Tashih-ul-e'tiqod (kitob)
![]() | |
Navisanda | Şajxi Mufid |
---|---|
Mavzu' | aqoidi şia |
Sabk | kalomī |
Zabon | arabī |
Maçmua | 1 çild |
Noşir | gunogun |
Sanai naşr | gunogun |
Tarçumai forsī | |
Nomi kitob ba xatti nijogon | تصحیح الإعتقاد |
Nomi tarçumon | Sajid Alī Mudarrisiji Jazdī (az arabī ba forsī) |
Tashih-ul-e'tiqodot-il-imomija jo Tashih-ul-e'tiqod (arabī: تَصحیحُ الاعتقاد) kitobe dar donişi kalom az Şajxi Mufid (vaf.413h.q.) ast. In kitob, şarh va naqdest bar kitobi «al-E'tiqodot», naviştai Şajxi Saduq. Bar xilofi Şajxi Saduq, ki baroi isboti matolib tanho bar ojoti Qur'on va rivojot takja kardaast, Şajxi Mufid az ravişi aqlī bahra burdaast.
Bado, savol dar qabr, qazovu qadar, ma'noi arş, raç'at va cigunagiji nuzuli vahj az çumla masoili kitob ast. Dar Tashih-ul-e'tiqod intiqodi umdai Şajxi Mufid bar Şajxi Saduq in ast, ki vaj dar isboti e'tiqodot va tafsiri ojotu rivojot diqqati aqloniji kofī nadorad.
Cand nusxai xattī az Tashih-ul-e'tiqod dar kitobxonahoi Maçlisi şūroi islomiji Eron va Ostoni qudsi Razavī mavçud ast. Kitob cand bor cop şuda va ba forsī ham tarçuma şudaast.
Navisanda
- Maqolai aslī: Şajxi Mufid
Muhammad ibni Muhammad ibni Nu'mon maşhur ba Şajxi Mufid az ulamoi şiai duvozdahimomī dar qarni cahorumu pançumi qamarī ast.[1] Vaj az şogirdoni Şajx Saduq budaast va Sajidi Razī, Sajidi Murtazo va Şajxi Tūsī az şogirdoni ū budaand.[2]
Şajxi Tūsī baroi ū çojgohi balande dar donişhoi kalom va fiqh qoil şudaast.[3] Ibni Nadim ham vajro padari kalomi şia muarrifī kardaast.[4]
al-Muqni'a dar fiqh, Avoil-ul-maqolot dar kalom va al-Irşod dar şarhi holi imomoni şia az ma'ruftarin ta'lifoti Şajx Mufid ast.[5]
Şarhi kitobi al-E'tiqodot
Kitobi Tashih-ul-e'tiqodot, şarhest bar kitobi al-E'tiqodot jo E'tiqodot-ul-imomija naviştai Şajxi Saduq ki dar on muhimtarin e'tiqodoti şiai imomija omadaast.[6] Hamon tavr ki az unvoni Tashih-ul-e'tiqodot pajdoast, taloşi Şajxi Mufid bar on budaast, to didgohhoi ustodaş Şajxi Saduqro dar borai e'tiqodoti şiai imomija naqd va tasheh kunad.[7] Şajxi Saduq dar kitobi al-E'tiqodot baroi isboti e'tiqodoti şia az ojoti Qur'on va ahodis kumak giriftaast; ammo Şajxi Mufid dar şarhi in kitob az ravişi aqlī ham bahra giriftaast.[8]
Az çumla imtijozoti kitobi Tashih-ul-e'tiqodro on medonand ki du ravişi fikriji mutafovit dar kalomi şiaro in'ikos mekunad mekunad: ravişe ki ba istidlolhoi aqlī tavvaçuh namekunad va bar rivojot vobasta ast va maktabe ki ba aql baho medihad va onro ba lihozi şar'ī mu'tabar medonad.[9]
Muhtavoi kitob
