Jump to content

Taqija

Az wikishia

Taqija (arabī: التقية) pinhon doştani aqida jo ançom dodani kore bar xilofi aqidai qalbī, dar barobari muxolifon, ba manzuri içtinob az zarari dinī jo dunjavī ast. Şiaho dar pajravī ba usuli taqija nisbat ba digar pajravoni mazhabhoi islomī ma'ruftarand. Sababi in garoişro fişorhoi gunoguni sijosī, içtimoī, farhangī, iqtisodī va ƣ. donistaand, dar tūli ta'rix, hamvora az sūi muxolifon ba onon vorid meşudaast.

Taqija qismhoe dorad va faqehoni şia bar asosi ojathoi Qur'on va rivojathoi Imomon (a) baroi on ahkomi taklifī va vaz'ī bajon kardaand. Ba e'tiqodi onho, agar izhori aqida nazdi muxolifon ba çonu mol va obrūi şaxs jo aşxosi digar zijon rasonad, ba hadde ki zararu zijon daf' meşavad, taqija farz ast. Taqija niz dar ba'ze mavridho va tibqi şarthoi muajjan metavonad mustahab, makruh, çoiz va harom boşad.

Gufta meşavad, ki beştari faqehoni ahli sunnat niz taqijaro dar çoe, ki tars az talafoti çonī va hatto molī vuçud doşta boşad, ba qadri daf'i zarar, çoiz medonand. Az mobajni mazhabhoi islomī, zajdija va vahhobijat ziddi taqija meboşand.

Mafhumşinosī

Taqija, pinhon kardani haq va pūşondani e'tiqod ba on dar barobari muxolifon, ba manzuri içtinob az zarari dinī jo dunjavī ast.[1] Ba bajoni digar, hifzi xud jo digaron az sadama jo zarar az çonibi şaxsi digare, az tariqi hamsūī bo ū dar guftor jo raftor ast.[2]

Taqija dar luƣat az modai «vaqo» va ba ma'noi hifz kardan, nigoh doştan va pinhon namudan baroi dar amon mondan az ozoru azijat ast.[3]

Çojgoh

Taqija az mavzu'ote ast, ki dar ilmi fiqh barrasī şuda va dar abvobi fiqhiji tahorat, salot, savm, haç va amri ba ma'rufu nahj az munkar az on, ba munosibat suxan raftaast.[4] Dar kitobhoi marbut ba qavoidi fiqhī, ba unvoni jak qoida az on jod şuda va barxe fuqaho risolahoi çudogonae dar on nigoştaand.[5]

Bo on ki lafzi taqija dar Qur'on najomadaast, olimoni musulmon mu'taqidand, barxe az ojot[6] ba muhtavoi on işora dorand va baroi isboti maşru'ijati taqija, ba onho istinod mekunand.[7] Dar manobei rivoiji şia, rivojoti zijode az imomoni ma'sum (a) dar borai taqija naql şudaast.[8] Kulajnī, muhaddisi şia (vaf. 329h.q.), dar kitobi al-Kofī baxşero bo unvoni «Bobi al-taqija» ba rivojoti taqija ixtisos doda va 23 rivojat gird ovardaast.[9] Hurri Omilī ham dar Vasoil-uş-şia dar duvozdah bob, 146 rivojat marbut ba ahkomi muxtalifi taqija girdovarī kardaast.[10] Hamcunin dar barxe az manobei rivoiji ahli sunnat, ba surati parokanda, rivojote dar borai taqija naql şudaast.[11]

Taqija dar mazhabi şia

Gufta meşavad taqija az e'tiqodoti kalomī va fiqhiji şia va jake az muhimtarin sababhoe ast, ki şiajon ba vasila on tavonistaand ba hifzi maktab va aqoidaşon dar tūli ta'rix kumak kunand.[12] Ba şahodati manobei ta'rixī, mazhabi taşajju' dar tūli hajoti xud, az çanbahoi gunoguni içtimoī-farhangī va sijosī saxt dar tangno budaast; ba tavre ki hamvora dar tūli ta'rix, ibrozi aqida dar mijoni muxolifon, zararho va xasorothoi çonī va moliji farovone baroi onon ba dunbol doştaast. Az hamin rū, imomoni şia baroi hifzi çoni xud va şiajon va peşgirī az parokandagī va izmihloli çome'ai şia, taqijaro lozim medonistand.[13]

Dar barxe manobei rivoiji şia, rivojote bo ta'birhoe hamcun «lo dina liman lo taqijata lahu; kase ki taqija nadorad din nadorad» naql şudaast,[14] ki bajonkunandai ahamijati taqija nazdi imomoni ma'sum (a) va pajravoni onon ast.[15]

Ba guftai Ojatulloh Makorimi Şerozī - marça'i taqlidi şia, taqija faqat dar mazhabi taşajju' nest.[16] Ū bar in bovar ast, ki har fard jo aqallijate dar har davrai ta'rixie jo har çoi olam, ki ba muxolifon va duşmanoni mutaassib mubtalo boşad, ba gunae ki oşkor kardani aqida, zararhoi çonī jo molī baroi xudaş jo atrofijonaş doşta boşad va in izhori aqida, ahamijataş kamtar az hifzi çonu mol boşad, ba hukmi fitrat dast ba taqija va katmoni aqida mezanad.[17]

Dar barxe rivojot, ki az imomoni şia (a) naql şudaast, amal ba taqija ba ba'ze az anbijoi Ilohī, peş az Pajƣambari Islom (s) monandi Şis,[18] Ibrohim,[19] Jusuf[20] va hamcunin ba ashobi Kahf[21] nisbat doda şudaast.

