Xotam-un-nabijin (arabī:خاتَم‌ُ النَّبیین) va xotam-ul-anbijo (arabī:خاتَم الاَنبیاء), iborate qur'onī va az laqabhoi hazrati Muhammad ibni Abdulloh ast, ki bajongari xotamijati on hazrat va ba pojon rasidani nabuvvat ast. Ta'biri xotam-un-nabijin dar ojati 40-umi surai Ahzob maşhur ba ojati Xotamijat omadaast. Jake az dalelhoi bovari musulmonon ba xotamijat va ba pojon rasidani silsilai nabuvvat, hamin iborati qur'onī ast.[1]

Xotam-un-nabijin
Masçid-un-nabī (Madina)
NaqşPajƣambar
KunijaAbulqosim
Zodrūz17 rabiulavvali soli Omulfil/570 melodī
ZodgohMakka
Darguzaşt28 safari soli 11 hiçrī/632 melodī
MadfanMadina
Mahalli zindagīMakka va Madina
LaqabhoAmin ● Rasululloh ● Mustafo ● Habibulloh ● Saijulloh ● Ne'matulloh ● Xijarataxalqilloh, Sajidulmursalin ● Xatamunnabijin ● Rahmatunlil'olamin ● Nabijilummī
xeşu tabor
PadarAbdulloh
ModarOmina
HamsaronXadiçaSudaOişaHafsaZajnab duxtari XuzajmaUmmihabibaUmmisalamaZajnab duxtari ÇahşÇuvajraSafijaMajmuna
FarzandonQosimZajnabRuqajjaUmmikulsumFotima (s)AbdullohIbrohim
Tuli umr63 sol
Pajƣambaron
‌‌Odam (a) . Nūh (a) . Idris (a) . Hud (a) . Soleh (a) . Ibrohim (a) . Lut (a) . Ismoil (a) . Aljasa' (a) . Zulkifl (a) . Iljos (a) . Junus (a) . Ishoq (a) . Ja'qub (a) . Jusuf (a) . Şuajb (a) . Muso (a) . Horun (a) . Dovud (a) . Sulajmon (a) . Ajjub (a) . Zakarijo (a) . Jahjo (a) . Iso (a) . Muhammad (s)


In maqola dar borai laqabi xotam-un-nabijin ast. Baroi oşnoī bo zindagī va şaxsijati Pajombari Islom, madxali hazrati Muhammad sallallohu alajhi va olihiro bubined.

In du ta'bir dar matnhoi hadisī va iboroti naqlşuda az aimma (a) monandi duoi habdahumi Sahifai Saççodija, barxe az xutbahoi Imom Alī (a) dar çangi Siffin,[2] dar hadise az Imom Alī (a) dar kitobi Qurb-ul-isnod,[3] va dar rivojate dar Usuli kofī[4] niz ba kor raftaast.

Bahoijon, ki dar qarni 12-umi qamarī muddaiji zuhuri dini nave şudaand, goh guftaand, ta'biri xotam ba ma'noi nigini anguştar ast,[5] ki nişondihandai çojgohi viƶai Pajƣambari Akram (s) ast va eşonro zinati pajombaron tavsif kardaast, na ba ma'noi tamomkunanda.[6] Barxe niz guftaand, Qur'on ta'biri xotam-un-nabijinro ba kor burdaast na, xotam-ul-mursalin. Az in rū, Pajƣambar oxirin nabī ast, na oxirin rasul, va mumkin ast ba'd az ū rasuli digare mab'us şavad.[7]

Olimoni musulmon dar çavob guftaand, xotam dar asl ba ma'noi vasilai xatm kardan ast va anguştarro ham ba in dalel xotam nomidaand, ki dar guzaşta nomahoro bo anguştar muhr mezadand va xatm mekardand. Binobar in istifoda az lafzi «xotam» ba ma'noi «zinat», bar xilofi ma'noe ast, ki az ojat ba zehn merasad.[8] Hamcunin, cunonki dar Tafsiri Namuna omadaast, martabai risolat farotar az nabuvvat ast va kase ba risolat merasad, ki peştar nabī buda boşad. Dar natiça vaqte nabuvvat pojon jobad, ba tariqi avlo risolat niz pojon mejobad.[9]

Dar Eron va digar kişvarhoi islomī, barxe az masçidho, madrasahoi ilmija, donişgohho va ƣ. bo unvoni Xotam-un-nabijin va Xotam-ul-anbijo nomguzorī şudaand.[10] Hamcunin iborathoe bargirifta az in laqab monandi «Assalomu ala xotam-in-nabijin» («السَّلامُ علی خاتَم النَّبیین») bar nigini anguştarho hak meşavad.

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. Nig.: Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1415h.q., ç.8, sah.166.
  2. Nasr ibni Muzohim, Vaq'at-us-Siffin, 1404h.q., sah.224 va 236.
  3. Himjarī, Qurb-ul-asnod, 1413h.q., sah.9.
  4. Kulajnī, al-Kofī, copi islomija, ç.2, sah.585.
  5. Mirzo Husajn Alī Baho, Abqon, sah.136; ba naql az Orifī, Xotamijat, 1386h.ş., sah.65.
  6. Husajniji Tabotaboī, Moçaroi Bob va Baho, sah.163: ba naql az Orifī, Xotamijat, 1386h.ş., sah.62.
  7. Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.17, sah.338.
  8. Misboh, Roh va rohnamoşinosī, 1376h.ş., sah.180.
  9. Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.17, sah.338.
  10. Baroi namuna nig.: “Havzai ilmijai Xotam-un-nabijin (s)”, sajti rasmiji hazrati Ojatullohil'uzmo Muhsinī (rah); «Muarrifiji donişgoh», vebgohi donişgohi Xotam-un-nabijin (s).

Sarcaşma

  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, copi islomija, Tehron, 1363h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Dorul-kutubil-islomija, Tehron, 1374h.ş.
  • Misbohi Jazdī, Muhammadtaqī, Roh va rohnamoşinosī, muassisai omūzişī va paƶuhişiji imom Xumajnī, Qum, 1376h.ş.
  • Nasr ibni Muzohim, Vaq'at-us-Siffin, tasheh: Abdusalom Muhammad Horun, kitobxonai Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, Qum, 1404h.q.
  • Orifiji Şirdoƣī, Muhammadishoq, Xotamijat va pursişhoi nav, Maşhad, donişgohi ulumi islomiji Razavī, 1386h.ş.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon, tahqiqi Luçnatun minal-ulamoi val-muhaqqiqinal-axissoijin, muqaddimai Sajidmuhsini Amin, Bejrut, muassisatul-A'lamī lil-matbu'ot, altab'atul-ulo, 1415h.q./1995m.
  • Havzai ilmijai Xotam-un-nabijin (s)”, sajti rasmiji hazrati Ojatullohil'uzmo Muhsinī (rah), bozdid: 27 oboni 1402h.ş.
  • Himjarī, Abdulloh ibni Ça'far, Qurb-ul-asnod, muassisai Olulbajt, Qum, 1413h.q.