Jump to content

Munozirai Imom Rizo bo Imroni Sobī

Az wikishia

Munozirai Imom Rizo (a) bo Imroni Sobī (forsī: مناظره امام رضا (ع) با عمران صابی) munozirae kalomī dar borai vuçudi Xudo va sifothoi Ū ast. In munozira dar hadise omadaast, ki bar asosi on, Imom Rizo (a) bo xohişi Ma'mun xalifai Abbosī, bo olimon buzurgi masehī, jahudī, zarduştī va sobeī munozira mekunad. Dar in guftugū, Imron savolhoi zijode dar xususi Xudo mepursad va Imom Rizo (a) ba onho çavob medihad.

Ba guftai roviji in hadis, Imroni Sobī çavobhoi Imom Rizo (a)-ro qone'kunanda mejobad, şahodatajn megūjad va musulmon meşavad. In hadis dar kitobhoi "Tavhid" va "Ujunu axbor-ir-Rizo"-i naviştai Şajx Saduq (305-381h.q.) omadaast.

Zaminai taşakkuli munozira

Munozirai Imom Rizo (a) bo Imroni Sobī dar hadise omadaast, ki dar on, ū bo olimoni adjoni gunogun munozira kardaast.[1] Hasan ibni Muhammad Navfalī, roviji in hadis, dostoni taşakkuli munoziraro in tavr şarh dodaast: Vaqte ki Imom Rizo az Madina ba Marv nazdi Ma'mun, xalifai Abbosī raft, Ma'mun olimon va mutakallimoni adjoni gunogun, az çumla Çosaliq (buzurgi masehijon), Ra'sulçolut (buzurgi jahudijon), buzurgoni sobeijon va Hirbiz (buzurgi zarduştijon)-ro çam' kard va az onho xohiş kard, ki bo Imom Rizo (a) munozira kunand.[2]

Sipas ba Imom Rizo (a) guft, agar tamoil dorad, dar munozira şirkat kunad. Imom Rizo in peşnihodro qabul kard va fardoi on rūz nazdi Ma'mun raft.[3] Imom Rizo (a) dar in munozira pas az bahs bo Çosaliq, Ra'sulçolut va Hirbiz va mahkum kardani onho,[4] rū ba çam' megūjad, agar kase muxolifi Islom ast, savolhojaşro peşnihod kunad. Dar in hangom, Imroni Sobī megūjad, ki dar xususi vahdonijat (jake budani Xudo) bo mutakallimoni bisjore dar Kufa, Basra, Şom va Çazira bahs kardaast va heç kadom az onho natavonistaand, ki onro isbot kunand. Ū az Imom Rizo (a) xohiş mekunad, ki dar in zamina bo ū guftugū kunad va Imom Rizo (a) qabul mekunad.[5]

Savolhoi Imroni Sobī

Dar munozirai Imom Rizo (a) bo Imroni Sobī, Imron savolhoi bisjore az Imom Rizo dar borai Xudo mepursad, ki ba'ze az onho ba tavri zerin hastand:

  • Avvalin mavçud dar hastī cist?[6]
  • Ojo on mavçud, ba xudaş, nazdi xudaş, ma'lum ast?[7]
  • Ofarinişi Xudo cī guna ast va ofariniş cī ma'noho va aqsom dorad?[8]
  • Ojo bo ofariniş, dar Xudo taƣire ba vuçud meojad?[9]
  • Mo bo vositai cī cize, ba vuçudi Xudo paj mebarem?[10]
  • Xudo cist?[11]
  • Ojo Xudo dar maxluqot ast jo maxluqot dar Ū hastand?[12]
  • Ojo vahdonijati Xudo bo şinoxti zoti ū donista meşavad jo bo şinoxti sifothoi Ū?[13]
  • Xudo dar cī cize qaror dorad? Ojo cize Ūro ihota kardaast? Va ojo az çoe ba çoi digare taƣiri makon medihad?[14]

