Jump to content

Xutbai şiqşiqija

Az wikishia
Xutbai şiqşiqija
Nomhoi digarMuqammisa
Mavzu'Naqdi amalkardi xulafo, Işora ba se gurūhi nokisin, qositin va moriqin
Sodirşuda azImom Alī (a)
Roviji aslīIbni Abbos
E'tibori sanadMu'tabar
Sarcaşmai şiaNahçulbaloƣa, Ilal-uş-şaroe', Maoni-l-axbor


Xutbai şiqşiqija (forsī: خطبه شِقشِقیّه) jo muqammisa (forsī: مُقَمِّصه) az maşhurtarin xutbahoi Nahçulbaloƣa ast. Imom Alī (a) dar in xutba amalkardi xulafoi segonai peş az xudro naqd va asli xilofati ononro zeri savol mebarad.

Mehvarhoi asliji xutba ba in şarh ast: avzo'i sijosiji asri se xalifai avval, illati sukuti 25-solai Imom, angezahoi pazirişi xilofat, gurūhhoi sijosiji asri Imom Alī va dalelhoi inhirofi onho az din.

Mavzegiriji sarehu oşkori Imom Alī (a) dar borai masa'lai xilofati Pajƣambar (s) sabab şuda barxe az ahli sunnat, na tanho in xutba, balki durustiji kulli Nahçulbaloƣaro inkor kunand. Dar muqobil, olimoni şia posux dodaand, ki xutbai şiqşiqija dar kitobhoi muxtalifi hadisī naql şuda va muhtavoi on tavoturi ma'navī dorad.

Ilova bar şarhi in xutba dar tarçumaho va şarhhoi komili Nahçulbaloƣa, şarhhoi viƶae niz bar xutbai şiqşiqija ba zaboni forsī va arabī navişta şuda, ki az çumlai onho kitobi Şarh-ul-xutbat-uş-şiqşiqija ta'lifi Muhammadrizo Hakimī va kitobi Ohe sūzon asari Aliasƣar Rezvonī ast.

Muarrifī va çojgoh

Xutbai şiqşiqija az maşhurtarin xutbahoi Nahçulbaloƣa ast,[1] ki şia va sunnī onro naql kardaand.[2] In xutbaro az muhimtarin xutbahoi Nahçulbaloƣa donistaand; cun dar on, masoili marbut ba xilofati Pajƣambar (s), ba surati sarih bajon şudaast.[3] Az on ço ki Imom Alī (a) dar in xutba az Xalifa şudani xulafoi peş az xud şikojat mekunad, in xutba az xutbahoi bahsbarangezi Nahçulbaloƣa şudaast;[4] caroki mavzegiriji sarehu oşkori Imom Alī (a) dar borai masa'lai xilofati Pajƣambar (s), barxe şubahoti ahli sunnat dar borai in xutbaro padid ovarda[5] va sabab şuda barxe sunnimazhabon, na tanho in xutba, balki durustiji kulli Nahçulbaloƣaro inkor kunand.[6]

Dar in xutba, davrai komili ta'rixi se xalifai naxust az nigohi Imom (a) bajon meşavad. Mehvari asliji in xutba masa'lai xilofat, avzo'i sijosiji asri se xalifai avval, illati sukuti 25-solai Imom, angezahoi pazirişi xilofat, gurūhhoi sijosiji asri Imom Alī va daloili inhirofi onho az din ast.[7] In xutbaro ba e'tibori baxşe az kalomi Imom (تِلْکَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ) şiqşiqija (şiqşiqa, ja'ne şu'lai otaşe, ki az dil zabona kaşad)[8] va ba e'tibori çumlai naxustin on (واللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَها فلان) «muqammisa» (taqammus, ja'ne libos pūşidan) nomidaand.[9]

