Корбар:AliMurtazo1
 | |
| Номи комил | Аҳмад Исмоил Ҳасан Ёсин |
|---|---|
| Лақаб | Шайхи муҷоҳидон • Рамзи муқовимат |
| Санаи таваллуд | 28 июн 1936м |
| Зодгоҳ | Фаластин |
| Санаи шаҳодат | 22 март 2004м |
| Маҳалли шаҳодат | Ғазза |
| Маҳалли дафн | Оромгоҳи Шайх Ризвон дар маркази Ғазза |
| Мазҳаби фиқҳӣ | яке аз мазоҳиби аҳли суннат |
| Сиёсӣ | Роҳбари Ҳамос |
| Шинохташуда барои | Мубориза бар зидди истикбор |
Шайх Аҳмад Ёсин (арабӣ: أحمد ياسين) (1936–2004м) раҳбари рӯҳонӣ ва бунёдгузори ҷунбиши Ҳамос, яке аз чеҳраҳои намоёни муқовимати Фаластин бар зидди Исроил ба ҳисоб мерафт. Дар соли 1987м, ҳамроҳ бо гурӯҳе аз фаъолони исломӣ, Ҳамосро таъсис дод ва бо вуҷуди нотавонии ҷисмонӣ, нақши меҳварӣ дар ташаккули мубориза дар Фаластин дошт. Террори Аҳмад Ёсин аз ҷониби Исроил дар соли 2004м боиси вокунишҳои шадид шуд ва ӯро ба рамзи мубориза ва истодагӣ табдил дод.
Роҳбар ва рамзи муқовимат
Шайх Аҳмад Ёсин, маъруф ба "Шайхи муҷоҳидон",[1] ҳамчун чеҳраи мубориз ва рамзи муқовимати Фаластин шинохта мешавад.[2] Тибқи гузоришҳо, фишорҳои сиёсӣ ва иҷтимоӣ бар мардуми Фаластин, таъсиси режими Исроил ва шикасти арабҳо дар ҷангҳои минтақавӣ ба ҷаҳонбинии ӯ таъсир гузоштанд.[3]
Ёсин таҳсилоти исломии худро дар ал-АзҳарДонишгоҳи ал-Азҳар дар Миср ба итмом расонда, дар ин давра бо андешаҳои Ихвонул муслимин ошно шуд. Ӯ таҳти таъсири ин афкор мӯътақид буд, ки Фаластин сарзамини исломӣ буда, аз ҷониби Исроил ғасб гардидааст ва ҳамеша бар зарурати ҳокимияти исломӣ бар тамоми Фаластин таъкид мекард.[4] Бо густариши нуфузи ин ҳаракат, Аҳмад Ёсин ба яке аз мухолифони барҷастаи ишғоли Фаластин табдил ёфт.[5]
[[File:Мусоҳибаи Аҳмад Ёсин дар бораи Исроил.mp4thumbМусоҳибаи Аҳмад Ёсин дар бораи Исроил. Дар ин мусоҳиба, ӯ пешгӯӣ кардааст, ки Исроил то чаҳоряк аввали асри 21м (пеш аз соли 2025 милодӣ2025м) нобуд хоҳад шуд ва то соли 2027м боқӣ нахоҳад монд.]]
Пас аз қатли ӯ, манзилаш ба музейи арҷгузорӣ ба хотирааш табдил ёфт.[6] Шаҳодати ӯ мавҷи хашм ва эътирозро дар сарзаминҳои фаластинӣ барангехт; ҳазорон нафар дар Ғазза ба кӯчаҳо баромаданд ва гурӯҳҳои муқовимат ваъдаи интиқом доданд.[7]
Пас аз шаҳодати ӯ, Абдулазиз Рантисӣ ҳамчун раҳбари навини Ҳамос муаррифӣ шуд.Хатои ёдкард: Closing </ref> missing for <ref> tag Пас аз вафоти падараш, ба далели зиёдии номи «Аҳмад» дар хонадони Ёсин, ӯро бо насб ба модараш (ас-Сайида Саъда Абдуллоҳ ал-Ҳабил) «Аҳмад Саъда» мешинохтанд.[8]
Ӯ дар кӯдакӣ бар асари як ҳодиса ба маълулият аз дасти пой дучор шуд, аммо ин маҳдудият монеъи таҳсил ва фаъолияташ нагардид. Дар соли 1964м барои таҳсил дар риштаи забони англисӣ вориди Донишгоҳи Айн Шамси Миср шуд.[9] Бо шикасти арабҳо дар ҷанги 1967м ва ишғоли Навори Ғазза аз ҷониби Исроил, таҳсилро канор гузошта, ба Ғазза баргашт, то мардумро ба муқовимат ва бедории сиёсӣ ташвиқ кунад.[10]
Ӯ дар соли 1961м бо Ҳалимаи Ҳасан Ёсин издивоҷ кард ва соҳиби 11 фарзанд (3 писар ва 8 духтар) шуд.[11]
