Феҳристи оёти маҳдавият

Аз wikishia
 Ин мақола дар бораи феҳристе аз оёт маҳдавият аст. Барои иттилоъ аз оёти маҳдавият мақолаи оёти маҳдавиятро бубинед.

Феҳристи оёти маҳдавият оёте аз Қуръон аст, ки дар тафсири онҳо оид ба маҳдавият монанди зуҳур, қиём, ғайбат ва ҳукумати ҳазрати Маҳдӣ (аҷ) ишора шудааст. Дар тафсир ё таъвили ин оёт, ба ривоёте аз Аҳли Байт истинод шудааст.

Матн ва тарҷума Нишонии оят Тафсир
1
وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ‌ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ‌ أَنَّ الْأَرْ‌ضَ يَرِ‌ثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ
Ва ба таҳқиқ дар Забур, пас аз зикр (Таврот) навиштем, ки бандагони шоистаам вориси он замин хоҳанд шуд.
Анбиё 105 Аз Имом Боқир (а) нақл шуда ки манзур аз солеҳон, асҳоби ҳазрати Маҳдӣ (а) дар охируззамон ҳастанд.[1]
2
وَنُرِ‌يدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْ‌ضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِ‌ثِينَ
Ва мехоҳем бар касоне ки дар замин мустазъаф шуданд, миннат гузорем ва онҳоро пешвоён қарор диҳем ва онҳоро ворисон[-и замин] гардонем.
Қасас 5 Дар ривояте аз Имом Алӣ (а) мустазъафон ба Оли Муҳаммад тафсир шуда, ки Ҳазрати Маҳдӣ душманонашонро хор мекунад.[2]
3
...وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْ‌ضِ
Худо ба касоне аз шумо ки имон овардаанд ва корҳои шоиста анҷом доданд ваъда додааст, ки ҳатман онҳоро дар замин ҷонишин хоҳад кард...
Нур 55 Ба гуфта Шайхи Тӯсӣ, аз Аҳли Байт ривоят шуда, ки ин оя дарбораи Маҳдии оли Муҳамад (с) аст.[3]
4
ذَٰلِكَ الْكِتَابُ لَا رَ‌يْبَ فِيهِ ۛهُدًى لِّلْمُتَّقِينَ الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ وَيُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَمِمَّا رَ‌زَقْنَاهُمْ يُنفِقُونَ
Он, Китобест, ки ҳеч шакке дар он нест; ронамои парҳезгорон аст;(2) Онон ки ба ғайб имон меоваранд; ва намоз барпо медоранд ва аз он чи рӯзияшон додаем инфоқ мекунанд.(3)
Бақара 2 ва 3 Дар бархе аз ривоёти имомон (а) ғайб дар ин оя ба Имоми ғоиб тафсир шудааст.[4]
5
...أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا
Ҳар куҷо ки бошед Худо ҳамаи шуморо [гирд] хоҳад овард.
Бақара 148 Аз Имоми Содиқ (а) нақл шуда ки ин оя дар бораи Қоим ва асҳобаш нозил шуда, ки бидуни қарору ваъдаи қаблӣ ҷамъ хоҳанд шуд.[5]
6
...وَلَنَبْلُوَنَّكُم بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ
Ва қатъан шуморо ба чизе аз тарсу гуруснагӣ ва коҳише дар молу ҷон ва маҳсулот меозмоем.
Бақара 155 Дар ривояте, Имоми Содиқ (а) пас аз зикри бархе аз нишонаҳои зуҳур, ин ояро хонд.[6]
7
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُ‌وا وَصَابِرُ‌وا وَرَ‌ابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّـهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ
Эй касоне, ки имон овардаед! Сабр пеша кунед ва пойдорӣ намоед ва аз марзҳо нигаҳбонӣ кунед ва аз Худо битарсед, бошад ки шумо растагор шавед.
Оли Имрон 200 Дар ривояте аз Имом Боқир (а), ба вазоифи мунтазирон аз ҷумлаи робтаи дутарафа бо Имоми замон ишора шудааст.[7]
8
وَمَن يُطِعِ اللَّهَ وَالرَّ‌سُولَ فَأُولَـٰئِكَ مَعَ الَّذِينَ أَنْعَمَ اللَّـهُ عَلَيْهِم مِّنَ النَّبِيِّينَ وَالصِّدِّيقِينَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِينَ ۚ وَحَسُنَ أُولَـٰئِكَ رَ‌فِيقًا
Ва касоне ки Худо ва Паёмбарро итоат кунанд, пас онҳо бо касоне хоҳанд буд, ки Худо ба онон неъмат додааст; аз паёмбарон ва сиддиқон ва шаҳидон ва солиҳон; ва онон чӣ нек рафиқоне ҳастанд.
Нисо 69 Дар ривояте аз Имоми Содиқ (а), "...чӣ нек рафиқоне..." ба Имоми замон тафсир шудааст.[8]
9
هُوَ الَّذِي أَرْ‌سَلَ رَ‌سُولَهُ بِالْهُدَىٰ وَدِينِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَ‌هُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ وَلَوْ كَرِ‌هَ الْمُشْرِ‌كُونَ
Ӯ зотест, ки Паёмбарашро бо ҳидоят ва дини ҳақ фиристод, то онро бар ҳамаи динҳо пирӯз гардонад ва агарчи мушрикон нохушнӯд шаванд.
Тавба 33, Саф 9 Ҷаҳонӣ шудани Ислом дар ҳукумати Ҳазрати Маҳдӣ[9]
10
...وَذَكِّرْ‌هُم بِأَيَّامِ اللَّـهِ...
Ва рӯзҳои Худоро ба онҳо ёдоварӣ намо...
Иброҳим 5 Аз Имоми Боқир (а) ривоят шуда ки рӯзҳои Худованд се рӯз аст: рӯзе ки Қоим ба по хезад, рӯзи раҷъат ва рӯзи қиёмат.[10]
11
قَالَ رَ‌بِّ فَأَنظِرْ‌نِي إِلَىٰ يَوْمِ يُبْعَثُونَ قَالَ فَإِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِ‌ينَ إِلَىٰ يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ
Гуфт: Парвардигоро! Пас, маро то рӯзе ки мардум барангехта шаванд муҳлат деҳ.(36) Фармуд: Пас ҳамоно ту аз муҳлатдодашудагонӣ;(37) То рӯзи вақри муайян.(38)
Ҳиҷр 36-38 Бар пояи ривояте аз Имом Содиқ (а), "вақти муайян" дар ин оя ба вақти қиёми Қоими оли Муҳамад (с) тафсир шудааст.[11]
12
وَلَقَدْ آتَيْنَاكَ سَبْعًا مِّنَ الْمَثَانِي وَالْقُرْ‌آنَ الْعَظِيمَ
Ва ҳақиқатан ҳафт оят [[[Сураи Фотиҳа|сураи Фотиҳа]]] ва Қуръони бузургро ба ту додем.
