasanī, Aliakbar, Fadak va boztobhoi ta'rixī va sijosiji on, Qum, Kongressi hazorai Şajxi Mufid, 1372h.ş.
  • Sadr, Muhammadboqir, Fadak fi-t-ta'rix, ba tahqiqi Abdulçabbor Şarora, [be ço], markaz al-Ƣadir liddirosotil-islomija, [be to].
  • Çavhariji Basrī, Abubakr Ahmad ibni Abdul'aziz, as-Saqifa va-l-Fadak, ba tahqiqi Muhammadhodiji Aminī, Tehron, maktabat al-Najnavo alhadisa, 1401h.q.
  • Husajniji Çalolī, Muhammadboqir, Fadak va-l-avolī av al-havoit-us-sab'a fi-l-kitobi va-s-sunnati va-t-ta'rixi va-l-adab, Maşhad, dabirxonai Kongressi merosi ilmī va ma'naviji hazrati Zahro (s), 1426h.q.

Ezoh

  1. ↑ Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, Dorulturos, ç.2, sah.642.
  2. ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavija, Dorulma'rifat, ç.2, sah.341.
  3. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.95, sah.188.
  4. ↑ Maqrizī, Imto'-ul-asmo', 1420h.q., ç.13, sah.149.
  5. ↑ Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.16, sah.216.
  6. ↑ Alloma Hillī, Nahçulhaq, 1982m., sah.357.
  7. ↑ Amin, A'jon-uş-şi'a, 1403h.q., ç.1, sah.318.
  8. ↑ Alloma Hillī, Nahçulhaq, 1982m., sah.357.
  9. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1988m., ç.1, sah.42.
  10. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1988m., ç.1, sah.43.
  11. ↑ Ibni Asir, al-Komilu fi-t-ta'rix, 1385h.q., ç.7, sah.116.
  12. ↑ Joquti Hamavī, Mu'çam-ul-buldon, 1995m., zajli modai Fadak, sah.238.
  13. ↑ google maps
  14. ↑ Nig.: Joquti Hamavī, Mu'çam-ul-buldon, 1995, ç.4, sah.238; Ibni Manzur, Lison-ul-arab, 1410h.q., ç.10, sah.473.
  15. ↑ Nijozmandi manba'
  16. ↑ Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, Dorulturos, ç.3, sah.15.
  17. ↑ Nig.: Faxri Rozī, Mafotih-ul-ƣajb, 1420h.q., ç.29, sah.506; Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.19, sah.203
  18. ↑ Muntazirī, Xutbai hazrati Fotimai Zahro (s) va moçaroi Fadak, ç.1, sah.393.
  19. ↑ Muntazirī, Xutbai hazrati Fotimai Zahro (s) va moçaroi Fadak, ç.1, sah.394.
  20. ↑ Qaraşī, Hajot-ul-Imom Mūso ibni Ça'far, 1429h.q., sah.472
  21. ↑ Ibni Şahroşūb, Manoqibi Oli Abitolib, 1379h.q., ç.4, sah.320-324
  22. ↑ Subhonī, Furūƣi vilojat, 1380h.ş., sah.205-206
  23. ↑ Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.1, sah.91; Sajidça'fari Murtazo, as-Saheh, 1426h.q., ç.18, sah.241.
  24. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1363h.ş., ç.1, sah.543; Şajxi Mufid, al-Muqni'a, 1410h.q., sah.289 va 290.
  25. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956m., ç.1, sah.36.
  26. ↑ Ibni Qutajba, al-Ma'orif, sah.195; Ta'rixi Abulfido, ç.1, sah.168; Sunani Bajhaqī, ç.6, sah.301; al-Iqd-ul-farid, ç.5, sah.33; Şarhi Nahçulbaloƣa, ç.1, sah.198; al-Ƣadir, ç.8, sah.238 - 236, ba naql az: Şahidī, Zindagoniji Fotimai Zahro, 1362h.ş., sah.116.
  27. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956m., sah.40 va 41.
