Jump to content

Imomoni Baqi'

Az wikishia
Mazori imomoni Baqi' peş az taxrib

Aimmai Baqi', jo imomoni Baqi', unvone baroi cahor tan az imomoni şia, ki mazori onon dar qabristoni Baqi' dar Madina ast. In imomon iboratand az: Imom Hasani Muçtabo (a), Imom Saççod (a), Imom Muhammadi Boqir (a) va Imom Ça'fari Sodiq (a). Mazori onon dar guzaşta borgohu buq'ae dar kanori soiri buq'ahoi Baqi' doşta ki dar soli 1344h.q. dar çarajoni taxribi Baqi' tavassuti vahhobijon, az bajn raftaast.

Imomoni dafnşuda dar Baqi'

Cahor tan az imomoni şia, dar qabristoni Baqi' dafn şudaand ki bar hamin asos, a'immai Baqi' xonda meşavand; az çumla:

1. Hasan ibni Alī ibni Abitolib (3 - 50h.q.), maşhur ba Imomi Muçtabo, dujumin imomi şia va farzandi Imom Alī (a) va hazrati Fotima (s) ast, ki dar 37-solagī ba imomat va xilofat rasid va dar soli 41h.q. bo Muovija sulh kard. Davrai hukumati vaj şaş mohu se rūz bud. Pas az sulh, ba Madina raft va dah sol dar on ço bud, to in ki ba şahodat rasid va dar qabristoni Baqi' ba xok supurda şud.[1]

2. Alī ibni Husajn ibni Alī ibni Abitolib (a) (38 - 94h.q.), maşhur ba Imomi Saççod va Zajnul'obidin, cahorumin imomi şiajon ast. Muddati imomati vaj 34 sol budaast. Vaj dar voqeai Karbalo hozir bud va hamrohi asironi Karbalo ba Kūfa va Şom barda şud. Binobar rivojoti şia, Imomi Saççod (a) ba dasturi Valid ibni Abdulmalik bo zahr ba şahodat rasid.[2] Vaj dar qabristoni Baqi' kanori qabri amakaş Imom Hasani Muçtabo dafn şud.[3]

3. Muhammad ibni Alī ibni Husajn ibni Alī ibni Abitolib (57 - 114h.q.), maşhur ba Imomi Boqir (a), imomi pançumi şiajon ki hududi 19 sol imomati şiajonro bar ūhda doşt va dar soli 114 qamarī ba dasturi Hişom ibni Abdulmalik masmum va şahid şud. Ū dar qabristoni Baqi', kanori marqadi padaraş Imomi Saççod (a) va amaki padaraş Hasan ibni Alī (a) dafn gardid.[4]

4. Ça'far ibni Muhammad ibni Alī ibni Husajn (83 - 148h.q.), maşhur ba Imomi Sodiq, imomi şaşumi şiajon, ki 34 sol imomat kard. Imomi Sodiq (a) dar 65-solagī darguzaşt va dar kanori padaraş, Imomi Boqir (a) va du imomi digar dar qabristoni Baqi' dafn şud.[5]

Nom va nomi padar Laqab Kunija Rūzi tavallud Soli tavallud Mahalli tavallud Rūzi şahodat Soli şahodat Mahalli şahodat Solhoi imomat Muddati imomat Nomi modar
Hasan ibni Alī Muçtabo Abumuhammad 15 Ramazon soli 3h.q. Madina 28 safar 50h.q. Madina 40-50 10 sol Fotima (s)
Alī ibni Husajn Saççod, Zajnul'obidin Abulhasan 5 şa'bon soli 38h.q. 25 muharram 95h.q. 61-94 35 sol Şahrbonu
Muhammad ibni Alī Boqirul'ulum Abuça'far 1 raçab soli 58h.q. 7 zilhaçça 114h.q. 94-114 19 sol Fotima
Ça'far ibni Muhammad Sodiq Abuabdulloh 17 rabiulavval soli 83h.q. 25 şavvol soli 148h.q. 114-148 34 sol Fotima

Buq'ahoi Baqi'

Quburi aimma dar qabristoni Baqi'
Naviştori aslī: Buq'ahoi Baqi'

Dar kanori marqadi imomoni corgona, qabri Abbos ibni Abdulmuttalib va qabri mansub ba hazrati Fotimai Zahro (s) jo Fotima binti Asad qaror dorad. Abbosijon, baroi hifzi qabri Abbos, binoe rūj on soxtand. In borgoh jo buq'a, bar hamai on qabrho jakço bino şud. Peş jo pas az on, buq'ahoe niz baroi hamsaronu ammahoi Pajombar (s) va niz Imom Molik soxta budand va az qarni şaşum ba ba'd, kasone az buzurgon niz ki aloqamand ba barxe az madfunin dar in makon budand, buq'ahoe baroi onon soxtand.[6]

