Jump to content

Abdullo Çavodiji Omulī

Az wikishia
Abdullo Çavodiji Omulī
LaqabOjatulloh, Ojatullohiluzmo
Mahalli zindagīQum
ZodgohOmul
Ustodon
  • Ojatulloh Buruçerdī
  • Sajid Muhammadhusajni Tabotaboī
  • Imom Xumajnī
Mahalli tahsil
Ta'lifot
  • Tafsiri tasnim
  • Rahiqi maxtum
  • Zan dar oinai çamol va çalol
  • Şariat dar oinai ma'rifat
  • Adabi fanoi muqarrabon
  • Tavzeh-ul-masoil
  • va...
Vebgohi rasmīhttp://javadi.esra.ir
Imzo


Abdullo Çavodiji Omulī (forsī: عبدالله جوادی آملی) (1312h.ş.) fajlasuf, faqih, muffasiri Qur'on, mudarrisi havzai ilmijai Qum va az maroçe'i taqlidi şia dar qarni ponzdahumi hiçrī-şamsī ast. Ū az şogirdoni ojatullohi Buruçerdī, Imom Xumajnī va Alloma Tabotaboī buda va hududi şast sol dar havzahoi ilmijai Qum va Tehron, ulume cun falsafa, irfon, fiqh va tafsirro tadris kardaast. Vaj kitobhoi bisjore navişta ki “Tafsiri tasnim” va “Rahiqi maxtum” (şarhi Asfori arba'a) az çumlai onhost.

Çavodiji Omulī pas az Inqilobi islomiji Eron mas'ulijathoe cun uzvijat dar Şūroi oliji qazoī, Maçlisi xubragoni Qonuni asosī, Çome'ai mudarrisini havzai ilmijai Qum va Maçlisi xubragoni rahbariro bar uhda doştaast. Vaj hamcunin dar dahahoi haftod va haştodi şamsī, imomçum'ai Qum budaast. Ū dar soli 1367h.ş., dar safar ba kişvari Şuraviji sobiq, pajomi Imom Xumajniro ba Gorbacjov - rahbari vaqti on kişvar, rasond.

Çavodiji Omulī dar falsafa pajravi hikmati mutaolija ast. Ū vuçudi ilmi dinī dar havzai ulumi insonī va taçribiro mepazirad. Barxe az fatvohoi xosi vaj iborat ast az: çoiz budani taqlidi zanon az marçai taqlidi zan, çoiz budani taƣjiri çinsijat va tahorat(pok budani)-i ahli kitob.

Zindaginoma

Abdullo Çavodiji Omulī dar soli 1312h.ş. dar Omul ba dunjo omad.[1] Padari vaj az rūhonijuni in şahr bud.[2] Dar soli 1325h.ş. tahsiloti diniro dar havzai ilmijai Omul oƣoz kard va dar muddati panç sol darshoe cun adabijoti arab, mantiq, usuli fiqh, fiqh, tafsiri Qur'on va hadisro dar sathi mutavassiti havza omūxt.[3]

Dar soli 1329h.ş.ba Tehron raft va panç sol dar madrisai Marvī ba tahsili ulumi dinī idoma dod. Dar in muddat dar darshoi Muhammadtaqiji Omulī, Abulhasani Şa'ronī, Mahdiji Ilohiji Qumşaī va Muhammadhusajni Tunī hozir şud. Ū dar kanori fiqhu usul, falsafa va irfon ham tahsil kard va hamzamon ba tadrisi darshoi havzavī maşƣul şud.[4] Vaj dar soli 1334h.ş.ba havzai ilmija Qum raft va sathi taxassusiji darshoi havzaviro az olimone hamcun Ojatulloh Buruçerdī, Ojatulloh Sajid Muhammad Muhaqqiqi Domod, Mirzo Hoşimi Omulī, Imom Xumajnī va Alloma Tabotaboī faro girift.[5]

Tadris

Surati rūi çildi Tafsiri tasnim

Çavodiji Omulī tadrisi ulumi havzaviro az çavonī va zamone ki dar havzai Tehron dars mexonda, oƣoz kardaast.[6] Az zamoni iqomat dar Tehron dar avoili dahai siji şamsī tadrisi vaj dar havzai ilmija oƣoz şud va hamaknun sobiqai hududan şastsolai tadrisi darshoi muxtalifi havzavī, az çumla fiqh, falsafa, irfon va tafsiri Qur'onro dar kornomai ilmiaş dorad. Dar in muddati se davrai kitobi Asfori arbaai Mullosadroro dar havzai ilmijai Qum tadris kardaast.[7]