Natiçai munozira

Ba guftai Hasan ibni Muhammad Navfalī, guzorişgari in munozira, pas az on ki Imom Rizo (a) çavobi hamai savolhoi Imroni Sobiro medihad, ū qone' meşavad va megūjad, ki Xudo hamon tavre ast, ki Imom Rizo tavsif mekunad. On goh şahodatajn megūjad va musulmon meşavad. Ū incunin megūjad, ki Imom Rizo Imronro baroi zijofat ba xonaaş da'vat kard va libos, markab va dah hazor dirham ba ū hadja dod.[15]

Bar asosi in rivojat, to muddate pas az in munozira, mutakallimoni gunogun nazdi Imroni Sobī meraftand va bo ū bahs mekardand va ū dar bahs, bar hamai onho ƣolib meomad. Ba'd az on, Ma'mun dah hazor dirham ba ū dod va Imom Rizo ūro ba vazifai sadaqoti Balx ta'in kard.[16]

Manba'hoi hadis

Matni munoziraro avvalin bor, Şajx Saduq (305-381h.q.) dar kitobhoi "Tavhid"[17] va "Ujunu axbor-ir-Rizo"[18] ovardaast. Ahmad ibni Alī Tabarsī (zista dar qarni şaşumi hiçrī) xulosai onro dar "Ihtiçoç" rivojat kardaast.[19] Alloma Maçlisī niz dar "Bihor-ul-anvor" hadisro ba naql az du kitobi Şajx Saduq naql kardaast.[20]

E'tibori sanadi hadis

Riçolijon dar xususi silsilai rovijoni in hadis ixtilofi nazar dorand. Gurūhe hamai onhoro siqa donistaand va ba'zeho ba'zei onhoro ƣajrisiqa şumurdaand.[21] Ilova bar in, sanadi hadis "mursal" ast; ja'ne ba'ze az afrodi silsilai rovijonaş zikr naşudaast. Az in rū, hadisro az nazari sanad, zaif meşumorand.[22] Bo vuçudi in, ba'ze bar in bovarand, ki in hadis "zaifi maqbul" ast; ja'ne ba raƣmi zaifī dar sanad, bar asosi on amal meşavad; zero olime boe'timod cun Saduq onro rivojat kardaast va Ū tanho rivojathoero naql mekard, ki ba suduri onho az ma'sum itminon doşt.[23]