  28. ↑ Halabī, as-Sirat-ul-halabija, 1971m., ç.3, sah.512.
  29. ↑ Faxri Rozī, Mafotih-ul-ƣajb, 1420h.q., ç.29, sah.506.
  30. ↑ Içī, al-Mavoqif, 1997, ç.3, sah.608.
  31. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1363h.ş., ç.1, sah.543; nig.: Halabī, as-Sirat-ul-halabija, 1971, ç.3, sah.512
  32. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956, ç.1, sah.35
  33. ↑ Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.16, sah.284.
  34. ↑ Şajxi Mufid, al-Ixtisos, 1413h.q., sah.185
  35. ↑ Nig.: Mas'udī, Isbot-ul-vasijja, 1426h.q., sah.146
  36. ↑ Buxorī, Sahehi Buxorī, 1422h.q., ç.4, sah.79; Muslim, Saheh, Doru ehjoilturos, ç.3, sah.1381.
  37. ↑ Baroi namuna nig.: Surai Naml, ojati 16; surai Marjam, ojati 5 va 6
  38. ↑ Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.1, sah.107-108
  39. ↑ Nig.: Subhonī, Furūƣi vilojat, 1380h.ş., sah.242.
  40. ↑ Tabarī, al-Mustarşid, 1415h.q., sah.597; Halabī, Taqrib-ul-ma'orif, 1404h.q., sah.286.
  41. ↑ Irbilī, Kaşf-ul-ƣumma, 1421h.q., ç.1, sah.353 - 364.
  42. ↑ Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.1, sah.107 - 108
  43. ↑ Buxorī, Saheh al-Buxorī, 1422h.q., ç.4, sah.79
  44. ↑ Nig.: Muslim, Saheh Muslim, Doru ehjo-it-turos, ç.3, sah.1380
  45. ↑ Ibni Qutajba, al-Imomatu va-s-sijosatu, 1382h.q., ç.1, sah.31.
  46. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, Dorul-Rizo, ç.29, sah.124.
  47. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, Dor-ur-Rizo, ç.29, sah.124.
  48. ↑ Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.1, sah.95.
  49. ↑ Ustodī, «Fadak», sah.391 - 392; Ibni Abilhadid, şarhi Nahçulbaloƣa, 1387h.q., ç.16, sah.208.
  50. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1363h.ş., ç.8, sah.59.
  51. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.29, sah.396.
  52. ↑ Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1387h.q., ç.16, sah.205 - 208.
  53. ↑ Sadr, Fadak fi-t-ta'rix, markaz al-Ƣadir, sah.63 - 66.
  54. ↑ Sadr, Fadak fi-t-ta'rix, markaz al-Ƣadir, sah.113 - 117.
  55. ↑ Şahidī, Alī az zaboni Alī, 1377h.ş., sah.37.
  56. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Amiralmu'minin, 1386h.ş., ç.10, sah.202
  57. ↑ Nig.: Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.29, sah.194
  58. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Amiralmu'minin, 1386h.ş., ç.10, sah.202
  59. ↑ Ibni Asokir, Ta'rixu madinati Damişq, 1415h.q., ç.45, sah.178 va 179; Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956m., sah.41; Kotibi Baƣdodī, al-Xaroç va sanoat-ul-kitobat, 1981m., sah.259 va 260
  60. ↑ Alloma Hillī, Nahç-ul-haq, 1982, sah.357
  61. ↑ Alloma Hillī, Nahç-ul-haq, 1982, sah.357
  62. ↑ Tūsī, Tahzib-ul-ahkom, 1407h.q., ç.4, sah.149.
  63. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956m., ç.1, sah.37 va 38.
  64. ↑ Balozurī, Futuh-ul-buldon, 1956m., ç.1, sah.38.
  65. ↑ Maçlisiji Kupoī, Fadak az ƣasb to taxrib, 1388h.ş., sah.139.

