Jump to content

Munozirai Imom Rizo bo Ra'sulçolut

Az wikishia

Munozirai Imom Rizo bo Ra'sulçolut (forsī: مناظره امام رضا با رأس الجالوت) guftugūe kalomī ast bo mavzui isboti nubuvvati Pajƣambari akram (s). Dar in munozira, Imom Rizo (a) iborahoe az Tavrot, Inçil va Zabur baroi isboti pajƣambariji hazrati Muhammad (s) şahodat ovardaast. In munozira dar hadise ba naql az Şajx Saduq omadaast, ki bar asosi on, bo da'vati Ma'mun xalifai Abbosī, olimone az dini jahudī, masehī, zarduştī va sobeī bo Imom Rizo (a) munozira mekunand.

Şajx Saduq matni in munoziraro dar kitobhoi "Tavhid" va "Ujunu axbor-ir-Rizo" guzoriş kardaast. Bar asosi in rivojat, Ra'sulçolut dar in munozira az çavob ba istidlolhoi Imom Rizo (a) mondaast.

Zaminai taşakkuli munozira

Munozirai Imom Rizo (a) bo Ra'sulçolut bo farmoni Ma'mun xalifai Abbosī ançom giriftaast. Ba guzorişi Şajx Saduq, vaqte ki Imom Rizo (a) az Madina ba darbori Ma'mun dar Marv raft, ū az olimon masehī, jahudī, zarduştī va sobeī xohiş kard, ki bo Imom Rizo (a) munozira kunand.[1]

Ra'sulçolut olimi jahudī bud va dar in çalasa ƣajr az ū, Çosaliq (buzurgi masehijon), buzurgoni sobejon, Hirbiz (buzurgi zarduştijon) va Imron Sobī niz dar çalasa hozir budand va munozira kardand.[2] Hasan ibni Muhammad Navfalī, roviji munozira, hadafi Ma'munro az barguzoriji on ozmoişi Imom Rizo (a) donistaast.[3] Bar asosi hamin guzoriş, vaqte ki Imom Rizo (a) nigohi Navfaliro az barguzoriji in munozira did, ba ū guft: "Ojo metarsī, ki munozirakunandagon bar man ƣolib şavand... medonī Ma'mun cī vaqt az in munozira puşajmon meşavad, vaqte ki bibinad va bişnavad, ki man bo ahli Tavrot (jahudijon) bo Tavrot va bo ahli Inçil (masehijon) bo Inçil va bo ahli Zabur bo Zabur va bo sobijon va rumijon va forsijon bar asosi hamon cize, ki qabul dorand, huççat mekunam."[4]

Mavzui munozira va natiçai on

Mehvari in guftugū mas'alai nubuvvati Pajƣambari akram (s) ast. Ra'sulçolut az Imom Rizo (a) xohiş mekunad, ki in mas'alaro isbot kunad va megūjad, ki tanho suxanero mepazirad, ki az Tavrot, Inçil, Zabur jo sahifahoi Ibrohim va Muso boşad. Imom Rizo (a) qabul mekunad va baroi isboti pajƣambariji hazrati Muhammad (s) iborahoe az in kitobhoro şahodat meorad. Ba'ze az in şahodatho ba tavri zerin hastand:

  • 1. Musoi nabī ba Banī Isroil guft: «Pajƣambare az barodaroni şumo xohad omad. Ūro tasdiq kuned va az Ū itoat namoed.» Bo nazardoşti on ki tanho barodaroni Banī Isroil farzandoni Ismoil hastand va az mijoni farzandoni Ismoil, tanho Muhammad ibni Abdulloh pajƣambar budaast, isbot meşavad, ki Ū pajƣambari Xudo budaast.[5]
  • 2. Dar Tavrot omadaast: «Du savorro mebinam, ki zamin barojaşon meduraxşad: jake az onho savor bar xar ast va digare savor bar şutur.» Kase, ki bar xar savor ast, hazrati Iso ast va şutursavor hazrati Muhammad ast.[6]
  • 3. Dar Zabur, az qavli Dovud omadaast: «Ej Xudo, barpokunandai sunnat ba'd az fatratro ba's kun.» Tanho kase, ki ba'd az in fatra, sunnati Xudoro ehjo kard, Pajƣambari Islom bud. In Pajƣambar nametavonad hazrati Iso boşad; zero Ū bo sunnati Tavrot muxolifat nakard.[7]
  • 4. Dar Inçil omadaast: «Pisari zani nekūkor meravad va Foraqlito ba'd az Ū xohad omad va Ū kase ast, ki vazninī va saxtihoro oson karda va hama cizro baroi şumo tafsir mekunad va hamon tavr, ki man baroi Ū şahodat mediham, Ū niz baroi man şahodat medihad. Man amsolro baroi şumo ovardam va Ū ta'vilro baroi şumo xohad ovard.»[8]