Matn va tarçumai munozira

Hazrat ba çam'ijat rū karda famudand: Agar dar bajni şumo kase muxolifi Islom ast va mexohad savol bipursad, biduni şarmu hajo, savol bipursad. Dar in vaqt, Imroni Sobī, ki jake az mutakallimin bud, barxostu guft: Ej donişmand, agar da'vat ba savol nakarda budī, man savol namedodam. Man ba Kūfa, Basra, Şom va Çazira safar kardaam, bo bisjor mutakallimin voxūrdaam, vale kasero najoftaam, ki tavonad vuçudi "vohid"-ro, ki ƣajr az ū kase digar qoim ba vahdonijat naboşad, barojam isbot kunad. Ojo içozat medihī, ki man savol bipursam? Hazrat farmudand: Agar dar bajni çam'ijat Imroni Sobī hozir boşad, albatta tu hastī. Guft: Bale, xudam hastam. Hazrat farmudand: Bipurs, vale insofro az dast madeh va az suxani botilu fosidu munharif az haq biparez. Imron guft: Ba Xudo qasam, ej sarvaram, faqat mexoham cizero barojam isbot kunī, ki tavonam ba on cang zanam va ba sūi cize digar naravam. Hazrat farmudand: On ciro, ki mexohī bipurs. Ahli maçlis hamagon izdihom kardand va ba jakdigar nazdik şudand. Imron guft: Avvalin mavçud va on ciro, ki ofarid, cī bud? Hazrat farmudand: Savol kardī, pas xub diqqat kun. "Vohid" hameşa vohid buda, hameşa mavçud buda, be on ki cize bo ū boşad, be hec guna hududu a'roze, va hameşa niz in guna xohad bud. Sipas be hec sobiqai qablī, maxluqero bo gunae digar ofarid, bo a'rozu hudude gunogun, na onro dar cize çoj dod va na dar cize mahdud namud va na ba monandu misli cize eçod kard va na cizero misli ū namud va ba'd az on, maxluqotro ba surathoi gunogun, az çumla xolisu noxolis, muxtalifu jakson, ba rangho va ta'mhoi muxtalif ofarid, be on ki nijoze ba onho doşta boşad jo baroi rasidan ba maqomu manzile ba in xilqat muhtoç boşad va dar in ofariniş, dar xud, zijodī jo nuqsone nadidaast. Ojo in matolibro mefahmī? Guft: Bale, ba Xudo, ej sarvaram. Hazrat idoma dodand: va bidon, ki agar Xudovand ba xotiri nijozu ehtijoç, maxluqotro ofarida boşad, faqat cizhoero ofarida boşad, ki tavonad az onho baroi barovardani hoçataş jorī çūjad, va niz dar in surat şoista bud, ki cand barobari on ciro, ki ofaridaast, ofarida boşad; zero har qadar a'vonu ansor beştar boşand, şaxsi joriçūjanda qavitar xohad bud, va niz dar in surat hoçatu nijozho tamomī nadoşt; zero har ofarinişe, ki ançom medihad, hoçati digare dar ū eçod mekunad, va ba in xotir megūjam: Maxluqotro az rūi nijoz naofaridaast; balki bo ofarinişi maxluqot, az jake ba digarī intiqol medihad va ba'zehoro bar ba'zei digar bartarī medihad, be on ki muhtoçi şaxsi bartar boşad jo bixohad az on digarī, ki zerdast qaror giriftaast, intiqom bigirad, ba in illat ofariniş kardaast. Imron savol kard: Ojo on mavçud, ba xudiji xud, nazdi xud, ma'lum bud? (Ba xudaş ilm doşt?) Hazrat farmudand: Çuz in nest, ki ilmu donişi har ciz baroi tamizi on az ƣajr ast va baroi in ast, ki mavçudijataş isbot va şinoxta şavad; va dar on ço vuçudi mahz bud va ƣajre nabud, to tamiz lozim boşad va zarurate boşad, ki imtijozi har jak ma'lum gardad. Çuz vuçudi bahti basit, cize digar nabud, to lozim ojad haddi har jak ma'lum gardad. Ojo fahmidī, ej Imron? Guft: Ore, ej sarvari man. Holo bifarmo, ba cī medonist on ciro, ki medonast? Ja'ne ba cī vositae on ciro, ki donistaast, ba on ogohī joftaast? Ojo ba vositai zamir bud jo cize ƣajr az on? Hazrat farmudand: Agar ilmi ū tariqi "zamir" (va on surati hosilşuda dar andeşa) içro gardad, ojo metavon baroi şinosoi on "zamir" haddu hudude qaror nadod? Guft: Ne, nametavonad. Imom idoma dodand: On zamir cī ast? Imron çavobe nadod. Sipas farmudand: Boke nest. Hol agar az tu dar borai "zamir" bipursam, ki ojo onro bo "zamire" digar boz meşinosī, agar bigūī ore, dar voqe' harfu da'voi xudro botil kardaī, ej Imron. Ojo şoista nest, ki bidonī, ki "vohid" jo "zamir" vasf nameşavad? Va cunin nest, ki barojaş, ƣajr az kardu kor gufta naşavad va ū cunin nest, ki dar boraaş çihotu açzo tavahhumu xijol şavad jo dar borai ū, çihotu açzoi muxtalif misli çihotu açzoi maxluqin qobili tasavvur gardad. Inro xub bifahm va donistahoi sahehi