Jump to content

Oxirat

Az wikishia

Oxirat (forsī: آخرت) çahoni pas az marg va olame, ki ba'd az dunjo meojad. Oxirat dar barobari zindagiji dunjo qaror dorad. Imoni ba oxiratro az usuli dini Islom medonand va kasero, ki ba on e'tiqod nadorad, musulmon nameşumorand. Dar Qur'on bar ahamijati oxirat ta'kid şuda va imon ba on az usuli da'vati hamai pajƣambaron buda ast. Guftaand beş az jak sejumi ojoti Qur'on ba oxirat daxldor ast.

Dar kitobhoi kalomii musulmonon az oxirat bo unvoni maod jod şuda va daloil naqlī va aqlie baroi isboti on matrah şuda ast. Olimoni musulmoni bo isitnod ba ojoti Qur'on, oxiratro çahone komilan mutafovit bo dunjo medonand va viƶagihoe baroi on bajon mekunand; az çumla: çovidonagī, tafkiki nekūkoron az badkoron, didani natiçai a'mol va bahramandī az ne'matho bar asosi şoistagī.

Barxe az olimoni musulmon bar in bovarand, ki oxirat pas az pojoni zindagiji dunjavī oƣoz meşavad, ammo guruhe niz megūjand olami oxirat hamaknun niz hast va bar dunjo ihota dorad.

Cistī

Oxirat dar luƣat ba ma'noi pojon, pasin va digar ast[1] va manzur az on olami digare ast, ki ba'd az dunjo meojad.[2] Dar Qur'on baroi tavsifi çahoni ba'd az marg ƣoliban az kalimai oxirat istifoda şuda (104 bor) va goh ta'birhoe cun «dor-ul-oxirat» (saroi digar) va «javm-ul-oxar» (rūzi digar) ba kor rafta ast.[3]

Ahamijati bovar ba oxirat

E'tiqod ba oxirat az usuli din va şarti musulmonī ast; ja'ne kase ki onro napazirad, musulmon ba hisob nameravad.[4] Ba guftai Murtazo Mutahharī, muhimtarin ta'lime, ki hamai pajƣambaron pas az tavhid, mardumro ba on da'vat kardaand, imon ba olami oxirat buda ast.[5]

Ba guftai Muhammadtaqiji Misbohi Jazdī, beş az jak sejumi ojoti Qur'on ba oxirat irtibot dorad.[6] Dar Qur'on e'tiqod ba çahoni oxirat, az ruknhoi da'vati hamai pajƣambaron, bajon şuda ast.[7] Tibqi ojoti Qur'on, e'tiqod ba oxirat dar kanori imon ba Xudo va imon ba nabuvvat jake az se rukni dini Islom ast.[8] Ba bovari hamai mazohibi islomī, imon ba oxirat çuzvi zarurijoti din ast va kase ki ba on imon nadoşta boşad, musulmon nest.[9]

Dar kitobhoi kalomiji musulmonon az olami oxirat bo unvoni «asli maod» jod şudaast.[10] Barzax, qijomat, sirot, hisob, şafoat, bihişt va duzax az umuri marbut ba oxiratand, ki dar Qur'on, ahodis va naviştahoi olimoni musulmon az onho bahs meşavad va tibqi Qur'on bojad ba onho e'tiqod doşt.[11]

Daloili vuçudi oxirat

Olimoni musulmon muhimtarin daleli vuçudi çahoni oxiratro daleli naqlī az çumla vahj medonand; ja'ne hamin ki pajƣambaron, ki ma'sumand, az vuçudi çahoni oxirat xabar medihand va mardumro ba on da'vat mekunand, daleli vuçudi çahon oxirat ast.[12] Az çumla daloili naqlī dar in zamina ojati 7 surai Taƣobun ast: «Bigū: ore, savgand ba Parvardigoram, hatman barangexta xohed şud!»[13]

Ba guftai Murtazo Mutahharī ba çuz dalel naqlī rohhoi digare ham baroi isboti olami oxirat hast, ki dasti kam «qarina va almatho»-i vuçudi çahoni oxiratand. Ū se rohro dar in zamina nom mebarad: 1. Şinoxti Xudo, 2. Şinoxti çahon, 3. Şinoxti rūh va nafsi inson.[14] «Burhoni hikmat» va «burhoni adolat» az daloili aqlie ast, ki mutakallimon baroi isboti vuçudi oxirat matrah mekunand.[15]

Dar burhoni hikmat gufta meşavad, bo hikmati Xudovand sozgor nest, ki hajoti insonro, ki imkoni çovidonagī dorad, ba zindagiji dunjavī mahdud kunad; cun Xudo insonro ofarida ast, ki Ūro ba beştarin kamoli mumkin birasonad va rasidan ba beştarin kamol dar dunjo muhaqqaq nameşavad; caroki arzişi vuçudiji kamoloti uxravī bo kamoloti dunjavī qobili muqoisa nest.[16]

Burhoni adolat ham megūjad: az onço ki dar in dunjo nekūkoronu badkoron podoş va kajfari korhoi xudro on cunon ki dar xuri onho ast, namebinand, adolati Xudo iqtizo mekunad, ki çahoni digare boşad, ki dar on har fard ba onci şoistai on ast, birasad.[17]

