Jump to content

Haçar-ul-asvad

Az wikishia
In maqola darbora Haçar-ul-asvad ast. Baroi oşnoī bo rukni Haçar-ul-asvad va istilomi on, rukni Haçar-ul-asvad va istilomi haçarro bubined.
Mavqe'ijati Haçar-ul-asvad dar Ka'ba

Haçar-ul-asvad (arabī: حَجَرُالْأسْوَدْ) sangi sijohrange ast, ki bar devori Ka'ba nasb şudaast. In sang tanho baxşi boqimonda az naxustin ibodatgohest, ki bar rūi zamin soxta şud. Bar asosi rivojate az Imom Boqir (a), Haçar-ul-asvad jake az se sangi bihiştī bar rūj zamin ast.

Pajombari Islom ba lamsi Haçar-ul-asvad tavsija kardaast va faqihoni musulmon istilomi onro mustahab medonand. Tavofi Ka'ba az rū ba rūi in sang oƣoz va ba hamin ço pojon mejobad. Dar har tavofi voçib va mustahab, suporiş şuda bo dasti rost in sangro lams karda va onro bibusand va agar naşud, bo dast ba on işora kunandu ahdu pajmoni xudro bo on taçdid namojand.

Bino ba gufta barxe az olimoni şia, dar nizoi Muhammad ibni Hanafija bo Imom Saççod (a) bar sari imom budan, Imom Haçar-ul-asvadro hakam qaror dod va haçar ba imomati Imom Saççod (a) şahodat dod.

Haçar-ul-asvad dar tūli ta'rix, mavridi hamlahoi zijode qaror girifta va afrod bisjor, qasdi taxrib jo duzdidani onro doştaand ki gohe muvaffaq niz budaand.

Muarrifī va çojgoh

Imom Sodiq (a):

«Xudovand Haçar-ul-asvadro ofarid va sipas az bandagon pajmon girift. On goh ba haçar guft: in pajmonro dar daruni xud nigah dor. Mu'minon (bo lamsi haçar) bar pajmoni xud, ibroz pajbandī mekunand.»

[1]

Haçar-ul-asvad sange sijohrang, ki bar devori Ka'ba dar rukni şarqī[2] nasb şudaast.[3] In sang nazdi musulmonon az arzişi ma'naviji bisjor barxūrdor ast.[4] Rukni şarqiji Ka'ba ba çihati vuçudi Haçar-ul-asvad dar on ba «rukni Haçar-ul-asvad» niz ma'ruf ast.[5]

Fosilai in sang az sathi zamini Masçidulharom, jaku nim metr balandtar ast.[6] In sang dar mahfazae az nuqra qaror doda şudaast. Imrūza az in sang tanho haşt tikkai kucake boqī monda, ki buzurgtarini onho ba andozai jak xurmost.[7]

Bar asosi rivojate az Imom Boqir (a) se sang az bihişt bar rūi zamin qaror dorad, ki jake az onho Haçar-ul-asvad ast.[8]

Dar Qur'on nome az Haçar-ul-asvad ba mijon najomadaast. Bo in hol, dar surai Oli Imron, xonai Xudoro doroi «آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ; (nişonahoi ravşan)» donista[9] va dar tafsiri in ojat, Haçar-ul-asvadro az masodiqi nişonahoi ravşani Ka'ba donistaand.[10]

Xalifai duvvum Haçar-ul-asvadro sange donist, ki naf'u zarare baroi insonho nadorad. Ū dūst doştani Haçar-ul-asvadro tanho ba çihati dūst doştani Pajombar (s) donist. Imom Alī (a) dar muxolifat bo Xalifa guft ki Xudovand in sangro dar rūzi qijomat zinda mekunad, dar hole ki jak zabon va du lab dorad va guvohī medihad baroi onone ki bar misoqi xud pojband budand. In sang ba manzalai dasti rost Xudovand ast, ki ba vasilai on xalq bo ū baj'at mekunand.[11]