Şajxi Mufid dar Tashih-ul-e'tiqodot borho bar Şajxi Saduq xurda giriftaast, ki hamcun ashobi hadis ba istidlolhoi aqlī bee'tinost va tanho bar rivojot takja mekunad.[10] Barxe işkoloti Şajxi Mufid bar Şajxi Saduq dar in kitob iborat ast az: tafsiri nodurusti ojoti Qur'on, ba rivojoti sahih istinod nakardan, betavaççūhī az ma'noi durusti barxe alfozi Qur'on va rivojot, pajravī az şevai ahli hadis dar bardoşt az rivojot, ja'ne taloşi aqloniji kofī dar ma'noi rivojot nakardan.[11]
Naxustin matlabi kitob ba tafsiri ojati يَوْمَ يُكْشَفُ عَنْ سَاقٍ (rūze ki kor, zoru rahoī duşvor şavad.) mepardozad. Şajxi Mufid dar tafsiri ojat gufta ki dar rūzi qijomat az mavzūiji buzurgu saxt pardabardorī meşavad, ki hamon hisobrasiji a'molu podoşu kajfar dodan bar onho va niz oşkor şudani asroru zohir şudani botinhost.[12]
Nazaroti xos
- Şajxi Mufid bar in bovar ast tib, şinoxti haqiqati bemorī va doru ast, ki çuz az tariqi Xudovand ba dast nameojad. Tabiboni in ilmro az anbijo omūxtaandu anbijo niz onro az tariqi vahj az Xudovand darjoft kardaand va rivojoti imomon (a) niz tafsirkunandai in ilm ast.[13]
- Şajxi Mufid dar mavridi ismati anbijo va imomon cunin megujad ki onon pas az maqomi risolatu imomat, doroi ismat meboşand. Ammo qabl az rasidan ba in maqom dalele bar ismat vuçud nadorad va dar in zamina tavaqquf mekunad.[14]
- Dar mavridi şahodati imomoni şia niz Şajxi Mufid mu'taqid ast, ki Imom Alī (a), Imom Hasan (a), Imom Husajn (a) va Imom Mūsoi Kozim (a) qat'an şahid şudaand va dar mavridi Imom Rizo (a) niz qavli qavī bar şahodati eşon ast. Ammo dar mavridi imomoni digari dalele bar şahodati onho vuçud nadorad.[15]
Soxtori kitob
Tashih-ul-e'tiqod 28 fasli dorad. Barxe az faslhoi on ba şarhi zer ast:
- Tafovut bajni çabr va tafviz
- Iroda va maşijat
- Ma'noi bado
- Lavhu qalam
- Nufusu arvoh
- Savol dar qabr
- Qazovu qadar
- Ma'noi arş
- Raç'at
- Cigunagiji nuzuli vahj
- Bihişt va çahannam
- Ismat
- Taqija
- Pizişkī[16]
Nusxahoi xattiji kitob
Cand nusxai xattī az kitobi Tashih-ul-e'tiqod vuçūd dorad ki cophoi kitobi barasosi on sūrat giriftaast. Barxe az onho iboratast az:
- Nusxai kitobxonai Maçlisi şūroi islomiji Eron. In nusxaro Hasan ibni Muhammad Xijoboniji Tabrezī dar soli 1354h.q. az rūj nusxae navişta ki dar soli 1080h.q. nigoşta şudaast.
- Nusxai kitobxonai Ostoni qudsi Razavī. In nusxa dar soli 1079h.q., tavassuti Mustafoqulī Husajniji Qazvinī nigoriş joftaast.
- Nusxai digari kitobxonai Ostoni qudsi Razavī. Nigorişi in nusxa dar soli 1042h.q. va ba xatti Şohmuhammad ibni Zajnul'obidin surat giriftaast.[17]
Tarçuma va cop
Kitob «Tashih-ul-e'tiqod» dar soli 1371h.q., tavassuti Sajid Alī Mudarrisiji jazdī ba forsī tarçuma va cop şudaast. Barxe digar az cophoi Tashih-ul-e'tiqod iboratand az:
Copi intişoroti Razī bo muqaddama va ta'liqoti Sajid Hibatuddini Şahristonī dar soli 1363h.ş.
