Çahr
In maqola jak naviştori tavsifī dar borai jak mafhumi fiqhist va nametavonad me'jore baroi a'moli dinī boşad. Baroi a'moli dinī ba manobei digar muroçia kuned.
Çahr (arabī: الجهر) baland kardani ovoz va binobar maşhur, dar xondani Hamd va sura bar namozguzori mard dar namozi bomdod va du rak'ati avvali namozhoi şom va xuftan, voçib ast. Çahr dar bobhoi namoz, haç va dija ahkome dorad. Gurūhe az faqehon miloki çahrro oşkor şudani çavhari sado donista va taşxisi onro bar ūhdai urf medonand. Fuqaho çahr dar mavoride monandi namozi ojot, namozi çum'a, namozi idajn, namozi boron, qunut va talbijai mardonro mustahab donistaand. Ba nazari maşhuri faqehon, çahr dar digar zikrhoi namoz bar ma'mum makruh ast. Albatta dar tasbehoti arbaa riojati ixfot voçib ast.
Kase ki bar digarī osebe rasonad va ba in sabai şaxsi osebdida natavonad çavhari sadoi xudro oşkor kunad, bojad ba ū dijai komil bidihad.
Mafhumşinosī va çojgoh
Çahr dar muqobili ixfot va ba ma'noi baland va oşkor kardani sado ast.[1] Gurūhe az faqehon miloki çahrro oşkor şudani çavhari sado donista[2] va taşxisi onro bar ūhdai urf medonand.[3] Ba guftai faqehon, dar riojati çahr nabojad sado az haddi mutaoraf bolotar ravad va monandi farjod zadan şavad.[4] Az in mavzū' dar baxşhoi namoz, haç va dija suxan ba mijon omadaast.[5] Istilohi çahr dar ilmi taçvid niz ba ma'noi habs şudani çarajoni nafas va ozod şudani jakborai on, hangomi talaffuzi barxe harfho ba kor raftaast.[6] 18 harf az 28 harfi zaboni arabī ki cunin sifate dorand, ba «hurufi maçhura» (dar muqobili mahmusa, ki ba digar huruf işora dorad) ma'rufand.[7]
Ahkomi çahr
Faqehoni şia mavoridi vuçub, istihbob, çavoz va karohati çahrro bajon kardaand, ki iboratand az;
Mavoridi vuçubi çahr
Binobar maşhur çahr dar xondani Hamd va surai ba'd az on bar namozguzori mard, dar namozi bomdod va du rak'ati avvali namozhoi şom va xuftan, voçib ast.[8] Gufta şudaast, bar vuçubi çahr ba basmala dar namozhoi bomdod, şom va xuftan va çum'a va bar mustahab budani on dar namozhoi ixfotī, içmo' vuçud dorad.[9] Ba nazari faqehon, agar namozguzor qasdan mavoridi voçibi ohista jo baland xondanro riojat nakunad, namozaş botil va agar az rūi faromūşī jo nadonistani mas'ala boşad, saheh ast.[10]
Agar kase bar şaxse osebe vorid kunad, ki osebdida natavonad çavhari sadoi xudro oşkor kunad, dijai komil bar kase ki oseb vorid kardaast, voçib meşavad.[11]
Mavoridi çahri mustahab va çoiz
Çahr dar mavoridi zer az didgohi faqehon mustahab donista şudaast:
- Namozi ojot[12]
- Namozi çum'a[13]
- Hamd va surai namozi peşini rūzi çum'a baroi mardon[14]
- Namozi idajn (idi Fitr va Qurbon)[15]
- Namozi boron[16]
- Namozhoi mustahabiji şabona[17]
- Zikri qunut bino bar maşhur[18]
- Basmala dar mavoridi vuçubi ixfoti qiroat, hatto dar farzi intixobi Hamd ba çoi tasbehoti arba'a[19]
- Takbirhoi namozi çanoza bar imomi çamoat[20]
- Takbirat-ul-ehrom bar imomi çamoat[21]
- Talbija bar mardon[22]
Hamcunin çahr dar mavoridi zer çoiz şumorida şuda va namozguzor metavonad onhoro bo ovozi baland jo ohista bixonad:
- Hamd va sura dar namozhoi bomdod, şom va xuftan baroi zan, agar nomahrame ovozi ūro naşunavad.[23]
- Zikrhoi namoz, ƣajr az Hamdu sura va tasbehoti arba'a.[24]
- Namozi tavof.[25]
Çahri makruh
Maşhuri fuqaho çahr dar zikrhoi namoz ƣajri Hamdu sura va tasbehoti arba'aro bar ma'mum makruh donistaand.[26]
Çustorhoi vobasta
Ezoh
- ↑ Muassisai doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqhi forsī, 1426h.q., ç.1, sah.113; Dehxudo, Luƣatnomai Dehxudo, zajli voƶa.
- ↑ Baroi namuna nig.: Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşo), 1419h.q., ç.2, sah.510, mas'alai 26; Xumajnī, Tahrir-ul-vasila, Dorul-ilm, ç.1, sah.166, mas'alai 11.
- ↑ Xuī, Mavsu'at-ul-imom-il-Xuī, 1418h.q., ç.14, sah.402; “Çahr va ixfot dar namoz”, pojgohi itilo'rasoniji Daftari Ojatulloh Sistonī.
- ↑ Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşo), 1419h.q., ç.2, sah.511.
- ↑ Nig.: Muassisai doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqhi forsī, 1426h.q., ç.1, sah.113.
- ↑ Allomī, Paƶuhişe dar ilmi taçvid, 1381h.ş., sah.137.