Bar asosi naqli Ibni Abbos, Imom (a) in xutbaro bo omadani nomae qat' kard va digar onro idoma nadod. Mutobiqi in naql, Ibni Abbos dar tūli umri xud bar qat'i heç kalome monandi in xutba taassuf naxūrdaast.[10] Sajid Abduzzahro al-Husajnī al-Xatib, muallifi Masodiru Nahçulbaloƣati va asonidih mu'taqid ast farde, ki suxanoni Imom Alī (a)-ro qat' kard, şa'se çohil jo munofiq bud, ki mone' şud Imom (a) maqsudi xudro bajon kunad.[11]

Raqami xutba dar nusxahoi Nahçulbaloƣa
Nomi nusxa Raqami xutba[12]
Nusxahoi Subhī Soleh, Fajzulislom, ibni Majsam, fi zilol, Xuī, Ibni Abilhadid, Abduh, Mulosoleh va al-Mu'çam-ul-mufahras 3
Nusxai Mullofathullohi Koşonī 4

E'tibori xutba

Xutbai şiqşiqija dar kitobhoi muxtalifi hadisiji zikr şudaast[13] va barxe muhaqqiqon bo takja bar asnodi muta'addidi on, in xutbaro qobili e'timod[14] va barxe digari mutavotir donistaand.[15] Bo in hol, ba nazari Ibni Majsami Bahronī (az şorehoni Nahçulbaloƣa) agarci şikojati Imom Alī (a) az se xalifai peşin, ba tavoturi ma'navī sobit şudaast, ammo nametavon iddao kard alfozi in xutba, tavotur lafzī dorad.[16]

Dar muqobil, barxe sunnimazhabon nisbati in xutba ba Imom Aliro inkor karda[17] va onro soxtai Sajid Razī jo Sajid Murtazo donistaand.[18] Ba guftai Ibni Majsam, illati inkori in xutba az sūi sunnimazhabon in buda, ki ba bovari onho, sahoba heç ixtilofe dar amri xilofati Pajƣambar nadoştand va az on ço ki dar in xutba, ixtilofi Imom Alī bo se xalifai qablī bajon şuda, bojad onro inkor kard, to az pajdoişi fitna dar bajni musulmonho çilavgirī şavad.[19]

Dar posux ba in idda az ahl sunnat gufta şudai mavzui ƣasbi xilofat az sūi Abubakru Umari borho az tarafi Imom Alī (a) bajon şuda va dar rivojathoi mustafize boztob joftaast.[20] Ilova bar in, in xutba dar osori qabl az tanzimi Nahçulbaloƣa (tanzimşuda dar soli 400h.q.[21]) niz vuçud dorad;[22] cunonki Şajxi Saduq (vaf.381h.q.) dar Ilal-uş-şaroe'[23] va dar Maoni-l-axbor in xutbaro naql kardaast.[24]

Hamcunin bubined: Ƣasbi xilofat

Zamon va makoni erodi xutba

Kitobi Şarh-ul-xutbat-uş-şiqşiqija ta'lifi Muhammadrizo Hakimī

Ba guftai muhaqqiqon, Imom Alī (a) in xutbaro dar oxirhoi umri xud (oxirhoi soli 38 jo avvalhoi soli 39h.q.) bajon kardaast;[25] cun dar in xutba, xilofati se xalifai peşin naqd şuda va ba çang bo nokisin (voqe'şuda dar soli 36h.q.[26]), qositin (voqe'şuda dar soli 37h.q.[27]) va moriqin (voqe'şuda dar soli 38h.q.[28]) işora şudaast.[29]

Mutobiqi barxe naqlho, Imom (a) in xutbaro dar «Ruhba»[30] (jake az mahallahoi Kūfa, jo jak obodī dar fosilai haşt farsaxiji Kūfa[31]) jo bar minbari masçidi Kūfa xondaast.[32] Dar barxe rivojatho niz tanho ba zikri xutba basanda şuda va matlabe dar borai makoni bajoni on najomadaast.[33]

Şarhho

Ilova bar şarhu tarçumai xutbai şiqşiqija dar tarçumaho va şarhhoe, ki ba surati komil bar Nahçulbaloƣa navişta şuda, şarhhoi maxsuse niz bar in xutba ba zaboni forsī va arabī navişta şudaast,[34] ki barxe az onho iboratand az:

  • «Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqija» ta'lifi Muhammadrizo Hakimī: in kitobro muassisai al-Vafoi Bejrut dar soli 1402h.q., dar 428 safha muntaşir kardaast.[35]
  • «aş-Şiqşiqija» ba qalami Abdurasuli Ƣafforī: dar in asar, xutbai şiqşiqija dar 9 fasl şarh doda şudaast.[36] In kitob dar soli 1432h.q. ba kūşişi intişoroti Dor-ul-viloi Bejrut dar 237 safhai muntaşir şudaast.[37]
  • «an-Naqd-us-sadidi ala şarh-iş-şiqşiqijat-il-alavijati bi Ibni Abilhadid» ta'lifi Muhsin aş-Şajx Hasan Oli Karim al-Bazunī: in kitob ki Oqobuzurgi Tehronī, Sajid Muhammadsodiq Oli Bahrul'ulum va Sajid Muhammadmahdī Mūsaviji Isfahonī bar on taqriz naviştaand, ba kūşişi Matbaat-un-Naçaf dar soli 1383h.q. dar 324 safha cop şudaast.[38]
  • «Isbot-ul-vasijati fi şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqija» naviştai Ismoil Ibrohim al-Harirī: in kitobro intişoroti Dor-ul-viloi Bejrut dar soli 1424h.q. dar 632 safha cop kardaast.[39]
  • «Ohe sūzon; şarhe bar xutbai şiqşiqija» asari Aliasƣar Rezvonī: in kitob tavassuti intişoroti Daleli mo, dar soli 1389h.ş. dar 286 safha muntaşir şudaast.[40]
Hamcunin bubined: Fehristi şarhhoi Nahçulbaloƣa va fehristi tarçumahoi Nahçulbaloƣa