Şahidi Avval, az faqehoni şia dar qarni haştumi qamarī, ahodisi naqlşuda az imomoni ma'sum (a)-ro sarşor az bajonoti taqijaī donista va taqijaro az muhimtarin avomili ixtilofi ahodis barşumurdaast.[22] Az in rū, gufta meşavad fahmi mavoridi taqija dar rivojot, naqşi basazoe dar istinboti daqiqtari ahkom va masoili şar'ī dorad.[23]

Aqsomi taqija

Taqijaro az lihozi angeza va hadafi taqijakunanda, ba du nav' taqsim mekunand:[24]

  • Taqijai xavfī: taqija kardan dar barobari muxolifon, dar çoe ki tarsi vorid omadani zarari çonī, molī jo obrūī vuçud dorad.[25] [Joddoşt 1] Taqijai xavfī niz jo ikrohe (içbore) ast, ki dar on, şaxsro bo tahdid maçbur mekunand, ki cize bar xilofi e'tiqodotaş, monandi kufr, bar zabon çorī kunad[26] jo katmone ast, ki dar on, şaxs baroi hifzi çoni xud jo atrofijonaş maçbur meşavad, e'tiqodaşro pinhon kunad.[27] Taqijai Ammori Josir dar barobari muşrikoni Qurajş baroi naçoti çonaşro az nav'i taqijai ikrohī[28] va taqijai mu'mini oli fir'avn dar barobari fir'avnijon va taqijai ashobi Kahf, ki baroi naçoti çonaşon, aqoidaşonro pinhon kardandro az namunahoi taqijai kitmonī barşumurdaand.[29]
  • Taqijai mudorotī: in nav' taqija, ki ba on taqijai tahbibī niz gufta meşavad,[30] ba ma'noi pinhon kardani aqoid baroi masolehe hamcun hifzi vahdat, çalbi muhabbatu dūstī va daf'i kinaju duşmanī va ba tavri kullī umure ast, ki ahamijataşon beştar az izhori aqoid ast.[31] Barxe faqehoni şia, bo istinod ba rivojote az imomoni ma'sum (a)[32] şirkat kardan dar maçolisi ahli sunnat (na ba çihati hifzi çon) monandi şirkat dar namozi çamoat bo onon (ba viƶa dar mavsimi haç), ajodat kardan az bemoronaşon, şirkat dar marosimi taşji'i çanozai onon va umuri içtimoiji az in qabilro ki muçibi hifzi vahdat, hifzi şavkat va izzati musulmonon, raf'i kudurathovu badgumoniho meşavad, namunahoe az taqijai mudorotī jo tahbibī donistaand.[33]

Baroi taqija, taqsimoti digare zikr şudaast.[34] Imom Xumajnī ba e'tibori «şaxsi taqijakunanda», «şaxse, ki dar muqobili ū taqija meşavad» va «mavzui taqija», taqsimote baroi taqija zikr kardaast.[35]

Barxe niz taqijaro bar asosi mavqe'ijat va şaroiti taqijakunanda, ba se nav'i taqijai sijosī (taqija dar barobari qudrathoi sijosiji hokim), taqijai fiqhī (taqija dar bajoni ahkom) va taqijai içtimoī (taqija dar barobari mardum dar içtimo' va muoşirat bo onon) taqsim kardaand.[36]

Ahkom

Faqehoni şia bo istinod ba dalelhoe monandi Qur'on va sunnat, ahkome baroi taqija zikr kardaand, ki ba bajoni zer ast:

Hukmi taklifī

Taqija bar asosi hukmi taklifiji on ba panç dasta taqsim meşavad:[37]