Darsi tafsir ū az soli 1355h.ş. oƣoz şudaast.[8] Darsi tafsir va darsi xoriçi fiqhi Çavodiji Omulī dar masçidi A'zami Qum barguzor meşavad.[9]

Şogirdon

Dar tai solijoni tūloniji tadrisi Ojatulloh Çavodiji Omulī (beş az 55 sol) hazoron nafar az darshoi ū bahra bardaand; az çumla:

Marça'ijat

Dafotiri marça'ijati Çavodiji Omulī, dar bisjore az şahrhoi Eron ehdos şudaast.[12] Kitobi “Istiftoot” va risolai amaliji vaj niz intişor joftaast.

Andeşaho

Ba bovari barxe şogirdoni Çavodiji Omulī, mehvari andeşahoi vaj, hikmati mutaolija ast. Az in rū ba hamohangiji aqlu irfonu Qur'on e'tiqod dorad va maorifi onhoro bo ham nosozgor namebinad.[13] Az didgohi vaj aql dar muqobili din nest, balki caroƣi din ast va metavon az on baroi fahmi omūzahoi e'tiqodī va axloqī va qavonini fiqhī va huquqiji din bahra burd.[14]

Ilmi dinī

Çavodiji Omulī ba ilmi dinī bovar dorad. Dar andeşai vaj, murod az aql, tanho aqli nazarī nest; balki aqli taçribiro niz şomil meşavad va binobar in ulumi taçribiji tabiī va insoniro niz dar bar megirad.[15] Ū megūjad: ilm ba xudiji xud bo din taoruz nadorad.[16] Ulumi taçribī çahoni tabiatro ba mo nişon medihad va ba çihati on ki çahon maxluqi Xudost, in ulum fe'li Xudoro ba mo menamojonad. Binobar in, in ulumro bojad dinī donist.[17]

Ū az in istidlol natiça megirad, ki ilm agar voqean ilm boşad, nametavonad ƣajridinī va ilhodī boşad.[18]

Andeşai sijosī

Çavodiji Omulī az mu'taqidoni nazarijai vilojati faqih ast. Ū dar kitobi «Vilojati faqih, vilojati faqohatu adolat» se guna daleli «aqliji mahz», «murakkab az aqlu naql (rivojat)» va «naqliji mahz» baroi isboti vilojati faqih matrah kardaast.[19] Daleli murakkab az aqlu naqli ū in ast, ki az sūe Islom ahkomi içtimoī va sijosie cun haç,[20] çihod,[21] hudud va ta'zirot[22] va qavonini molī cun anfol va xums[23] dorad, ki içroi onho dar davrai ƣajbati ma'sum, tanho bo mudirijati faqihi çome'uşşaroit imkonpazir ast.[24] Az sūi digar aql hukm mekunad, ki Xudovand dar davrai ƣajbati ma'sum, çome'ai musulmononro besarparast raho nakunad. Binobar in dar in davra faqihoni çome'uşşaroit ba unvoni çonişinoni ma'sum, rahbariji çome'aro bar uhda dorand.[25]

Fatvohoi xos

Dar “Tavzeh-ul-masoil”-i Çavodiji Omulī, bar xilofi digar kitobhoi tavzeh-ul-masoil, ahkomi mavzuote cun firqaho, intixobot, tazhibi Qur'on, huquqi ta'lif va naşr, voguzoriji haqqi vomgirī, pardoxti dajn bo tavaççuh ba tavarrum, taşreh, taƣjiri çinsijat, azodorī, madadrasonī dar havodis va ahkomi ahli kitob ham suxan omadaast.[26]

Çoiz budani taqlidi zanon az muçtahidi a'lami zan,[27] çoiz budani taƣjiri çinsijat[28] va mu'tabar budani haqqi cop, tarçuma, naşr va tavlidi narmafzor[29] az çumla fatvohoi xosi vaj ast.

