Jump to content

Durūƣ

Az wikishia
Makorimi axloq

Durūƣ (forsī: دروغ) az razoili axloqī ba ma'noi suxani xilofi voqe' guftan ast. Durūƣ az gunohoni kabira ast, ki dar Qur'on va ahodis az on nahj şuda va kalidi hamai badiho va mojai nobudiji imon muarrifī şudaast. Durūƣ guftan harom ast, ammo dar mavoride çoiz şumorida şudaast; az çumla baroi halli ixtilofoti mardum, hifzi çon va moli xud jo digarī ast.

Dar rivojot baroi durūƣgūī pajomadhoi dunjavī va uxravī zikr şudaast; monandi bee'tibor şudan va xor şudan nazdi mardum, faqr, azobi ilohī, nobud şudani imon va giriftor şudan ba la'ni maloika.

Hasodat, buxl, za'fi imon va ƣ. az angezahoi durūƣgūī ba hisob meravad. Tavvaçūh ba osor va pajomadhoi durūƣ va niz ojotu rivojot dar mazammati on, az rohkorhoi darmoni durūƣgūī bajon şudaast.

Mafhumşinosī

Durūƣ az razoili axloqī va ba ma'noi guftani suxani xilofi voqe'[1] va jo naqli guftore az kase ast, ki onro naguftaast.[2] Durūƣ muqobili sidqu rostist va kase, ki durūƣ megūjad durūƣgū xonda meşavad.[3]

Çojgoh va ahamijat

جُعِلتِ الخَبائِثُ کُلها فی بَیت وَ جُعِل مِفتاحُها الکَذِبَ

Tamomi palidiho dar xonae qaror doda şuda va kalid on durūƣgūī ast.

Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.69, sah.263


Durūƣgūī az buzurgtarin razoili axloqī[4] va zişttarini gunohon ast[5] va dar barxe rivojot kalidi hamai badiho muarrifī şudaast.[6] Ba guftai Mullo Ahmadi Naroqī, dar ojot va rivojoti zijode ba mazammati durūƣ va durūƣgūī işora şudaast.[7] Hamcunin dar kitobhoi hadisī[8] va axloqī, bobhoi çudogonae ba durūƣ baxşida şudaast. Baroi namuna dar kitobi al-Kofī dar bobi al-Kizb, 22 hadis dar mazammati durūƣ naql şudaast.[9] Dar rivojate az Imom Sodiq (a) ki dar borai laşgarijoni aql va çahl naql şudaast, rostgūī az laşgarijoni aql va durūƣ az laşgarijoni çahl barşumurda şudaast.[10] Dar Qur'on durūƣgūī sazovori la'nu xaşmi Xudo muarrifī şudaast.[11] Durūƣ dar kitobhoi axloqī niz ba unvoni jake az razoili axloqī mavridi bahs qaror giriftaast.[12]

Az durūƣ dar bobhoi rūza, haç, muomilot va qasami[13] kitobhoi fiqhī niz suxan ba mijon omadaast. Baroi namuna durūƣ guftan az muharramoti ehrom ast, ki dar manosiki Haç az on suxan gufta şudaast.[14] Hamcunin durūƣ bastan ba Xudo va Pajƣambar (s) az mubtiloti rūza ast, ki dar bahsi ahkomi rūza az on bahs meşavad.[15]

Ojo durūƣ gunohi kabira ast?

Dar barxe rivojot durūƣ az gunohoni kabira şumorida şudaast.[16] Az in rū, Şahidi Sonī onro az gunohoni kabira donistaast, ki sabab meşavad odamī az adolat (odil budan) xoriç şavad.[17] Bo in hol, Şajxi Ansorī bo istinod ba rivojoti digare[18] ehtimol doda, ki durūƣ guftan dar surate az gunohoni kabira ast, ki mafsada doşta boşad.[19]

Hamcunin dar barxe rivojot, durūƣ bastan ba Xudo va Pajƣambar (s) az gunohoni kabira şumorida şudaast.[20] Barxe bo istinod ba in rivojot ehtimol dodaand, ki kabira budani durūƣ maxsusi hamin mavrid boşad, jo in ki in ahodis dalolat bar şiddati gunohi on dar in mavorid dorad.[21]