Manba'hoi hadis

Matni munozira dar kitobhoi "Tavhid"[9] va "Ujunu axbor-ir-Rizo",[10] naviştai Şajx Saduq (305-381 h.q.), guzoriş şudaast. Ahmad ibni Alī Tabarsī (zista dar qarni şaşum hiçrī) niz dar "Ihtiçoç", xulosai onro naql kardaast.[11] Incunin, Alloma Maçlisī dar "Bihor-ul-anvor" hadisro az du kitobi Şajx Saduq ovardaast.[12]

E'tibori sanadi hadis

Riçolijon dar xususi silsilai rovijon in hadis ixtilofi nazar dorand. Gurūhe hamai onhoro siqa donistaand va ba'zeho ba'zei onhoro ƣajrisiqa şumurdaand.[13] Ilova bar in, sanadi hadis "mursal" ast; ja'ne ba'ze az afrodi silsilai rovijonaş zikr naşudaast. Az in rū, hadisro az nazari sanad, zaif meşumorand.[14] Bo vuçudi in, ba'ze bar in bovarand, ki in hadis "zaifi maqbul" ast; ja'ne ba raƣmi zaifī dar sanad, bar asosi on amal meşavad; zero olime boe'timod cun Saduq onro rivojat kardaast va Ū tanho rivojathoero naql mekard, ki ba suduri onho az ma'sum itminon doşt.[15]

