Jump to content

As-Salotu xajrun min-an-navm

Az wikishia

as-Salotu xajrun min-an-navm (arabī: الصَّلاَةُ خَیْرٌ مِنَ النَّوْمِ) ba ma'noi «Namozi behtar az xob ast», çumlae ast, ki ahli sunnat onro du martaba dar azoni namozi subh, pas az «Hajja alalfaloh», megūjand. Beştari fuqahoi ahli sunnat, bo istinod ba barxe rivojot, guftani in çumla dar azoni namozi subhro mustahab donistaand. Dar muqobil, faqihoni imomija içmo' dorand bar in ki guftani on dar azon çoiz nest va agar ba qasdi taşre' gufta şavad, harom ast. Az nazari onon heç daleli şar'ī bar maşruijat va içozati guftani in çumla dar azon vuçud nadorad.

Dar in ki çumla «as-Salotu xajrun min-an-navm» cī zamone va tavassut cī kase ba azon afzuda şuda, naqlhoi muxtalife dar manobei ravoiji ahli sunnat vorid şudaast. Dar barxe naqlho omadaast, ki Bilol onro ba azoni subhi afzud va az sūi Pajƣambar (s) pazirufta şud. Dar barxe digar gufta şuda, ki Pajƣambar (s) onro ba Abumahzura ta'lim dodaast. Hamcunin gufta şuda, ki naxustin bor Sa'd ibni Oiz - muazzini masçidi Qubo dar asri Pajombar, dar davrai xilofati Umar ibni Xattob onro bid'at guzoşt. Bino ba rivojate, ki Molik ibni Anas dar al-Muvatta' naql kardaast, in çumla dar davrai xilofati Umar ibni Xattob va ba imzoi ū ba azon izofa şud.

Ba guftani as-Salotu xajrun min-an-navm dar azon, tasvib (تثویب) niz gufta meşavad. Tasvib dar istilohi fuqaho bad-in ma'no ast, ki vaqte muazzin bo guftani «Hajja alassaloh; başitobed ba sūi namoz», mardumro ba sūi namoz firomexonad, pas az takrori jak farozi digar bo guftan «as-Salotu xajrun min-an-navm», dubora ba faro xondan baroi namoz bozgaşt mekunad. Albata gufta meşavad tasvib ma'noi omtare dorad va barxe ba guftani çumlai assaloh, rahimakumulloh, assaloh, bajni azonu iqoma va jo ba guftani «Hajja alassaloh, hajja alalfaloh» bajni azonu iqomai namozi subh niz tasvib guftaand.

Mafhumşinosī va çojgoh

as-Salotu xajrun min-an-navm, ba ma'noī «Namoz behtar az xob ast», çumlaest, ki ahli sunnat onro du martaba dar azoni namozi subh, pas az «Hajja alalfaloh», megūjand.[1] Ba guftani in çumla dar azoni namozi subh, tasvib (تثویب) niz gufta meşavad.[2] Tasvib ba ma'noi da'vati dubora baroi namoz ast; ba in bajon ki vaqte muazzin bo guftan «Hajja alassaloh; başitobed ba sūi namoz», mardumro ba sūi namoz faro mexond, pas az takrori jak farozi digar bo guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm», dubora ba faro xondan baroi namoz bozgaşt mekunad.[3]

Barxe guftani çumla «Assaloh, rahimakumulloh, assaloh» bajni azonu iqomaro, ki ba nav'e da'vati dubora baroi namoz ast, namunae az tasvib barşumurdaand.[4] Hamcunin gufta meşavad, ki barxe olimoni hanafiji Kūfa, guftani du martaba «Hajja alassaloh» va «Hajja alalfaloh» bajni azonu iqomai namozi subhro nav'e digar az tasvib donistaand.[5]

Az in unvon dar kitobhoi fiqhī dar bobi namoz bahs şuda[6] va ba mabohisi kalomii bajni şia va sunnī niz roh joftaast.[7]