Sababho va angezahoi durūƣgūī

Baroi durūƣgūī sabab va angezahoi muxtalife zikr şudaast; bar asosi rivojate, durūƣgūī az pastiji rūh reşa megirad.[22] Hamcunin mavoride hamcun za'fi imon va vasvasahoi şajton, buxl va hasodat az digar illatho va rasidan ba molu maqom az angezahoi durūƣgūī zikr şudaast.[23]

Osor va pajomadho

Barxe az pajomadhoi durūƣgūī iboratand az:

  • Bee'tiboriji durūƣgū: az Imom Alī (a) naql şuda, ki az dūstī bo durūƣgū parhez şavad; caroki ū on qadar durūƣ megūjad, ki rostaşro ham bovar namekunand.[24]
  • Az bajn raftani imoni durūƣgū: bar asosi rivojate az Imom Boqir (a) durūƣ xonai imonro vajron mekunad.[25]
  • Azobi Ilohī: az Pajƣambari Xudo (s) naql şudaast, ki az durūƣ biparhezed, durūƣ az fuçur va sitamkorī ast va durūƣgūvu foçir dar otaşi çoj dorand.[26]
  • Giriftor şudan ba la'ni maloika: az Pajƣambari Akram (s) naql şudaast: «Mū'min hargoh biduni uzr durūƣe bigūjad, haftod hazor farişta ūro la'nat mekunand va būi bade az qalbaş berun meojad, ki to ba arş merasad va Xudovand ba sababi in durūƣ, gunohi haftod zino, ki kamtarini on zinoi bo modar astro baroi ū menavisad».[27]

Hamcunin beobrūī,[28] faqr[29] va faromūşī[30] az digar pajomadhoi durūƣgūī ast, ki dar rivojot ba onho işora şudaast. Ba guftai Mullo Ahmadi Naroqī dar Me'roç-us-saodat, durūƣgūī odamiro xoru bee'tibor mekunad va sababi rextani obrūi ū nazdi mardum va boisi rūsijohiaş dar dunjovu oxirat meşavad.[31]

Rohkorhoi darmoni durūƣgūī

Mullo Ahmadi Naroqī mū'taqid ast, ki baroi darmoni sifati durūƣgūī bojad marohilero ançom dod, to rostgūī malakai odamī gardad; az çumla:

  • Tavvaçūh ba ojotu rivojote, ki dar mazammati durūƣgūī vorid şudaast.
  • Tavvaçūh ba osori dunjavī va uxraviji durūƣgūī, monandi azob dar oxirat va rasvoiju bee'tibor şudan nazdi mardum dar dunjo.
  • Taammul dar osor va foidahi rostī
  • Taammul kardan qabl az suxan guftan
  • Parhez az hamnişinī bo durūƣgūjonu fosiqon.[32]

Hamcunin az nazari Nosir Makorimi Şerozī, az maroçei taqlid va muffasironi Qur'on, dar kitobi Axloq dar Qur'on, durūƣro az tariqi darmoni reşahoi on bojad darmon kard. Ba unvoni namuna agar angezai durūƣ za'fi imon ast, bojad imonro taqvijat kard va agar buxlu hasodat ast, bojad onhoro bartaraf kard. Hamcunin bojad az afrode, ki durūƣ megūjand jo fazohoe, ki dar onho ba durūƣ taşviq mekunand, parhez kard.[33]

Durūƣhoi çoiz

لَا يَجِدُ عَبْدٌ طَعْمَ الْإِيمَانِ حَتَّى يَتْرُكَ الْكَذِبَ هَزْلَهُ وَ جِدَّهُ

Banda mazzai imonro namecaşad to in ki durūƣi şūxī va çiddro tark kunad.

Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.340, hadisi 11


Maqolai aslī: Durūƣi maslihatomez

Durūƣ guftan harom ast.[34] Bo in hol dar mavoride, ki foidai muhimme doşta boşad, çoiz va voçib şumorida şudaast:[35]

  • Dar holi zarurat: dar surate, ki zarurat (ikroh va iztiror) iqtizo kunad, durūƣ guftan çoiz ast;[36] monandi çoe ki çon, moli xud jo digarī dar xatar boşad.[37]
  • Islohi zotalbajn: durūƣgūī bo hadafi isloh va oştī dodani bajni afrod çoiz ast.[38]
  • Dar çang bo duşman: binobar rivojot, durūƣ guftan dar çang baroi firebi duşman çoiz ast.[39]

Dodani va'dai durūƣ ba hamsar va farzand

Bar asosi barxe rivojot, dodani va'dai durūƣ ba hamsar çoiz ast.[40] Az in rū, dar kitobhoi axloqī, dodani va'da ba hamsaru farzand niz az harom budani durūƣ istisno şudaast.[41] Bo in hol, fuqahoi şia durūƣ guftan ba hamsarro çoiz namedonand.[42] Hamcunin gufta şudaast, ki in rivojot nosozgor bo ojote hastand, ki xulfi va'daro noravo meşumorand[43] [Joddoşt 1] va niz rivojote, ki az va'da dodani biduni qasdi ançom on nahj kardaand.[44] Bo in hol barxe mū'taqidand, ki amal ba muhtavoi in guna rivojot, badomūziji tarbijatī dorad va farzandonro ba durūƣgūī va va'daxilofī taşviq mekunad.[45][Joddoşt 2]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. Mustafavī, at-Tahqiq fi kalimot-il-Qur'on, 1367h.ş., ç.10, sah.33.
  2. Şa'ronī, Nasri Tubo, intişoroti islomija, ç.2, sah.331.
  3. Mustafavī, at-Tahqiq fi kalimot-il-Qur'on, 1367h.ş., ç.10, sah.33.
  4. Naroqī, Me'roç-us-sa'odat, Hiçrat, sah.573.
  5. Baroi namuna nigoh kuned ba Naroqī, Çome'-us-sa'odot, muassisat-ul-a'lamī li-l-matbu'ot, ç.2, sah.332.
  6. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.69, sah.263.
  7. Naroqī, Me'roç-us-sa'odat, Hiçrat, sah.573.
  8. Baroi namuna nigoh kuned ba Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.338 - 343.
  9. Nigoh kuned ba Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.338 - 343.
  10. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.1, sah.21.
  11. Surai Nur, ojati 7.
  12. Baroi namuna nigoh kuned ba Naroqī, Çome'-us-sa'odot, muassisai a'lamī li-l-matbu'ot, ç.2, sah.332 - 338.
  13. Nigoh kuned ba imom Xumajnī, Tahrir-ul-vasila, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, ç.2, sah.110 - 111.
  14. Imom Xumajnī, Tahrir-ul-vasila, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, ç.1, sah.399.
  15. Tabotaboiji Jazdī, al-Urvat-ul-vusqo, 1420h.q., ç.3, sah.549.
  16. Nigoh kuned ba Şajx Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-a'zam, ç.2, sah.12.
  17. Şahidi Sonī, ar-Ravzat-ul-bahija, 1398h.q., ç.3, sah.129.
  18. Baroi namuna nigoh kuned ba Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.338, hadisi 2.
  19. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.13 va 14.
  20. Nigoh kuned ba Muhaddisi Nurī, Vasoil-uş-şi'a, 1409h.q., ç.12, sah.248.
  21. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.13.
  22. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.69, sah.262.
  23. Makorimi Şerozī, Axloq dar Qur'on, 1377h.ş., ç.3, sah.234 - 236.
  24. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.341, hadisi 14.
  25. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.339, hadisi 4.
  26. Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.9, sah.88.
  27. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.69, sah.263.
  28. Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, 1408h.q., ç.9, sah.87.
  29. Qumī, Safinat-ul-bihor, 1363h.ş., ç.7, sah.455.
  30. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.341, hadisi 15.
  31. Naroqī, Me'roç-us-sa'odat, Hiçrat, sah.573.
  32. Naroqī, Me'roç-us-sa'odat, Hiçrat, sah.578 - 580.
  33. Makorimi Şerozī, Axloq dar Qur'on, 1377h.ş., ç.3, sah.235 - 236.
  34. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.11.
  35. Naroqī, Me'roç-us-sa'odat, Hiçrat, sah.575.
  36. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.21.
  37. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.21.
  38. Şajxi Ansorī, Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, ç.2, sah.31.
  39. Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, Tehron, ç.4, sah.359.
  40. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.2, sah.342, hadisi 18.
  41. Baroi namuna nigoh kuned ba Naroqī, Çome'-us-sa'odot, muassisai a'lamī li-l-matbu'ot, ç.2, sah.236 - 237.
  42. Nigoh kuned ba imom Xumajnī, al-Makosib-ul-muharrama, ç.2, sah.140; Tabotaboiji Hakim, Minhoç-us-solehin (al-Muhaşşo li-l-Hakim), ç.2, sah.15.
  43. Surai Isro, ojati 34.
  44. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.101, sah.73.
  45. Iravonī, «Asli sadoqat dar Qur'on va tahlili mavoridi çavozi kizb», sah.126.

