Jump to content

Şajton

Az wikishia

In maqola dar borai mafhumi şajton va şajotin meboşad. Baroi ittilo' az Şajtone, ki ba Odam saçda nakardaast, ba madxali Iblis nigared.

Şajton (arabī: شیطان) nome baroi har mavçudi bad, şar va sarkaş ast. Şajton hamcun nomi xos (jo Iblis) nomi mavçudest, ki ba hazrati Odam saçda nakard, va az dargohi Ilohī ronda şud. Olimon dar borai cī budani şajton ixtilofi nazar dorand, vale beştari mufassiron ūro az çinsi çin medonand.

Kalimai şajton va şajotin dar Qur'on 88 marotiba istifoda şudaast va dar bisjor mavridho ma'noi Iblisro dorad. Bar asosi ojatho şajton az farmoni Xudovand dar borai saçda bar Odam sarpecī kard va az çojgohe, ki dar on qaror doşt, ronda şud. Ba'd az in, şajton az Xudovand xost, to rūzi qijomat ba ū mūhlat dihad va Xudovand niz to rūzi muajjan ba ū mūhlat dod. Xudovand dar cand ojat insonro az xatari buzurgi Şajton ogoh soxta, az ū darxost mekunad, ehtijot şavad, to vasvasai şajton ūro az rohi bandagī dur nakunad.

Dar rivojot mavzu'hoi gunogune, az çumla qissai Şajton bo ba'ze pajƣambaron va imomon, rohhoi durī az şajton, sifatho va xislathoi şajton mavridi barrasī qaror giriftaand. Tibqi ta'limoti islomī, şajton tanho metavonad insonro ba vasvasa andoxta, ba gunoh taşviq kunad va ū çuz da'vat ba gunoh bar inson heç farmonravoī va qudrate nadorad va nametavonad insonro ba gunoh maçbur kunad. Sarançomi şajton va pajravonaş dūzax ast.

Çojgoh va ahamijat

Şajton dar farhangi islomī, ismi om baroi har mavçudi munharifkunandaju sarkaş dar barobari Xudovand ast, ki mumkin ast inson boşad jo çin. Şajton dar Qur'oni Karim, duşmani doimiji insonho muarrifī şudaast, ki baroi gumrohiji onho taloş mekunad.[1] Voƶai şajton 88 bor dar Qur'on omadaast; 70 bor ba surati mufrad, va 18 bor ba surati çam', ja'ne şajotin.[2] Alloma Maçlisī dar Bihor-ul-anvor 177 rivojat az ma'sumin dar irtibot bo şajton (jo Iblis) naql kardaast.

Alloma Tabotaboī dar tafsiri al-Mizon, vuçudi şajtonro, ki insonro ba tarafi şarru ma'sijat da'vat mekunad, jake az arkoni hastī donistaast, ki hokī az ixtijori inson va sajri ū dar masiri kamol ast.[3] Qalamravi şajton, baxşi taşre'ī donista şudaast, na takvin; caroki tibqi ta'limoti islomī, şajton tanho metavonad insonro vasvasa va ba gunoh taşviq kunad. Bar in asos, beş az da'vat kardan ba gunoh, sulta va qudrate bar inson nadorad.[4]

Nisbati şajton bo Iblis

Kalimai şajton baroi Iblis niz ba kor raftaast, ki dar dostoni ofarinişi Odam bar ū saçda nakard va bo şajotini digar, dar paji gumroh kardani insonhost.[5] Voƶai şajton dar mavoride az çumla dar ojati 36 surai Baqara, muşaxxasan baroi Iblis, va dar mavoridi digare, az çumla: dar ojati 121 surai An'om, baroi laşkarijon va pajravoni Iblis ba kor raftaast.[6] Ba guftai Tabotaboī az barrasiji mavoridi korburdi kalimai şajton dar Qur'on va guftai mufassiron barmeojad, ki dar aƣlabi mavorid, maqsud az şajton jo dastikam, misdoqi borizi on, hamon Iblis ast.[7] Ba'zeho tasreh kardaand, ki şajton, beştar ba ma'noi Iblis ba kor[8] rafta va ba illati iste'moli farovon ba unvoni ismi alam baroi Iblis şinoxta şudaast.[9]

Şajotini çinī va insonī

Dar matnhoi islomī, ci dar Qur'on va ci dar hadis, şajton mohijati xosse nadorad. Şajton ba ma'noi mavçudi gumrohkunanda ham az çinsi çin metavonad boşad, cunonki Iblis va zurrijai ū cunin hastand, ham insonho metavonand cunin xislate doşta boşand.[Nijozmandi manba']