Matn va tarçumai xutbai şiqşiqija

matni arabiji xutba

اَما وَاللّهِ لَقَدْ تَقَمَّصَهَا ابْنُ اَبى قُحافَةَ وَ اِنَّهُ لَيَعْلَمُ اَنَّ مَحَلّى مِنْها مَحَلُّ الْقُطْبِ مِنَ الرَّحى، يَنْحَدِرُ عَنِّى السَّيْلُ، وَلايَرْقى اِلَىَّ الطَّيْرُ. فَسَدَلْتُ دُونَها ثَوْباً، وَطَوَيْتُ عَنْها كَشْحاً، وَ طَفِقْتُ اَرْتَأى بَيْنَ اَنْ اَصُولَ بِيَد جَذّاءَ، اَوْ اَصْبِرَ عَلى طِخْيَة عَمْياءَ، يَهْرَمُ فيهَا الْكَبيرُ، وَ يَشيبُ فيهَا الصَّغيرُ، وَ يَكْدَحُ فيها مُؤْمِنٌ حَتّى يَلْقى رَبَّهُ! فَرَاَيْتُ اَنَّ الصَّبْرَ عَلى هاتا اَحْجى، فَصَبَرْتُ وَ فِى الْعَيْنِ قَذًى، وَ فِى الْحَلْقِ شَجاً! اَرى تُراثى نَهْباً. حَتّى مَضَى الاْوَّلُ لِسَبيلِهِ، فَاَدْلى بِها اِلَى ابْنِ الْخَطّابِ بَعْدَهُ. - ثُمِّ تَمَثَّلَ بِقَوْلِ الاْعْشى: - شَتّانَ ما يَوْمى عَلى كُورِها *** وَ يَوْمُ حَيّانَ اَخى جابِرِ فَيا عَجَباً بَيْنا هُوَ يَسْتَقيلُها فى حَياتِهِ، اِذْ عَقَدَها لاِخَرَ بَعْدَ وَفاتِهِ. لَشَدَّ ما تَشَطَّرا ضَرْعَيْها! فَصَيَّرَها فى حَوْزَة خَشْناءَ، يَغْلُظُ كَلْمُها، وَ يَخْشُنُ مَسُّها، وَ يَكْثُرُ الْعِثارُ فيها، وَ الاِْعْتِذارُ مِنْها. فَصاحِبُها كَراكِبِ الصَّعْبَةِ، اِنْ اَشْنَقَ لَها خَرَمَ، وَ اِنْ اَسْلَسَ لَها تَقَحَّمَ! فَمُنِىَ النَّاسُ لَعَمْرُ اللّهِ بِخَبْط وَ شِماس ، وَ تَلَوُّن وَ اعْتِراض . فَصَبَرْتُ عَلى طُولِ الْمُدَّةِ، وَ شِدَّةِ الْمِحْنَةِ. حَتّى اِذا مَضى لِسَبيلِهِ، جَعَلَها فى جَماعَة زَعَمَ اَنِّى اَحَدُهُمْ. فَيالَلّهِ وَ لِلشُّورى! مَتَى اعْتَرَضَ الرَّيْبُ فِىَّ مَعَ الاَْوَّلِ مِنْهُمْ حَتّى صِرْتُ اُقْرَنُ اِلى هذِهِ النَّظائِرِ؟! لكِنّى اَسْفَفْتُ اِذْ اَسَفُّوا، وَ طِرْتُ اِذْ طارُوا. فَصَغى رَجُلٌ مِنْهُمْ لِضِغْنِهِ، وَ مالَ الاْخَرُ لِصِهْرِهِ، مَعَ هَن وَ هَن. اِلى اَنْ قامَ ثالِثُ الْقَوْمِ نافِجاً حِضْنَيْهِ بَيْنَ نَثيلِهِ وَ مُعْتَلَفِهِ، وَ قامَ مَعَهُ بَنُو اَبيهِ يَخْضِمُونَ مالَ اللّهِ خِضْمَ الاِْبِلِ نِبْتَةَ الرَّبيع ِ، اِلى اَنِ انْتَكَثَ فَتْلُهُ، وَ اَجْهَزَ عَلَيْهِ عَمَلُهُ، وَ كَبَتْ بِهِ بِطْنَتُهُ. فَما راعَنى اِلاّ وَالنَّاسُ كَعُرْفِ الضَّبُع اِلَىَّ، يَنْثالُونَ عَلَىَّ مِنْ كُلِّ جانِب، حَتّى لَقَدْ وُطِئَ الْحَسَنانِ، وَ شُقَّ عِطْفاىَ، مُجْتَمِعينَ حَوْلى كَرَبيضَةِ الْغَنَمِ. فَلَمّا نَهَضْتُ بِالاْمْرِنَكَثَتْ طائِفَةٌ، وَ مَرَقَتْ اُخْرى، وَ قَسَطَ آخَرُونَ، كَاَنَّهُمْ لَمْ يَسْمَعُوا كَلامَ اللّهِ حَيْثُ و عده اى از مدار دین بیرون رفتند، و جمعى دیگر سر به راه طغیان نهادند، گویى هر