- ↑ Allomī, Paƶuhişe dar ilmi taçvid, 1381h.ş., sah.137.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.9, sah.364 - 365; Xumajnī, Tavzehul-masoil (muhaşşo), 1424h.q., ç.1, sah.549.
- ↑ Şajxi Tusī, al-Xilof, 1407h.q., ç.1, sah.331 - 332; Muhammadiji Rejşahrī, Donişnomai Qur'on va hadis, 1391h.ş., ç.13, sah.308.
- ↑ Xumajnī, Tavzehul-masoil (muhaşşo), 1424h.q., ç.1, sah.550, mas'alai 995.
- ↑ Xumajnī, Tahrir-ul-vasila, Dorul-ilm, ç.2, sah.593.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.11, sah.457.
- ↑ Hakim, Mustamsak-ul-urva, 1416h.q., ç.6, sah.203.
- ↑ Xumajnī, Tahrirul-vasila, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī (rah), ç.1, sah.158
- ↑ Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşo), 1419h.q., ç.3, sah.397.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.152.
- ↑ Naroqī, Mustanad-uş-şi'a, 1415h.q., ç.5, sah.185.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.10, sah.373.
- ↑ Karakī, Çome'-ul-maqosid, 1414h.q., ç.2, sah.267.
- ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1404h.q., ç.12, sah.99.
- ↑ Mirzoi Qumī, Manohiç-ul-ahkom, 1420h.q., sah.496.
- ↑ Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşo), 1419h.q., ç.4, sah.668.
- ↑ Imom Xumajnī, Tavzehul-masoil (muhaşşo), 1424h.q., ç.1, sah.549, mas'alai 994.
- ↑ “Muxajjar budan nisbat ba çahru ixfot dar azkor”, pojgohi itilo'rasoniji Daftari Ojatulloh Makorimi Şerozī.
- ↑ Fozili Miqdod, Kanz-ul-irfon, 1425h.q., ç.1, sah.130.
- ↑ Mirzoi Qumī, Ƣanoim-ul-ajjom, 1417h.q., ç.2, sah.538; Arokī, al-Masoil-ul-vozeha, ç.1, sah.257.
Sarcaşma
- Allomī, Abulfazl, Paƶuhişe dar ilmi taçvid, Qum, Joqut, 1381h.ş.
- Arokī, Muhammadalī, al-Masoil-ul-vozeha, Qum, Daftari tabliƣoti islomiji havzai ilmijai Qum, copi avval, 1414h.q.
- Dehxudo, Aliakbar, Luƣatnomai Dehxudo, tahqiqi Muhammad Muin va Sajidça'fari Şahidī, Tehron, muassisai Luƣatnomai Dehxudo, 1377h.ş.
- Karakī, Alī ibni Husajn, Çome'-ul-maqosid fi şarh-il-qavo'id, Qum, muassisai Olulbajt, 1414h.q.
- Mirzoi Qumī, Abulqosim ibni Muhammadhasani Gelonī, Ƣanoim-ul-ajjom, Qum, Daftari tabliƣoti islomiji havzai ilmijai Qum, copi avval, 1417h.q.
- Mirzoi Qumī, Abulqosim ibni Muhammadhasani Gelonī, Manohiç-ul-ahkom fi masoili-l-haloli va-l-harom, Qum, Daftari intişoroti islomī, copi avval, 1420h.q.
- Muassisai doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqh mutobiqi mazhabi Ahli Bajt, Muassisai doiratulmaorifi fiqhi islomī, 1426h.q.
- Muxajjar budan nisbat ba çahru ixfot dar azkor”, pojgohi itilo'rasoniji Daftari Ojatulloh Makorimi Şerozī, ta'rixi bozdid: 10 mehri 1402h.ş.
- Muhammadiji Rejşahrī, Muhammad, Donişnomai Qur'on va hadis, Qum, muassisai ilmiji farhangiji Dorul-hadis, 1391h.ş.
- Naroqī, Ahmad ibni Muhammadmahdī, Mustanad-uş-şi'a fi ahkom-iş-şari'at, Qum, muassisai Olulbajt, copi avval, 1415h.q.
- Naçafī, Muhammadhasan, Çavohir-ul-kalom fi şarhi şaroe'-il-Islom, tahqiqi Abbosi Quconī va Aliji Oxundī, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, 1404h.q.
- Tabotaboiji Jazdī, Sajid Muhammadkozim, al-Urvat-ul-vusqo (muhaşşo), Qum, Daftari intişoroti islomī, copi avval, 1419h.q.
- Fozili Miqdod, Miqdod ibni Abdulloh, Kanz-ul-irfon fi fiqh-il-Qur'on, Qum, intişoroti Murtazavī, copi avval, 1425h.q.
- Xuī, Sajid Abulqosim, Mavsu'at-ul-imom-il-Xuī, Qum, Muassisai ehjou osoril-imomil-Xuī, 1418h.q.
- Xumajnī, Sajidrūhulloh, Tavzehul-masoil (muhaşşo), tahqiq: Sajid Muhammadhusajn Banihoşimiji Xumajnī, Daftari intişoroti islomī, copi haştum, 1424h.q.
- Xumajnī, Sajidrūhulloh, Tahrir-ul-vasila, Qum, Dorul-ilm, copi avval, be to.
- Hakim, Sajidmuhsin, Mustamsak al-Urvat-ul-vusqo, Qum, muassisai Dorul-tafsir, 1416h.q.
- Çahr va ixfot dar namoz”, pojgohi itilo'rasoniji Daftari Ojatulloh Sistonī, ta'rixi bozdid: 7 mehri 1402h.ş.
- Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, al-Xilof, tahqiq: çam'e az navisandagon, Qum, Daftari intişoroti islomī, 1407h.q.