Bid'atomez budani as-Salotu xajrun min-an-navm az didgohi imomija

Fuqahoi imomija içmo' dorand bar in ki guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar azon çoiz nest va guftani on ba qasdi taşre', bid'at va harom ast.[8] Onho bar in bovarand ki heç daleli şar'ī baroi isboti maşruijati guftani in çumla vuçud nadorad.[9] Albata rivojote az imomoni ma'sum dar barxe manobei ravoiji imomija naql şudaast, ki az onho ravo budani tasvib dar azon bardoşt meşavad,[10] ammo in rivojot şoz xonda şudaand[11] va bo dastae digar az rivojot ki çoiz budani tasvib dar azonro ba sarohat rad kardaand,[12] taoruz dorand; lizo faqihon az onho e'roz karda va bar mavoridi taqija haml kardaand.[13]

Gufta meşavad nazd fuqahoi imomija ixtilofe dar in nest, ki agar tasvib jo guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm» ba qasdi tanbeh va jodovariji vaqti namoz jo az rūi taqija boşad, çoiz ast;[14] ammo agar na ba qasdi taşre'u tanbeh va na az rūi taqija gufta şavad, dar ravo budan jo ravo nabudani on ixtilofi nazar vuçud dorad.[15] Faqihone hamcun Fozili Hindī[16] va Fajzi Koşonī[17] ba karohat qoil şudaand va faqihone hamcun Sohibi Çavohir[18] va Koşifulƣito[19] onro harom donistaand.

Koşifulƣito, tasvib jo guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar azonro az asos, bid'atomez va doroi hurmati zotī donista va mu'taqid ast hec ciz onro çoiz namekunad.[20]

Maşruijati as-Salotu xajrun min-an-navm az didgohi ahli sunnat

Bino ba didgohi maşhuri fuqahoi ahli sunnat, guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm», pas az «Hajja alalfaloh», dar azoni subh, mustahab ast.[21] Albata gufta meşavad Muhammad ibni Idrisi Şofeī dar jak ço ba istihbobi on qoil buda va dar çoe digar onro makruh donistaast.[22] Barxe az fuqahoi hanafī guftani on pas az azoni subhro niz çoiz donistaand.[23]

Bino ba didgohi maşhuri fuqahoi ahli sunnat, tasvib jo guftani «as-Salotu xajrun min-an-navm» maxsusi azoni subh ast.[24]

Namodi ahli sunnat

Guftan «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar azon, dar tūli ta'rix, ba nav'e, şioru namodi ahli sunnat donista şudaast; ba tavre ki dar hukumathoe ki hokimoni sunnī hukmronī mekardaand, dastur doda meşud to in çumla dar azon gufta şavad.[25] Baroi namuna dar kitobi "Sirai halabī" naql şudaast, ki dar davroni hukumati Oli Būja dar Baƣdod, dar azonho çumlai Hajja alo xajr-il-'amal gufta meşud, to in ki bo rūi kor omadani Salçuqijon, dar soli 448h.q., guftani in çumla dar azon man' gardid va dastur doda şud ba çoi on çumlai «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar azon gufta şavad.[26]

Ixtilofi nazar dar zamon va cigunagiji vorid şudani as-Salotu xajrun min-an-navm ba azon

Dar in ki «as-Salotu xajrun min-an-navm» cī zamone va tavassut cī kase ba azoni subh izofa gardid, ixtilofi nazar ast:

Zamoni xilofati Umar

Ba guftai Sajid Aliji Şahristonī dar kitobaş bo unvoni «as-Salotu xajrun min-an-navmi fi-l-azon», olimoni se firqai umdai şia, ja'ne imomija, ismoilija va zajdija, ta'kid dorand bar in ki «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar zamoni xilofati Umar ibni Xattob va tavassuti vaj ba azon izofa şud.[27] Molik ibni Anas niz dar al-Muvatta' rivojate ovarda, ki bar asosi on, muazzin nazdi Umar ibni Xattob raft, to ūro baroi namozi subh xabar dihad va did, ki Umar xob ast va muazzin guft: «as-Salotu xajrun min-an-navm», pas az on Umar dastur dod, to in çumlaro dar azoni subh biovarand.[28] Hamcunin barxe guftaand, ki naxustin bor Umar ibni Xattob bud, ki dastur dod to çumlai Hajja alo xajr-il-'amal az azon bardoşta va ba çoi on «as-Salotu xajrun min-an-navm» gufta şavad.[29]