  • Taqijai voçib: az nazari fuqahoi şia agar izhori aqida nazdi muxolifon baroi çon, mol va obrūi şaxs jo afrodi digar zarar dorad va şaxs ba husuli in zarar ilm jo hatto gumon dorad, ba andozae, ki zarar daf' meşavad, taqija voçib ast.[38] Me'jor dar taqijai voçib in ast, ki cize ki ba vasilai taqija hifz meşavad, hifzi on voçib va zoe' kardanaş harom boşad.[39]
  • Taqijai mustahab: çoe ast, ki tarki taqija muçibi vorid omadani zarari favrī nameşavad, ammo tarsi on vuçud dorad, ki dar ojanda va ba tadriç zarare hosil şavad.[40] Az nazari barxe fuqahoi şia, taqijai mudorotī az masodiqi taqijai mustahab ast.[41] Şajx Ansorī (vaf. 1281h.q.) taqijai mustahabiro faqat şomili mavoride donistaast, ki dar rivojot ba on tasreh şudaast; monandi muoşirat bo ahli sunnat, ajodat az bemoronaşon, namoz xondan dar masçid va şirkat dar taşji'i çanozai onon. Ba fatvoi ū, soiri umure, ki xoriç az mahdudai rivojot ast, monandi mazammati buzurgoni şia çihati eçodi dūstī bo onho va korhoe az in qabil çoiz nest.[42]
  • Taqijai makruh: taqijae ast, ki tarki on va tahammuli zarar, behtar az ançomi on ast.[43] Ba guftai Şahidi Avval, taqijai makruh, taqija dar kori mustahabie ast, ki ançomi on na doroi zarari favrī ast va na dar ojanda, zarare bar on mutarattib meşavad.[44]
  • Taqijai muboh: taqijae ast, ki ançom va tarki on bo jakdigar farqe nadorand.[45] Ba guftai Şajxi Ansorī, taqijae ast, ki bo on zarare daf' meşavad, ki budu nabudi on zarar, az nazari şore' barobar ast.[46]
  • Taqijai harom: dar çoe ast, ki tarki taqija heç zarare (na zarari favrī va na zarare dar ojanda) dar paj nadoşta boşad.[47] Barxe namunahoi taqijai harom, az manzari faqehoni şia, iborat ast az:[48]
  1. Çoe, ki taqija muçibi fasod dar din va vorid şudani bid'at dar on şavad;[49]
  2. Bino ba didgohi maşhuri fuqahoi şia,[50] çoe, ki muçibi rextani xuni digaron şavad; monandi zamone, ki şaxsero maçbur kunand mu'minero bikuşad, vagarna xudaş kuşta meşavad. Dar in surat kuştani on şaxs ba bahonai taqija va hifzi çoni xud, çoiz nest.[51]

Hukmi vaz'ī

Az çumlai masoile, ki fuqaho dar borai hukmi vaz'ii taqija barrasī kardaand, in ast, ki ojo agar ibodate az rūi taqija ançom şavad, pas az xoriç şudan az mavqe'ijati taqija, on amal bojad dubora ba ço ovarda şavad.[52] Baroi misol amal ba takattuf (dastbasta namoz xondand)[53] nazdi ahli sunnat mustahab va nazdi şia çoiz nest.[54] Agar mukallaf, az rūi taqija, dar namozaş cunin amal kunad, ojo dar ƣajri holati taqija bojad on namozro dubora bixonad?[55]

Bino ba didgohi fuqahoi şia bo amali taqijaī, dasturi şore' ançom şudaast va digar nijoze ba i'odai on nest.[56] Albatta Muhaqqiqi Karakī, faqehi şia dar qarni dahumi qamarī, mu'taqid ast, faqat on dasta az a'mole nijoz nest dubora ba ço ovarda şavand, ki dar rivojoti taqija, sarohatan nomaşon omadaast; monandi namoz bo takattuf jo şustan pojho dar vuzū'.[57]

Dalelho va mustanadot

Fuqahoi şia baroi isboti çavozi taqija, ba adillai arba'a, ja'ne Qur'on, rivojot, içmo' va aql istinod kardaand:

Qur'on

Muhimtarin ojate, ki fuqaho baroi çavozi taqija ba on istinod kardaand, ojati 106 surai Nahl ast.[58] Dar in oja omadaast:

Onho ki pas az Islom ovardan, ba Xudo kofir şavand va bo majlu raƣbat, bediniro ba oƣūş bigirand, ba xaşmi Xudo giriftor va azobi şadide nasibaşon meşavad, ammo xaşm va azobi Ilohī ba kasone namerasad, ki dilaşon pur az imon boşad, vale zeri fişori şikança maçburaşon kunand, ki ba zabon cize bigūjand.

Bisjore az mufassironi şia va ahli sunnat dar borai şa'ni nuzuli in ojat guftaand, dar borai Ammor ibni Josir nozil şudaast.[59] Ammor ibni Josir zeri şikançai muşrikon maçbur şud kalimote dar baro'at az Islomu Pajƣambar (s) bar zabon çorī kunad. Iddae gumon kardand, ki Ammor kofir şudaast. Vaqte dostoni Ammor ba Pajƣambar (a) rasid, farmud, Ammor az sar to po sarşor az imon ast va tavhid bo gūştu xuni ū daromextaast. Pas az on ki Ammor girjon ba sūi Pajƣambar omad, Pajƣambar ūro tasallī dod va ba ū suporiş kard, ki agar bori digar dar tangno qaror girift, dubora metavonad izhori baro'at kunad.[60]

Fuqaho hamcunin baroi isboti çavozi taqija, ba ojati 28 surai Ƣofir va ojati 28 surai Oli Imron istinod kardaand.[61]

Rivojot

Ba guftai Sajid Muhammadsodiqi Rūhonī va Nosir Makorimi Şerozī rivojote, ki bar çavozi amal ba taqija dalolat mekunand, mutavotir hastand.[62] In rivojot ba cand dastai zer taqsim şudaand:

  • Rivojote, ki dalolat mekunand bar in ki taqija sipari mu'min va muhofizi ūst;[63]
  • Rivojote, ki bo ta'birhoe cun «lo dina li man lo taqijata lahu; kase ki taqija nadorad, din nadorad», vorid şudaast;[64]
  • Rivojote, ki dar on taqija az buzurgtarin faroiz va mahbubtarin cizho nazdi Xudovand va avlijoaş donista şudaast;[65]
  • Rivojote, ki hokī az on ast, ki barxe az anbijoi Ilohiji guzaşta niz ba taqija amal mekardaand.[66]

Ilova bar in rivojot, fuqaho az rivojote, monandi rivojoti lo zarar, rivojoti baroat va sabb (rivojote, ki dar çavozi izhori baroat va sabbi nisbat ba Pajƣambar (s) va imomoni ma'sum (a) baroi taqija va hifzi çon vorid şuda) va hadisi raf' baroi isboti maşru'ijat va çavozi amal ba taqija istifoda kardaand.[67]

Içmo'

Muhaqqiqi Karakaī guftaast faqehoni şia, dar çavozi amal ba taqija, içmo' dorand.[68]

Aql

Istinodi faqehon ba daleli aqlī ba in şakl ast, ki taqija az mavoridi muqaddam doştani fe'li muhimtar bar fe'li muhim ast.[69] Muqaddam kardani muhimtar bar muhim, aqlan lozim ast; ba in bajon, ki hargoh mukallaf dar jak zamon, du taklif doşta boşad va hamzamon natavonad harduro ançom dihad, ba hukmi aql, amalero bojad ançom dihad, ki ahamijat va maslihati beştare dorad.[70] Daf'i zarar va hifzi çon az takolife ast, ki aqlan bar umure hamcun izhori aqida ruçhon dorad. Pas taqija dar çihati daf'i zarar va hifzi çon aqlan voçib ast.[71]

Robitai taqija bo tavrija

Tavrija ba in ma'nost, ki gūjanda az guftani jak lafz, ma'noe iroda kunad, ki agarci mutobiqi voqe' ast, hadafaş az guftani on lafz in ast, ki şunavanda xilofi on ma'noro bifahmad.[72] Gohe taqija dar qolabi tavrija ançom meşavad va gufta meşavad in behtarin nav'i taqija ast va to çoe ki imkon dorad, taqijakunanda behtar ast tavrija kunad.[73]

Baroi namuna dar dostoni barodaroni hazrati Jusuf, ki baroi giriftani gandum nazdi ū omada budand, mutobiqi ojoti Qur'on, vaqte Jusuf boraşonro bast, baroi on ki barodaraş Binjominro nazdi xudaş nigah dorad, çomi saltanatiro maxfijona dar bori ū guzoşt va ba suxangūjaş guft farjod bizanad, ki şumo korvonijon, duzd hasted. Tibqi barxe rivojot va bar hamin asos, ba bovari mufassiron, Jusuf dar in ço baroi rasidan ba maslihate, taqija kard va dast ba tavrija zad; ba in ma'no, ki maqsudi ū in nabud, ki pajmonaro duzdidaed, balki in bud, ki şumo barodaron, Jusufro az padaraş duzdida va ba coh andoxtaed.[74]

Didgohi ahli sunnat

Dar kitobi al-Mavsu'at-ul-fiqhijat-ul-kuvajtija (Mavsu'ae dar mavzūi fiqhi ahli sunnat dar 45 muçallad) cunin omadaast, ki az nazari aksari olimoni ahli sunnat, dar mavoqe'i zarurat; ja'ne dar çoe ki xavf az kuşta şudanu ozoru azijat va ba tavri kullī zarari zijod vuçud doşta boşad, ba miqdori daf'i zarar, taqija çoiz ast.[75]

Onho baroi isboti çavoz va maşru'ijati taqija ilova bar ojote hamcun ojati 28 surai Oli Imron va ojati 106 surai Nahl[76] ba rivojot niz istinod kardaand.[77]

Mazohibi islomiji ziddi taqija

Az bajni mazohibi ahli sunnat, vahhobijon az muxolifon va muntaqidoni amal ba taqijaand va şiajonro ba sababi qabuli taqija va amal ba on, sarzaniş mekunand.[78] Az mazohibi şia ham gufta meşavad firqai zajdija ziddi taqija ast.[79]

Jake az işkoloti Ibni Tajmija va ba pajravī az ū, vahhobijon ba taqija in ast, ki taqija nav'e durūƣgūī va nifoq ast.[80] Dar çavobi in aşkol guftaand, ki ma'noi taqija komilan mutazod bo ma'noi nifoq ast; caroki nifoq pinhon kardani kufru botil va izhori imon ast, dar hole ki taqija pinhon kardani imon va izhor kardani kufr ast.[81]

Taknigorī

Risola va kitobhoe ba şakli çudogona, dar mavzūi taqija ba nigoriş daromadaast, ki barxe az onho iboratand az:

  • Risolatun fī-t-taqija: asare muxtasar az Muhaqqiqi Karakī ast, dar borai hukmi fiqhiji taqija, ki dar kitobe bo unvoni Rasoil-ul-Muhaqqiq al-Karakī tadvin şudaast. Rasoil-ul-Muhaqqiq al-Karakī, se çild dorad va risolai taqija dar çildi duvumi on cop şudaast.[82]
  • Risolatun fī-t-taqija: naviştai Şajxi Ansorī dar borai hukmi fiqhiji taqija ast. In risola hamrohi cand risolai digar az Şajx Ansorī dar kitobe bo unvoni Rasoil fiqhija ba cop rasidaast.[83]
  • At-Taqija: risolae dar bajoni ahkomi fiqhiji taqija ba qalami Imom Xumajnī ast. Navisandai in risolaro pas az tadrisi on, dar soli 1373 hiçriji qamarī, tahrir kardaast.[84] In risola hamrohi cand risolai digar dar kitobe bo unvoni ar-Rasoil-ul-aşara dar jak çild cop şudaast.[85]
  • Taqija az didgohi mazohib va firqahoi islomiji ƣajrişi'ī: in kitob naviştai Somir Hoşim al-Amidī ba zaboni arabī budaast, ki ba dasti Muhammadsodiqi Orif ba forsī tarçuma şudaast. Dar on, didgohhoi faqehoni maşhuri mazohibi cahorgonai ahli sunnat dar borai taqija barrasī şudaast. Navisandai kitob bar in bovar ast, ki faqehoni ahli sunnat niz taqijaro çoiz donista va baroi çavozi on ba adillae az Qur'onu sunnat istinod kardaand.[86]
  • Taqija, sipare baroi muborizai amiqtar: in kitobro Nosir Makorimi Şerozī naviştaast. Mehvarhoi in asar iboratand az: barrasiji ab'odi fiqhī va axloqiji taqija va posux ba pursişho va şubahoti mavçud, bajoni ma'noi luƣavī va istilohiji taqija, sobiqai on dar soiri makotibi başarī va sirai anbijoi Ilohī, hadaf az taqija va ab'odi qur'onī, rivoī, kalomī, axloqī va fiqhii on, va posux ba suoloti mutadovil dar in zamina.