سه طایفه این سخن خدا را يَقُولُ: «تِلْكَ الدّارُ الاْخِرَةُ نَجْعَلُها لِلَّذينَ لايُريدُونَ عُلُوًّا فِى الاَْرْضِ وَلافَساداً وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقينَ.» بَلى وَ اللّهِ لَقَدْ سَمِعُوها وَ وَعَوْها، وَلكِنَّهُمْ حَلِيَتِ الدُّنْيا فى اَعْيُنِهِمْ، وَ راقَهُمْ زِبْرِجُها. اَما وَ الَّذى فَلَقَ الْحَبَّةَ، وَبَرَاَ النَّسَمَةَ، لَوْلا حُضُورُ الْحاضِرِ، وَ قيامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النّاصِرِ، وَ ما اَخَذَ اللّهُ عَلَى الْعُلَماءِ اَنْ لايُقارُّوا عَلى كِظَّةِ ظالِم وَ لاسَغَبِ مَظْلُوم، لاَلْقَيْتُ حَبْلَها عَلى غارِبِها، وَ لَسَقَيْتُ آخِرَها بِكَاْسِ اَوَّلِها، وَ لاَلْفَيْتُمْ دُنْياكُمْ هذِهِ اَزْهَدَ عِنْدى مِنْ عَفْطَةِ عَنْز! - قَالُوا: وَ قامَ اِلَيْهِ رَجُلٌ مِنْ اَهْلِ السَّوادِ عِنْدَ بُلُوغِهِ اِلى هذَا الْمَوْضِع مِنْ خُطْبَتِهِ، فَناوَلَهُ كِتاباً، فَاَقْبَلَ يَنْظُرُ فيهِ. فَلَمّا فَرَغَ مِنْ قِراءَتِهِ قَالَ لَهُ ابْنُ عَبّاس رَضِىَ اللّهُ عَنْهُما: يا اَميرَالْمُؤْمِنينَ، لَوِ اطَّرَدْتَ خُطْبَتَكَ مِنْ حَيْثُ اَفْضَيْتَ! فَقـالَ: - هَيْهاتَ يا ابْنَ عَبّاس، تِلْكَ شِقْشِقَةٌ هَدَرَتْ ثُمَّ قَرَّتْ. - قالَ ابْنُ عَبّاس : فَوَاللّهِ ما اَسِفْتُ عَلى كَلام قَطُّ كَاَسَفى عَلى هذَا الْكَلامِ اَنْ لايَكُونَ اَميرُ الْمُؤْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ بَلَغَ مِنْهُ حَيْثُ اَرادَ.- - قَوْلُهُ عليه السّلام فى هذِهِ الخطبةِ: «كَراكِبِ الصَّعْبَةِ اِنْ اَشْنَقَ لَها خَرَمَ وَ اِنْ اَسْلَسَ لَها تَقَحَّمَ» يُريدُ اَنَّهُ اِذَا شَدَّدَ عَلَيْها فى جَذْبِ الزِّمامِ وَ هِىَ تُنازِعُهُ رَأْسَها خَرَمَ اَنْفَها. وَ اِنْ اَرْخى لَها شَيْئاً مَعَ صُعُوبَتِها تَقَحَّمَتْ بِهِ فَلَمْ يَمْلِكْها. يُقالُ: اَشْنَقَ النّاقَةَ اِذا جَذَبَ رَأْسَها بِالزِّمامِ فَرَفَعَهُ، وَ شَنَقَها اَيْضاً، ذَكَرَ ذلِكَ ابْنُ السِّكِّيتِ فى اِصْلاحِ الْمَنْطِقِ. وَ اِنَّما قالَ عليه السّلام: «اَشْنَقَ لَها» وَ لَمْ يَقُلْ «اَشْنَقَها» لاَِنَّهُ جَعَلَهُ فى مُقَابَلَةِ قَوْلِهِ «اَسْلَسَ لَها»، فَكَاَنَّهُ عَلَيْهِ السَّلامُ قالَ: اِنْ رَفَعَ لَها رَأْسَها، بِمَعْنى اَمْسَكَهُ عَلَيْها بِالزِّمامِ. و فِى الحديثِ: «اَنَّ رَسُولَ اللّهِ صَلّى اللّه عليه وآله خَطبَ عَلى ناقَتِهِ وَ قَدَ شَنَقَ لَها فَهِىَ تَقْصَعُ بِجَرَّتِها». وَ مِنَ الشّاهِدِ عَلى اَنَّ اَشْنَقَ بِمَعْنى شَنَقَ قَوْلُ عَدِىِّ بْنِ زَيْد الْعِبادىِّ: ساءَها ما تَبَيَّنَ فِى الاَْيْدى وَ اِشْناقُها اِلَى الاَْعْناقِ