Bino ba naquli digar in çumla naxustin bor az sūi Sa'd ibni Oiz - muazzini masçidi Qubo, dar davrai xilofati Umar ibni Xattob bid'at guzoşta şud.[30] Albata dar rivojate niz az Imom Kozim (a) naql şudaast ki çumlai «as-Salotu xajrun min-an-navm», dar zamoni Banī Umija ba azon afzuda şudaast.[31]

Dar zamoni hajoti Pajƣambar (s)

Dar izofa şudani in çumla ba azon dar zamoni hajoti Pajƣambar (s), naqlhoi gunogun va mutazod dar manobei ravoiji ahli sunnat naql şudaast. Dar barxe az in rivojot naql şuda, ki rūze Bilol nazdi Pajƣambar (s) omad, to vajro baroi namozi subh xabar kunad va did, ki Pajƣambar (s) xob ast, sipas bong barovard: «as-Salotu xajrun min-an-navm» va pas az on guftani in çumla dar azoni subh az sūi Pajƣambar (s) niz ta'id va pazirufta şud.[32] Dar barxe rivojot niz omadaast, ki Pajƣambar (s) onro ba Abumahzura ta'lim dodaast.[33]

Ba guftai Ça'fari Subhonī, rivojote ki cigunagiji izofa şudani «as-Salotu xajrun min-an-navm» ba azonro dar manobei ahli sunnat guzoriş kardaand, bo ham mutaorizand va nametavon ba onho takja kard; caroki dar on, amr doir ast bajni istihbob va bid'at ki harom ast. Az in rū bojad guftani in çumla dar azon tark şavad, cun agar mustahab boşad, bar tarki on iqobe nest, ammo agar bid'at boşad guftani on iqob dorad.[34]

Barxe olimoni ahli sunnat niz tasreh kardaand bar in ki çumlai «as-Salotu xajrun min-an-navm», az sūi Pajƣambar (s) ba azon vorid naşuda va pas az hajoti vaj bid'at nihoda şud.[35]

Taknigorī

Dar borai çumlai «as-Salotu xajrun min-an-navm» dar azon va maşru' nabudani on, osore ba riştai tahrir daromadaast, ki barxe az onho iboratand az:

  • Kitob «as-Salotu xajrun min-an-navmi fi alozon» ba zaboni arabī va naviştai Sajid Aliji Şahristonī. In kitob dar soli 1433h.q., az sūi intişorot «ar-Rofid» dar Baƣdod cop şudaast.[36]
  • Kitob «Masa'la, as-Salotu xajrun min-an-navm» az sūi gurūhi paƶūhiş va posux ba şubahoti Maçma'i çahoniji Ahli Bajt (a) tahrir şuda va dar çildi bistu cahorumi maçmū'ai «Fi rihobi Ahl-il-Bajt (a)» az sūi Maçma'i çahoniji Ahli Bajt tanzim va cop şudaast.[37] In kitob ba zaboni forsī niz tarçuma şudaast.