Joddoşt

  1. ↑ «مَّا أَفَاءَ اللَّهُ عَلَیٰ رَ‌سُولِهِ مِنْ أَهْلِ الْقُرَ‌یٰ فَلِلَّهِ وَلِلرَّ‌سُولِ وَلِذِی الْقُرْ‌بَیٰ وَالْیتَامَیٰ وَالْمَسَاکینِ وَابْنِ السَّبِیلِ کی لَا یکونَ دُولَةً بَینَ الْأَغْنِیاءِ مِنکمْ ۚ وَمَا آتَاکمُ الرَّ‌سُولُ فَخُذُوهُ وَمَا نَهَاکمْ عَنْهُ فَانتَهُوا ۚ وَاتَّقُوا اللَّهَ ۖ إِنَّ اللَّهَ شَدِیدُ الْعِقَابِ On ci Xudo az [amvolu zaminhoi] ahli on obodiho ba pajombaronaş bozgardand maxsusi Xudovu pajombaru ahli bajti pajombar va jatemonu mustamandon va darrohmondagon ast, to mijoni sarvatmandoni şumo dast ba dast nagardad. Va [az amvolu ahkomu maorifi dinī] on ciro Pajombar ba şumo ato kard bigired va az on ci şumoro nahj kard, boz isted va az Xudo parvo kuned; zero Xudo saxtkajfar ast».
  2. ↑ Imom Alī (a) dar in lahza 27 mavrid az bid'athoi xulafoi qabliro meşumoradu mefarmojad agar dastur medodam in bid'atho raho şavandu mardum ba sunnati Pajƣambar bargardand, hama az atrofi man parokanda meşudand. (Maçlisī, Fadak az ƣasb to taxrib, 1388h.ş, sah.145.)

Sarcaşma

  • Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, ba tahqiqi Muhammad Abulfazl Ibrohim, Qum, kitobxonai Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, 1404h.q.
  • Ibni Asir, al-Komilu fi-t-ta'rix, Bejrut, Dorulsodir, 1385h.q.
  • Ibni Asokir, Alī ibni Hasan, Ta'rixu madinati Damişq, Bejrut, Dorulfikr, copi avval, 1415h.q.
  • Ibni Kasir, tafsiri al-Qur'on-il-azim, Bejrut, Dorulma'rifat, 774h.q.
  • Ibni Manzur, Muhammad ibni Mukarram, Lison-ul-arab, Bejrut, Dorusodir, copi avval, 1410h.q.
  • Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavija, Bejrut, Dorulma'rifat, [be to].
  • Irbilī, Alī ibni Iso, Kaşf-ul-ƣumma fi ma'rifat-il-aimma, Qum, Razī, copi avval, 1421h.q.
  • Ustodī, Rizo, «Fadak», dar donişnomai Imom Alī alajhissalom, zeri nazari Aliakbari Raşod, Tehron, markazi naşri osori paƶūhişgohi farhang va andeşai islomī, 1380h.ş.
  • Amin Omilī, Sajidmuhsin, A'jon-uş-şi'a, Bejrut, Dorulta'oruf, 1403h.q.
  • Buxorī, Muhammad ibni Ismoil, Saheh Buxorī (al-Çome'-ul-musnadus-saheh al-muxtasar min umuri Rasulilloh (s) va sunanihi va ajjomih), ba tahqiqi Muhammad Zuhajr ibni Nosir, Bejrut, Dorutavqilnaçot, copi avval, 1422h.q.
  • Bilodī, Otiq ibni Ƣajs, Mu'çamu ma'olim-il-Hiçoz, Makka, muassisai arrajon, 1431h.q.
  • Balozurī, Ahmad ibni Jahjo ibni Çobir, Futuh-ul-buldon, ba tahqiqi Salohiddin al-Munçid, Qohira, maktabat alnahzatulmisrija, 1956m.
  • Balozurī, Ahmad ibni Jahjo, Futuh-ul-buldon, Bejrut, Doru maktabatilhilol, 1988m.
  • Ça'farijon, Rasul, Osori islomiji Makkavu Madina, Tehron, maş'ar, copi sejum, 1384h.ş.