xudro bar on asos qaror bideh. Imron savol kard: Ojo maro dar borai kajfijati hududi xilqataş va ma'nohovu nav'hoi on ogoh mekunī? Hazrat farmudand: Savolatro kardī, holo xub diqqat kun, to bifahmī: Hududi xalqi Xudovand şaş nav' ast: Lams kardanī, vazn kardanī, didanī, cize, ki vazn nadorad, ki hamin rūh ast va nav'e digar, ki didanī ast, vale vazn nadorad va qobili lamsu his nest, va rang nadorad va qobili cişidan nest va andoza va arzu surat va tulu arz niz nadorad, va az çumlai onho amal va harakathoe ast, ki aşjoro mesozad va az hole ba holi digar taƣjir medihad va zijodu kam mekunad; ammo a'mol va harakatho meravand va zamone beştar az on ciro, ki baroi onho nijoz budaast, nadorand. Pas har vaqt faroƣu xalosī az on fe'l hosil şavad, on nest şuda ravad va asaraş boqī memonad, va hamcun suxan ast, ki meravad va tanho asaraş boqī memonad. Imron guft: Bifarmoed, agar Xoliq "vohid" boşad, cize ƣajr az ū naboşad va niz cize bo ū naboşad, ojo ofarinişi xalq, xud taƣjire namekunad? Hazrat farmudand: Xudo buda va bo xilqati xaloiq taƣjir namekunad; balki maxluqot bo taƣjirote, ki Xudo dar onho eçod mekunad, taƣjir mekunand. Imron pursid: Mo Xudoro bo cī şinoxtaem? Hazrat farmudand: Bo cize ƣajr az ū. Pursid: Ƣajr az ū cist? Hazrat farmudand: Maşijati ū, ismi ū va sifati ū va har cizi digar şabeh ba inho va hamai inho maxluq, hodis va tadbiri Xudo meboşand. Imron pursid: Ū cist? Hazrat farmudand: Nur ast, ba in ma'no, ki maxluqotaşro - ci az ahli osmon boşand, ci az ahli zamin - hidojat mekunad va çuz bajonu isboti vohidijati ū bajoni cizi digar bar man voçib nest. Imron pursid: Ojo magar in tavr nest, ki qabl az ofariniş sokit buda, sipas ba nutq omadaast? Hazrat farmudand: Sokit dar çoe ma'no dorad, ki qablan nutqe dar mijon boşad. Ba misol, dar borai caroƣ "sokit" gufta nameşavad. Va niz dar borai kori caroƣ, gufta nameşavad: "Caroƣ duraxşid"; zero "nur" va "duraxşiş", "kor" va "vuçud" az caroƣ nestand; balki cize çuz caroƣ nestand va fe'li caroƣ hisob nameşavand va xud cize çuz nur nestand. Pas hangome, ki moro ravşanī mebaxşad, gūem: baroi mo ravşan şud va mo ravşanī çustem va tu ba on ravşanī, amri xudro mejobī, dar kori xud, bino megardī. Imron guft: Man gumon mekardam, Xoliq bo ofaridani maxluqot va taƣjire, ki dar kori ū eçod meşavad, az holati xud digargun megardad. Hazrat farmudand: Suxani muhole guftī, ki mavçud taƣjir mekunad, magar on ki cize onro taƣjir dihad. Ojo didaī, ki taƣjiri otaş, onro taƣjir dihad? Jo to hol didaī, ki harorati xudro bisūzonad? Jo hec didaī, ki şaxsi bino binoiji xudro binad? Imron guft: Ne, nadidaam. Holo bifarmoed, ojo ū dar maxluqot ast jo maxluqot dar ūjand? Hazrat farmudand: Ū bartar az in harfhost. Na ū dar maxluqot ast va na maxluqot dar ūjand. Bolotar va bartar az in holat ast. Hol ba havlu quvvati Ilohī barojat tavzeh xoham dod. Bigū binam, ojo tu dar oina hastī jo oina dar tu? Agar hec kadom dar digarī nest, cī tavr xudatro dar oina mebinī? Guft: Ba vositai nure, ki bajni man va on ast. Hazrat farmudand: Ojo on nurro - beştar az on ciro, ki dar caşmi xud mebinī - dar oina mebinī? Guft: Bale. Hazrat farmudand: Ba mo nişon bideh. Imron çavobe nadod. Hazrat farmudand: Az nazari man, nur be on ki dar jake az şumo duto boşad, tu va oinaro ba xudaton nişon dodaast. In mavzu' misolhoi digare ham dorad, ki çohilro dar onho rohe nest. Xudovandro dostoni bolotar ast. Sipas rū ba Ma'mun namuda, farmudand: Vaqti namoz şud. Inron guft: «Ej hazratam, savoli maro qat' nakuned. Dilam narm şudaast». Hazrat farmudand: «Namoz meguzorem va boz megardem». Sipas barxostand va Ma'mun niz az çoi xud barxost. Hazrat dar doxil (andarunī) namoz xondand va mardum ba imomati Muhammad ibni Ça'far (amaki hazrat) dar berun namoz guzoştand. Sipas berun omada ba çoi xud bargaştand va Inronro faroxonda, farmudand: «Savolhoi xudro bipurs». Inron guft: «Bifarmoed, ojo jaktoiji Xudo ba haqiqat dark meşavad jo az rūi vasf?» Hazrat farmudand: «Xudo ofaridgori jagona, hamon mavçude, ki az avval boşad, hameşa jagona