Ҳиҷр 87 Қуръони бузург ба Имоми замон тафсир шуда.[12]
13
وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلَا يُسْرِ‌ف فِّي الْقَتْلِ ۖ إِنَّهُ كَانَ مَنصُورً‌ا...
Ва ҳар кас мазлумона кушта шавад, пас ба таҳқиқ барои валийи ӯ қудрате бар қисос қарор додем, пас набояд дар куштан зиёдаравӣ кунад; ҳамоно ӯ ёридодашуда аст.
Исро 33 Бар асоси ривоёте, ин оят марбут ба Имом Ҳусайн (а) ва валийи дами ӯ Ҳазрати Маҳдӣ (а) аст.[13]
14
وَقُلْ جَاءَ الْحَقُّ وَزَهَقَ الْبَاطِلُ ۚ إِنَّ الْبَاطِلَ كَانَ زَهُوقًا
Ва бигӯ: ҳақ омад ва ботил нобуд шуд, ҳамонон ботил нобудшуданӣ аст.
Исро 81 Аз Имом Боқир (а) дар тафсири оят нақл шуда, ҳангоме ки Имоми Қоим (а) қиём кунад, давлати ботил барчида мешавад.[14]
15
يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ وَلَا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْمًا
Он чиро пеши рӯ доранд ва он чиро пушти сар гузоштаанд, медонад, дар ҳоле ки ба Ӯ иҳотаи илмӣ надоранд.
Тоҳо 110 Аз Имом Содиқ (а) ривоят шуда ки манзур аз иборати «ва мо халфаҳум» ахбори Ҳазрати Маҳдӣ (а) аст.[15]
16
وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَىٰ آدَمَ مِن قَبْلُ فَنَسِيَ وَلَمْ نَجِدْ لَهُ عَزْمًا
Ва ҳақиқатан пеш аз ин ба Одам аҳд кардем; пас фаромӯш кард ва дар ӯ азм[-и устуворе] наёфтем.
Тоҳо 115 Бар асоси ривояте аз Имом Боқир (а) дар тафсири ин оят, Худо аз паёмбарон бар рубубияти худ, набуввати Паёмбари Ислом ва имомати имомони шиа ва низ ба Маҳдӣ, ки ба васила ӯ барои динаш ёрӣ мегирад, давлаташро ба сабаби ӯ ошкор месозад ва аз душманонаш интиқом мегирад, паймон гирифт.[16]
17
قُلْ كُلٌّ مُّتَرَ‌بِّصٌ فَتَرَ‌بَّصُوا ۖ فَسَتَعْلَمُونَ مَنْ أَصْحَابُ الصِّرَ‌اطِ السَّوِيِّ وَمَنِ اهْتَدَىٰ
Бигӯ: Ҳама мунтазиранд; пас мантазир бошед; ва ба зудӣ хоҳед донист чи касоне соҳибони роҳи дурустанд ва чи касе ҳидоят шудааст.
Тоҳо 135 Дар ривояте аз Имом Козим (а), "сироти савӣ" (роҳи миёна) Ҳазрати Қоим (а) дониста шуда ва ҳидоятёфта касе аст, ки ба тоъати ӯ роҳ ёфта бошад.[17]
18
وَكُنَّا نُكَذِّبُ بِيَوْمِ الدِّينِ حَتَّىٰ أَتَانَا الْيَقِينُ
Ва рӯзи ҷазоро такзиб мекардем;(46) То он ки яқин [марг] ба мо расид.(47)
Муддассир 46-47 "Явмиддин" ба рӯзи Қоим ва "яқин" ба рӯзи зуҳури Ҳазрати Маҳдӣ тафсир шудааст.[18]
19
...وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَ‌ةً وَبَاطِنَةً...
...Ва неъматҳояшро ошкоро ва пинҳонӣ барои шумо тамом кард...
Луқмон 20 Дар ривояте Имом Мӯсо ибни Ҷаъфар (а) неъмати ботиниро ба Имоми Ғоӣб тафсир кардааст.[19]
20
...وَلَئِن جَاءَ نَصْرٌ‌ مِّن رَّ‌بِّكَ لَيَقُولُنَّ إِنَّا كُنَّا مَعَكُمْ...
...Ва агар аз ҷониби Парвардигорат пирӯзие расад, ҳатман мегӯянд: "ҳамоно мо бо шумо будем"...
Анкабут 10 Аз Имом Содиқ (а) ривоят шуда, манзур аз нусрати Парвардгор, Ҳазрати Қоим (а) аст.[20]
21
وَيُرِ‌يدُ اللَّـهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ وَيَقْطَعَ دَابِرَ‌ الْكَافِرِ‌ينَ لِيُحِقَّ الْحَقَّ وَيُبْطِلَ الْبَاطِلَ وَلَوْ كَرِ‌هَ الْمُجْرِ‌مُونَ
...Худо мехоҳад бо суханони худ ҳақро пойдор созад ва решаи кофиронро бибуррад;(7) То ҳақро пойдор созад ва ботилро аз байн бибарад; ва ҳарчанд муҷримон нохушнуд бошанд.(8)
Анфол 7 ва 8 Дар ривояте аз Имом Боқир (а) дар тафсири ояи манзур аз касе ки ботилро нобуд месозад Имоми Замон дониста шудааст.[21]
22
...إِنَّ اللَّـهَ مُبْتَلِيكُم بِنَهَرٍ فَمَن شَرِبَ مِنْهُ فَلَيْسَ مِنِّي...
...Худо шуморо ба василаи наҳре озмоиш мекунад; ва ҳар кас аз он бинӯшад, пас аз ман нест...