Viƶagihoi oxirat va farqi on bo dunjo

Ba guftai Murtazo Mutahharī dar sadho ojat az Qur'on mavzu'oti murtabit bo olami oxirat, hamcun olami ba'd az marg, rūzi qijomat, cigunagiji mahşur şudani murdagon, mizon, hisob, zabti a'mol, bihişt, çahannam va çovidonagiji olami oxirat matrah şuda ast.[18] Olimoni musulmon bar asosi ojoti Qur'on oxiratro olame komilan digar bo dunjo va nizomi mavçud dar on medonand.[19]

Dar oxirat hamai insonho az oƣozi ofariniş to pojoni on, hamzamon zindagī mekunand.[20] Dar on, insonho jo dar saodati mutlaqand va harcī bixohand barojaşon faroham ast, jo dar badbaxtiji mutlaqand, ki cize çuz oncī bad mepindorand, nasibaşon nameşavad, ammo dar dunjo, zindagiju marg, bahramandiju mahrumijat, badbaxtiju saodat, rançu rohat va ƣamu şodī bo ham omexta ast.[21]

Barxe digar az viƶagihoi oxirat bar asosi ojoti Qur'on va rivojot ba şarhi zer ast:

* Çovidonagī: tibqi ojoti Qur'on oxirat pojonnopazir va abadī ast. Baroi misol dar ojati 34 surai Qof bajon şudaast, ki dar oxirat ba bihiştijon başorat doda meşavad: «Imrūz rūzi çovidonagī ast!» hamcunin dar Ƣurar-ul-hikam az Imom Alī (a) naql şudaast: «Dunjo tamomşudanī va oxirat abadī ast!».[22]

* Tafkiki nekūkoron az badkoron: bar asosi ojoti Qur'on, dar oxirat nekūkoronu badkoron az ham çudo meşavand: «Va ej gunohkoron, imrūz [az begunohon] çudo şaved!»;[23] «kasone ki kufr varzidand, ba sūi duzax gird ovarda xohand şud, to Xudo nopokro az pok çudo kunad».[24] Mu'minon xuşholand va ba bihişt meravand, kofiron ƣamginand va voridi çahannam meşavand:[25] «kasone ki az Parvardigoraşon taqvo doştaand, guruh- guruh ba sūi bihişt savq doda meşavand»;[26] «va muçrimonro bo holi taşnagī ba sūi duzax meronem!».[27]

* Didani natiçai a'mol: bar asosi ojoti Qur'on inson natiçai a'moli xud dar dunjoro dar oxirat xohad did: «Va [natiça] kūşişi ū ba zudī dida xohad şud. Sipas harcī tamomtar ba vaj podoş medihand»;[28] «pas harkase hamvazni zarrae nekī kunad, [natiçai] onro xohad did va harkase hamvazni zarrae badī kunad [natiçai] onro xohad did!».[29]

* Bahramandī bar asosi şoistagī: barxilofi dunjo, dar oxirat harkase bar asosi istehqoqaş, bahramand meşavad. Dar hadise az Imom Alī (a) omada ast: «avzo'i dunjo tobe'i ittifoq ast va avzo'i oxirat az istehqoqi insonho pajravī mekunad!».[30]

Mahdudai oxirat

Dar xususi mahdudai oxirat ixtilofi nazar hast: barxe bar in bovarand, ki oxirat bo margi inson va vurudaş ba olami barzax şurū' meşavad, ammo ba'zeho ham olami barzaxro çuzvi oxirat namedonandu megūjand: oxirat pas az pojoni olami barzax oƣoz meşavad.[31]

Hamcunin mutakallimon mu'taqidand oxirat dar ojandai zamoniji dunjo ast, ja'ne pas az pojoni zindagiji dunjavī oƣoz meşavad, ammo fajlasufon bar in in bovarand, ki oxirat hamaknun vuçud dorad, dar tūli dunjo ast, ja'ne rutbai vuçudiaş bartar ast va bar on ihota dorad. Jake az ojoti mavridi istinodi in guruh ojati 49 surai Tavba ast: «وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةٌ بِالْكَفِرِين» (beşak çahannam bar kofiron ihota dorad).[32]

Tavsijahoi qur'onī va rivoī dar borai oxirat

Dar ojoti Qur'on va rivojot suporişhoe dar xususi oxirat şuda, ki barxe az onho ba şarhi zer ast:

  • «Zindagiji dunjo, cize çuz boziju sargarmī nest va saroi oxirat, baroi onho, ki parhezgorand, behtar ast. Ojo nameandeşed?!».[33]
  • «On saroi oxiratro baroi kasone qaror medihem, ki irodai bartariçūī dar zamin va fasod nadorand!».[34]
  • «Kase ki oxiratro bisjor jod kunad, gunohaş kam meşavad».[35]
  • «Dunjoi mazra'a va kiştzori oxirat ast».[36]
  • «Kase ki dar tūli şabonarūz muhimtarin himmataş oxirat boşad, Xudo benijoziro dar dilaş çoj medihad, koraşro somon medihad va az dunjo nameravad, magar onki rizqu rūziaşro komil darjoft karda boşad!».[37]

Taknigorī

Jake az kitobho dar borai oxirat, Manozil-ul-oxirat, naviştai Şajx Abbosi Qumī az olimoni qarni cahordahumi qamarī ast. Ū dar in kitob marohili çahoni oxiratro bajon karda ast, ki tibqi on ba tartibi in guna ast: marg, qabr, barzax, qijomat va sirot. Dar in kitob az mizon, hisobrasī va azobhoi çahannam ham suxan omada va ançom dodan barxe a'moli ibodī va riojat kardani barxe masoili axloqī baroi guzari osontar az marohili oxirat suporiş şuda ast.