bud, be on ki cize bo ū boşad. Jaktost va dujum nadorad. Na ma'lum ast va na maçhul. Na muhkam ast va na mutaşobeh. Na dar jodho ast va na faromūş şuda va na cizest, ki nomi cize az aşjo ƣajr az xudaş bar ū guzoşta şavad. In tavr nest, ki az vaqte (maxsus) mavçud şuda boşad va to vaqti (muajjane) boqī monad jo qoim ba cize boşad va jo to marzi cize barpo boşad. Ba cize takja nakarda va dar cize pinhon naşudaast va inho hama peş az ofarinişi maxluqot ast; zero cize ƣajr az xudaş nabud va har sifate bar ū qaror dihī, hama sifathoe hodis va tarçumanie hastand, ki ma'noro mefahmonand. Va bidon, ki ibdo', maşijat va iroda se nom baroi jak ciz hastand; va avvalin ibdo', iroda va maşijati ū, harfhoe bud, ki onhoro asosi har cize qaror dod va rohnamoī ba har madrake va ravşangarie ba har amri muştabehe namud; va ba vositai on harfho, har cize az haqqu botil, fe'lu maf'ul, jo ma'no va ƣajri ma'no az ham çudo va şinoxta meşavad va hamai umur bar onho çam' şudaand va dar ofarinişi in harfho baroi onho, ma'noi mutanohī va vuçude ƣajr az nafsi onho, qaror nadod; zero onho bo ibdo' va içod, ba vuçud omadaand va nūr, dar in ço, avvalin fe'li Xudo ast; Xudoe, ki xudaş nūri osmonho va zamin ast va harfho az on fe'l, ba fe'lijat rasidaand va onho harfhoe hastand, ki asosi guftor bar onho ast va iboratho hama az Xudo ast, ki ba maxluqati xud omūxtaast. In harfho, siju se harf hastand: bistu haşt harf az onho nişondihandai zabonhoi (lahçahoi) arabī ast. Va az bistu haşt harf, bistu du harf, nişondihandai zabonhoi surjonī va ibrī ast. Va az mijoni onho panç harf dar digar zabonhoi açamī dar mintaqahoi gunogun, zabonho, mutafarriq va parokanda ast. Va inho panç harf hastand, ki az bistu haşt harf çudo şudaand, ki dar natiça, harfho siju se harf şudand. Va in panç harf, ba dalelhoe ast, ki beş az on ci guftem, çoiz nest zikr şavad. Sipas harfhoro ba'd az hisob namudan va şumurdani onho «fe'l»-i xud namud; misli in ojati şarifa: «Kun fajakunu» (mavçud şav, ū niz mavçud şud). «Kun» sifat va ofarinişi Xudo ast va on ci ki az on içod meşavad, masnu' va maxluq ast. Avvalin ofarinişi Xudovandi azza va çall ibdo' ast. Be vaznu harakat ast, masmu' nest, rang nadorad, qobili his nest. Dujumin maxluq, harfho hastand, ki vaznu rang nadorand. Qobili şunidan va vasf kardan hastand, vale qobili didan nest. Sejumin maxluq cize az hamai nav'hoi mahsus va mamlus ast. Qobili caşidan va qobili didan ast. Va Xudovandi taborak va taolo peş az ibdo' budaast; zero peş az Xudovandi azza va çall va hamrohi ū, cize digare nabud; va ibdo' peş az harfho budaast va harfho cize digare ƣajr az xudro nişon namedihand. Ma'mun savol kard: «Cī tavr ƣajr az xud, cize digarero nişon namedihand?» Hazrat farmudand: «Zero Xudovandi taborak va taolo onhoro baroi ma'no dar kanori ham çam' mekunad. Vaqte cand harfe az onhoro masalan cor harf jo panç jo şaş jo beştar jo kamtarro dar kanori ham qaror medihad, baroi ma'noe muhdas va nave ast, ki peş az in nabud». Inron pursid: «Mo cī tavr metavonem in mavzu'ro (behtar) bifahmem?» Hazrat farmudand: «Tavzehi in mavzu' cunin ast, ki vaqte maqsudi tu az in harfho, xudi onho boşad, na cize digare, onhoro çudo çudo zikr mekunī va megūī: A (ا), B (ب), T (ت), S (ث), Ç (ج), H (ح), X (خ) to oxir. Dar in holat ma'noe ƣajr az xudi in harfho dar onho namejobī; ammo vaqte onhoro dar kanori ham qaror dihī va ismu sifat baroi ma'noi maqsudi xud sozī, nişondihandai ma'no va mavsufi xud xohand bud, ojo fahmidī?» Guft: «Bale». Va bidon, ki sifat nametavonad be mavsuf boşad va niz ism be ma'no, va had be mahdud naxohad bud va sifatho va ismho hama dalolatkunanda bar kamol va vuçud hastand; va ba monandi hudud, misli tarbe' (cahortoī namudan), tasles (setoī namudan), va tasdis (şaştoī namudan), dalolate bar ihota va farogirī nadorand; zero ma'rifati Xudo ba vositai sifatho va ismho dark meşavad va bo had guzoştan ba vositai tulu arz, qillu kasrat, rang va vaznu amsoli onho dark nameşavad. Va heç cize az in mazkurot, dar borai Xudovandi çalla va taqaddasa