Бақара 249 Аз Имоми Содиқ (а) дар зайли ин оят нақл шуда, ки асҳоби Имоми Замон (а) ҳам, монанди ёрони Толут, имтиҳон ва озмоиш мешаванд.[22]
23
وَالْعَصْرِ‌ إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِي خُسْرٍ‌
Қасам ба аср!(1) Қатъан инсон дар зиён аст.(2)
Аср 1 ва 2 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а) нақл шуда манзур аз "аср" дар ин оят, замони зуҳур ва хуруҷи Қоим (а) аст.[23]
24
وَذَٰلِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ...
...Ва ин аст дини устувор.
Байина 5 Бар асоси ривояте Имом Содиқ (а) манзур аз «дин-ул-қайима»-ро Ҳазрати Қоим донистааст.[24]
25
سَلَامٌ هِىَ حَتَّىٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ‌
Он [шаб], то тулӯи сапедадам, саломат аст
Қадр 5 Дар ҳадисе аз Имом Содиқ (а), аз иборати «матлаъ-ил-фаҷр» ба тулӯъи фаҷри Ҳазрати Қоим (а) таъбир шудааст.[25]
26
وَالنَّهَارِ إِذَا تَجَلَّی
Ва қасам ба рӯз, ҳангоме ки равшан шавад.
Лайл 2 Дар бархе аз ривоёт имомон (а), зайли ин оят, "рӯз"-ро зуҳури Имоми Замон (а) тафсир кардаанд.[26]
27
وَالنَّهَارِ إِذَا جَلَّاهَا
Ва қасам ба рӯз, ҳангоме ки онро ошкор созад.
Шамс 3 Имом Содиқ (а) дар ривояте, «рӯз»-ро дар ин оят ба Ҳазрати Қоим (а) тафсир карданд.[27]
28
وَالْفَجْرِ
Савганд ба сапедадам.
Фаҷр 1 Имом Содиқ (а) "фаҷр"-ро дар ин оят ба Қоим тафсир кардаанд.[28]
29
وَالسَّمَاءِ ذَاتِ الْبُرُوجِ
Қасам ба осмони дорои бурҷҳо.
Буруҷ 1 Аз Паёмбар нақл шуда, ки манзур аз "буруҷ" дар ин оят имомон ҳастанд, ки нахустини онон Алӣ (а) ва охиринашон Маҳдӣ аст.
30
هَلْ أَتَاک حَدِیثُ الْغَاشِیةِ وُجُوهٌ یوْمَئِذٍ خَاشِعَةٌ عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ تَصْلَیٰ نَارًا حَامِیةً
Оё хабари фарогир ба ту расидааст?(1) Он рӯз чеҳраҳое фурӯ афтодаанд;(2) Ки ранҷи беҳӯда бурдаанд;(3) Дар оташи сӯзон медароянд.(4)
Ғошия 1-4 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а) ин оят ба қиёми Ҳазрати Қоим тафсир шудааст.[29]
31
فَلَا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ الْجَوَارِ‌ الْكُنَّسِ
Пас, қасам ёд мекунам ба [ситораҳои] бозгарданда;(15) Сайркунандаи пинҳоншаванда.(16)
Таквир 15-16 Дар ривояте аз Имоми Боқир (а) ин оят ишора ба ғайбати Имоми Замон ва зуҳурашон дорад.[30]
32
فَذَٰلِكَ يَوْمَئِذٍ يَوْمٌ عَسِيرٌ‌ عَلَى الْكَافِرِ‌ينَ غَيْرُ‌ يَسِيرٍ‌
Пас, он рӯз рӯзи сахтест;(9) Бар кофирон осон нест.(10)
Муддассир 9 ва 10 Аз Имоми Содиқ (а) нақл шуда, ки ин оят ишора ба зуҳур ва Қиёми Имоми Замон дорад.[31]
33
حَتَّىٰ إِذَا رَ‌أَوْا مَا يُوعَدُونَ فَسَيَعْلَمُونَ مَنْ أَضْعَفُ نَاصِرً‌ا وَأَقَلُّ عَدَدًا
То ҳангоме ки он чиро ваъда дода шудаанд, бубинанд; пас ба зудӣ хоҳанд донист, ки чи касе камёвартар ва дар адад камтар аст.
Ҷин 24 Дар ривояте Имоми Козим (а) манзур аз ин оятро Имоми Замон ва ёронаш донистаанд.[32]
34
خَاشِعَةً أَبْصَارُ‌هُمْ تَرْ‌هَقُهُمْ ذِلَّةٌ ۚ ذَٰلِكَ الْيَوْمُ الَّذِي كَانُوا يُوعَدُونَ
Дар ҳоле ки дидагонашон ба зер афтодааст, хорӣ онҳоро фаро гирифтааст; ин рӯзест, ки ваъда дода мешуданд.
Маориҷ 44 Имом Боқир (а) дар тафсири ин оят мефармоянд манзур аз рӯзи мавъуд, рӯзи хуруҷ ва зуҳури Ҳазрати Қоим (а) аст.[33]
35
وَالَّذِينَ يُصَدِّقُونَ بِيَوْمِ الدِّينِ
Ва касоне ки рӯзи ҷазоро тасдиқ мекунанд.
Маориҷ 26 Имоми Боқир (а) дар бора ин оят мефармоянд: манзур аз рӯзи ҷазо, рӯзи зуҳур ва хуруҷи Ҳазрати Қоим (а) аст.[34]
36
قُلْ أَرَ‌أَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ مَاؤُكُمْ غَوْرً‌ا فَمَن يَأْتِيكُم بِمَاءٍ مَّعِينٍ
Бигӯ: Чӣ мебинед агар оби шумо дар замин фурӯ равад? Пас, чи касе барои шумо оби равоне меоварад?
Мулк 30 Дар ривоёте аз имомон (а) ин оят ба зуҳури Ҳазрати Маҳдӣ (а) ва адли ҷаҳонгустари ӯ тафсир шудааст.[35]
37
يُرِ‌يدُونَ لِيُطْفِئُوا نُورَ‌ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّـهُ مُتِمُّ نُورِ‌هِ وَلَوْ كَرِ‌هَ الْكَافِرُ‌ونَ
Мехоҳанд нури Худоро бо даҳонашон хомӯш кунанд; ва Худо комилкунандаи нури Худ аст, ҳарчанд кофирон нохуш доранд.
Саф 8 Имом Мӯсои Козим (а) дар бора иборати «Худованд нури худро комил хоҳад гардонид» нақл шуда, ки яъне вилояти Қоим (а).[36]
38
اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ يُحْيِي الْأَرْ‌ضَ بَعْدَ مَوْتِهَا
Бидонед, ки Худо заминро баъд аз мурданаш зинда мекунад.