  • Çavhariji Basrī, Abubakr Ahmad ibni Abdul'aziz, as-Saqifa va-l-Fadak, ba tahqiqi Muhammadhodiji Aminī, Tehron, maktabat al-Najnavo alhadisa, 1401h.q.
  • Hokimi Haskonī, Ubajdulloh ibni Ahmad, Şavohid-ut-tanzil, [be ço], muassisai al-naşr, [ be to ].
  • Husajniji Çalolī, Muhammadboqir, Fadak va-l-avolī av al-havoitu-s-sab'a fi-l-kitobi va-s-sunnati va-t-ta'rixi va-l-adab, Maşhad, dabirxonai kongressi merosi ilmī va ma'naviji hazrati Zahro (s), 1426h.q.
  • Husajn, Çosim, Ta'rixi sijosiji ƣajbati Imomi duvozdahum, tarçumai Sajidmuhammadtaqiji Ojatullohī, Tehron, Amirkabir, 1367h.ş.
  • Halabī, Abussaloh Taqī ibni Naçm, Taqrib-ul-ma'orif, ba tahqiq va tashehi Foris Tabrezijon (al-Husajn), Qum, alhodī, copi avval, 1404h.q.
  • Halabī, Alī ibni Ibrohim, as-Sirat-ul-halabija, ba tahqiqi Abdulloh Muhammad Xalilī, Bejrut, Dorulkutubil'ilmija, 1971m.
  • Xazozi Rozī, Alī ibni Muhammad, Kifojat-ul-asar fi-n-nassi ala-l-aimmat-il-isno'aşar, ba tahqiq va tashehi Abdullatif Husajniji Kuhkamarī, Qum, Bedor, 1401h.q.
  • Rahbar, Muhammadtaqī, «Fadak, namodi mazlumijati Ahli Bajt», maçallai Miqoti haç, Tehron, havzai namojandagiji valiji faqih dar umuri haçu zijorat, şumorai 34, zimistoni 1379h.ş.
  • Subhonī, Ça'far, “Havodisi soli haftumi hiçrat: sarguzaşti Fadak”, maçallai maktabi Islom, soli nuhum, şumorai 4, isfandi 1346h.ş.
  • Subhonī, Ça'far, «Farozhoi hassos az zindagoniji Amirimū'minon (a)», maktabi Islom, soli habdahum, şumorai 4, farvardini 1355h.ş., va şumorai 5, urdibihişti 1355h.ş.
  • Subhonī, Ça'far, Furūƣi vilojat: ta'rixi tahliliji zindagoniji amiri mū'minon Alī (a), Qum, muassisai Imom Sodiq (a), copi şaşum, 1380h.ş.
  • Sajidça'far Murtazo Omilī, as-Saheh min sirat-in-nabiji-l-a'zam, Qum, Dorulhadis, 1426h.q.
  • Sujutī, Çaloliddin, ad-Durr-ul-mansur fi-t-tafsiri bi-l-ma'sur, Bejrut, Dorulma'rifat littabo'ati van-naşr, be to.
  • Şahidī, Sajidça'far, Zindagoniji Fotimai Zahroi alajhossalom, Tehron, daftari naşri farhangi Islomī, 1362h.ş.
  • Şahidī, Sajidça'far, Alī az zaboni Alī, Tehron, daftari naşri farhangi Islomī, 1377h.ş.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Muhammad ibni Nu'mon, al-Muqni'a, Qum, muassisai alnşrul-islomī, copi duvum, 1410h.q.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Muhammad, al-Ixtisos, ba tashehi Aliakbari Ƣafforī, Qum, çome'ai mudarrisini havzai ilmijai Qum, [be to].
  • Sadr, Muhammadboqir, Fadak fi-t-ta'rix, ba tahqiqi Abdulçabbori Şarora, [be ço], markaz al-Ƣadir liddirosotil-islomija, [be to].
  • Tabotaboī, Sajidmuhammadhusajn, al-Mizon, Qum, intişoroti çome'ai mudarrisin, 1417h.q.