Ezoh

  1. ↑ Şajxi Mufid, Tasheh-ul-e'tiqodot-il-imomija, 1414h.q., sah.137.
  2. ↑ Şajx Ansorī, Masoil fiqhija, 1414h.q., sah.71.
  3. ↑ Ibni Manzur, Lison-ul-arab, zajli voƶai «vaqo».
  4. ↑ Doiratulmaorifi fiqhi forsī, farhangi fiqhi forsī, 1387h.ş., ç.2, sah.585.
  5. ↑ Baroi namuna nig.: Buçnurdī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1377h.ş., ç.5, sah.49; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.386; Sadr, Movaro-ul-fiqh, 1406h.q., ç.1, sah.108.
  6. ↑ Baroi namuna nig.: surai Nahl, ojati 106; surai Ƣofir, ojati 28.
  7. ↑ Baroi namuna nig.: Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1415h.q., ç.6, sah.203; Tabotaboī, al-Mizon, 1363h.ş., ç.3, sah.153.
  8. ↑ Baroi namuna nig.: Kulajnī, al-Kofī, 1430h.q., ç.3, 548 - 560; Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.203 - 254.
  9. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1430h.q., ç.3, 548 - 560.
  10. ↑ Baroi namuna nig.: Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.203 - 254.
  11. ↑ Baroi namuna nig.: Buxorī, Saheh al-Buxorī, 1422h.q., ç.9, sah.19; Hajsamī, Kaşf-ul-istor, 1399h.q., ç.4, sah.113; Tabaronī, al-Mu'çam-ul-kabir, 1415h.q., ç.20, sah.94; Habib al-Amidī, Taqija az didgohi mazohib va firqahoi islomiji ƣajri şi'ī, tarçumai Muhammadsodiqi Orif, 1377h.ş., sah.72 - 77.
  12. ↑ Sultoniji Ranonī, “Imom Sodiq (a) va mas'alai taqija”, sah.29.
  13. ↑ Baroi namuna nig.: Ibni Abilhadid, şarhi Nahçulbaloƣa, maktabat Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī, ç.11, sah.43 - 47; Subhonī, at-Taqija; mafhumho, hadho, dalelho, 1430h.q., sah.24 - 44; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.407 - 408.
  14. ↑ Baroi namuna nigoh kuned ba Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.204 - 206.
  15. ↑ Subhonī, at-Taqija; mafhumho, hadho va dalelho, sah.76.
  16. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.388.
  17. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.388.
  18. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, ç.75, sah.419.
  19. ↑ Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.208.
  20. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1363h.ş., ç.11, sah.238.
  21. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, ç.75, sah.429 va ç.14, sah.425 - 426.
  22. ↑ Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157.
  23. ↑ Tohiriji Isfahonī, al-Muhozirot (taqriroti usuli Ojatulloh Sajidmuhammad Muhaqqiqi Domod), 1382h.ş., ç.2, sah.119.
  24. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.410.
  25. ↑ Imom Xumajnī, al-Makosib-ul-muharrama, 1415h.q., ç.2, sah.236; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.377.
  26. ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.394.
  27. ↑ Imom Xumajnī, al-Makosib-ul-muharrama, 1415h.q., ç.2, sah.236; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.492.
  28. ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, 395.
  29. ↑ Makorimi Şerozī, Dostoni joron (maçmūai bahshoi tafsiriji Ojatulloh Makorimi Şerozī), 1390h.ş., sah.61 - 65.
  30. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.410.
  31. ↑ Imom Xumajnī, al-Makosib-ul-muharrama, 1415h.q., ç.2, sah.236; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.410.
  32. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1387h.ş., ç.3, sah.555; Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.8, sah.430.
  33. ↑ Imom Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.56 - 57; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.453; Makorimi Şerozī, Dostoni joron (maçmūai bahshoi tafsiriji Ojatulloh Makorimi Şerozī), 1390h.ş., sah.56 - 57.
  34. ↑ Baroi namuna nig.: Imom Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.7 - 10; Fozili Harandī, «Taqijai sijosī», sah.98.
  35. ↑ Imom Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.7 - 10.
  36. ↑ Sultoniji Ranonī, “Imom Sodiq (a) va mas'alai taqija”, sah.35.
  37. ↑ Şajxi Mufid, Avoil-ul-maqolot, 1413h.q., sah.118; Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157; Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.73 - 74; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.389.
  38. ↑ Şajxi Tusī, at-Tibjon fī tafsir-il-Qur'on, Doru ehjoilturosil'arabī, ç.2, sah.435; Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157; Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.73 - 74; Subhonī, at-Taqija; mafhumho, hadho, dalelho, 1430h.q., sah.67.
  39. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.411; Makorimi Şerozī, Taqija va hifzi neruho, tarçumai Sajid Muhammadçavod Banisaidi Langrudī, 1394h.ş., sah.94.
  40. ↑ Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157; Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.73 - 74.
  41. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil fiqhija, 1414h.q.,; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.451 - 452.
  42. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.75.
  43. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.75.
  44. ↑ Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157.
  45. ↑ Makorimi Şerozī, Taqija va hifzi neruho, tarçumai Sajid Muhammadçavod Banisaidi Langrudī, 1394h.ş., sah.37.
  46. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil-ul-fiqhija, 1414h.q., sah.75.
  47. ↑ Şahidi Avval, al-Qavo'id va-l-favoid, maktabatul-Mufid, ç.2, sah.157.
  48. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.415.