Manozil-ul-oxirat ba zabonhoi arabī, anglisī, turkī va urdū tarçuma şudaast.

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  2. ↑ Şa'ronī, Nasri tubo, 1389h.ş., sah.15.
  3. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  4. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./ 1418h.q., ç.2, sah.501.
  5. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./1418h.q., ç.2, sah.501.
  6. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.341.
  7. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  8. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  9. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  10. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./1418h.q., ç.2, sah.501.
  11. ↑ Muçtahidi Şabistarī, “Oxirat», sah.133.
  12. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./1418h.q., ç.2, sah.502-503.
  13. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.389.
  14. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./1418h.q., ç.2, sah.503.
  15. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.364-366.
  16. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.364.
  17. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.365.
  18. ↑ Mutahharī, Maçmuai osor, 1377h.ş./1418h.q., ç.2, sah.501.
  19. ↑ Nigoh kuned ba Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.20, sah.148/ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.411.
  20. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.411.
  21. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.20, sah.148.
  22. ↑ Omadī, Ƣurar-ul-hikam, 1366h.ş., sah.134.
  23. ↑ Surai Josin, ojati 59.
  24. ↑ Surai Anfol, ojati 36-37.
  25. ↑ Misbohi Jazdī, Omuzişi aqoid, 1384h.ş., sah.415.
  26. ↑ Surai Zumar, ojati 73.
  27. ↑ Surai Marjam, ojati 86.
  28. ↑ Surai Naçm, ojati 40-41.
  29. ↑ Surai Zilzol, ojati 7-8.
  30. ↑ Omadī, Ƣurar-ul-hikam, 1366h.ş., sah.148.
  31. ↑ Xurosonī, “Oxirat», sah.98.
  32. ↑ Xurosonī, “Oxirat», sah.98-99.
  33. ↑ Surai An'om, ojati 32.
  34. ↑ Surai Qasas, ojati 83.
  35. ↑ Omadī, Ƣurar-ul-hikam, 1366h.ş., 146.
  36. ↑ Ibni Abiçumhur, Avoli-l-lajolī, 1405h.q., ç.1, sah.267.
  37. ↑ Ibni Şu'bai Harronī, Tuhaf-ul-uqul, 1404h.q./ 1363h.ş., sah.48.

Sarcaşma

  • Qur'oni Karim.
  • Ibni Abiçumhur, Muhammad ibni Zajniddin, ‏Avoli-l-laoli-l-azizijja fi-l-ahodis-id-dinijja, tahqiqi Muçtabo Iroqī, Qum, Doru Sajid-uş-şuhado li-n-naşr, copi avval, 1405h.q.
  • Ibni Şu'bai Harronī, Hasan ibni Alī, Tuhaf-ul-uqul an Ol-ir-Rasul, tahqiqi Aliakbari Ƣafforī, Qum, Çomeai mudarrisin, copi duvum, 1363h.ş./1404h.q.
  • Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, copi avval, 1374h.ş.
  • Misbohi Jazdī, Muhammadtaqī, Omuzişi aqoid, Tehron, Amir Kabir, copi haƶdahum, 1384h.ş.
  • Mutahharī, Murtazo, Maçmuai osor, ç.2, Tehron, intişoroti Sadro, copi haftum, 1377h.ş./1418h.q.
  • Muçtahidi Şabistarī, Muhammad, “Oxirat», Doirat-ul-ma'orifi buzurgi islomī, ç.1, Tehron, markazi doirat-ul-ma'orifi buzurgi islomī, copi duvum, 1374h.ş.
  • Omadī, Abdulvohid, Tasnifu ƣurar-il-hikam va durar-il-kalim, tahqiqi Mustafo Dirojatī, Qum, Daftari tabliƣoti islomī, copi avval, 1366h.ş.
  • Tabotaboī, Sajidmuhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Qum, Daftari intişoroti islomī, copi pançum, 1417h.q.
  • Xurosonī, Alī, “Oxirat», Doirat-ul-ma'orifi Qur'oni Karim, ç.1, Qum, muassisai Bustoni kitob, copi pançum, be to.
  • Şa'ronī, Abulhasan, Nasri tubo; luƣatnomai Qur'oni Karim, tahqiqi Sajidmuhammadrizo Ƣijosiji Kirmonī, Qum, Bunjodi farhangiji Mahdiji Mav'ud, copi avval, 1389h.ş.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Охират&oldid=32443"