Fa'olijathoi sijosī va içtimoī

Ibloƣi pajomi Imom Xumajnī ba Gorbacjov tavassuti Ojatulloh Çavodī

Garci hamvora fa'olijati ilmī beştarin maşƣulijati Çavodiji Omulī budaast, dar solhoi peş va pas az inqilobi islomiji Eron dar fa'olijathoi sijosī va içtimoī ham muşorikat doştaast. Ū peş az inqilob az muravviçoni andeşai Imom Xumajnī bud va ba in çihat cand bor az tabliƣu suxanronī mamnu' va bozdoşt şud.[30]

Uzvijat dar Şūroi oliji qazoī,[31] tahija peşnavisi loihahoi qazoī,[32] du davra uzvijat dar Maçlisi xubragon va uzvijat dar Çome'ai mudarrisini Havzai ilmijai Qum az çumla fa'olijathoi vaj pas az inqilob budaast.[33]

Çavodiji Omulī, dar soli 1376h.ş. pas az suxanroniji Ojatulloh Muntazirī, dar çam'i tullobi mu'tariz dar masçidi A'zmi Qum huzur joft.[34] Hamcunin dar soli 1378h.ş. dar e'tiroz ba copi karikatura dar xususi Misbohi Jazdī dar çam'i e'tirozcijon suxanronī va ba sijosathoi farhangiji davlati vaqt intiqod kard.[35]

Çavodiji Omulī dar dahahoi haftod va haştodi şamsī jake az imomoni çum'ai şahri Qum bud[36] va dar soli 1388 az iqomai namozi çum'a iste'fo dod.[37]

Safar ba Şūraviji sobiq va Amriko

Çavodiji Omulī dar soli 1367h.ş., hamrohi Muhammadçavodi Loriçonī va Marzijai Hadidacī (Dabboƣ)[38] ma'murijat pajdo kard to pajomi Imom Xumajniro ba Mixail Gorbacjov – oxirin rahbari Şūraviji sobiq, birasonad va pajomro baroi ū bixonad.[39] Ū pas az in didor şarhe bar pajomi Imom Xumajnī bo nom «Ovoi tavhid» navişt va ba barxe maqomhoi mazhabiji kişvarhoi avrupoī hadja dod.[40] Vaj dar soli 1379h.ş. mutobiq bo 2000 milodī, baroi qiroati pajomi rahbari Çumhuriji islomiji Eron - Ojatulloh Xomanaī dar nişasti Hazorai adjon, ba Nju-Jork safar kard.[41]

Bunjodi Isro va Muassisai Imom Hasani Askarī (a)

«Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro» az marokizi ilmiji şahri Qum, zeri nazari Çavodiji Omulī idora meşavad. Hadafi in markaz tabjin va gustarişi ulumi islomī az didgohi vaj va hamcunin omūzişi paƶūhişgar dar zaminai ulum islomī ast.[42] Çavodiji Omulī hamcunin bar Muassisai omūzişi oliji havzaviji Imom Hasani Askarī (a) nazorat dorad, ki dar soli 1387h.ş. dar şahri Omul ta'sis şudaast.[43]

Osor

Maqolai aslī: Fehristi osori Ojatulloh Çavodiji Omulī

Çavodiji Omulī dar zaminahoi muxtalife cun fiqh, tafsir, falsafa va hadis kitob naviştaast. Markazi mutolioti stroteƶiki saltanatiji Urdun te'dodi maqolot va kitobhoi Çavodiji Omuliro beş az 300 asar naviştaast.[44] Kitobi tafsiri ū ki hosili darshoi tafsiri ūst, Tasnim nom dorad[45] va 62 çild az on to tiri 1401h.ş. cop va naşr şudaast.[46]

Kitobi digari ū Rahiqi maxtum hosili sejumin davrai tadrisi kitobi Asfori arba'a navişta Mullosadrost,[47] ki to soli 1400h.ş. çildi siju pançumi on muntaşir şudaast.[48]

Mafotih-ul-hajot, Zan dar oinai çamol va çalol, Şariat dar oinai ma'rifat, Adabi fanoi muqarrabon (şarhi zijorati Çome'ai kabira) va Tavzeh-ul-masoil az digar kitobhoi Çavodiji Omulī ast.