Ezoh

  1. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhijat-il-kuvajtija, 1404h.q., ç.2, sah.360u ç.11, sah.176; Saraxsī, al-Mabsut, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.130
  2. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhijat-il-kuvajtija, 1404h.q., ç.2, sah.360
  3. ↑ Zubajdī, Toç-ul-arus, zajli voƶai «tasvib - تثویب»
  4. ↑ Baroi namuna nig.: Ibni Manzur, Lison-ul-arab, zajli voƶai «tasvib تثویب»
  5. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhijat-il-kuvajtija, 1404h.q., ç.2, sah.361
  6. ↑ Baroi namuna nig.: Ibni Ruşd, Bidojat-ul-muçtahid, 1425h.q., ç.1, sah.89; Bahronī, al-Hadoiq-un-nozira, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.7, sah.418
  7. ↑ Baroi namuna nig.: Alloma Hillī, Nahç-ul-haqqi va kaşf-us-sidq, 1982m, sah.351
  8. ↑ Şajxi Tūsī, al-Xilof, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.1, sah.287; Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1362h.ş., ç.9, sah.113
  9. ↑ Sajid Murtazo, Masoil-un-nosirijot, 1417h.q., sah.184; Şajxi Tūsī, al-Xilof, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.1, sah.287
  10. ↑ Baroi namuna nig.: Huri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1416h.q., ç.5, sah.427
  11. ↑ Şahidi Sonī, Masolik-ul-afhom, 1413h.q., ç.1, sah.190
  12. ↑ Baroi namuna nig.: Huri Omilī, Vasoil-uş-şia, 1416h.q., ç.5, sah.426
  13. ↑ Şahidi Sonī, Masolik-ul-afhom, 1413h.q., ç.1, sah.190; Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1362h.ş., ç.9, sah.116; Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhija, 1423h.q., ç.8, sah.111
  14. ↑ Bahronī, al-Hadoiq-un-nozira, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.7, sah.421; Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhija, 1423h.q., ç.8, sah.111
  15. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhija, 1423h.q., ç.8, sah.111
  16. ↑ Fozili Hindī, Kaşf-ul-lisom, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.3, sah.385
  17. ↑ Fajzi Koşonī, Mafoteh-uş-şaroi', 1401h.q., ç.1, sah.118
  18. ↑ Naçafī, Çavohir-ul-kalom, 1362h.ş., ç.9, sah.116
  19. ↑ Koşifulƣito, Kaşf-ul-ƣito, 1422h.q., ç.3, sah.146
  20. ↑ Koşifulƣito, Kaşf-ul-ƣito, 1422h.q., ç.3, sah.146
  21. ↑ Ibni Ruşd, Bidojat-ul-muçtahid, 1425h.q., ç.1, sah.89
  22. ↑ Şajxi Tūsī, al-Xilof, Muassisat-un-naşr-il-islomī, ç.1, sah.286
  23. ↑ Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhijat-il-kuvajtija, 1404h.q., ç.2, sah.360
  24. ↑ Baroi namuna nig.: Saraxsī, al-Mabsut, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.130; Şavkonī, Najl-ul-avtor, 1413h.q., ç.2, sah.46; Şerbinī, Muƣni-l-muhtoç, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, ç.1, sah.136
  25. ↑ Şahristonī, al-Azonu bajn-al-asolati va-t-tahrif, 1426h.q., sah.343
  26. ↑ Halabī, as-Sirat-ul-halabija, Dor-ul-kutub-il-ilmija, ç.2, sah.136
  27. ↑ Şahristonī, as-Salotu xajrun min-an-navm, sah.150
  28. ↑ Molik ibni Anas, al-Muvatta', 1406h.q., ç.1, sah.72
  29. ↑ Jahjo ibni Husajn, al-Ahkom (fiqh-ul-mazhab-iz-zajdī), 1410h.q., ç.1, sah.84
  30. ↑ Abdurrazoq, al-Musannaf, 1403h.q., ç.1, sah.474
  31. ↑ Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, Muassisai Oli-l-Bajt (a), ç.4, sah.44
  32. ↑ Baroi namuna nig.: Ibni Moça, Sunani Ibni Moça, Doru ehjo-il-kutub-il-arabija, ç.1, sah.237; Doramī, Sunani Doramī, 1412h.q., ç.2, sah.762
  33. ↑ Baroi namuna nig.: Bajhaqī, as-Sunan-ul-kubro, 1424h.q., ç.1, sah.622
  34. ↑ Subhonī, Simoi aqoidi şia, 1386h.ş., sah.385
  35. ↑ Baroi namuna nig.: Xorazmī, Çome'-ul-masonid, 1419h.q., ç.1, sah.296; Ibni Hazm, al-Muhallo, Dor-ul-fikr, ç.2, sah.194; Abdurrazoq, al-Musannaf, 1403h.q., ç.1, sah.474
  36. ↑ Şahristonī, as-Salotu xajrun min-an-navmi fi alozon, 1433h.q., sah.2 - 3
  37. ↑ Maçma'i çahoniji Ahli Bajt (a), Masa'la, as-Salotu xajrun min-an-navm, 1426h.q., sah.4