Matn va tarçumai munozira

Hazrat ba sūi Rais-ul-jahud rū ovarda, farmudand, ki holo man az tu savol kunam jo tu savol mekunī? Ū guft, ki man savol mekunam va tanho çavobero mepaziram, ki jo az Tavrot boşad, jo az Inçil, jo az Zaburi Dovud, jo Suhufi Ibrohim va Muso. Hazrat farmudand, ki çavobero az man mapazir, magar in ki az Tavroti Muso, jo Inçili Iso, jo Zaburi Dovud boşad. Rais-ul-jahud pursid, ki az kuço nubuvvati Muhammadro isbot mekunī? Imom farmud, ki ej jahudī, Muso ibni Imron, Iso ibni Marjam va Dovud, xalifai Xudo dar zamin, bar nubuvvati ū şahodat dodaand. Ū guft, ki guftai Muso ibni Imronro sobit kun. Hazrat farmudand, ki ojo mepazirī, ki Muso ba Banī Isroil vasijat karda, guft: "Pajombare az barodaroni şumo xohad omad, ūro tasdiq kuned va az ū itoat namoed"? Holo, agar xeşovandī bajni Isroil (Ja'qub) va Ismoil va robita bajni onho az tarafi Ibrohim (alajhim-us-salom) medonī, ojo mepazirī, ki Banī Isroil barodarone ƣajr az farzandoni Ismoil nadoştand? Rais-ul-jahud guft, ki bale, in guftai Muso ast va mo onro rad namekunem. Hazrat farmudand, ki ojo az barodaroni Banī Isroil pajombare ƣajr az Muhammad (sallallohu alajhi va olih) omadaast? Guft, ki ne. Hazrat farmudand, ki ojo az nazari şumo in mas'ala durust nest? Guft, ki ore, durust ast, vale dūst doram durustiji onro az Tavrot barojam isbot kunī. Hazrat farmudand, ki ojo in mas'alaro inkor mekunī, ki Tavrot ba şumo megūjad: "Nur az kūhi Tur Sino omad, va az kūhi Soir bar mo duraxşid va az kūhi Foron bar mo oşkor gardid"? Rais-ul-jahud guft, ki bo in kalimaho oşno hastam, vale ta'biri onhoro namedonam. Hazrat farmudand, ki man barojat xoham guft. Çumlai "Nur az kūhi Tur Sino omad" işora ba vahji Xudovand ast, ki dar kūhi Tur Sino bar Muso (alajhis-salom) nozil kard. Çumlai "Az kūhi Soir bar mo duraxşid" işora ba kūhest, ki Xudovand dar on ba Iso ibni Marjam (alajhimas-salom) vahj firistod. Çumlai "Az kūhi Foron bar mo oşkor gardid" işora ba kūhe az kūhhoi Makka ast, ki masofaaş to Makka jak rūz roh meboşad. "Şa'jo"i pajombar (alajhis-salom), tibqi guftai tu va dūstonaş, dar Tavrot guftaast: "Du savorro mebinam, ki zamin baroi onho meduraxşad: jake az onho savor bar xar ast va digare savor bar şutur." Savor bar xar va savor bar şutur kistand? Rais-ul-jahud guft, ki onhoro nameşinosam, muarrifī kun. Hazrat farmudand, ki on ki bar xar savor ast, Iso (alajhis-salom) ast va on şutursavor Muhammad (sallallohu alajhi va olih). Ojo in mas'alaro az Tavrot inkor mekunī? Guft, ki ne, inkor namekunam. Sipas hazrat pursidand, ki ojo pajombar Hajquhro (Habaqquq) meşinosī? Guft, ki bale, meşinosam. Hazrat farmudand, ki Hajquh cunin guftaast va kitobi şumo niz hamin mas'alaro megūjad: "Xudovand az kūhi Foron «Bajjon»-ro ovard va osmonho az tasbehgūiji Muhammad va ummataş pur şudaast. Savoraşro bar darjo va xuşkī savor mekunad, ki işora ba tasalluti ummati ū bar darjo va xuşkī meboşad. Ba'd az xarobiji Bajtulmuqaddas, baroi mo kitobe nav meovarad." Va manzur az kitob, Furqon (Qur'on) ast. Ojo ba in masoil imon dorī? Rais-ul-jahud guft, ki in mas'alaro Hajquh guftaast va mo onro inkor namekunem. Hazrat farmudand, ki Dovud dar Zaburaş, ki tu niz onro mexonī, guftaast: "Xudojo, barpokunandai sunnat ba'd az fatratro mab'us kun." Ojo pajombare ƣajr az Muhammad (sallallohu alajhi va olih) meşinosī, ki ba'd az davroni fatrat sunnati ilohiro ehjo va barpo karda boşad? Rais-ul-jahud guft, ki in suxani Dovud ast va onro qabul doram va inkor namekunam, vale manzuri ū Iso bud va rūzgori Iso hamon davroni fatrat ast. Hazrat farmudand, ki tu namedonī va iştiboh mekunī. Iso bo sunnati Tavrot muxolifat nakard, balki muvofiqi hamon sunnat va roh bud, to on hangom, ki Xudovand ūro nazdi xud bolo burd. Dar Inçil cunin omadaast: "Pisari zani nekūkor meravad va Foraqlit ba'd az ū xohad omad. Ū kase ast, ki sanginī va saxtihoro oson mekunad va hama cizro baroi şumo ta'bir mekunad, va cunon ki man baroi ū şahodat mediham, ū niz baroi man şahodat medihad. Man masalhoro baroi şumo ovardam va ū ta'vilro baroi şumo xohad ovard." Ojo ba in mas'ala dar Inçil imon dorī? Guft, ki bale, onro inkor namekunam. Hazrat farmudand, ki ej Rais-ul-jahud, az tu dar borai pajombar Muso ibni Imron savol mekunam. Guft, ki bifarmoed. Farmud, ki cī dalele bar nubuvvati Muso hast? Mardi jahudī guft, ki mu'çizahoe ovard, ki anbijoi peşin naovarda budand. Hazrat farmudand, ki monandi cī? Guft, ki monandi şikoftan darjo va tabdil kardani aso ba mor va zarba zadan ba sang va çorī şudani cand caşma az on, "Jadi Bajzo" (dasti safed va duraxşon) va niz ojatho va nişonahoe, ki digaron tavonoiji içroi onro nadoştand va nadorand. Hazrat farmudand, ki dar on ki daleli Muso bar haqqonijati da'vataş in bud, ki kore kard, ki digaron natavonistand ançom dihand, rost megūī. Holo, har kase, ki iddaoi nubuvvat kunad va sipas kore ançom dihad, ki digaron qodir ba içroi on naboşand, ojo tasdiqi ū bar şumo voçib nest? Guft: Ne, zero Muso ba xotiri nazdikī va manzalataş nazdi Xudovand nazir nadoşt va har kase, ki iddaoi nubuvvat kunad, bar mo voçib nest, ki ba ū imon bijovarem, magar on ki mu'çizote misli mu'çizoti Muso doşta boşad. Hazrat farmudand: Pas, cī guna ba anbijoe, ki qabl az Muso (alajhim-us-salom) budand, imon dored, dar hole ki onho na darjoro şikoftaand, na az sang duvozdah caşma çorī kardaand, na misli Muso "Jadi Bajzo" doştaand va na asoro ba mor tabdil dodaand? Jahudī guft: Man, ki guftam, har goh baroi isboti nubuvvati xud mu'çizote bijovarand, harcand ƣajr az mu'çizoti Muso boşad, tasdiqi onho voçib ast.

