Abuçahl
| Mahalli zindagī | Makka |
|---|---|
| Sanai tavallud | 554 m |
| Zodgoh | Makka |
| Xeşovandon | Ikrama ibni Abiçahl |
| Faolijatho | Uzvijat dar Dorunnadva va muxolifati sarsaxtona bo Islomu musalmonon |
| Şinoxtaşuda baroi | Duşmanī bo Pajƣambar (s) |
Amr ibni Hişom ibni Muƣajrai Maxzumī (ar. عمرو بن هشام بن مغیرة مخزومی) maşhur ba Abuçahl (vaf. 2h.q.) az muxolifoni Pajƣambar (s) va Islom dar Makka.
Tarrohiji naqşai qatli Pajƣambar (s), şikança va tahdidi tozamusulmonon, man'i mardum az şunidani ojoti Qur'on, tavhinu ihonat ba Pajƣambar (s), taloş baroi qat'i robitai Qurajş bo Banī Hoşim va zaminasoziji çangi Badr az iqdomoti ū alajhi Islomu muslimin bud.
Muffasiron dar zeri hududi sī ojati Qur'on az ū suxan guftaand.
Abuçahl dar şaklgiriji çangi Badr naqşi asosī doşt va dar hamin çang dar sipohi muşrikon kuşta şud.
Nasab, kunija va laqab
Amr ibni Huşom ibni Muƣajra az muxolifoni Pajƣambar (s) bud va hamvora bo ū duşmanī mekard.[1] Padaraş Hişom ibni Muƣajra az tirai Banī Maxzum bud va Qurajş margi ūro mabdai ta'rixi xud qaror doda budand.[2] Modaraş Asmo duxtari Muxriba ibni Çandali Hanzalī az Banī Tamim bud.[3] Az in rū , Ibni Hanzala niz nomida şudaast.[4]
Kunijai Abuçahl Abulhakam bud, ammo Pajƣambar (s) ūro Abuçahl nomid.[5] Daleli in nomguzorī, çaholati ū va duşmaniaş bo Islom zikr şudaast.[6] Hamcunin bino bar rivojate az Pajƣambar (s), Fir'avni ummati Islom, Abuçahl ast.[7]
Ikrama ibni Abiçahl, farzandi ū bud, ki bo Pajƣambar (s) duşmanī mekard, ammo pas az Fathi Makka musulmon şud.[8]
Muxolifat bo Islom
Abuçahl bo Pajƣambar (s) duşmanī mekard va ba şevahoi muxtalif ba ū nosazo meguft[9] va tavhin mekard.[10]
Hamcunin şa'ni nuzuli barxe az ojoti Qur'on, Abuçahl va raftorhoi ū dar muxolifat bo Islom va Pajƣambar (s) donista şudaast.[11]
Dar Doirat-ul-maorifi Qur'on 32 ojat zikr şudaast, ki muffasiron onhoro dar borai Abuçahl donistaand.[12]
Ū baroi çilavgirī az gustarişi Islom, iqdomote ançom dod, ki barxe az onho iboratand az:
Çilavgirī az rasidani ojoti Qur'on ba gūşi mardum
Muhammad ibni Ahmadi Qurtubī dar tafsiri ojati «وَ قَالَ الَّذِینَ کَفَرُواْ لَا تَسْمَعُواْ لهَِذَا الْقُرْءَانِ وَ الْغَوْاْ فِیهِ لَعَلَّکمُْ تَغْلِبُون» «Kofiron guftand: ba in Qur'on gūş faro nadihed va ba hangomi tilovati on çançol kuned, şojad pirūz şaved!»[13] az Ibni Abbos naql karda, ki har vaqte ki Pajƣambar, Qur'on mexond, Abuçahl meguft dodu farjod kuned, to mardum naşunavand ū cī megūjad.[14]
Tarrohiji naqşai qatli Pajƣambar (s)
Ba guzorişi Abdulmalik ibni Hişom, muşrikoni Makka dar Dorunnudva baroi tasmimgirī dar borai nahvai barxūrd bo Pajƣambar (s) çam' şuda, har kadom peşnihode matrah kardand. Abuçahl peşnihod dod, ki Muhammadro bikuşem, ammo dar qatli ū hamai qaboil iştirok kunand, to Banī Hoşim natavonad bo hamai qaboil, dargiri çang şavad va ba xunbahoi ū rizojat dihand.