Ҳадид 17 Дар ривояте аз Имоми Боқир (а), зинда кардани замин ба василаи ҳазрати Маҳдӣ тафсир шудааст.[37]
39
يُعْرَ‌فُ الْمُجْرِ‌مُونَ بِسِيمَاهُمْ فَيُؤْخَذُ بِالنَّوَاصِي وَالْأَقْدَامِ
Гунаҳкорон ба чеҳраҳояшон шинохта мешаванд, пас, аз мӯи пешонӣ ва поҳо гирифта мешаванд.
Раҳмон 41 Ҳангоми қиём, Худованд шинохти чеҳраҳоро ба Имоми Замон ато мекунад.[38]
40
فَوَرَ‌بِّ السَّمَاءِ وَالْأَرْ‌ضِ إِنَّهُ لَحَقٌّ مِّثْلَ مَا أَنَّكُمْ تَنطِقُونَ
Пас қасам ба Парвардигори осмон ва замин ки қатъан он ҳақ аст, ҳамон гуна ки шумо сухан мегӯед.
Зориёт 23 Дар ривояте аз Имом Зайнулъобидин (а) "ҳақ" ба қиёми Имоми Замон тафсир шудааст.[39]
41
وَاسْتَمِعْ يَوْمَ يُنَادِ الْمُنَادِ مِن مَّكَانٍ قَرِ‌يبٍ يَوْمَ يَسْمَعُونَ الصَّيْحَةَ بِالْحَقِّ ۚ ذَٰلِكَ يَوْمُ الْخُرُ‌وجِ
Ва [моҷарои] рӯзеро гӯш деҳ, ки нидодиҳандае аз ҷои наздик нидо медиҳад;(41) Рӯзе ки садои маргборро ба ҳақ бишнаванд; ин рӯзи берун омадан [аз қабр] аст.(42)
Қоф 41 ва 42 Дар ҳадисе аз Имоми Содиқ (а), "сайҳа" ба номи Имоми Замон ва "явмулхуруҷ" ба раҷъат тафсир шудааст.[40]
42
لَوْ تَزَيَّلُوا لَعَذَّبْنَا الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْهُمْ عَذَابًا أَلِيمًا...
...Агар [муъминон аз кофирон] ҷудо буданд, ҳатман касоне аз онҳоро ки куфр варзиданд бо азоби дардноке азоб мекардем.
Фатҳ 25 Дар ривояте аз Имоми Содиқ (а) муроди оят ин аст: ба таъхир андохтани муҷозоти мунофиқон ва кофирон то зуҳури афроди боимоне ки дар сулби онҳост.[41]
43
قُل لِّلَّذِينَ آمَنُوا يَغْفِرُ‌وا لِلَّذِينَ لَا يَرْ‌جُونَ أَيَّامَ اللَّـهِ لِيَجْزِيَ قَوْمًا بِمَا كَانُوا يَكْسِبُونَ
Ба касоне ки имон овардаанд бигӯ: "Касонеро ки ба рӯзҳои Худо умед надоранд, биомурзанд, то гурӯҳеро ба хотири он чи анҷом медоданд, ҷазо диҳад."
Ҷосия 14 Дар ҳадисе аз Имоми Содиқ (а), рӯзи қиёми Имоми Замон аз айёмуллоҳ аст.[42]
44
هَلْ يَنظُرُ‌ونَ إِلَّا السَّاعَةَ أَن تَأْتِيَهُم بَغْتَةً وَهُمْ لَا يَشْعُرُ‌ونَ
Оё ғайр аз ин интизор доранд, ки қиёмат ногаҳон ба суроғашон биёяд ва онҳо дарк намекунанд?
Зухруф 66 Дар тафсири «соатан бағтатан» ривояте аҳ Имом Боқир (а) нақл аст, ки фамуд: манзур аз соат зуҳур ва қиёми Ҳазрати Маҳдӣ медошад.[43]
45
وَلَمَنِ انتَصَرَ‌ بَعْدَ ظُلْمِهِ فَأُولَئِكَ مَا عَلَيْهِم مِّن سَبِيلٍ
Ва ҳатман касе, ки баъд аз ситам дидани худ ёрӣ талабад, пас онҳо ҳеч роҳ[-и сарзанише] барояшон нест.
Шӯро 41 Бар асоси ривояте ки аз Имоми Боқир дар тафсири Қумӣ нақл шуда, оят ба интиқом гирифтани Имоми Замон ва ёронаш аз Банӣ Умия, такзибкунандагон ва носибиҳо тафсир шудааст.[44]
46
مَن كَانَ يُرِ‌يدُ حَرْ‌ثَ الْآخِرَ‌ةِ نَزِدْ لَهُ فِي حَرْ‌ثِهِ ۖ وَمَن كَانَ يُرِ‌يدُ حَرْ‌ثَ الدُّنْيَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِي الْآخِرَ‌ةِ مِن نَّصِيبٍ
Ҳар ки кишти охиратро бихоҳад, барои ӯ дар кишташ, меафзоем; ва ҳар ки кишти дунёро бихоҳад аз он бар ӯ медиҳем; ва барои ӯ дар охират ҳеч баҳрае нест.
Шӯро 20 "Барои ӯ дар охират ҳеч баҳрае нест", яъне дар давлати ҳақ бо Ҳазрати Қоим (а) насиб ва баҳрае нахоҳад дошт.[45]
47
سَنُرِ‌یهِمْ آیاتِنَا فِی الْآفَاقِ وَفِی أَنفُسِهِمْ حَتَّیٰ یتَبَینَ لَهُمْ أَنَّهُ الْحَقُ
Ба зудӣ нишонаҳои Худро дар атрофи ҷаҳон ва дар даруни худашон ба онҳо нишон медиҳем, то барои онҳо равшан шавад, ки Ӯ ҳақ аст;...
Фуссилат 53 Дар ривояте Имоми Боқир (а) ин оятро ба хуруҷ ва зуҳури Ҳазрати Қоим (а) тафсир кардаанд.[46]
48
لِّنُذِیقَهُمْ عَذَابَ الْخِزْی فِی الْحَیاةِ الدُّنْیا...
...то азоби хоркунандаро дар зиндагии дунё ба онҳо бичашонем...