Hazrat farmudand: Pas, caro ba Iso ibni Marjam imon nameovarī, dar hole ki ū murdagonro zinda mekard, nobinojon va mubtalojoni bemoriji pesiro şifo medod va az gil, parrandai gilin mesoxt va dar on medamid va on muçassamai gilin ba içozati Xudo ba parrandai zinda tabdil meşud? Rais-ul-jahud guft: Megūjand, ki ū in korhoro ançom medod, vale mo nadidaem. Hazrat farmudand: Ojo mu'çizoti Musoro didaī? Ojo axbori in mu'çizot az tariqi afrodi qobili e'timod ba şumo narasidaast? Guft: Bale, hamin tavr ast.

Hazrat farmudand: Xub, incunin dar borai mu'çizoti Iso ibni Marjam (alajhimas-salom) xabarhoi mutavotir baroi şumo naql şudaast, pas caro Musoro tasdiq karded va ba ū imon ovarded, vale ba Iso imon naovarded? Mardi jahudī çavobe nadod. Hazrat idoma dodand: Hamin guna ast mas'alai nubuvvati Muhammad (sallallohu alajhi va olih) va niz har pajombari digare, ki az tarafi Xudo mab'us şudaast.

Az çumlai mu'çizoti Pajombari mo in ast, ki ū jatim bud, faqir va cūponī mekard va baroi in kor muzd megirift. Heç donişero naomūxta bud va nazdi heç muallim raftuomad nadoşt. Bo hamai in, Qur'onero ovard, ki qissahoi anbijo va sarguzaşti onhoro harf ba harf dar bar dorad, axbori guzaştagon va ojandagonro to rūzi qijomat bozgū kardaast va az asrori onho va korhoe, ki dar xonahoi xud ançom medodand, xabar dodaast va ojatho va mu'çizoti beşumore peşnihod kardaast.