Joddoşt

  1. وَأَوْفُوا بِالْعَهْدِ ۖ إِنَّ الْعَهْدَ كَانَ مَسْئُولًا / tarçuma: va ba pajmoni [xud] vafo kuned, zero ki az pajmon pursiş xohad şud.
  2. Barxe az muhaqqiqon bar in bovar hastand, ki agar rivojoti vorida dar borai in mavzū'ro bipazirem, durūƣi mard ba hamsaraş vaqte çoiz meşavad, ki mūçibi isloh va taqvijati bunjoni xonavoda şavad, vale fuqaho bo tavvaçūh ba barxe az muşkiloti sanadī va dalolatī, ahodisi mavçud dar borai çavozi durūƣ guftani mard ba hamsaraşro qabul nakardaand. [Nijozmandi manba']

Sarcaşma

  • Imom Xumajnī, Sajidrūhulloh, Tahrir-ul-vasila, Tehron, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, be to.
  • Iravonī, Çavod, «Asli sadoqat dar Qur'on va tahlili mavoridi çavozi kizb», dar maçallai Omūzahoi qur'onī, donişgohi ulumi islomiji Razavī, şumorai 13, bahor va tobistoni 1390.
  • Şa'ronī, Abulhasan, Nasri Tubo jo doiratulmaorifi luƣoti Qur'oni Maçid, Tehron, intişoroti islomija, be to.
  • Şahidi Sonī, Şarh-ul-ma'a, tahqiqi Sajidmuhammadi Kalontar, altab'atussonija, 1398h.q.
  • Şajxi Ansorī, Murtazo, al-Makosib, turosu aş-Şajx-il-A'zam, be to.
  • Saduq, Muhammad ibni Alī, Man lo jahzuruhu-l-faqih, Tehron, naşri Saduq, 1367 - 1369.
  • Tabotaboiji Jazdī, Sajidmuhammadkozim, al-Urvat-ul-vusqo, muassisa al-naşr-ul-islomī, altab'atululo, 1420h.q.
  • Qumī, Şajx Abbos, Safinat-ul-bihor, Tehron, Farohonī, 1363h.ş.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, tashehi Aliakbari Ƣafforī va Muhammadi Oxundī, Tehron, Dorulkutubilislomija, copi cahorum, 1407h.q.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, muassisat-ul-vafo, 1403h.q.
  • Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, Qum, muassisai Olulbajt, 1408h.q.
  • Mustafavī, Hasan, at-Tahqiq fi kalimot-il-Qur'on-il-karim, Tehron, vazorat-us-saqofati va-l-irşod-ul-islomī aldoiratul'omatu li-l-marokizi va-l-'aloqot-is-saqofija, 1368h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Axloq dar Qur'on, Qum, madrasat-ul-Imom Alī ibni Abitolib, 1377h.ş.
  • Naroqī, Ahmad ibni Muhammadmahdī, kitobi Me'roç-us-sa'odat, muqaddamai Muhammadi Naqdī, Qum, muassisai intişoroti Hiçrat, be to.
  • Naroqī, Muhammadmahdī, Çome'-us-sa'odot, ta'liqi Muhammadi Kalontar, Bejrut, muassisai a'lamī li-l-matbu'ot, copi cahorum, Bejrut, be to.