Bino ba gufta Ibni Çubajr – çahongardi musulmoni andalusī dar qarni şaşumi hiçrī, maqbarai Imom Hasan (a) va Abbos, bisjor baland budaast.[7] Ibni Batuta niz pas az Ibni Çubajr (va şojad ba naql az kitobi ū) dar nimai avvali qarni haştum dar tavsifi Baqi' az maqbarai Abbos va Imom Hasan (a) bo gunbadi balandu muhkam jod kardaast.[8] Safadī işora karda ki madfani cahor imomi şia va Abbos amaki Pajombari Akram (s) doroi gunbad budaast.[9]

Ma'lumoti bisjore az vaz'ijati qabrhoi aimmai Baqi' dar safarnomahoi Farhod Mirzoi Qoçor dar soli 1293h.ş. va Muhammad Husajnxoni Farohonī dar 1303h.ş. to peş az taxrib ba dast doda şudaast, ki dar onho ba vuçudi gunbadu borgoh bar marqadi cahor imomi şia işora şudaast.[10]

Taxribi buq'a

Maqolai aslī: Taxribi Baqi'

Gunbadho va binohoe ki dar 1220h.q. naxustin dastahoi vahhobī vajron kardand, ba dasturi Abdulhamidi Duvvum - sultoni usmonī, marammat gardid, ammo dar haştumi şavoli soli 1344h.q. musodif bo 1305h.ş. dubora ba dasti Amirmuhammad hokimi Madina va ba dasturi padaraş Abdulaziz Oli Saud vajron şud.[11]

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. Ça'farijon, Hajoti fikrī va sijosiji imomoni şia, 1381h.ş., sah.168 - 169.
  2. Şabrovī, al-Ithofu bihubb-il-aşrof, 1423h.q., sah.143.
  3. Mufid, al-Irşod, 1413h.q., ç.2, sah.138
  4. Ça'farijon, Hajoti fikrī va sijosiji imomoni şia, 1381h.ş., sah.286
  5. Ça'farijon, Hajoti fikrī va sijosiji imomoni şia, 1381h.ş., baxşi Imomi Sodiq (a)
  6. Ça'farijon, Osori islomiji Makka va Madina, 1386h.ş., sah.330
  7. Ibni Çubajr, Rahlatu Ibni Çubajr, Dorun va maktabat-ul-hilol, sah.155
  8. Safarnomai Ibni Batuta, 1361h.ş., ç.1, sah.128
  9. Safadī, al-Vofī bi-l-vafajot, 1408h.q., ç.4, sah.103; ç.11, sah.127
  10. Farohonī, Safarnomai Mirzo Muhammadhusajn Husajniji Farohonī, 1362h.ş., sah.228 - 234; Mirzoi Qoçor, Safarnomai Farhodi Mirzo Mu'tamaduddavla, 1366h.ş., sah.170, 173, 190
  11. Naçmī, Ta'rixi harami aimma, 1386, sah.51: ta'rixi şamsī bar asosi muhosiba bo mubaddili ta'rix

Sarcaşma

  • Ibni Batuta, Safarnomai Ibni Batuta, tarçumai Muhammadaliji Muvahhid, Tehron, ilmī va farhangī, 1361h.ş.
  • Ibni Çubajr, Muhammad ibni Ahmad, Rahlatu Ibni Çubajr, Bejrut, Dorun va maktabat-ul-hilol, be to.
  • Mirzoi Qoçor, Farhod, Safarnomai Farhodi Mirzo Mu'tamaduddavla, Tehron, copi Ismoil Navvobi Safo, 1366h.ş.
  • Mufid, Muhammad ibni Muhammad, al-Irşodu fi ma'rifati huçaçillohi alal'ibod, Qum, Kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Naçmī, Muhammadsodiq, Ta'rixi harami aimmai Baqi' va osori digar dar Madinai Munavvara, Tehron, naşri maş'ar, 1386h.ş.
  • Safadī, Xalil ibni Ajbak, al-Vofī bi-l-vafajot, Bejrut, Visbaden, 1408h.q.
  • Farohonī, Muhammadhusajn ibni Mahdī, Safarnomai Mirzo Muhammadhusajn Husajniji Farohonī, Tehron, copi Mas'udi Gulzorī, 1362h.ş.
  • Ça'farijon, Rasul, Osori islomiji Makka va Madina, Tehron, naşri maş'ar, 1386h.ş.
  • Ça'farijon, Rasul, Hajoti fikrī va sijosiji imomoni şia, Qum, intişoroti Ansorjon, 1381h.ş.
  • Şabrovī, Çamoluddin, al-Ithofu bihubb-il-aşrof, Qum, dorulkitob, 1423h.q.