Sarcaşma

  • Abdurrazoq, Abubakr Abdurrazzoq ben Hamam, al-Musannaf, Hind, al-Maçlis-ul-ilmī, 1403h.q.
  • Alloma Hillī, Jusuf ibni Hasan, Nahç-ul-haqqi va kaşf-us-sidq, Bejrut, Dor-ul-kitob-il-lubnonī, copi avval, 1982m.
  • Bajhaqī, Ahmad ibni Husajn, as-Sunan-ul-kubro, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmija, 1424h.q.
  • Bahronī, Jusuf, al-Hadoiq-un-nozirati fi ahkom-il-'itrat-it-tohira, Qum, Muassisat-un-naşr-il-islomī, be to.
  • Doramī, Abdulloh ibni Abdurrahmon, Sunani Doramī, Arabiston, Dor-ul-muƣnī, 1412h.q.
  • Zubajdī, Murtazo, Toç-ul-arusi min çavohir-il-qomus, Bejrut, Dor-ul-fikr, be to.
  • Ibni Manzur, Muhammad ibni makram, Lison-ul-arab, Bejrut, Dor-us-sodir, 1414h.q.
  • Ibni Moça, Abuabdilloh Muhammad ibni Jazid, Sunani Ibni Moça, Bejrut, Doru ehjo-il-kutub-il-arabija, be to.
  • Ibni Ruşd, Abulvalid Muhammad ibni Ahmad, Bidojat-ul-muçtahidi va nihojat-ul-muqtasid, Qohira, Dor-ul-hadis, 1425h.q.
  • Ibni Hazm, Alī ibni Ahmad, al-Muhallo bi-l-osor, Bejrut, Dor-ul-fikr, be to.
  • Koşifulƣito, Şajx Ça'far, Kaşf-ul-ƣitoi an mubhamot-iş-şari'at-il-ƣarro, Qum, Daftari tabliƣoti islomī, 1422h.q.
  • Maçma'i çahoniji Ahli Bajt (a), Masa'la, as-Salotu xajrun min-an-navm, Qum, Maçma'i çahoniji Ahli Bajt (a), 1426h.q.
  • Molik ibni Anas, al-Muvatta', Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1406h.q.
  • Naçafī, Muhammadhasan, Çavohir-ul-kalom, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, copi haftum, 1362h.ş.
  • Nurī, Husajn, Mustadrak-ul-vasoili va mustanbat-ul-masoil, Qum, Muassisai Oli-l-Bajt (a), be to.
  • Saraxsī, Muhammad ibni Ahmad, al-Mabsut, Bejrut, Dor-ul-ma'rifat, 1414h.q.
  • Subhonī, Ça'far, Simoi aqoidi şia, Tehron, naşri Maş'ar, 1386h.ş.
  • Fajzi Koşonī, Muhammad ibni Şohmurtazo, Mafoteh-uş-şaroi', Qum, Kitobxonai umumiji Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, 1401h.q.
  • Fozili Hindī, Muhammad ibni Hasan, Kaşf-ul-lisomi va-l-ibhomi an qavoid-il-ahkom, Qum, Muassisat-un-naşr-il-islomī, be to.
  • Xorazmī, Muhammad ibni Mahmud, Çome'-ul-masonid, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmija, 1419h.q.
  • Şavkonī, Muhammad ibni Alī, Najl-ul-avtor, Qohira, Dor-ul-hadis, 1413h.q.
  • Şajxi Tūsī, Muhammad ibni Hasan, al-Xilof, Qum, Muassisat-un-naşr-il-islomī, be to.
  • Şahidi Sonī, Zajnuddin ibni Alī, Masolik-ul-afhom, Qum, muassisai al-Maorif-il-islomija, 1413h.q.
  • Şahristonī, Sajid Alī, as-Salotu xajrun min-an-navmi fi alozon, Baƣdod, manşurotu ar-Rofid, 1433h.q.
  • Şerbinī, Şamsuddin, Muƣni-l-muhtoçi ilo ma'rifati ma'oni alfoz-il-minhoç, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmija, 1415h.q.
  • Jahjoi jeni Husajn, al-Ahkomi fi-l-haloli va-l-harom (fiqh-ul-mazhab-iz-zajdī), beço, beno, 1410h.q.
  • Huri Omilī, Muhammad ibni Hasan, Vasoil-uş-şia, Qum, Muassisai Oli-l-Bajt (a), 1416h.q.
  • Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhija, Qum, Doirat-ul-maorif-il-fiqh-il-islomī, 1423h.q.
  • Çam'e az navisandagon, al-Mavsuat-ul-fiqhijat-il-kuvajtija, Kuvajt, Dor-us-salosil, 1404h.q.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Ас-Салоту_хайрун_мин-ан-навм&oldid=28683"