Rais-ul-jahud guft: Mas'alai Iso va Muhammad az nazari mo sobit naşudaast va baroi mo çoiz nest, ki ba on ci sobit naşudaast, imon bijovarem. Hazrat farmudand: Pas, guvohe, ki baroi Iso va Muhammad (sallallohu alajhi va olih) şahodat dod, şahodati botil dodaast? Jahudī çavobe nadod.[16][17]

Şarhho

Bar hadisi Ra'sulçolut hudud nūh şarh navişta şudaast:[18]

1. "Al-Favojidur-Razavija" - asari Qozī Said Qumī ast.[19] Imom Xomajnī ta'liqae bar in kitob naviştaast.[20]

2. "Şarhi hadisi Ra'sulçolut" - Mullo Abdussahob Muhammad ibni Ahmad Naroqī (vaf.1297 h.q.).[21]

Mirzoi Qumī (vaf.1231 h.q.), Ahmad Ahsoī (vaf.1243 h.q.), Muhammad ibni Muhammad Hasan Maşhadī Tūsī (vaf.1257 h.q.), Muhammad Ismoil ibni Muhammad Ça'far Isfahonī (vaf.1280 h.q.), Mullo Abdurrahim ibni Muhammad Junus Damovandī az digar olimone hastand, ki in hadisro şarh kardaand.[22]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.417-418; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.154-155
  2. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.417-441; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.154-175
  3. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.419; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.155
  4. ↑ Şajx Saduq, At-Tavhid, 1357h.ş., sah.419
  5. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.427; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.164-165
  6. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.428; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.165
  7. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.428; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.166
  8. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.428; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.166
  9. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q., sah.417-441
  10. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç. 1, sah.154-175
  11. ↑ Tabarsī, Al-Ihtiçoç, 1403h.q., ç.2, sah.415-425
  12. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.10, sah.299-318
  13. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.112-113, 116-125
  14. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.126
  15. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.126
  16. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç.1, sah.164-167
  17. ↑ Şajx Saduq, Tarçumai Ujunu axbor-ir-Rizo, 1372h.ş., sah.333-339
  18. ↑ Husajnī, «Tahqiq» dar hadisi Rais-ul-Çolut, beta'., sah.224
  19. ↑ Oqobuzurg Tehronī, Az-Zaria, 1408h.q., ç.13, sah.199
  20. ↑ Husajnī, «Tahqiq» dar hadisi Rais-ul-Çolut, beta'., sah.225
  21. ↑ Oqobuzurg Tehronī, Az-Zaria, 1408h.q., ç.13, sah.199
  22. ↑ Husajnī, «Tahqiq» dar hadisi Rais-ul-Çolut, beta'., sah.225

Sarcaşma

  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor-ul-çomea li durar axbor-il-Aimma-il-Athor, Bejrut, Dar Ihjoi Turosi Arabī, copi duvum, 1403h.q.
  • Oqobuzurg Tehronī, MuhammadMahsin, Az-Zaria ila tasonifi-ş-Şia, Qum va Tehron, 1408h.q.
  • Tabarsī, Ahmad bin Alī, Al-Ihtiçoç ala ahli-l-laçoç, tahqiq va tashehi Muhammadboqir Xuroson, Maşhad, Naşri Murtazo, copi avval, 1403h.q.
  • Xusravijon Qallazū, Ça'far, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», dar Paƶūhişhoi Qur'on va hadis, şumorai 1, 1397h.ş.
  • Şajx Saduq, Muhammad bin Alī, At-Tavhid, tahqiq va tashehi Hoşim Husajnī, Qum, Daftari intişoroti islomī vobasta ba Çomeai mudarrisini Havzai Ilmijai Qum, copi avval, 1398h.q.
  • Şajx Saduq, Muhammad bin Alī, Tarçumai Ujunu axbor-ir-Rizo, tarçumai Alī Akbar Ƣafforī va Hamidrizo Mustafid, Tehron, Naşri Saduq, copi avval, 1372h.ş.
  • Şajx Saduq, Muhammad bin Alī, Ujunu axbor-ir-Rizo, tahqiq va tashehi Mahdī Loçevardī, Tehron, Naşri Çahon, copi avval, 1378h.q.
  • Husajnī, Muhammadrizo, «Tahqiq» dar şarhi hadisi Rais-ul-Çolut, ta'lifi Mullo Abdulsohib Muhammad bin Ahmad Naraqī, beta'.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Мунозираи_Имом_Ризо_бо_Раъсулҷолут&oldid=30583"