Фуссилат 16 Тафсири «азобалхизй» ба азоби дунявии мухолифони лаҷуҷ қабл аз қиёми Имоми Замон (а).[47]
49 وَأَمَّا ثَمُودُ فَهَدَینَاهُمْ فَاسْتَحَبُّوا الْعَمَیٰ عَلَی الْهُدَیٰ فَأَخَذَتْهُمْ صَاعِقَةُ الْعَذَابِ الْهُونِ بِمَا کانُوا یکسِبُونَ Ва аммо қавми Самуд, пас онҳоро ҳидоят кардем; он гоҳ нобиноиро бар ҳидоят писандиданд. Пас, соиқаи азоби хоркунанда, ба сабаби он чи мекарданд, онҳоро фаро гирифт. Фуссилат 16 Имоми Содиқ (а) Самудро дар ин оят ба гурӯҳе аз шиа [ки ҳамонанди Самуд, аз рӯй саркашӣ ҳақоиқи ваҳйро такзиб карданд] ва соъиқаро ба уқубати шамшер ҳангоми зуҳур тафсир кардаанд.[48]
50
وَأَشْرَ‌قَتِ الْأَرْ‌ضُ بِنُورِ‌ رَ‌بِّهَا
Ва замин ба нури парвардигораш равшан гардад;...
Зумар 69 Аз Имоми Содиқ (а) нақл шуда ки парвардгори замин, яъне Имоми Замин ки баъд аз зуҳураш мардум аз нураш баҳра мебаранд.[49]
51
وَلَتَعْلَمُنَّ نَبَأَهُ بَعْدَ حِینٍ
Ва қатъан хабари [рост будани] онро баъд аз муддате хоҳед донист.
Сод 88 Дар ривояте аз Имоми Боқир (а) манзур аз «қатъан...хоҳед донист» ҳангоми хуруҷи Қоим (а) аст.[50]
52
وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَ‌اهِيمَ
Ва дар ҳақиқат, аз пайравони ӯ Иброҳим буд.
Соффот 83 Дар бораи имомон ва аз ҷумлаи Ҳазрати Маҳдӣ ва сифоти шиаёнашон.[51]
53
وَلَوْ تَرَ‌ىٰ إِذْ فَزِعُوا فَلَا فَوْتَ وَأُخِذُوا مِن مَّكَانٍ قَرِ‌يبٍ
Ва эй кош медидӣ ҳангомеро ки [кофирон] ваҳшатзадаанд [он ҷо ки роҳи] гурезе намондааст ва аз ҷое наздик гирифтор омадаанд.
Сабо 51 Дар Биҳор-ул-анвор, ривоёте аз Паёмбар (с) ва Имом Боқир (а) нақл шуда ки нишон медиҳад аз масодиқи ин оят, хуруҷи Суфёнӣ ба ҳангоми қиёми Ҳазрати Маҳдӣ (а) аст.[52]
54
قُلْ يَوْمَ الْفَتْحِ لَا يَنفَعُ الَّذِينَ كَفَرُ‌وا إِيمَانُهُمْ وَلَا هُمْ يُنظَرُ‌ونَ
Бигӯ: «Рӯзи пирӯзӣ, имони касоне ки кофир шудаанд сӯд намебахшад ва онон муҳлат намеёбанд.»
Саҷда 29 Аз ҳазрати Содиқ (а) ривоят шуда, рӯзи фатҳу пирӯзӣ рӯзе аст ки дунё бар рӯи Ҳазрати Қоим (а) гушӯда мешавад.[53]
55
وَلَنُذِيقَنَّهُم مِّنَ الْعَذَابِ الْأَدْنَىٰ دُونَ الْعَذَابِ الْأَكْبَرِ‌ لَعَلَّهُمْ يَرْ‌جِعُونَ
Ва қатъан ғайр аз он азоби бузургтар, аз азоби ин дунё [низ] ба онон мечашонем, умед ки онҳо [ба Худо] бозгарданд.
Саҷда 21 Дар ривояте аз Имоми Содиқ (а) манзур аз "азоби акбар" хуруҷи Қоим (а) бо шамшер дар охируззамон дониста шудааст.[54]
56
وَیوْمَئِذٍ یفْرَ‌حُ الْمُؤْمِنُونَ
Ва дар он рӯз аст, ки муъминон аз ёрии Худо шод мегарданд.
Рум 4 Бар асоси ривояте аз Имом Содиқ (а), манзур аз хушҳолии муъминон дар он рӯз, нисбат ба қиём ва зуҳури Ҳазрати Қоим (а) аст.[55]
57
إِن نَّشَأْ نُنَزِّلْ عَلَيْهِم مِّنَ السَّمَاءِ آيَةً فَظَلَّتْ أَعْنَاقُهُمْ لَهَا خَاضِعِينَ
Агар бихоҳем, муъҷизае аз осмон бар онон фуруд меоварем, то дар баробари он, гарданҳояшон хозеъ гардад.
Шуаро 4 Аз Имом Боқир (а) нақл шуда: ин оят дар бораи Қоими оли Муҳамад (а) нозил шуда ки исми ӯ аз сӯи осмон эълом хоҳад шуд.[56]
58
أَفَرَ‌أَيْتَ إِن مَّتَّعْنَاهُمْ سِنِينَ ﴿٢٠٥﴾ ثُمَّ جَاءَهُم مَّا كَانُوا يُوعَدُونَ ﴿٢٠٦﴾ مَا أَغْنَىٰ عَنْهُم مَّا كَانُوا يُمَتَّعُونَ
Магар намедонӣ, ки агар солҳо ононро бархӯрдор кунем;(205) Ва он гоҳи он чи ки [бад-он] бим дода мешаванд ба эшон бирасад;(206) Он чи аз он бархӯрдор мешуданд, ба корашон намеояд [ва азобро аз онон дафъ намекунад]?
Шуаро 205-207 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а) дар тафсири ин оят, «мо кону юъадун» ба зуҳур ва қиёми Имоми Замон ва «мо кону юматтиун» ба Банӣ Умайя тафсир шудааст.[57]
59
اللَّـهُ نُورُ‌ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ ۚ مَثَلُ نُورِ‌هِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّ‌يٌّ يُوقَدُ مِن شَجَرَ‌ةٍ مُّبَارَ‌كَةٍ زَيْتُونَةٍ لَّا شَرْ‌قِيَّةٍ وَلَا غَرْ‌بِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ‌ ۚ نُّورٌ‌ عَلَىٰ نُورٍ‌ ۗ يَهْدِي اللَّـهُ لِنُورِ‌هِ مَن يَشَاء
Худо нури осмонҳо ва замин аст. Масали нури Ӯ чун чароғдонест, ки дар он чароғе ва он чароғ дар шиша аст. Он шишаи гӯйӣ ахтаре дурахшон аст, ки аз дарахти хуҷастаи зайтун, ки на шарқист ва на ғарбӣ, афрӯхта мешавад. Наздик аст ки равғанаш - ҳарчанд бад-он оташе нарасида бошад - равшанӣ бахшад. Равшанӣ бар рӯи равшанӣ аст. Худо ҳар киро бихоҳад бо нури хеш ҳидоят мекунад.
