Jump to content

Kūhi Nur

Az wikishia

Kūhi Nur jo Çabalunnur kūhe dar Makka, ki Ƣori Hiro (mahalli be'sati Pajƣambari Akram) dar on voqe' ast.

Kūhi Nur

Muşaxxasoti kūh

Kūhi Nur dar şimoli şarqiji Makka qaror dorad. In kūh şakli maxrutī dorad va az digar kūhhoe, ki şahri Makka bar domanai onho voqe' şuda, mustaqil ast.[1] Fosilai kūhi Nur to Masçidulharom jak farsang,[2] hududi şaş kilometr ast.[3] In kūh, ki muşrif bar Mino va dar kanori masiri Mino va Arafot ast,[4] dar guzaşta bo Makka fosila doşt, ammo imrūza, ba sababi tavseai şahri Makka, doxili şahr qaror girifta va soxtmonhoi maskunī onro ihota kardaast.

Balandiji on az sathi darjo 560 metr ast[5] va faqat az jak masir metavon az on su'ud kard va on rohe ast, ki az digar çoho çudo şudaast.[6] Obu sabza niz dar on dida nameşavad.[7] Qullai Hiro hududi cihil metri murabba' masohat dorad. Atrofi qulla boz ast va heç saxra jo mone'e dar barobari kase ki mexohad atrofro tamoşo kunad, vuçud nadorad.

Ƣori Hiro

Vurudiji Ƣori Hiro dar kūhi Nur

Ƣori Hiro dar bolotarin nuqtai kūhi Nur voqe' şudaast va fosilai bajni ƣoru qulla hududi bist metr ast. Baroi rasidan ba on az mijoni du saxrai bisjor nazdik ba ham ubur mekunand. Pas az on, ƣor namojon meşavad.[8]

Intihoi ƣor komilan ba tarafi Masçidulharom va Ka'ba, va dahonai on taqriban ba samti Bajtulmuqaddas ast.[9] Az boloi kūhi Nur Masçidulharom va guldastaho dida meşavand.[10] Vus'ati dahonai ƣor ba andozae ast, ki jak şaxs bo qadi mijona metavonad az on ubur kunad va dar on ço ba namoz istad. Doxili on az hangomi tulu' to ƣurubi oftob ravşan ast, ammo garmoi sūzon ba on nufuz namekunad.[11]

Barxe muarrixon, ƣori Hiroro bo ƣori Savr, ki Pajƣambari akram (s) hangomi hiçrat az Makka ba Madina, ba on panoh burd iştiboh kardaand.[12]

Barxe fuqaho zijorati ƣori Hiroro az mustahaboti a'moli haç zikr kardaand.[13] Az guzaşta to kunun, mardum ba zijorati ƣori Hiro meravand va gufta şudaast, ki duo dar on ço mustaçob meşavad.[14]

Kuhi Nur dar rivojoti dinī va torixī

Pajƣambar (s) dar ƣori Hiro dar holi darjofti vahj, dar kitobi Sirat-un-nabī, ki dar qarni jozdahumi qamarī ba dasturi Sultonmurodi sejum hokimi usmonī tahija şudaast.

Rivojat şuda, hazrati Odam (a) xonai Ka'baro az sanghoi panç kūh bino kard, ki jake az onho kūhi Nur bud.[15] Gufta şuda, ki Nur hamon kūhi Foron ast, ki dar Tavrot az on jod şuda,[16] ammo zohiran Foron nome ast, ki ba hamai kūhhoi Makka itloq şudaast, na faqat kūhi Nur.[17]

Guftaand az mu'çizoti Pajƣambar (s) on bud, ki kūhi Nur dar zeri poi on hazrat ba harakat daromad va sipas ba farmoni Pajƣambar (s) az harakat boz istod.[18]

Pajƣambar (s) peş az Islom har sol muddatero dar on ba xilvat va ibodat meguzarond.[19] Az Imom Alī (a) naql şudaast, ki Pajƣambari Islom (s) har sol dar ƣori Hiro xilvat mekard, man ūro medidam va çuz man kase ūro namedid.[20] Tibqi barxe guzorişho Imom Alī (a) va hazrati Xadiça (s) xūrokiji lozimro baroi Pajƣambar (s) to ƣor jo pojoni kūh meburdaand.

In kuh dar davrai çohilijat niz muhtaram buda va dar aş'ori çohilī az on jod şudaast, az çumla dar aş'ori Avf ibni Ahvas va Abutolib amūi Pajƣambar.[21] Naxustin kase ki dar kūhi Nur e'tikof namud Abdulmuttalib boboi Pajƣambar, bud.[22]