Сафар ба Эрон
Шайх Аҳмад Ёсин дар моҳи урдибиҳишти 1377ш (апрели 1998м) ба Эрон сафар кард ва бо мақомдорони эронӣ, аз ҷумла Оятуллоҳ Хоманаӣ, раҳбари Ҷумҳурии Исломии Эрон дидор намуд. Ӯ ҳамчунин бо даъвати Маҷмаи ҷаҳонии Аҳли-Байт, ба шаҳри Қум низ сафари расмӣ анҷом дод.[12]
Шаҳодат
Дар 22 март 2004м (3 фарвардин 1383ш), пас аз адои намози бомдод дар Ғазза, мавриди ҳамлаи ҳавоии Исроил қарор гирифт ва ба шаҳодат расид.[13] Ин амалиёт таҳти назорати мустақими Ариэл Шарон, нахуствазири вақти Исроил анҷом ёфт.[14] Гӯри ӯ дар оромгоҳи Шайх Ризвон дар маркази Ғазза қарор дорад.[15]
Дар пайи шаҳодати Аҳмад Ёсин, Оятуллоҳ Хоманаӣ[16] ва Оятуллоҳ Систонӣ[17] паёми таслият содир намуданд. Сайид Ҳасан Насруллоҳ, дабири кулли вақти Ҳизбуллоҳи Лубнон дар маросими ёдбуди ӯ суханронӣ кард.[18]
Фаъолиятҳои сиёсӣ
Аҳмад Ёсин нахуст ба шохаи фаластинии Ихвонулмуслимин пайваст, аммо то соли 1987м шахсияти шинохташуда набуд.[19] Бо оғози интифозаи аввал дар 1987м, бо ҳамроҳии дигар исломгароён, Ҳамос-ро ба унвони шохаи фаластинии Ихвонулмуслимин бо шиори «Озодии тамоми хоки Фаластин» таъсис дод ва раҳбарии онро бар уҳда гирифт.[20]
Исроил ибтидо ин ҳаракатро беаҳамият мешуморид, вале бо густариши фаъолияти Ҳамос, ҷойгоҳи он таҳким ёфт. Дар соли 1989м, ӯ ба иттиҳоми содир намудани фармони қатли фаластиниёни ҳамкор бо Исроил, ба зиндони абад маҳкум шуд, аммо дар соли 1997м дар ҷараёни мубодилаи асирон озод ва ба рамзи муқовимат табдил ёфт.[21]
Мавозеъ ва иқдомот
- Мухолифат бо раванди сулҳ: Аҳмад Ёсин ҳеч гоҳ сулҳ бо Исроил-ро напазируфт ва тамоми Фаластин-ро аз они мусулмонон медонист. Ӯ дар соли 2003м аз нишасти Ақаба, ки бо ҳадафи пешбурди сулҳ баргузор гардид, интиқод кард.[22]
- Ҳимояти ӯ аз амалиёти шаҳодатталабона: Гарчанде нақши мустақими худро дар амалиётҳои низомӣ ошкор намекард, аммо мафҳуми шаҳодат-ро тарғиб ва аз инфиҷоркунандагони интиҳорӣ ба унвони муҷоҳидон ёд мекард.[23]
- Хизматрасониҳои иҷтимоӣ: Ҳамос таҳти раҳбарии ӯ мактабҳо, дармонгоҳҳои ройгон ва сандуқҳои хайрияро таъсис дод, ки ба афзоиши маҳбубияти ин ҷунбиш мусоидат кард.[24]
Таъсиси Бунёди Шайх Ёсин
Бунёди байналмилалии Шайх Аҳмад Ёсин, як ниҳоди башардӯстонӣ ва фарҳангист, ки дар соли 2018м дар шаҳри Ғазза таъсис ёфт. Ба гузориши шабакаи Алҷазира, ҳадафи ин бунёд — пос доштани мерос ва хотираи Шайх Аҳмад Ёсин, боло бурдани зарфият ва маҳорати мардум дар ростои ҳимояти ҳуқуқи башар, густариши фаъолияти башардӯстонӣ ва тарғиби мафоҳими озодӣ ва зиндагии озодона мебошад — чунон ки худи ӯ умри худро барои дифоъ аз ин ормонҳо сарф кард.[25]
Эзоҳ
- ↑ Мозӣ, Аҳмад Ёсин амири шаҳидон, 1425қ, с. 11.
- ↑ Шайх Аҳмад Ёсин — бунёдгузори Ҳамос ва рамзи муқовимат, хабаргузории дифои муқаддас.
- ↑ Зиндагинома — ББС форсӣ
- ↑ Донишномаи Алҷазира
- ↑ Зиндагинома — ББС форсӣ
- ↑ Дувоздаҳумин солгарди шаҳодати Аҳмад Ёсин, хабаргузории Анатоли.
- ↑ ББС форсӣ
- ↑ Мозӣ, Аҳмад Ёсин амири шаҳидон, 1425қ, с.9.