Нур 35 Дар ривояте аз Имом Алӣ (а), «Худо ҳар киро бихоҳад бо нури хеш ҳидоят мекунад» ба Ҳазрати Маҳдӣ (а) тафсир шудааст.[58]
60
الَّذِينَ إِن مَّكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْ‌ضِ أَقَامُوا الصَّلَاةَ وَآتَوُا الزَّكَاةَ وَأَمَرُ‌وا بِالْمَعْرُ‌وفِ وَنَهَوْا عَنِ الْمُنكَرِ‌ ۗ وَلِلَّـهِ عَاقِبَةُ الْأُمُورِ‌
Ҳамон касоне ки чун дар замин ба онон тавоноӣ диҳем, намоз барпо медоранд ва закот медиҳанд ва ба корҳои писандида вомедоранд ва аз корҳои нописанд боз медоранд ва фарҷоми ҳамаи корҳо аз он Худост.
Ҳаҷ 41 Дар баъзе аз ривоёт ин оят ба Ҳазрати Маҳдӣ ва ёронаш тафсир шудааст.[59]
61
وَيَقُولُونَ لَوْلَا أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّ‌بِّهِ ۖ فَقُلْ إِنَّمَا الْغَيْبُ لِلَّـهِ فَانتَظِرُ‌وا إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِ‌ينَ
Ва мегӯянд: «Чаро муъҷизае аз ҷониби Парвардгораш бар ӯ нозил намешавад?» Бигӯ: «Ғайб фақат махсуси Худост дорад. Пас мунтазир бошед, ки ман ҳам бо шумо аз мунтазиронам.»
Юнус 20 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а) ғайб ба Ҳазрати Қоим тафсир шудааст.[60]
62
أَفَأَمِنَ الَّذِينَ مَكَرُ‌وا السَّيِّئَاتِ أَن يَخْسِفَ اللَّـهُ بِهِمُ الْأَرْ‌ضَ أَوْ يَأْتِيَهُمُ الْعَذَابُ مِنْ حَيْثُ لَا يَشْعُرُ‌ونَ
Пас, оё касоне ки нақшаи бадиҳоро кашиданд, эмин гаштаанд аз ин ки Худо онҳоро дар замин фурӯ барад, ё аз ҷое ки дарк намекунанд азоб ба суроғашон ояд?
Наҳл 45 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а) дар бораи тафсири оят, ба зуҳури марде аз Оли Муҳамад (с) ба ҳамроҳи сесаду сездаҳ тан ва хасфи байдо ишора шудааст.[61]
63
أَتَىٰ أَمْرُ‌ اللَّهِ فَلَا تَسْتَعْجِلُوهُ ۚ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يُشْرِ‌كُونَ
Фармони [азоби] Худо фаро расид; пас, дар он шитоб накунед; Ӯ муназзаҳ ва бартар аст аз он чи ки ширк меварзанд.
Наҳл 1 Дар ривоёте аз имомон (а) "амруллоҳ" ба зуҳури Имоми Замон (а) тафсир шудааст.[62]
64
حَتَّىٰ إِذَا اسْتَيْأَسَ الرُّ‌سُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ كُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُ‌نَا فَنُجِّيَ مَن نَّشَاءُ ۖ وَلَا يُرَ‌دُّ بَأْسُنَا عَنِ الْقَوْمِ الْمُجْرِ‌مِينَ
То он гоҳ ки паёмбарон [имон овардани мардум] ноумед шуданд ва [мардум] пиндоштанд, ки ба онон дурӯғ гуфта шудааст [он гоҳ] ёрии Мо ба онон (паёммбарон) расид; пас, ҳар касро ки хостем наҷот ёфт; ва азоби Мо аз гурӯҳи гунаҳкорон баргардонида намешавад.
Юсуф 110 Дар ривояте аз Алӣ (а), муъминон дар давраи ғайбат зиндагӣ сахте доранд, то ин ки бо нусрати Илоҳӣ (зуҳури Имоми Замон), дар корашон гушоиш меуфтад.[63]
65
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّـهَ وَأَطِيعُوا الرَّ‌سُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ‌ مِنكُمْ
Эй касоне ки имон овардаед! Худоро итоат кунед ва Паёмбарро итоат кунед ва улуламри худро...
Нисо 59 Дар тафсири оят фоидаи Имоми Ғоиб ба хуршеди пушти абр ташбеҳ шудааст, ки мардум аз нури хуршед суд мебаранд ҳарчанд ки абре онро бапушонад.[64]
66
وَلَهُ أَسْلَمَ مَن فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ طَوْعًا وَكَرْ‌هًا وَإِلَيْهِ يُرْ‌جَعُونَ...
...ҳар ки дар осмонҳо ва замин аст, хоҳу нохоҳ таслими Ӯст ва ба сӯи Ӯ баргардонда мешаванд.
Оли Имрон 83 Дар ривояте аз Имоми Содиқ (а), ин оят ба зуҳури Имоми Замон ва ба воситаи он ҳидояти ҳамагон ба сӯии калимаи тавҳид ишора дорад.[65]
67
يَوْمَ يَأْتِي بَعْضُ آيَاتِ رَ‌بِّكَ لَا يَنفَعُ نَفْسًا إِيمَانُهَا لَمْ تَكُنْ آمَنَتْ مِن قَبْلُ أَوْ كَسَبَتْ فِي إِيمَانِهَا خَيْرً‌ا ۗ قُلِ انتَظِرُ‌وا إِنَّا مُنتَظِرُ‌ونَ
...Рӯзе ки баъзе нишонаҳои Парвардигорат биёяд, ҳеч касро ки пеш аз ин имон наоварда буд ё ббо имони хеш хайре накарда буд, имонаш суде набахшад. Бигӯ: "Интизор бикашед, қатъан мо [низ] дар интизорем."