Pajombar dar umrat-ul-qazo dar hole ki savor bar şutur bud, ka'baro tavof kard[12] va Haçar-ul-asvadro bo asoi xud istilom kard.[13]

Fazilat


Dar oƣoz bojad Haçar-ul-asvadro mass kunī. Bo dasti rostat... In sang ramze az dast ast; dasti rost, dasti rosti Xudo! Va aknun,… Xudo dasti rosti xeşro peş tu ovardaast, dasti rostatro peş or, dar baj'ati Ū qaror gir, bo Ū hampajmon şav, hamai pajmonho va pajvandhoi peşinatro bigsal, botil kun.

Aliji Şariatī[14]


Pajombari Islom ba lamsi Haçar-ul-asvad tavsija karda va in sangro dasti rosti Xudovand donista, ki mardum onro lams mekunand.[15] Ojatulloh Çavodiji Omulī (tav. 1312h.ş.) az olimoni şia, istilomi haçarro ba monandi on donista, ki musulmonon bo zoti Ilohī baj'at kunand.[16] Barxe, guftori Pajombarro ba in ma'no donistaand, ki metavon ba vasilai Haçar-ul-asvad ba saodat rasid.[17] Hamcunin dar rivojate niz naql şuda ki Imomi Zamon (a) pas az zuhur, bar Haçar-ul-asvad takja karda va mardum bo ū baj'at mekunad.[18]

Dar tafsiri Namuna dar borai fazljati in sang cunin omadaast, ki in sang pursobiqatarin cizest, ki ba unvoni masolehi soxtimon, dar jak markazi ibodat, ba kor raftaast; zero tamomi ma'badhoi rūi zamin va hatto ka'ba, borho bozsozī şudaandu masolehi onho taƣjir joftaast. Tanho hamin qit'asang ast, ki bo murūri hazoron sol hanuz ba unvoni baxşi sobit dar in ma'bad, pobarço mondaast.[19]

Dar manobei şia, duohoe baroi xondan dar kanori Haçar-ul-asvad suporiş şudaast.[20] Tavofi Ka'ba az in sang oƣoz va ba hamin sang pojon mejobad.[21] dar har tavofi voçib va mustahab suporiş şuda bo dasti rost in sangro lams karda va onro bibūsand va agar naşud, bo dast ba on işora kunandu ahdu pajmoni xudro bo on taçdid kunand.[22]

Gufta şuda Haçar-ul-asvad hec goh dar tūli ta'rix, hatto dar davrai çohilijat, ki bisjor mavrid takrim buda, parastida naşuda va dar şumori butho qaror nagirift, balki hamvora nişonai tavhidi xolis va nafji şirk budaast.[23]

Istilomi haçar

Maqolai aslī: Istilomi haçar

Istilomi haçar ba ma'noi lams kardani Haçar-ul-asvad va būsa zadan ba on ba qasd tabarruk ast.[24] Dar rivojot suporiş şuda Haçar-ul-asvad lams va būsida şavad.[25] Faqihoni şia va sunnī istilomro mustahab medonand.[26]

Alloma Tabotaboī dar tafsiri al-Mizon, hukmi lams va būsidani Haçar-ul-asvadro nişonai in donista ki tamomiji rivojotu ojote ki ba surati mutlaq ba şaoiri Ilohī, buzurgdoşti Pajombar (s) va dūst doştan ū va ahli bajtaş, suporiş karda va hamcunin suporişoti digare az in qabil, suporişhoi durust buda, heç işkole dar on ho nest va nametavon onhoro şirk donist.[27]

Xostgoh

Tasvire az tikkahoi Haçar-ul-asvad

Haçar-ul-asvadro sange bihiştī donistaand.[28] Bar asosi barxe rivojatho, Haçar-ul-asvad dar asl, jake az fariştagon buda, ki peş az hamai fariştagon ba misoqi Ilohī mutaahhid şuda va Xudovand niz ūro emin bar hamai ofaridagon qaror dodaast.[29]