namuna nadorad, to maxluqot bo şinoxti xud, ūro (ba vositai in hudud) bişinosand. Va in mavzu', ba zarurat, az guftaho va dalelhoi mo sobit meşavad; lekin sifathoi Xudo, dalolat bar Xudo hastand. Va ū bo ismhoi xud dark megardad va bo vuçudi maxluqot, bar vuçudi ū istidlol kardan mumkin ast; ba tavre, ki insoni tolib(-i haqiqat) nijoze ba didan bo caşm jo şunidan bo gūş va lams kardan bo dast va ihota kardan bo çonu dil naxohad doşt. Va agar sifatho va ismhojaş nişondihandai ū nabudand va ilmi maxluq ma'noi ūro dark namekard, maxluq, ismho va sifathoi ūro meparastid, na ma'noi ūro; va agar ƣajr az on mebud, ma'budi jagona ƣajr az «Alloh» mebud; zero ismho va sifatho ƣajr az ū hastand. Ojo fahmidī?» Imron guft: «Bale, beştar şarh dihed». Hazrati Imom farmudand: Mabodo suxanhoi çohiloni gumrohu kūrdilro bar zabonat ovarī; hamin kasone, ki gumon dorand, ki Xudovand baroi hisobu kitobu savobu azob dar oxirat hozir ast, vale dar dunjo baroi ito'at va umedvoriji bandagon hozir nest; va hol on ki agar qaror bud huzuri Xudovand baroi ū mojai nuqsu şikastagī boşad, dar oxirat ham hozir namebud; vale in afrode, ki cunin pindor dorand, ba sargardonī ducor gardidaand va nadonista, nisbat ba haq kūru kar şudaand; va in ojati şarifa ba in mavzu' işora dorad: «Va man kān fi hāzihi a'mā fahuva fi-l-āxirati a'mā va azallu sabilā» (Va har kas dar in çahon kūr boşad, dar oxirat niz kūr ast va gumrohtar (surai Isro, ojati 72). Maqsadi kūrī dar in ojat, kūrī az haqoiq ast; va oqilon medonand, ki istidlol bar on çahon imkon nadorad, çuz bo on ci dar in çahon ast va har kas bixohad bo oroi xudaş va az peşi xud, ba on, olim gardad va onro dark namojad, bo in kor tanho az darki on haqoiq fosila megirad; zero Xudovand, ilmi onro nazdi kasone qaror dodaast, ki oqilandu olim, va ahli fahm meboşand. Imron guft: Barojam bigūed ojo «ibdo'» maxluq ast jo ƣajri maxluq? Hazrat farmudand: Xalqest sokin, ki bo sukun dark nameşavad; va ba in dalel maxluq ast, ki: cizest pajdoşuda va muhdas, va Xudovand ast, ki ūro içod namuda va pajdo ovarda va dar natiça ū «maxluq» şudaast; va ba iborai digar, Xudovand ast va maxluqotaş, cize sejum dar in mijon nest. On ci Xudovand xalq namojad az maxluq budan sar namezanad va xalqi Xudovand jo sokin ast jo mutaharrik, jo muxtalif jo jakson, jo ma'lum ast jo muştabeh; va har on ci had pazirad, maxluqi Xudovand ast. Va bidon har on ci havossat onro eçod kunad, ma'noest, ki bo havoss qobili dark ast, va har hisse nişondihandai hamin cizest, ki Xudovand dar idraki on barojaş qaror dodaast va fahm az qalb sarcaşma megirad. Va bidon on jaktoe, ki hameşa barpo ast, biduni hec andozavu hudude, maxluqe bo andozavu had (muşaxxas) ofarid, va on ci ofarid, du ciz bud: andoza va cizi bo andoza va heç kadome rangu vazn nadoşt va qobili caşidan nabud va jakero vositai idroki digare qaror dod va on duro on guna qaror dod, ki xud ba xud dark şavand va cizero ba surati jakto va qoim ba xud, na ƣajr az xud naofarid, cun mexost rohe baroi istidlol bar vuçudi xud va isboti on qaror dihad. Xudovand jakto astu jagona. Dujume nadorad, ki on dujume ūro barpo nigoh dorad va joriaş kunad va jo ūro hifz kunad va emin bidorad; vale maxluqot bo içozat va xohişi Xudovand, ba'ze ba'zei digarro hifz mekunand va nigoh medorand. Mardum dar in mas'ala bo jakdigar ixtilof kardand, to on ço ki ba sargardonī va hajrat aftodand va bo istifoda az torikī, dar taloşi rahoī az torikī baromadand; cun Xudovandro bo sifati xud vasf kardand (va dar natiça ba çoi hidojat joftanu ba maqsad rasidan, ba gumrohī aftodand) va az haq dur şudand; va agar Xudovandro bo sifati xudi Xudo va maxluqotro niz bo sifati xud vasf mekardand, ba savob suxan gufta budand va ba ixtilof nameaftodand; vale az on ço ki ba dunboli cize raftand, ki dar on sargardon meşudand, dar on giriftor omadand va Xudovand har on kasro, ki bixohad ba rohi rost hidojat mekunad. Imron guft: Ej sarvari man, şahodat mediham, ki ū hamon guna ast, ki sifataş namudī; vale savoli digare barojam boqī mondaast. Hazrat