Buzurgdoşt

Dar soli 1394h.ş. hamoişi «Tabibi rūhonī» ba manzuri buzurgdoşti Ojatullohi Çavodī dar donişgohi ulumi pizişkiji Tehron barguzor şud. Dar in hamoişi te'dode az donişçūjon, tullob va barxe az mas'uloni sijosiji Eron hozir budand.[49]

Çavodiji Omulī az soli 2009 to 2022, har sol ba unvoni jake az pançsad şaxsijati asarguzor va bartari çahoni Islom az sūi markazi saltanatiji mutolioti stroteƶiki islomī dar Urdun muarrifī şudaast.[50]

Ezoh

  1. ↑ «Zindaginomai hazrati Ojatulloh Çavodiji Omulī az zaboni xudaşon», vebgohi Pojgohi ittilo'rasoniji havza
  2. ↑ «Zindaginomai hazrati Ojatulloh Çavodiji Omulī az zaboni xudaşon», vebgohi Pojgohi ittilo'rasoniji havza
  3. ↑ Bandaalī, Mehri ustod, 1391, sah.37
  4. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  5. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  6. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  7. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  8. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  9. ↑ «Barnomai darshoi Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Pojgohi ittilo'rasoniji havza
  10. ↑ «Şabzindador kist?», xabarguzoriji Fors.
  11. ↑ «Zindaginomai hazrati huççatulislomi valmuslimin Sajid Muhammadrizo Mudarrisiji Jazdī», sajti Çome'ai mudarrisini Havzai ilmijai Qum.
  12. ↑ «Dafotiri Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  13. ↑ Mustafopur, «Manzumai fikriji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Paƶūhişgohi maoriç.
  14. ↑ Voizī, «Ilmi dinī az manzari Ojatulloh Çavodiji Omulī», sah.10.
  15. ↑ Voizī, «Ilmi dinī az manzari Ojatulloh Çavodiji Omulī», sah.11 va 12
  16. ↑ Voizī, «Ilmi dinī az manzari Ojatulloh Çavodiji Omulī», sah.15
  17. ↑ Voizī, «Ilmi dinī az manzari Ojatulloh Çavodiji Omulī», sah.16
  18. ↑ Voizī, «Ilmi dinī az manzari Ojatulloh Çavodiji Omulī», sah.16
  19. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.150 to 184
  20. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.168
  21. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.168
  22. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.170
  23. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.171 va 172
  24. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.168
  25. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Vilojati faqih, 1378h.ş., sah.168
  26. ↑ Rūznomai Çumhuriji islomī, 12 mehri 1395, sah.12
  27. ↑ Çavodiji Omulī, Risolai amalija, be to, ç.1, sah.22
  28. ↑ Çavodiji Omulī, Risolai amalija, ç.1, sah.401
  29. ↑ Çavodiji Omulī, Risolai amalija, be to, ç.1, sah.390.
  30. ↑ Bandaalī, Mehri ustod, nusxai elektronī, 1391, sah.191 va 192
  31. ↑ Bandaalī, Mehri ustod, nusxai elektronī, 1391, sah.201
  32. ↑ Bandaalī, Mehri ustod, nusxai elektronī, 1391, sah.204
  33. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  34. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  35. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  36. ↑ Nig.: «Xutbahoi namozi çum'a», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  37. ↑ «Oxirin xutbai namozi çum'ai Ojatulloh Çavodiji Omulī qiroat şud», vebgohi xabarguzoriji Fors
  38. ↑ «Moçaroi nomai Imom ba Gorbacjov ba qalami hazrati Ojatullo Çavodiji Omulī», vebgohi Pojgohi ittilo'rasoniji havza
  39. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  40. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  41. ↑ Mudarrisī, «Ta'rixcai zindagiji Ojatulloh Şajx Abdullo Çavodiji Omulī»
  42. ↑ «Asosnomai bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro», vebgohi Markazi paƶūhişhoi maçlis
  43. ↑ «Nimnigohe ba Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro», Ufuqi havza, sah.12
  44. ↑ The Muslim , 500 , 2023 , p114
  45. ↑ Nig.: Çavodiji Omulī, Tasnim, 1388h.ş., ç.1, sah.25
  46. ↑ tafsiri Qur'oni Karim, çildi 62», Markazi bajnalmilaliji naşri Isro
  47. ↑ «Hajoti ilmī va qur'oniji Ojatulloh Çavodiji Omulī», vebgohi Bunjodi bajnalmilaliji ulumi vahjoniji Isro
  48. ↑ maxtum: şarhi hikmati mutaolija, çildi 35», Markazi bajnalmilaliji naşri Isro
  49. ↑ «Hamoişi tabibi rūhonī; buzurgdoşti Ojatulloh Çavodiji Omulī», xabarguzoriji Sado va simo
  50. ↑ «Hazrati Ojatulloh Çavodiji Omulī dar fehristi 500 şaxsijati bartari musulmoni çahon», xabarguzoriji bajnalmilaliji Şafaqno

Sarcaşma

Pajvand ba berun

Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Абдулло_Ҷаводии_Омулӣ&oldid=30636"