Bar asosi barxe naqlho, Odam (a) in sangi bihiştiro dar binoi Ka'ba istifoda kard.[30] Dar zamoni binoi duborai Ka'ba tavassuti Hazrati Ibrohim, in sang dar kūhi Abuqubajs bud va Ibrohim onro bar rūi Ka'ba nasb kard.[31]

Rang

Bino ba barxe rivojot in sang dar ibtido bisjor sifed bud, vale ba çihati gunohoni odamijon[32] va lamsi muçrimon va munofiqon sijohrang gardid.[33] Gufta şuda ki tiragī va sijohiji şadidi on ba sababi otaşsūziji candborai Ka'ba dar davrahoi muxtalif budaast.[34] Hamcunin barxe rivojot lamsi kofironro sababi sijoh şudani on donistaand.[35]

Muhammadçavodi Muƣnija (zodai 1322h.q.) az mufassironi muosiri şia, mu'taqid ast mavzui bihiştī budani Haçar-ul-asvad va in ki dar ibtido sifed va sipas sijoh şuda, hama xabari vohid jo qissapardozihoe hastand, ki mo mas'ulijate dar pazirişi onho nadorem.[36]

Havodisi ta'rixī

Dar bozsoziji Ka'ba, panç sol peş az be'sati Pajombari Islom, har qabila, xostori nasbi Haçar-ul-asvad bud. Ixtilof şiddat girift va sarançom bo peşnihodi hazrati Muhammad (s), sangro dar porcae guzoşta, atrofi on, ba raisoni Qurajş supurda şud va cun ba makoni on rasidand, Pajombar sangro bo dasti xud bardoşt va dar çoj maxsus guzoşt.[37]

Binobar naqli Ibni Hamzai Tūsī - olimi şi'iji qarni şaşum[38] va digaron,[39] Muhammad ibni Hanafija bo Imom Saççod (a) bar sari imom budan ba nizo' barxost. Imom Saççod (a) bo ū suxan guft vale ū napaziruft. Dar nihojat Imom Haçar-ul-asvadro hakam qaror dod. Ba izni Xudovand, Haçar-ul-asvad ba imomati Imom Saççod (a) şahodat dod.

Haçar-ul-asvad dar tūli ta'rix mavridi hamlahoi muta'addide qaror girift va afrodi bisjor qasdi taxrib jo duzdidani onro doştaand.[40] Dar zilhaççai soli 317h.q., Qarmatijon ba Makka juriş burdand. Onho Haçar-ul-asvadro az Ka'ba kandand va ba pojtaxti xud burdand. Onho dar soli 339h.q. dar muqobili mablaƣi kalon, Haçar-ul-asvadro ba Ka'ba bozgardondand.[41]