farmudand: Savol kun. Imron pursid: (Xudoi) hakim dar cī cize qaror dorad? Va ojo cize ūro ihota kardaast? Va ojo az cize (jo çoe) na cize digar (jo çoe digar) taƣjiri makon medihad? Jo nijoze ba cize dorad? Hazrat farmudand: In mavzu' az pecidatarin nuqtahoest, ki dar mijoni mardum pursida meşavad. Va kasone, ki ducori kambudiji aqlu fahm hastand, onro namefahmand; va dar muqobil, oqiloni munsif az darki on oçiz nestand. Pas xub ba çavobi man diqqat kun va onro bifham ej Imron: Ammo nuktai avvali on: Agar (Xudovand) maxluqotro ba xotiri nijoz ba onho ofarida bud, çoiz bud, ki bigūem ba sūi maxluqotaş taƣjiri makon medihad; cun nijoz ba onho dorad; vale ū cizero az rūi nijoz naofaridaast va hameşa soibit budaast; na dar cize va na bar rūi cize; magar on ki maxluqot jakdigarro nigoh medorand va ba'ze dar ba'ze digar doxil şuda va ba'ze az ba'ze digar berun meojand; va Xudovand bo qudrati xud, hamai inhoro nigoh medorad va na dar cize doxil meşavad va na az cize berun megardad, va na nigohdoriji onho ūro xasta va notavon mesozad va na az nigohdoriji onho oçiz ast, va heç jake az maxluqot cigunagiji in amrro namedonad, magar xudi Xudovand va on kasone, ki xudaş onhoro bar in amr ogoh soxta boşad, ki iboratand az: pajƣambaroni Xudo va xossu oşiqoni ba asrori ū, hofizonu nigohbononi şariati ū. Dasturi ū dar jak caşm bahamzadan, balki zudtar, ba içro darmeojad. Har on ci iroda farmojad, tanho ba ū megūjad: mavçud şav va on ciz niz ba xohiş va irodai Xudo mavçud meşavad. Va heç ciz az maxluqotaş az cize digar ba ū nazdiktar nest va heç ciz niz az cize digar az ū durtar nest. Ojo fahmidī Imron? Guft: Ha, sarvari man, fahmidam va şahodat mediham, ki Xudovand hamon guna ast, ki şarh dodī va ba jaktoī sifataş namudī, va şahodat mediham, ki Muhammad bandai ūst, ki ba nuri hidojat va dini haq mab'us şudaast. On goh rū ba qibla, ba saçda aftod va Islom ovard. [24]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 417-441; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 154-175
  2. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 417-418; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 154-155
  3. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 420-430; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 156-168
  4. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 417-441; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 154-175
  5. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 430; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 168
  6. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 169
  7. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 169
  8. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 170
  9. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 171
  10. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 171
  11. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 171
  12. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 173
  13. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 172
  14. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 176
  15. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 441; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 178
  16. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 441; Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 178
  17. ↑ Şajx Saduq, Tavhid, 1398h.q, sah. 417-441
  18. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah. 154-175
  19. ↑ Tabarsī, Al-Ixtiçoç, 1403h.q, ç.2, sah. 415-425
  20. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q, ç.10, sah. 299-318
  21. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.112-113, 116-125
  22. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.126
  23. ↑ Xusravijon, «Barrasī va tahlili sanadi munoziroti Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», sah.126
  24. ↑ Şajx Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q, ç.1, sah.168-177. Şajx Saduq, Tarçumai Ujunu axbor-ir-Rizo, 1372h.ş, sah.340-358.