Copi Kongressi buzurgdoşti Şajxi Mufid, dar soli 1371h.ş., bo tahqiqi Husajni Dargohī va muqaddamavu ta'liqoti Sajid Hibatuddini Şahristonī.
Copi Muassisai farhangi ça'farī, bo muqaddamai Muhammadrizo ça'farī dar soli 1387h.ş.
Ezoh
- ↑ Şubajrī, «Guzare bar hajoti Şajxi Mufid», 1372h.ş., sah.7, 8, 39
- ↑ Gurçī, Ta'rixi fiqh va fuqaho, 1385h.ş., sah.143 va 144
- ↑ Tūsī, al-Fehrist, 1417h.q., sah.238
- ↑ Ibni Nadim, al-Fehrist, 1350h.ş., sah.226 va sah.247
- ↑ Gurçī, Ta'rixi fiqh va fuqaho, 1385h.ş., sah.143 - 144
- ↑ Isbotī, «Barrasiji oroi kalomiji Şajxi Saduq va muqoisai on bo oroi Şajxi Mufid», sah.47 va 48
- ↑ Tabotaboī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», sah.39
- ↑ Tabotaboī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», sah.39
- ↑ Tabotaboī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», sah.42
- ↑ Tabotaboī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», sah.42
- ↑ Tabotaboī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», sah.39 - 42
- ↑ Şajxi Mufid, Tashih-ul-e'tiqodot-il-imomija, 1371h.ş., sah.28 - 29
- ↑ Şajxi Mufid, Musannafoti Şajxi Mufid, Tashih-ul-e'tiqod, 1413h.q., sah.144
- ↑ Şajxi Mufid, Musannafoti Şajxi Mufid, Tashih-ul-e'tiqod, 1413h.q., sah.130
- ↑ Şajxi Mufid, Musannafoti Şajxi Mufid, Tashih-ul-e'tiqod, 1413h.q., sah.132
- ↑ Nig.: Şajxi Mufid, Tashih-ul-e'tiqod, 1371h.ş.
- ↑ Dargohī, Muqaddamai Tashih-ul-e'tiqod, sah.4 va 5
Sarcaşma
- Ibni Nadim, Muhammad ibni Abija'qub Ishoq, al-Fehrist, tahqiq: Rizoi Taçaddud, Tehron, be to, 1350h.ş.
- Isbotī, Ismoil, «Barrasiji oroi kalomiji Şajxi Saduq va muqoisai on bo oroi Şajxi Mufid», Hadisu andeşa, №9 va 10, 1383h.ş.
- Dargohī, Husajn, Muqaddamai Tashih-ul-e'tiqod, dar Şajxi Mufid, Muhammad ibni Nū'mon, Tashih-ul-e'tiqod, tahqiqi Husajni Dargohī, kongressi Buzurgdoşti Şajxi Mufid, copi avval, 1371h.ş.
- Şubajrī, Sajid Muhammadçavod, «Guzare bar hajoti Şajxi Mufid», dar maqoloti forsiji kongressi çahoniji Hazorai Şajxi Mufid, №55, 1372h.ş.
- Şajxi Mufid, Muhammad ibni Nū'mon, Tashih-ul-e'tiqod, tahqiqi Husajni Dargohī, kongressi buzurgdoşti Şajxi Mufid, copi avval, 1371h.ş.
- Tabotaboī, Sajid Hodī, «Barrasiji kitobi Tashih-ul-e'tiqodi Şajxi Mufid», dar kitobi Mohi din, №184, bahmani 1391h.ş.
- Tūsī, Muhammad ibni Hasan, al-Fehrist, tahqiqi Çavod al-Qajjumī, beço, muassisai naşri al-Faqoha, 1417 q.
- Gurçī, Abulqosim, Ta'rixi fiqh va fuqaho, Tehron, samt, 1385h.ş.