Xususijatho

Dar ojoti gunogune az Qur'on şajton, duşman va duşmani oşkori insoni tavsif şudaast[10] ba ravşanī insonro gumroh mekunad (muzillun mubin/مُضِلٌ مُبین)[11] va ūro dar hangomi nijoz raho mekunad (xazul/خَذول)[12] ba insonho va'dahoi durūƣ medihad va orzūhoi onhoro barmeangezad,[13] va onhoro ba dūzax da'vat mekunad.[14] Hamcunin dar Qur'on, şajton va şajotin kafur (کفور) (nosipos),[15] asij (عَصیّ) (isjongar),[16] morid va marid (مارد و مَرید) (sarkaş),[17] raçim (رجیم) (rondaşuda)[18] hamdami bad[19] va fitnagaru firebkor[20] hastand va çojgohi nihoiji Iblis va pajravonaş, ja'ne hamai şajotin, dūzax va giriftor şudan dar xaşmi Ilohī xohad bud.[21]

Ravişhoi fireb va nufuzi şajton

Dar Qur'oni Karim, şevahoi şajton baroi gumroh kardani insonho bajon şudaast; az çumla: eçodi duşmanī,[22] bozdoştan az jodi Xudo ba xusus namoz,[23] va tarsondan az faqr va digar nomuloimoti dunjavī.[24] Orostani gunoh va zebonamoiji afkor va a'moli botil,[25] orostani ne'mathoi dunjoī va mahbub namojondani zanon, farzandon va amvol,[26] barangextani orzūhoi duru daroz,[27] gustarişi fasod va tarviçi fahşovu munkar,[28] az digar ravişhoi şajton baroi gumroh kardani insonhost, ki dar Qur'oni Karim omadaast.

Dar ojote az Qur'oni Karim, ta'siri şajton, mahdud va zaif tavsif şudaast.[29] Onho nametavonand bar olamhoi ƣajb va umuri pinhonī ogohī joband va dar ba dast ovardani axbori osmonī notavonand.[30] Agar kase dar masiri bandagiji Xudo boşad, şajotin heç sultae bar ū nadorand; va tanho tasalluti onho bar kasone ast, ki az şajotin pajravī kunand.[31] Alloma Tabotaboī va Makorimi Şerozī, bar in bovarand, ki şajton metavonad ba har şaklu cehrae çuz cehrai pajƣambaron va avsijo darojad.[32]

Ravişhoi muqobila bo şajton

Bar asosi hadishoe, ki Maçlisī dar Bihor-ul-anvor, az ma'sumon naql kardaast, zikri Xudo va guftani Bismilloh dar avvali korhoe monandi taom xūrdan,[33] safar va baromadan az xona,[34] vuzū',[35] namoz,[36] va nazdikī bo hamsar[37] mojai duriji şajton ast.

Dalelhoi ofariniş va tavonoiji şajton

Mufassironi musulmon, dar borai in ki caro şajton ofarida şudaast va caro qudrate dorad, ki bandagonro ba gumrohī bikaşad, çavobhoe dodaand;[38]

Bar asosi Qur'on, agar manzur az şajton Iblis boşad, ū ba'd az ronda şudan az dargohi Ilohī ba xotiri nofarmonī az dasturi saçda bar Odam, az Xudovand xost, ki to rūzi qijomat ba ū muhlat dihad, vale Xudovand to rūzi muajjane, ki peş az rūzi qijomat ast, muhlate ba ū dod.[39] Binobar in, Xudovand şajtonro palid xalq nakard, cunonki şaş hazor sol Xudoro parastiş karda, hamnişini fariştagon va ahli ibodat budaast, ammo ba xotiri takabbur dar barobari Xudovand, rohi tuƣjonro dar peş girifta, az rahmati Xudovand dur şudaast.[40] Ba e'tiqodi Alloma Tabotaboī dar tafsiri al-Mizon, vuçudi Iblis şarri mahz nest, balki şarri omexta ba xajr ast.[41]