Peşnihodi Abuçahl pazirufta şud, az in rū, dar «Lajlat-ul-mabit» baroi amalī kardani naqşai qatli Pajƣambar (s) az har qabilae jak nafar hozir şud. Abuçahl niz dar mijoni hoziron bud va ononro taşviq mekard, ammo bo xuruçi Pajƣambar (s) va xobidani Imom Alī (a) dar çoi ū in naqşa amalī naşud.[15] Abuçahl dar sisolagī ba uzvijati Dorunnudva daromada bud, dar hole ki dar on zamon a'zoi Dorunnudva ba çuz Banī Qusaj meboist beş az cihil sol sin doşta boşand.[16]
Abuçahl hamcunin taloş mekard, ki robitai Qurajş bo Banī Hoşimro qat' kunad.[17] Va monei rasidani ozūqa ba Banī Hoşim dar şi'bi Abitolib meşud.[18]
Şikança va tahdidi navmusulmonon
Abuçahl monei pajvastani afrod ba Islom meşud.[19] Hangome, ki kase musulmon meşud, ūro tahdid va şikança mekard, to az Islom dast bardorad,[20] az çumla, Biloli Habaşī,[21] Josir ibni Omir va Sumajja binti Xabbot ba xotiri qabuli Islom va himojat az Pajƣambar (s) ba dasti ū şikança şudand va Sumajja bar asari şikançahoi ū ba şahodat rasid.[22] Hamcunin ū Ajjoş ibni Abirubaj'a barodari modariaş, ki baroi pajvastan ba muhoçiron qasdi Madina karda budro az Qubo ba Makka bozgardonda, zindonī kard.[23]
Bar asosi guzorişhoi ta'rixī, Abuçahl dar muqobila bo navmusulmonon barnoma va naqşahoi muxtalif doşt. Agar kase ki Islom ovarda bud, doroi çojgoh va mavqeijati içtimoī bud, bo tahqiru tavhin ūro xoru bee'tibor mekard, va agar toçir bud, ūro tahdid ba tahrim va beravnaq soxtani tiçorat va nobudiji sarmojaaş mekard va agar ū şaxsi zaife bud, ūro mezad va tahti fişor qaror medod.[24]
Zaminasozi çangi Badr
- Naviştori aslī: Ƣazvai Badr
Ba guzorişi manobei ta'rixī, Abuçahl dar şaklgiriji çangi Badr naqşi asosī doştaast. Rasululloh (s) peş az vuqui in çang, ū va Zam'at ibni Asvadro ba xotiri pofişorī bar çang nafrin kard.[25]
Dar soli duvvumi hiçrī, korvone az Qurajş, ki Abusufjon rajosati onro bar ūhda doşt, mavridi tahdidi musulmonon qaror girift. Ū az Qurajş darxosti kumak kard, Abuçahl bo laşkare baroi himojat az on korvon az Makka xoriç şud. Bo on ki korvon ba salomat guzaşt, ammo ba isrori Abuçahl, laşkari Makka ba tarafi cohhoi Badr harakat kard[26] va dar on ço çangi Badr, bajni onon va sipohi musulmonon rux dod.
Laşkari Makka az musulmonon şikast xūrd, ki dar on Abuçahl bo tane cand az saroni Qurajş kuşta şudand.[27] Abuçahl ba dasti Maoz ibni Amr va farzandoni Afro' kuşta şud va Abdulloh ibni Mas'ud sari ūro az tan çudo kard.[28]
Ezoh
- ↑ Nig.: Ibni Ishoq, Siratu Ibni Ishoq, Maktabu dirosot-it-ta'rix va-l-ma'orif-il-islomijja, sah.145.
- ↑ Ibni Habibi Baƣdodī, al-Muhabbar, Dor-ul-ofoq-il-çadida, sah.139.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.623.
- ↑ Nig.: Balozurī, Ansob-ul-aşrof, 1959 m, ç.1, sah.291.
- ↑ Balozurī, Ansob-ul-aşrof, 1959 m, ç.1, sah.125.
- ↑ Ibni Durajd, al-Iştiqoq, 1411 h.q., sah.148.
- ↑ Ibni Ishoq, Siratu Ibni Ishoq, Maktabu dirosot-it-ta'rix va-l-ma'orif-il-islomijja, sah.210.
- ↑ Ibni Çavzī, al-Muntazam, 1412 h.q., ç.4, sah.155 - 156.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, ç.1, sah.291.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, ç.1, sah.98 - 299.
- ↑ Baroi namuna nig.: Vohidī, Asbobu nuzul-il-Qur'on, 1411 h.q., sah.487/ Tabarī, Çome'-ul-bajon, ç.22, sah.99.
- ↑ A'lomi Qur'on az Doirat-ul-ma'orifi Qur'oni Karim, 1385 h.ş., ç.1, sah.381 - 391.