Sarcaşma

  • Maçlisī, Muhammadboqir, «Bihor-ul-anvor-il-çome'ati li-durari axbor-il-aimmat-it-tohira», Bajrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, copi dujum, 1403h.q.
  • Tabarsī, Ahmad ibn Ali, «Al-Ixtiçoçu ala ahl-il-laçoç», tahqiq va tasheh Muhammadboqir Xursun, Maşhad, Naşri Murtazo, copi avval, 1403h.q.
  • Xusravijon Qullazu, Ça'far, «Barrasī va tahlili sanadi munozirahoi Imom Rizo (a) dar Iroq va Xuroson», dar Paƶuhişhoi Qur'on va hadis, № 1, 1397h.ş.
  • Şajx Saduq, Muhammad ibn Ali, «At-Tavhid», tahqiq va tasheh Hoşim Husajnī, Qum, Dar un-naşroti islomī vobasta ba Çomeai mudarrisin havzai ilmijai Qum, copi avval, 1398h.q.
  • Şajx Saduq, Muhammad ibn Ali, «Ujunu axbor-ir-Rizo», tahqiq va tasheh Mahdī Loçuvajrdī, Tehron, Naşri çahon, copi avval, 1378h.ş.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Мунозираи_Имом_Ризо_бо_Имрони_Собӣ&oldid=30628"