Анъом 158 Имом Содиқ (а) манзур аз "явм"-ро дар ин оят рӯзи зуҳури Ҳазрати Қоим донистаанд.[66]
68
وَمِن قَوْمِ مُوسَىٰ أُمَّةٌ یهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یعْدِلُونَ
Ва аз қавми Мӯсо гурӯҳе ҳастанд, ки ба ҳақ ҳидоят мекунанд ва ба он ҳукм мекунанд.
Аъроф 159 Дар ривояте аз Имом Содиқ (а), бархе аз муъминони қавми Мӯсо (а), ҷузви ёрону ёварони Ҳазрати Маҳдӣ (а) хоҳанд буд.[67]
69
قَالَ لَوْ أَنَّ لِي بِكُمْ قُوَّةً أَوْ آوِي إِلَىٰ رُكْنٍ شَدِيدٍ
[Лут] Гуфт: "Эй кош дар баробари шумо қудрате медоштам ё ба такягоҳи устуворе паноҳ мебурдам."
Ҳуд 80 Имом Содиқ (а) қувваро ба нерӯи Қоим (а) ва рукни шадидро ба ёрону асҳоби Имоми Замон тафсир кардаанд.[68]
70
أُذِنَ لِلَّذِينَ يُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا ۚ وَإِنَّ اللَّـهَ عَلَىٰ نَصْرِ‌هِمْ لَقَدِيرٌ‌
Ба касоне ки бо онҳо ҷанг мешавад, ба сабаби ин ки зулм шудаанд, иҷоза[-и ҷиҳод] дода шуд; ва қатъан Худо бар ёрӣ кардани онҳо тавоност.
Ҳаҷ 39 Имоми Содиқ (а) ин оятро дар бораи Ҳазрати Қоим (а) медонад, чунки хуруҷ кунад, барои Имом Ҳусайн (а) хунхоҳӣ намояд.[69]
71
إِنَّهُمْ يَكِيدُونَ كَيْدًا وَأَكِيدُ كَيْدًا فَمَهِّلِ الْكَافِرِينَ أَمْهِلْهُمْ رُوَيْدًا
Ҳамоно онҳо ҳамеша найранг мекунанд;(15) Ва ман ҳам навъе тадбир мекунам.(16) Пас кофиронро муҳлат деҳ [ва] онҳоро андаке муҳлат деҳ.(17)
Ториқ 15-17 Аз Имоми Содиқ (а) нақл шуда манзур аз муҳлат ба кофарон ин аст, ки то замони хуруҷ ва зуҳури Имоми Замон, ба онон муҳлат дода мешавад.[70]
72
أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ‌ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاءَ الْأَرْ‌ضِ ۗ أَإِلَـٰهٌ مَّعَ اللَّـهِ ۚ قَلِيلًا مَّا تَذَكَّرُ‌ونَ
[Кист] он ки дармондаро, ҳангоме ки ӯро мехонад, иҷобат кунад ва бадиро бартараф созад ва шуморо ҷонишинони [Худ дар] замин қарор диҳад? Оё маъбуде ҳамроҳи Худо ҳаст? Чи андак панд мегиред.
Намл 62 Дар баъзе аз ривоёт ояти мавриди баҳс, ба қиёми Ҳазрати Маҳдӣ (а) тафсир шудааст ва манзур аз музтар ҳам ба Имоми Замон тафсир шудааст.[71]

Эзоҳ

  1. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.327
  2. Тӯсӣ, ал-Ғайба, 1411ҳ.қ., саҳ.184
  3. Тӯсӣ, ат-Тибён, Дору эҳё-ут-турос-ул-арабӣ, ҷ.7, саҳ.457
  4. Садуқ, Камол-уд-дин, 1395ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.18
  5. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.8, саҳ.313
  6. Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.53, саҳ.229
  7. Нуъмонӣ, ал-Ғайба, 1397ҳ.қ., саҳ.199
  8. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.142-143
  9. Файзи Кошонӣ, Тафсири Софӣ, 1415ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.338
  10. Баҳронӣ, ал-Бурҳон, 1374ҳ.ш., ҷ.3, саҳ.286
  11. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.242
  12. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.250
  13. Ибни Қулавайҳ, Комил-уз-зиёрот, 1356ҳ.ш., саҳ.63
  14. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.8, саҳ.287
  15. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.65
  16. Саффори Қумӣ, Басоир-уд-дараҷот, 1404ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.70
  17. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.317
  18. Куфӣ, Тафсири Фурот-ул-Кӯфӣ, 1410ҳ.қ., саҳ.658
  19. Садуқ, Камол-уд-дин, 1395ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.368
  20. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.149
  21. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.50
  22. Нуъмонӣ, ал-Ғайба, 1397ҳ.қ., саҳ.316
  23. Садуқ, Камол-уд-дин, 1395ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.656
  24. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.801
  25. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.794
  26. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.425
  27. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.778
  28. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.778
  29. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.8, саҳ.50
  30. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.341
  31. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.343
  32. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.343
  33. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.701
  34. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.287
  35. Арӯсии Ҳувайзӣ, Нур-ус-сақалайн, 1415ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.387
  36. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.432
  37. Арӯсии Ҳувайзӣ, Нур-ус-сақалайн, 1415ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.242
  38. Саффори Қумӣ, Басоир-уд-дараҷот, 1404ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.356
  39. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.596
  40. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.327
  41. Арӯсии Ҳувайзӣ, Нур-ус-сақалайн, 1415ҳ.қ., ҷ.5, саҳ.70
  42. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.558 ва 559
  43. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.552
  44. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.278
  45. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.436
  46. Нуъмонӣ, ал-Ғайба, 1397ҳ.қ., саҳ.269
  47. Нуъмонӣ, ал-Ғайба, 1397ҳ.қ., саҳ.269
  48. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.777
  49. Файзи Кошонӣ, Тафсири Софӣ, 1415ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.331
  50. Кулайнӣ, ал-Кофӣ, 1407ҳ.ш., ҷ.8, саҳ.287
  51. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.486
  52. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.57
  53. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.438
  54. Баҳронӣ, ал-Бурҳон, 1374ҳ.ш., ҷ.4, саҳ.401
  55. Табарӣ, Далоил-ул-имомат, 1413ҳ.қ., саҳ.464-465
  56. Астарободӣ, Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира, 1409ҳ.қ., саҳ.483-384
  57. Яздии Ҳоирӣ, Илзом-ун-носиб, 1422ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.79
  58. Баҳронӣ, ал-Маҳаҷҷат фӣ мо назала фӣ Қоим-ил-ҳуҷҷа (а), 1427ҳ.қ., саҳ.159
  59. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.87
  60. Садуқ, Камол-уд-дин, 1395ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.18
  61. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.65-66
  62. Нуъмонӣ, ал-Ғайба, 1397ҳ.қ., саҳ.198
  63. Табарӣ, Далоил-ул-имомат, 1413ҳ.қ., саҳ.471
  64. Хаззози Қумӣ, Кифоят-ул-асар, 1401ҳ.қ., саҳ.54-55
  65. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.13
  66. Садуқ, Камол-уд-дин, 1395ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.357
  67. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.32
  68. Айёшӣ, Тафсир-ул-Айёшӣ, 1380ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.157
  69. Яздии Ҳоирӣ, Илзом-ун-носиб, 1422ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.277
  70. Қумӣ, Тафсир-ул-Қумӣ, 1404ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.416
  71. Арӯсии Ҳувайзӣ, Нур-ус-сақалайн, 1415ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.94

Сарчашма

  • Айёшӣ, Муҳамад ибни Масъуд, Тафсир-ул-Айёшӣ, тасҳеҳи Сайид Ҳошим Расулии Маҳаллотӣ, Теҳрон, ал-Матбаат-ул-илмийя, 1380ҳ.қ.