  49. ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.407 - 409; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.415; Subhonī, at-Taqija; mafhumho, hadho, dalelho, 1430h.q., sah.67; Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.216.
  50. ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.405.
  51. ↑ Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.20 - 21; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.419; Kulajnī, al-Kofī, 1387h.ş., ç.3, sah.557.
  52. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil fiqhija, 1414h.q.; Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.426.
  53. ↑ Muassisai Doiratulmaorifi al-Fiqh-ul-islomī, farhangi fiqhi forsī, ç.2, sah.598.
  54. ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1362h.ş., ç.11, sah.15.
  55. ↑ Baroi namuna nig.: Şajx Ansorī, Rasoil fiqhija, 1414h.q.,
  56. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil fiqhija, 1414h.q., sah.77; Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.429; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.444.
  57. ↑ Muhaqqiqi Karakī, Rasoil-ul-Muhaqqiq al-Karakī, maktabatu Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī, ç.2, sah.52.
  58. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.392; Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.396.
  59. ↑ Baroi namuna nig.: Şajxi Tusī, at-Tibjon, Doru ehjoilturosil'arabī, ç.6, sah.428; Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1415h.q., ç.6, sah.203; Tabotaboī, al-Mizon, 1363h.ş., ç.12, sah.358; Qurtubī, Tafsir-ul-Qurtubī, 1384h.q., ç.10, sah.180; Ibni Kasir, Tafsir-ul-Qur'on-il-Azim (Ibni Kasir), 1419h.q., ç.4, sah.520; Bajzovī, Tafsir-ul-Bajzovī (Anvor-ut-tanzil va asror-it-ta'vil), 1418h.q., ç.3, sah.422.
  60. ↑ Şajxi Tusī, at-Tibjon, Doru ehjoilturosil'arabī, ç.6, sah.428; Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1415h.q., ç.6, sah.203; Tabotaboī, al-Mizon, 1363h.ş., ç.12, sah.358; Qurtubī, tafsir al-Qurtubī, 1384h.q., ç.10, sah.180; Ibni Kasir, Tafsir-ul-Qur'on-il-Azim (Ibni Kasir), 1419h.q., ç.4, sah.520; Bajzovī, Tafsir-ul-Bajzovī (Anvor-ut-tanzil va asror-ut-ta'vil), 1418h.q., ç.3, sah.422.
  61. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.394; Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.397.
  62. ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, 1413h.q., ç.11, sah.399; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.396.
  63. ↑ Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.27, sah.88; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.396.
  64. ↑ Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.210; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.398.
  65. ↑ Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.206 - 208; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.399.
  66. ↑ Baroi namuna nig.: Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1413h.q., ç.16, sah.208 - 210; Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.401.
  67. ↑ Baroi namuna nig.: Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq, ç.11, 1413h.q., sah.399 - 405.
  68. ↑ Muhaqqiqi Karakī, Rasoil-ul-Muhaqqiq al-Karakī, maktabat Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī, ç.2, sah.51.
  69. ↑ Makorimi Şerozī, al-Qavo'id-ul-fiqhija, 1416h.q., ç.1, sah.388.
  70. ↑ Sadr, Durusun fī ilm-il-usul, 1429h.q., ç.2, sah.234.
  71. ↑ Fozili Miqdod, al-Lavomi'-ul-Ilohija, 1422h.q., sah.377.
  72. ↑ Şajx Ansorī, Kitob-ul-makosib, 1415h.q., ç.2, sah.17.
  73. ↑ Gulistonai Isfahonī, Manhaç-ul-jaqin, 1388h.ş., sah.83.
  74. ↑ Tabarsī, al-Ehtiçoç, 1403h.q., ç.2, sah.355; Kulajnī, Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.217; Tabotaboī, al-Mizon fī tafsir-il-Qur'on, 1363h.ş., ç.11, sah.223; Makorimi Şerozī, Taqija va hifzi neruho, tarçumai Sajid Muhammadçavod Banisaidi Langrudī, 1394h.ş., sah.68.
  75. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsu'at-ul-fiqhijat-ul-kuvajtija, 1404h.q., ç.13, sah.186 - 187.
  76. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsu'at-ul-fiqhijat-ul-kuvajtija, 1404h.q., ç.13, sah.186 - 187.
  77. ↑ Baroi namuna nig.: Buxorī, Saheh al-Buxorī, 1422h.q., ç.9, sah.19; Hajsamī, Kaşf-ul-istor, 1399h.q., ç.4, sah.113; Tabaronī, al-Mu'çam-ul-kabir, 1415h.q., ç.20, sah.94; Habib al-Amidī, Taqija az didgohi mazohib va firqahoi islomiji ƣajri şi'ī, tarçumai Muhammadsodiqi Orif, 1377h.ş., sah.72 - 77.
  78. ↑ Nurī, «Naqdi didgohi Ibni Tajmija dar bobi taqija», sah.149.
  79. ↑ Maşkur, Mudir Şonacī, Farhangi firaqi islomī, ostoni qudsi Razavī, sah.218.
  80. ↑ Baroi namuna nig.: Ibni Tajmija, Minhoç-us-sunnat-in-nabavija, 1406h.q., ç.1, sah.68 va ç.2, sah.46; al-Qiforī, Usul-ul-mazhab-iş-şi'at-il-isno-l-'aşarija (arz va naqd), 1414h.q., ç.2, sah.819; Ilohiji Zahir al-Bokistonī, aş-Şi'atu va-t-taşajju', 1415h.q., sah.88.
  81. ↑ Subhonī, at-Taqija; mafhumho, hadho va dalelho, sah.74.
  82. ↑ Muhaqqiqi Karakī, Rasoil-ul-Muhaqqiq al-Karakī, maktabat Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī, ç.2, sah.49.
  83. ↑ Şajx Ansorī, Rasoil fiqhija, 1414h.q., sah.71.
  84. ↑ Imom Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.1.
  85. ↑ Imom Xumajnī, ar-Rasoil-ul-aşara, 1420h.q., sah.7.
  86. ↑ Habib al-Amidī, Taqija az didgohi mazohib va firqahoi islomiji ƣajri şi'ī, tarçumai Muhammadsodiqi Orif, 1377h.ş., sah.12 - 13.