- ↑ Дар 18-умин солгарди қатли ӯ: Аҳмад Ёсин — асосгузори Ҳамос, шабакаи Алҷазира.
- ↑ Хоманаӣ, Тавҳуми султа, 1392ш, с.479; Зиндагинома — ББС форсӣ
- ↑ Дар 18-умин солгарди қатли ӯ: Аҳмад Ёсин — асосгузори Ҳамос, шабакаи Алҷазира.
- ↑ Ҳузури Шайх Аҳмад Ёсин дар Эрон, сомонаи Фардо.
- ↑ Хоманаӣ, Тавҳуми султа, 1392ш, с.479.
- ↑ Мозӣ, Аҳмад Ёсин амири шаҳидон, 1425қ, с.15.
- ↑ Ҳузури Ҳания бар сари мазори Шайх Аҳмад Ёсин, хабаргузории Қудс.
- ↑ Паёми таслият дар пайи шаҳодати раҳбари ҳаракати муқовимати Фаластин — Ҳамос, Дафтари ҳифз ва нашри осори Оятуллоҳ Хоманаӣ.
- ↑ Байони дафтари Оятуллоҳ Систонӣ дар бораи қатли Шайх Аҳмад Ёсин, сомонаи расмӣ.
- ↑ Суханронии Сайид Насруллоҳ дар таъбини Шайх Аҳмад Ёсин, расонаҳои Ҳизбуллоҳ.
- ↑ Зиндагинома — ББС форсӣ
- ↑ Рӯҳонӣ, Ошноӣ бо кишварҳои исломӣ, с.160; Ҳазратӣ, Хуршед дар соя, 1397ш, с.281.
- ↑ Рӯзшумори таърих, 1390ш, с.1781.
- ↑ Зиндагиномаи Шайх Аҳмад Ёсин, Би-Би-Си форсӣ.
- ↑ Зиндагиномаи Шайх Аҳмад Ёсин, Би-Би-Си форсӣ.
- ↑ «Аҳмад Ёсин — Шайхи муҷоҳид ва шаҳид», с.16.
- ↑ Шайх Аҳмад Ёсин — асосгузори Ҳамос, шабакаи Алҷазира.
Манобеъ
- «Аҳмад Ёсин — Шайхи муҷоҳид ва шаҳид», ал-Ваъи ал-Исломӣ, соли 41, Рабиъулаввал 1425қ — шумораи 463.
- Байони дафтари Оятуллоҳ Систонӣ дар бораи қатли Шайх Аҳмад Ёсин, сомонаи расмӣ, таърихи нашр: 22/3/2004м.
- Паёми таслият дар пайи шаҳодати раҳбари Ҳамос, Дафтари ҳифз ва нашри осори Оятуллоҳ Хоманаӣ, таърихи нашр: 3 фарвардин 1383ш.
- Ҳазратӣ, Элоҳа, «Хуршед дар соя», зиндагинома ва хотироти шаҳид Имод Муғния, 1397ш.
- Ҳузури Ҳания бар сари мазори Шайх Аҳмад Ёсин, хабаргузории Қудс, таърихи нашр: 18 урдибиҳишт 1396ш.
- Мозӣ, Ҷамол, «Аҳмад Ёсин амири шаҳидон», Искандария, Миср, 1425қ.
- Хоманаӣ, Сайид Алӣ, «Тавҳуми султа», Инқилоби Исломӣ, Теҳрон, 1392ш.
- Шайх Аҳмад Ёсин — асосгузори Ҳамос ва рамзи муқовимат, хабаргузории дифоъи муқаддас, таърихи нашр: 10 фарвардин 1403ш.
- Зиндагиномаи Шайх Аҳмад Ёсин, Би-Би-Си форсӣ.
- Дувоздаҳумин солгарди шаҳодати Шайх Аҳмад Ёсин, хабаргузории Анатоли, таърихи нашр: 23/3/2016м.
- Рӯҳонӣ, Ҳасан, «Ошноӣ бо кишварҳои исломӣ», Нашри Маъшир.
- «Рӯзшумори таърих», воҳиди таҳқиқот, Маркази таҳқиқоти компютерии Қоимияи Исфаҳон, 1390ш.
- Роҳбари нави Ҳамос дар Ғазза эълон шуд, Би-Би-Си форсӣ.
- Ҳузури Шайх Аҳмад Ёсин дар Эрон, сомонаи Фардо, таърихи нашр: 11 мордод 1392ш.
- Сулҳмирзоӣ, Саид, «Фаластин аз манзари ҳазрати Оятуллоҳ Хоманаӣ», Инқилоби Исломӣ, Теҳрон, 1391ш.
- Шайх Аҳмад Ёсин — дар 18-умин солгарди қатли ӯ, шабакаи Алҷазира, таърихи нашр: 8 декабри 2010м.
- Суханронии Сайид Насруллоҳ дар таъбини Шайх Аҳмад Ёсин, расонаҳои Ҳизбуллоҳ, таърихи нашр: 10/7/2019м.