Ezoh

  1. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.96, sah.221
  2. Safariji Furūşonī, Makka dar bistari ta'rix, 1386h.ş., sah.92
  3. Dehxudo, «Haçar-ul-asvad», sajti Voƶajob
  4. Hoçī Manucehrī, «Haçar-ul-asvad», 1391h.ş., ç.20, sah.189
  5. Furqonī, Sarzamini jodho va nişonho, 1379h.ş., sah.59
  6. Safariji Furūşonī, Makka dar bistari ta'rix, 1386h.ş., sah.92
  7. «Haçar-ul-asvad», sajti ar-Rajosat-ul-ommati li şuun-il-masçid-il-haromi va-l-masçid-in-nabī
  8. Tabarsī, Maçma'-ul-bajoni fi tafsir-il-Qur'on, 1372h.ş., ç.1, sah.383
  9. Surai Oli Imron, ojai 97
  10. Fajzi Koşonī, Tafsiri Sofī, 1415h.q., ç.1, sah.358
  11. Şajx Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409, ç.13, sah.320-321
  12. Voqdī, al-Maƣozī, 1409h.q., ç.2, sah.736
  13. Voqdī, al-Maƣozī, 1409h.q., ç.2, sah.735
  14. Şariatī, «Haç», sajti doktor Aliji Şariatī
  15. Şajxi Saduq, Ilal-uş-şaroe', 1385h.ş., ç.2, sah.424
  16. «Pajomi Ojatulloh Çavodiji Omulī ba huççoçi Bajtulloh-il-harom», sajti ISNO
  17. Roƣibi Isfahonī, al-Mufradotu fi ƣarib-il-Qur'on, 1423h.q., sah.894
  18. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.4, sah.185
  19. Makorimi Şerozī, Tafsiri namuna, 1374h.ş., ç.3, sah.10
  20. Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.13, sah.313
  21. «Haçar-ul-asvad», sajti ar-Rajosat-ul-ommati li şuun-il-masçid-il-haromi va-l-masçid-in-nabī
  22. Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1409h.q., ç.13, sah.316
  23. Parvoziji Ezadī, «Haçar-ul-asvad», ç.12, sah.676
  24. Muassisai Doirat-ul-maorifi fiqhi islomī, Farhangi fiqh, 1390h.ş., ç.1, sah.482
  25. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.4, sah.403
  26. Hoçī Manucehrī, «Haçar-ul-asvad», 1391h.ş., ç.20, sah.189 va 190
  27. Tabotaboī, al-Mizonu fi tafsir-il-Qur'on, 1374h.ş., ç.10, sah.296
  28. Ajjoşī, Tafsiri Ajjoşī, 1380h.q., ç.1, sah.60
  29. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.4, sah.185
  30. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.4, sah.186
  31. Bahronī, al-Burhonu fi tafsir-il-Qur'on, 1416h.q., ç.1, sah.330
  32. Tabarsī, Maçma'-ul-bajoni fi tafsir-il-Qur'on, 1372h.ş., ç.1, sah.383
  33. Qumī, Tafsir-ul-Qumī, 1404h.q., ç.1, sah.62
  34. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.96, sah.220
  35. Parvozī Ezadī, «Haçar-ul-asvad », ç.12, sah.675
  36. Muƣnija, Tafsir-ul-koşif, 1424h.q., ç.1, sah.203 - 204
  37. Ibni Kasir, al-Bidojatu va-n-nihoja, 1997, ç.3, sah.487
  38. Ibni Hamzai Tūsī, as-Soqibu fi-l-manoqib, 1419h.q., sah.349
  39. Ibni Abdulvahhob, Ujun-ul-mu'çizot, Qum, sah.71
  40. Sabriboşo, Mavsu'atu mir'ot-ul-haramajn-iş-şarifin va çazirat-ul-'arab, 2004, ç.2, sah.841
  41. Daftarī, Ta'rix va aqoidi ismo'ilija, 1376 ş, sah.190 - 192