Ezoh

  1. Qoidon, Ta'rix va osori islomiji Makka, sah.107.
  2. Nig.: Ibni Çubajr, Rehlatu Ibni Çubajr, sah.130; Ibni Batuta, Rehlatu Ibni Batuta, ç.1, sah.158.
  3. Qoidon, Ta'rix va osori islomiji Makka, sah.107.
  4. Ibni Çubajr, Rehlatu Ibni Çubajr, sah.130; Ibni Batuta, Rehlatu Ibni Batuta, ç.1, sah.158; Qoidon, Ta'rix va osori islomiji Makka, sah.107.
  5. Abdulƣanī, Ta'rixu umaroil Makka, sah.22.
  6. Humajrī, ar-Ravz-ul-mi'tor, sah.190.
  7. Joqut Hamavī, Mu'çam-ul-buldon, zajli modda.
  8. Xodimī, Rohnamoi haç, ç.2, sah.157.
  9. Qoidon, Ta'rix va osori islomiji Makka, sah.108.
  10. Xodimī, Rohnamoi haç, ç.2, sah.157.
  11. Qoidon, Ta'rix va osori islomiji Makka, sah.107-108.
  12. Nig.: Azraqī, Axbori Makka, ç.2, sah.288; Fosī, Şifo-ul-ƣarom, ç.1, sah.280; Nahravolī, Kitob-ul-a'lom, sah.440.
  13. Nig.: Şahidi avval, ad-Durus-uş-şar'ija, ç.1, sah.468; Sabzavorī, Zaxirat-ul-ma'od, sah.695; Ibni Tajmija, Maçmu'-ul-fatovī, ç.15, çuz'i 26, sah.68.
  14. Ibni Çubajr, Rehlatu Ibni Çubajr, sah.190; Fosī, Şifo-ul-ƣarom, ç.1, sah.199-280.
  15. Hajsamī, Maçma'-uz-zavoid, ç.3, sah.288; Fosī, Şifo-ul-ƣarom, ç.1, sah.91.
  16. Kitobi avvali Samueli Nabī, 1: 25.
  17. Omilī, as-Saheh, ç.1, sah.197.
  18. Nig.: Ibni Hanbal, Musnad, ç.2, sah.19; Tabarsī, al-Ihtiçoç, ç.1, sah.326; Maqrizī, Amto'-ul-asmo', ç.5, sah.57.
  19. Fosī, Şifo-ul-ƣarom, ç.1, sah.279.
  20. Nahç-ul-baloƣa, tarçumai Sajidiça'fari Şahidī, xutbai 192, sah.222.
  21. Nig.: Bakrī, Mu'çam, zajli kalima; Fosī, Şifo-ul-ƣarom, ç.1, sah.281; Nahravolī, Kitob-ul-a'lom, sah.440.
  22. Ibni Asir, ç.2, sah.15.

Sarcaşma

  • Ibni Asir, al-Komilu fi-t-ta'rix.
  • Ibni Batuta, Rihlatu Ibni Batuta, tahqiqi Muhammad Abdulmun'im Urjon, Bejrut, 1407h.q./1987m.
  • Ibni Tajmija, Maçmu'-ul-fatovo, tahqiqi Mustafo Abduqodir Ato, Bejrut, 1421h.q./2000m.
  • Ibni Çubajr, Rihlatu Ibni Çubajr, tahqiqi Husajn Nisor, Qohira, 1992m.
  • Ibni Hanbal, Musnad-ul-imom Ahmad ibni Hanbal, Bejrut, Dorusodir, be to.
  • Azraqī, Muhammad ibni Abdulloh, Axboru Makka va mo çoa fiho min-al-osor, tahqiqi Ruşdī Soleh Mulhas, Bejrut, 1403h.q./1983m, copi ofseti Qum, 1369h.ş.
  • Bakrī, Abdulloh ibni Abdulaziz, Mu'çamu mo-stu'çima min asmo'-il-bilod va-l-mavoze', tahqiqi Mustafo Saqqo, Bejrut, 1403h.q./1983m.
  • Himjarī, Muhammad ibni Abdulloh, ar-Ravz-ul-mi'tor fi xabar-il-aqtor, tahqiqi Ehson Abbos, Bejrut, 1984m.
  • Xodimī, Muhammadhasan, Rohnamoi haç va umra, Tehron, 1383h.ş.
  • Sabzavorī, Muhammadboqir ibni Muhammadmu'min, Zaxirat-ul-ma'od fi şarh-il-irşod, copi sangī, Tehron, 1273–1274h.q., copi ofset, Qum, be to.
  • Şahidi Avval, Muhammad ibni Makkī, ad-Durus-uş-şar'ijja fi fiqh-il-imomijja, Qum, 1412–1414h.q.
  • Tabarsī, Ahmad ibni Alī, al-Ehtiçoç, tahqiqi Muhammadboqir Musaviji Xerson, Naçaf, 1386h.q./1966m, copi ofseti Qum, be to.
  • Omilī, Ça'fari Murtazo, as-Saheh min sirat-in-Nabij-il-a'zam (s), Qum, 1403h.q.
  • Abdulƣanī, Orif, Ta'rixu umaroi Makka al-mukarrama (8–1344h.q.), Dimişq, 1413h.q./1992m.
  • Fosī, Muhammad ibni Ahmad, Şifo'-ul-ƣarom biaxbor-il-balad-il-harom, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, be to.
  • Qoidon, Asƣar, Ta'rixi osori islomiji Makkai Mukarrama va Madinai Munavvara, Tehron, 1384h.ş.
  • Maqrizī, Ahmad ibni Alī, Imto'-ul-asmo' bimo li-n-Nabī sallallohu alajhi va salam min-al-ahvoli va-l-amvoli va-l-hafadati va-l-mato', tahqiqi Muhammad Abdulhamid Namisī, Bejrut, 1420h.q./1999m.
  • Nahrvolī, Muhammad ibni Ahmad, Kitob-ul-e'lom bia'lomi bajtilloh-il-harom, tahqiqi Alī Muhammad Umar, Qohira, 1425h.q./2004m.
  • Hajsamī, Alī ibni Abubakr, Maçma'-uz-zavoid va manba'-ul-favoid, Bejrut, 1408h.q./1988m.
  • Joqut Hamavī, Mu'çam-ul-buldon.