Vasilai imtihoni inson

Bar asosi Qur'on, ofarinişi Iblis baroi imtihoni bandagon ast.[42] Xudovand hamcunin ilqooti şajtonro baroi bemordilonu sangdilon, mojai ozmoişu imtihon qaror dodaast.[43]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Surai Zuxruf, ojati 62; surai Jusuf, ojati 5; surai Kahf, ojati 50; surai Isro, ojati 53; surai Baqara, ojati 168.
  2. ↑ Asgarī, “Ma'noşinosiji navin az voƶai şajton”, sah.214.
  3. ↑ Alloma Tabotaboī, al-Mizon, 1374h.ş., ç.8, sah.38.
  4. ↑ و ما کان لی علیکم من سلطان الا ان دعوتکم فاستجبتم لی (surai Ibrohim, ojati 22).
  5. ↑ Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1375h.ş., ç.29, sah.192.
  6. ↑ Asgarī, “Ma'noşinosiji navin az voƶai şajton”, sah.214.
  7. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1393h.q., ç.7, sah.321.
  8. ↑ Olusī, Ruh-ul-ma'onī, 1417h.q., ç.4, sah.202.
  9. ↑ Şabistarī, A'lom-ul-Qur'on, 1379h.ş., sah.83.
  10. ↑ Surai Josin, ojati 60; surai Kahf, ojati 50; surai Fotir, ojati 6; surai Baqara, ojati 208 va 168; surai An'om, ojati 142; surai Jusuf, ojati 5.
  11. ↑ Surai Qasas, ojati 15; surai Sod, ojati 82.
  12. ↑ Surai Furqon, ojati 29.
  13. ↑ Surai Niso, ojati 120.
  14. ↑ Surai Luqmon, ojati 21.
  15. ↑ Surai Isro, ojati 27.
  16. ↑ Surai Marjam, ojati 44.
  17. ↑ Surai Soffot, ojati 7; surai Niso, ojati 117.
  18. ↑ Surai Takvir, ojati 25; surai Nahl, ojati 98.
  19. ↑ Surai Niso, ojati 38.
  20. ↑ Surai A'rof, ojati 7 va 22 va 27; surai Toho, ojati 20 va 120.
  21. ↑ Surai Sod, ojati 84 va 85; surai Isro, ojati 63.
  22. ↑ إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن یوقِعَ بَینَکم العَدَ وةَ والبَغضَاءَ فِی الخَمرِ والمَیسرِ و یصدَّکُم عَن ذکرِاللهِ و عَن الصَّلوَةِ فَهل أَنتم مُنتهونَ (surai Moida, ojati 91).
  23. ↑ إِنَّما یریدُ الشَّیطَانُ أَن.. یصدَّکُم عَن ذکرِ اللهِ و عَن الصَّلَوةِ (surai Moida, ojati 91)؛ استَحوذَ عَلیهِمُ الشَّیطَانُ فأَنسَهُم ذِکرَاللهِ أُولَلِکَ حِزبُ الشَّیطَانِ أَلا إِنَّ حِزبَ الشَّیطَانِ همُ الخَسِرونَ (surai Muçodala, ojati19)؛ مَا أَنسَنِیهُ إلاَّ الشَّیطَانُ (surai Kahf, ojati 63)؛ surai Jusuf, ojati 42.
  24. ↑ الشَّیطَنُ یعدِکُم الفَقَر (surai Baqara, ojati 268).
  25. ↑ قَالَ ربِّ بِما أَغویتَنِی لاَُزَیننَّ لَهم فِی الأَرضِ (surai Hiçr, ojati 39).
  26. ↑ Surai Oli Imron, ojati 14.
  27. ↑ ولاَُضِلَّنَّهم ولاَُمنِّینَّهم (surai Niso, ojati 119 ); Faxri Rozī, at-Tafsir-ul-kabir, 1411h.q., ç.11, sah.38 - 39; Tabarī, Çome'-ul-bajon, 1415h.q., ç.4, sah.381.
  28. ↑ و مَن یتَّبِع خُطُوتِ الشَّیطَانِ فإِنّهُ یأمرُ بِالفَحشاءِ والمُنکَرِ (surai Nur, ojati 21).
  29. ↑ إِنَّ کَیدَ الشَّیطَنِ کانَ ضَعیفاً (surai Niso, ojati 76).
  30. ↑ و حَفظنها مِن کلِّ شیطن رجیم إِلاَّ مَنِ استَرقَ السَّمعَ فَأَتبَعَهُ شِهابٌ مُبِینٌ (surai Hiçr, ojati 17 va 18); surai Soffot, ojati 6 - 10; surai Malik, ojati 5.
  31. ↑ إِنَّ عِبادِی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ إِلاَّ مَنِ اتَّبَعکَ مِن الغَاوینَ (surai Hiçr, ojati 42); إِنَّ عِبادی لَیسَ لَکَ عَلیهِم سُلطَنٌ و کَفَی بِربِّکَ وَکِیلا (surai Isro, ojati 65); surai Nahl, ojati 99.
  32. ↑ Alloma Tabotaboī, al-Mizon, 1374h.ş., ç.8, sah.62; Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1375h.ş., ç.7, sah.202.
  33. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.60, bobi zikru Iblis va qisasuhu, sah.203, hadisi 25 va 26.
  34. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.60, bobi zikru Iblis va qisasuhu, sah.201 - 202, hadisi 21.
  35. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.60, bobi zikru Iblis va qisasuhu, sah.203, hadisi 27.
  36. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.60, bobi zikru Iblis va qisasuhu, sah.202, hadisi 24.
  37. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.60, bobi zikru Iblis va qisasuhu, sah.201, hadisi 19; sah.202, hadisi 23; sah.207, hadisi 42.
  38. ↑ Alloma Tabotaboī, al-Mizon, 1374h.ş., ç.8, sah.54 - 69.
  39. ↑ قَالَ رَبِّ فَأَنظِرنِی إِلَی یومِ یبعثونَ قَالَ فَإِنّکَ مِن المُنظَرینَ الی یوم الوقت المعلوم (surai Hiçr, ojati 36 va 37).
  40. ↑ Nahç-ul-baloƣa, tashehi Subhī Soleh, xutbai 192, sah.285 - 286.
  41. ↑ Alloma Tabotaboī, al-Mizon, 1374h.ş., ç.8, sah.37.
  42. ↑ و مَا کَانَ لهُ عَلیهم مِن سُلطَن إِلاَّ لِنعلمَ مَن یؤمنُ بِالأَخرةِ مِمّن هُوَ مِنها فِی شَکّ (surai Saba', ojati 21).
  43. ↑ لِیجعَلَ مَا یلقِی الشَّیطَنُ فِتنةً لِلَّذینَ فِی قلوبِهم مَرضٌ والقَاسِیةِ قُلوبُهم (surai Haç, ojati 53).