Sarcaşma

  • «پیام آیت الله جوادی آملی به حجاج بیت الله الحرام», sajti ISNA, sanai darçi matlab: 29 murdodi 1397h.ş., sanai bozdid: 31 murdodi 1401h.ş.
  • «حجر الأسود», sajti ar-Rajosat-ul-ommati li şuun-il-masçid-il-haromi va-l-masçid-in-nabī, sanai bozdid: 31 murdodi 1401h.ş.
  • Ajjoşī, Muhammad ibni Mas'ud, at-Tafsir, muhaqqiq va musahheh: Hoşim Rasuliji Mahallotī, Tehron, al-Matbaat-ul-ilmijja, 1380h.q.
  • Bahronī, Sajid Hoşim, al-Burhonu fi tafsir-il-Qur'on, Tehron, Bunjodi be'sat, copi avval, 1416h.q.
  • Voqdī, Muhammad ibni Umar, al-Maƣozī, Bejrut, Muassisat-ul-a'lamī, copi sejum, 1409h.q.
  • Daftariji Farhod, Ta'rix va aqoidi ismo'ilija, tarçumai Fariduni Badraī, Tehron, Farzoni rūz, 1376h.ş.
  • Dehxudo, «حجرالأسود», sajt Voƶajob, sanai bozdid: 31 murdodi 1401h.ş.
  • Ibni Abdulvahhob, Husajn ibni Abdulvahhob, Ujun-ul-mu'çizot, Qum, Maktabat-ud-dovarī, copi avval, be to.
  • Ibni Kasiri Dimişqī‏, Ismoil ibni Umar, al-Bidojatu va-n-nihoja, Bejrut, Dor-ul-fikr, 1407h.q.
  • Ibni Hamzai Tūsī, Muhammad ibni Alī, as-Soqibu fi-l-manoqib, Qum, intişoroti Ansorijon, copi sejum, 1419h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, muhaqqiq va musahheh: Aliakbari Ƣafforī, Muhammadi Oxundī, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, 1407h.q.
  • Qumī, Alī ibni Ibrohim, Tafsiri Qumī, muhaqqiq va musahheh: Sajid Tajib Musaviji Çazoirī, Qum, Dor-ul-kitob, copi sejum, 1404h.q.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri namuna, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, copi avval, 1374h.ş.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, copi duvvum, 1403h.q.
  • Muassisai Doirat-ul-maorifi fiqhi islomī, Farhangi fiqh, Farhangi fiqh mutobiqi mazhabi Ahli Bajt, Qum, Muassisai Doirat-ul-maorifi fiqhi islomī, 1390h.ş.
  • Muƣnija, Muhammadçavod, Tafsir-ul-koşif, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, copi avval, 1424h.q.
  • Parvoziji Ezadī, Nargis, «Haçar-ul-asvad», Donişnomai çahoni islom, Tehron, Bunjodi doirat-ul-maorifi islomī, 1387h.ş.
  • Roƣibi Isfahonī, Husajn ibni Muhammad, al-Mufradotu fi ƣarib-il-Qur'on, tahqiq: Safvon Adnoni Dovudī, Dimişq, Bejrut, Dor-ul-qalam‏, copi avval, 1412h.q.
  • Sabrī Boşo, Ajjub, Mavsuatu mir'ot-ul-haramajn-iş-şarifajni va çazirat-il-arab, tarçuma: Moçida Ma'ruf, Qohira, Dor-ul-ofoq-il-arabijja, 2004m.
  • Safariji Furūşonī, Ne'matulloh, Makka dar bistari ta'rix, Qum, Markazi çahoniji ulumi islomī, 1386h.ş.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajoni fi tafsir-il-Qur'on, muqaddama: Muhammadçavodi Baloƣī, Tehron, Nosiri Xusrav, copi sejum, 1372h.ş.
  • Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizonu fi tafsir-il-Qur'on, Qum, Daftari intişoroti islomī, 1374h.ş.
  • Fajzi Koşonī, Mullomuhsin, Tafsiri Sofī, tahqiq: Husajni A'lamī, Tehron, intişoroti Sadr, copi duvvum, 1415h.q.
  • Furqonī, Muhammad, Sarzamini jodho va nişonho, Tehron, copi maş'ar, 1379h.ş.
  • Hoçi Manucehrī, Faromarz, «Haçar-ul-asvad», Doirat-ul-maorifi buzurgi islomī, Tehron, Markazi Doirat-ul-maorifi buzurgi islomī, 1391h.ş.
  • Hurri Omilī, Vasoil-uş-şia, Qum, muassisai Ol-ul-bajt (a), 1409h.q.
  • Şajx Saduq, Ilal-uş-şaroe', Qum, Kitobfurūşiji Dovarī, copi avval, 1385h.ş.
  • Şariatī, Alī, «حج», sajti doktor Aliji Şariatī, sanai bozdid: 31 murdodi 1401h.ş.