  • Арӯсии Ҳувайзӣ, Абдуалӣ ибни Ҷумъа, Тафсири Нур-ус-сақалайн, таҳқиқи Сайид Ҳошим Расулии Маҳаллотӣ, Қум, интишороти Исмоилён, 1415ҳ.қ.
  • Астарободӣ, Алӣ Таъвил-ул-оёт-из-зоҳира фӣ фазоил-ил-ъитрат-ит-тоҳира, тасҳеҳи Ҳусайн Валӣ, Қум, Муассисат-ун-нашр-ил-исломӣ, 1409ҳ.қ.
  • Баҳронӣ, Сайид Ҳошим ибни Сулаймон, ал-Бурҳон фӣ тафсир-ил-Қуръон, Қум, муассисаи беъса, 1374ҳ.ш.
  • Баҳронӣ, Сайид Ҳошим, ал-Маҳаҷҷату фӣ мо назала фи-л-қоим-ил-ҳуҷҷат, таҳқиқи Толиби Закӣ, Қум, Дор-ул-маваддат, 1427ҳ.қ.
  • Ибни Қулавайҳ, Ҷаъфар ибни Муҳамад, Комилуззиёрот, тасҳеҳи Абдулҳусайни Аминӣ, Наҷаф, Дор-ул-муртазавиҳ, 1356ҳ.ш.
  • Кулайнӣ, Муҳамад ибни Яъқуб, ал-Кофӣ, тасҳеҳи Алиакбари Ғаффорӣ ва Муҳамади Охундӣ, Теҳрон, Дор-ул-кутуб-ил-исломийя, 1407ҳ.қ.
  • Кӯфӣ, Фурот ибни Иброҳим, Тафсири Фурот ал-Кӯфӣ, тасҳеҳи Козими Муҳамад, Теҳрон, Муассисаи табъу нашри Вазорати иршоди исломӣ, 1410ҳ.қ.
  • Қумӣ, Алӣ ибни Иброҳим, Тафсир-ул-Қумӣ, тасҳеҳи Таййиб Мӯсавии Ҷазоирӣ, Қум, Дор-ул-китоб, 1404ҳ.қ.
  • Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Баҳор-ул-анвор, Бейрут, Дору эҳё-ут-турос-ил-арабӣ, 1403ҳ.қ.
  • Муфид, Муҳамади ибни Муҳамад, ал-Ихтисос, тасҳеҳи Алиакбари Ғаффорӣ ва Маҳмуди Муҳаррамии Зарандӣ, Қум, ал-Муътамар-ул-оламӣ ли алфият-иш-Шайхи ал-Муфид, 1413ҳ.қ.
  • Нӯъмонӣ, Муҳамад ибни Иброҳим, ал-Ғайбат-ун-нуъмонӣ, тасҳеҳи Алиакбари Ғаффорӣ, Теҳрон, нашри Садуқ, 1397ҳ.қ.
  • Садуқ, Муҳамад ибни Алӣ, Камол-уд-дин ва тамом-ун-неъмат, тасҳеҳи Алиакбари Ғаффорӣ, Теҳрон, Исломия, 1395ҳ.қ.
  • Саффор, Муҳамад ибни Ҳасан, Басоир-уд-дараҷот фи фазоили Оли Муҳамад, тасҳеҳи Муҳсин ибни Аббосалии Кӯчабоғӣ, Қум, Китобхонаи Оятуллоҳ Маръашии Наҷафӣ, 1404ҳ.қ.
  • Табарӣ, Муҳаммад ибни Ҷарир, Далоил-ул-имомат, тасҳеҳи Муассисаи Беъсат, Қум, Беъсат, 1413ҳ.қ.
  • Тӯсӣ, Муҳамад ибни Ҳасан, ал-Ғайбат-ул-ҳуҷҷат, тасҳеҳи Ибодуллоҳи Теҳронӣ ва Алӣ Аҳмади Носеҳ, Қум, Дор-ул-маориф-ил-исломийя, 1411ҳ.қ.
  • Тӯсӣ, Муҳаммад ибни Ҳасан, ат-Тибён фи тафсир-ил-Қуръон, таҳқиқи Аҳмад Қасир Омилӣ, Бейрут, Дору эҳё-ут-турос-ил-арабӣ, бе то.
  • Файзи Кошонӣ, Муҳаммадмуҳсин ибни Шоҳмуртазо, Тафсир-ус-софӣ, тасҳеҳи Ҳусайни Аъламӣ, Теҳрон, Мактабат-ус-садр, 1415ҳ.қ.
  • Хаззозии Розӣ, Алӣ ибни Муҳамад, Кифоят-ул-асар фи-н-насси ала-лаиммат-ил-исно ашар, тасҳеҳи Абдулаитифи Кӯҳмарӣ, Бедор, Қум, 1401ҳ.қ.
  • Яздии Ҳоирӣ, Алӣ, Илзом-ун-носиб фи исбот-ил-ҳуҷҷат-ил-ғоиб, тасҳеҳи Ошур Алӣ, Бейрут, Муассисат-ул-аъламӣ, 1422ҳ.қ.