Sarcaşma

  • Ajnulquzot Hamadonī, Tamhidot, bo muqaddimai tasheh va ta'liqi Afif Asiron, copi haftum, Tehron, naşri Manucehrī, 1386h.ş.
  • Alloma Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Qum, Çome'ai mudarrisin, 1374h.ş.
  • Asgarī, Insija, “Ma'noşinosiji navin az voƶai şajton”, dar maçallai Qabasot, şumorai 64, zimistoni 1389h.ş.
  • Bajzovī, Nosiriddin, Anvor-ut-tanzil va asror-ut-ta'vil, Bejrut, Dor-ul-fikr, beto.
  • Baqlī, Rūzbahon, Şarhi şatahijot, ba tashehi Hanrī Kurban, copi sejum, zabon va farhangi Eron, Tehron, bahori 1374h.ş.
  • Ƣazzolī Ahmad ibni Muhammad, Maçmūai osori forsiji Ahmadi Ƣazzolī, Tehron, intişoroti Donişgohi Tehron, ‏1376h.ş.
  • Gunobodī Sultonmuhammad, tafsiri Bajon-us-sa'odat fi maqomot-il-ibodat, copi duvvum, Bejrut, muassisat-ul-A'lamī li-l-matbuot, 1408h.q.
  • Ibni Arabī Muhjiddin, Tafsiri Ibni Arabī, bi tahqiqi Samir Mustafo Rubob, copi avval, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1422h.q.
  • Qur'oni Karim.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, 1375h.ş.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1403h.q.
  • Mebadī Raşiduddin, Kaşf-ul-asror va iddat-ul-abror, ba tahqiqi Aliasƣari Hikmat, copi pançum, Tehron, intişoroti Amiri Kabir, 1371h.ş.
  • Mullosadro, Muhammad, tafsiri al-Qur'on-ul-Karim, ba tahqiqi Muhammadi Xoçuī, copi duvvum, Qum, intişoroti Bedor, 1366h.ş.
  • Nahçulbaloƣa, tashehi Subhī Soleh, Bejrut, Dor-ul-kitob-il-lubnonī, 1980m.
  • Tabarī, Muhammad ibni Çarir, Çome'-ul-bajon an ta'vili oj-il-Qur'on, ba kūşişi Çamil al-Attor Sidqī, Bejrut, Dor-ul-fikr, 1415h.q.
  • Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, at-Tafsir-ul-kabir av Mafoteh-ul-ƣajb, ç.11, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmija, 1411h.q./1990m.
  • Halloç Husajn ibni Mansur, Tavosin, ba kūşişi Mahmud Behrūzī, copi avval, intişoroti Ilm, 1384h.ş.
  • Hasanzoda Omulī Hasan, Ittihodi oqil ba ma'qul, copi duvvum, Tehron, naşri Hikmat, 1366h.ş.
  • Hasanzoda Omulī Hasan, Hazoru jak kalima, ç.4, copi sejum, naşri Bustoni kitob, Qum, 1381h.ş.
  • Şajxi Tūsī, Muhammad ibni Hasan, at-Tibjon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, beto.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Шайтон&oldid=26195"