- ↑ Surai Fussilat, ojati 26.
- ↑ Qurtubī, Tafsiri al-Qurtubī, 1405 q, ç.15, sah.356.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.482 - 483.
- ↑ Ibni Durajd, al-Iştiqoq, 1411 h.q., sah.155.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.353-354.
- ↑ Ibni Ishoq, Siratu Ibni Ishoq, Maktabu dirosot-it-ta'rix va-l-ma'orif-il-islomijja, sah.161.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.320.
- ↑ Ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, Dor-ul-ma'rifat, ç.1, sah.320.
- ↑ Ibni Asir, Usd-ul-ƣoba, 1409 h.q., ç.1, sah.243.
- ↑ Ibni Abdulbir, al-Isti'ob, 1412 h.q., ç.4, sah.1865.
- ↑ Ibni Sa'd, at-Tabaqot-ul-kubro, 1410 h.q., ç.4, sah.96.
- ↑ Sirai Ibni Hişom, ç.1, sah.279.
- ↑ Voqidī, al-Maƣozī, 1409 h.q., ç.1, sah.46.
- ↑ Voqidī, al-Maƣozī, 1409 h.q., ç.1, sah.37.
- ↑ Voqidī, al-Maƣozī, 1409 h.q., ç.1, sah.89-91.
- ↑ Voqidī, al-Maƣozī, 1409 h.q., ç.1, sah.91.
Sarcaşma
- Ibni Asir, Alī ibni Muhamad, Usd-ul-ƣoba fi ma'rifat-is-sahoba, Bejrut, Dor-ul-fikr, 1409 h.q./1989 m.
- Ibni Ishoq, Muhamad ibni Ishoq, Siratu Ibni Ishoq, Maktabu dirosot-it-ta'rix va-l-ma'orif-il-islomijja, be to.
- Ibni Çavzī, Abdurrahmon ibni Alī, al-Muntazam, muhaqqiq: Ato, Muhamad Abdulqodir, Ato, Mustafo Abdulqodir, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, copi avval, 1412 h.q.
- Ibni Habibi Baƣdodī, Muhamad ibni Habib, al-Muhabbar, tahqiqi Eliza Lixten Ştejter, Bejrut, Dor-ul-ofoq-il-çadida, be to.
- Ibni Habibi Baƣdodī, Muhamad ibni Habib, al-Muhabbar, ba kūşişi Eliza Lixten Ştejter, Hajdarobodi Dakan, 1361 h.q./1942 m.
- Ibni Durajd, Muhamad ibni Hasan, al-Iştiqoq, tahqiq va şarh: Abdusalom Muhamad Horun, Bejrut, Dor-ul-çil, 1411 h.q./ 1991 m.
- Ibni Sa'd, Muhamad ibni Sa'd, at-Tabaqot-ul-kubro, tahqiqi Muhamad Abduqodiri Ato, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, 1410 h.q./ 1990 m.
- Ibni Abdulbir, Jusuf ibni Abdulloh, al-Isti'ob fi ma'rifat-il-ashob, tahqiqi Alī Muhamad Albaçovī, Bejrut, Dor-ul-ma'rifat, 1412 h.q. / 1992 m.
- Ibni Hişom, Abdulmalik ibni Hişom, as-Sirat-un-nabavijja, ba kūşişi Mustafo Saqo va digaron, Qohira, 1375 h.q./ 1955 m.
- Balozurī, Ahmad ibni Jahjo, Ansob-ul-aşrof, ba kūşişi Muhammad Hamidulloh, Qohira, 1959 m.
- Tabarī, Muhammad ibni Çarir, Çome'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, Dor-ul-ma'rifat, Bejrut, 1412 h.q.
- Qurtubī, Muhammad ibni Ahmad, Tafsir-ul-Qurtubī, tahqiqi Muhammad Muhammad Hasanajn, Bejrut, Doru ehjoi-t-turos-il-arabī, 1405 h.q. /1985 m.
- Markazi farhang va maorifi Qur'on, A'lomi Qur'on az Doirat-ul-ma'orifi Qur'oni Karim, Qum, Bustoni kitob, 1385 h.ş.
- Vohidī, Alī Ibni Ahmad, Asbobu nuzul-il-Qur'on, tahqiqi Kamol Basjunī Za'lul, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, 1411 h.q.
- Voqidī, Muhammad ibni Umr, al-Maƣozī, tahqiqi Morseden Çons, Bejrut, at-Tab'at-us-solisa, 1409 h.q./ 1989 m.