Joddoşt


Sarcaşma

  • Al-Qiforī, Nosir ibni Abdulloh, Usul-ul-mazhab-iş-şi'at-il-isno'aşarija (arz va naqd), Arabistoni Sa'udī, Dorulnaşr, copi avval, 1414h.q.
  • Bajzovī, Abdulloh ibni Umar, Tafsir-ul-Bajzovī (Anvor-ut-tanzil va asror-ut-ta'vil), Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, 1418h.q.
  • Buxorī, Muhammad ibni Ismoil, Saheh al-Buxorī, Dimişq, Dorutavqinnaçot, 1422h.q.
  • Doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqhi forsī, Qum, doiratulmaorifi fiqhi islomī, 1387h.ş.
  • Ibni Kasir, Ismoil ibni Umar, Tafsir-ul-Qur'on-il-Azim (Ibni Kasir), Bejrut, Dorulkutubil'ilmija, 1419h.q.
  • Ibni Manzur, Muhammad ibni Mukarram, Lison-ul-arab, Bejrut, Dorulsodir, copi sejum, 1414h.q.
  • Ibni Tajmija, Taqijuddin Abul'abbos, Minhoç-us-sunnat-in-nabavija fī naqzi kalom-iş-şi'at-il-qadarija, Arabistoni Sa'udī, çome'atul-imom Muhammad ibni Sa'ud al-islomija, copi avval, 1406h.q.
  • Ilohī Zuhajr al-Bokistonī, Ehson, aş-Şi'atu va-t-taşajju', Lohur, idorai tarçumoni alsunnat, 1415h.q.
  • Imom Xumajnī, Sajidrūhulloh, al-Makosib-ul-muharrama, Qum, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, 1415h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Qum, Dorulhadis, copi avval, 1387h.ş.
  • Qurtubī, Şamsiddin, Tafsir-ul-Qurtubī, Qohira, Dorulkutubil-misrija, 1384h.q.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, al-Qavo'id-ul-fiqhija, Qum, madrasatul-Imom Alī ibni Abitolib (a), copi sejum, 1370h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Dostoni joron (maçmūai bahshoi tafsiriji hazrati Ojatullohil'uzmo Makorimi Şerozī), Qum, madrasai Imom Alī ibni Abitolib (a), 1390h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Taqija va hifzi neruho, tarçumai Sajid Muhammadçavod Banisaidi Langrudī, Qum, madrasai Imom Alī ibni Abitolib (a), 1394h.ş.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, muassisatulvafo, 1403h.q.
  • Maşkur, Muhammadçavod va Kozimi Mudirşonacī, Farhangi firaqi islomī, Maşhad, intişoroti ostoni qudsi Razavī, be to.
  • Muhaqqiqi Karakī, Nuriddini Alī ibni Husajn, Çome'-ul-maqosid fī şarh-il-qavo'id, Qum, kitobxonai Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī, be to.
  • Naçafī, Muhammadhasan, Çavohir-ul-kalom, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, copi haftum, 1362h.ş.
  • Nurī, Sajidhusajn, «Naqdi didgohi Ibni Tajmija dar bobi taqija», dar paƶuhişnomai kalom, şumorai 10, bahor va tobistoni 1398h.ş.
  • Rūhonī, Sajid Muhammadsodiq, Fiqh-us-Sodiq, Qum, intişoroti Dorulfikr, 1413h.q.
  • Sadr, Sajid Muhammad, Movaro-ul-fiqh, beço, almuhibbin littabo'ati vannaşr, 1406h.q.
  • Sadr, Sajid Muhammadboqir, Durusun fī ilmi-l-usul, Qum, intişoroti Dorulsodir, 1429h.q.
  • Subhonī, Ça'far, at-Taqija; mafhumho, hadho, dalelho, Qum, muassisai Imom Sodiq (a), 1430h.q.
  • Sultoniji Ranonī, Mahdī, “Imom Sodiq (a) va mas'alai taqija”, dar farhangi Kavsar, şumorai 58, soli 1383h.ş.
  • Tabaronī, Sulajmon ibni Ahmad, al-Mu'çam-ul-kabir, Qohira, maktabat Ibni Tajmija, copi avval, 1415h.q.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon, Bejrut, muassisatul-olamī lilmatbu'ot, copi avval, 1415h.q.
  • Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fī tafsir-il-Qur'on, Qum, bunjodi ilmī va fikriji Alloma Tabotaboī, 1363h.ş.
  • Tohiriji Isfahonī, Sajidçaloliddin, al-Muhozirot (taqriroti usuli Ojatulloh Sajid Muhammad Muhaqqiqi Domod), Isfahon, intişoroti muborak, 1382h.ş.
  • Fozili Miqdod, Miqdod ibni Abdulloh, al-Lavomi'-ul-Ilohija, Qum, daftari tabliƣoti islomiji havzai ilmijai Qum, 1422h.q.
  • Habib al-Amidī, Somir Hoşim, Taqija az didgohi mazohib va firqahoi islomiji ƣajri şi'ī, tarçumai Muhammadsodiq Orif, Maşhad, bunjodi paƶūhişhoi islomī, 1377h.ş.
  • Hajsamī, Nuriddin Alī ibni Abibakr, Kaşf-ul-istor, Bejrut, muassisatur-risolat, copi avval, 1399h.q.
  • Hurri Omilī, Muhammad ibni Hasan, Vasoil-uş-şi'a, Qum, muassisai Olulbajt, 1413h.q.
  • Şajx Ansorī, Murtazo, Rasoil fiqhija, Qum, intişoroti Boqirī, copi avval, 1414h.q.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Muhammad, Avoil-ul-maqolot, Qum, almu'tamarul-olamī lialfijatiş-Şajxil-Mufid, 1413h.q.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, Tasheh-ul-e'tiqodot-il-imomija, Qum, kongressi Şajxi Mufid, copi duvum, 1414h.q.
  • Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, at-Tibjon fī tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, be to.
  • Şahidi Avval, Muhammad ibni Makkī, al-Qavo'id va-l-favoid, Qum, maktabatul-Mufid, be to.


Xatoi jodkard: <ref> tags exist for a group named "Joddoşt", but no corresponding <references group="Ёддошт"/> tag was found

Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Тақия&oldid=20652"