  • Tabarsī, Ahmad ibni Alī, al-Ehtiçoç ala ahl-il-laçoç, ba tahqiqi Muhammadboqiri Xirson, Maşhad, naşri Murtazo, copi avval, 1403h.q.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, Tehron, Nosir Xisrav, 1372h.ş.
  • Tabarī, Muhammad ibni Çarir ibni Rustam, al-Mustarşid fi imomati Alī ibni Abitolib alajhissalom, ba tahqiq va tashehi Ahmad Mahmudī, Qum, Quşonpur, copi avval, 1415h.q.
  • Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, ba tahqiqi Muhammad Abulfazl Ibrohim, Bejrut, Dorulturos, [be to].
  • Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, Qohira, matbaat al-istiqomat, 1939m.
  • Tūsī, Muhammad ibni Hasan, at-Tibjon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, [be to].
  • Tūsī, Muhammad ibni Hasan, Tahzib-ul-ahkom, ba tashehi Hasan Mūsaviji Xirson, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1407h.q.
  • Alloma Hillī, Hasan ibni Jusuf, Nahç-ul-haq va kaşf-us-sidq, Bejrut, Dorulkitobil-lubnonī, 1982m.
  • Ajjoşī, Muhammad ibni Mas'ud, tafsiri al-Ajoşī, ba tahqiqi Sajidhoşim Rasuliji Mahallotī, Tehron, maktabat al'ilmijatil-islomija, [be to].
  • Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, Mafotih-ul-ƣajb, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, copi sejum, 1420h.q.
  • Qutbi Rovandī, Sajid ibni Hibatulloh, al-Xaroiç va-l-çaroih, Qum, muassisat al-imomul-Mahdī (aç), 1409h.q.
  • Qumī, Alī ibni Ibrohim, tafsiri al-Qumī, Qum, muassisai Dorulkitob, 1404h.q.
  • Qunduzī, Sulajmon ibni Ibrohim, Janobi'-ul-mavaddat, Qum, Dorulusva, 1422h.q.
  • Kotibi Baƣdodī, Qudoma ibni Ça'far, al-Xaroç va sanoat-ul-kitobat, Baƣdod, Dorulraşid linnaşr, copi avval, 1981m.
  • Kahola, Umar Rizo, A'lom-un-niso, Bejrut, muassisat arrisolat, 1404h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, tahqiqi Aliakbari Ƣafforī, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1363h.ş.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, Usul-ul-kofī, tarçumai Kamaraī, Qum, 1375h.ş.
  • Kūfī, Furot ibni Ibrohim, tafsiri Furot, Tehron, muassisai altab'u vannaşr, 1410h.q.
  • Muttaqiji Hindī, Kanz-ul-ummol, Bejrut, muassisat arrisolat, [be to].
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, ba tahqiqi Şajx Abduzzahro Alavī, Bejrut, Dorul-Rizo, [be to].
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, copi duvum, 1403h.q.
  • Maçlisiji Kupoī, Ƣulomhusajn, Fadak az ƣasb to taxrib, Qum, Daleli mo, 1388h.ş.
  • Marçonī, Abdulloh ibni Abdulmalik, Bahçat-un-nufusi va-l-asror fi ta'rixi dori hiçrat-in-nabij-il-muxtor, Bejrut, Dorulƣarbil-islomī, copi avval, 2002m.
  • Muslim ibni Haççoç, Saheh Muslim, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, [be to].
  • Maqrizī, Taqijuddin, Imto'-ul-asmo' bimo li-n-nabiji minal-ahvoli va-l-amvoli va-l-hafadati va-l-mato', Bejrut, Dorulkutubil'ilmija, 1420h.q.
  • Nahç-ul-baloƣa, tarçumai Sajidça'fari Şahidī, Tehron, ilmī va farhangī, 1378h.ş.
  • Joquti Hamavī, Joqut ibni Abdulloh, Mu'çam-ul-buldon, Bejrut, Dorusodir, copi duvum, 1995m.

Pajvand ba berun

Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Моҷарои_Фадак&oldid=26914"