tarçumai toçikiji xutba

Ogoh boşed! Ba Xudo savgand Ibni Abiquhofa (Abubakr) çomai xilofatro bar tan kard, dar hole, ki medonist çojgohi man nisbat ba hukumati islomī hamonandi mehvari osijob ast nisbat ba osijob, ki dar girdi on harakat mekunad. Ū medonist, ki seli ilmho az domani kūhsori man çorist va murƣhoi balandparvozi andeşaho ba balandoi arzişi man natavonand parvoz kard. Pas man çomai xilofatro raho karda va doman çam' namuda az on kanoragirī kardam va dar in andeşa budam, ki ojo bo dasti tanho baroi giriftani haqqi xud ba po xezam? Jo dar in muhiti xafaqonzo va torikie, ki ba vuçud ovardand, sabr peşa sozam(?) ki in muhit pironro farsuda, çavononro pir va mardoni bo imonro to qijomatu muloqoti Parvardigor andūhgin nigah medorad! Pas az arzjobiji durust, sabru burdboriro oqilonatar didam. Pas, sabr kardam dar hole, ki gūjo xor dar caşmu ustuxon dar gulūi man darmonda bud. Va bo didagoni xud menigaristam, ki merosi maro ba ƣorat mebarand! To in ki xalifai avval, ba rohi xud raft va xilofatro ba pisari Xattob supurd. Sipas imom masalero bo şe're az A'şo unvon kard: Maro bo barodari Çobir, “Hajon” cī şabohate ast? (Man hamai rūzro dar garmoi sūzon kor kardam va ū rohatu osuda dar xona bud!) Şigifto! Abūbakr, ki dar hajoti xud az mardum mexost uzraşro bipazirand, cī guna dar hangomi marg, xilofatro ba aqdi digarī darovard? Har du az şuturi xilofat saxt çūşidand va az hosili on bahramand gardidand. Sarançom avvalī hukumatro ba rohe darovarad va ba dasti kase (Umar) supurd, ki maçmūae az xuşunat, saxtgirī, iştiboh va baxşiştalabī bud. Ū (Umar) zimomdore bud monandi kase, ki bar şuturi sarkaş savor ast, agar liçomro muhkam kaşad, pardahoi biniji hajvon pora meşavad va agar ozodaş guzorad, dar partgoh suqut mekunad.

Savgand ba Xudo! Mardum dar hukumati duvvumī ba norohatī va rançi buzurge giriftor şuda budand va ducori durūiho va e'tirozho şudand va man dar in muddati tūloniji mehnatzo va azobovar corae çuz şakeboī nadoştam, to on ki rūzgori Umar ham siparī şud. Sipas Umar xilofatro dar gurūhe qaror dod, ki pindoşt man monandi onon meboşam! Panoh bar Xudo az in şūro! Kaj dar barobari şaxsi avvalaşon (Abūbakr) dar xilofat mavridi tardid budam, to imrūz bo a'zoi şūro barobar şavam, ki hamaknun maro monandi onho pindorand va dar radifi onho qaroram dihand? Nocor boz ham kūtoh omadam va bo onon hamohang gardidam. Jake az onho bo kinae, ki ba man doşt, rūj bartoft va digarī domodaşro bar haqiqat bartarī dod va masoile digar, ki zikraş munosib nest.

To on ki sevvumī (Usmon) ba xilofat rasid. Du pahlūjaş az purxūrī bod karda va hamvora bajni oşxona va hoçatxona sargardon bud va xeşovandoni padariji ū az Banī Umajja ba po xestand va hamrohi ū bajtulmolro xūrdand va bar bod dodand, monandi şuturi gurusnae, ki ba çoni gijoh bijaftad. Usmon on qadr isrof kard, ki resmoni boftai ū boz şud va a'moli ū mardumro barangext va şikamparastī, ūro nobudaş soxt.

Rūzi baj'at farovoniji mardum monandi jolhoi puşti kaftor bud, az har taraf maro ihota kardand, to on ki nazdik bud Hasan va Husajn lagadmol gardand va ridoi man az du taraf pora şud. Mardum monandi galahoi anbūhi gūsfand maro dar mijon giriftand.

Ammo ongoh, ki ba po xestam va hukumatro ba dast giriftam, çam'e pajmon şikastand va gurūhe az itoati man sarkaşī karda az din xoriç şudand va barxe az itoati haq sar bartoftand, gūjo naşunida budand suxani Xudoi subhonro, ki mefarmojad: "Saroi oxiratro baroi kasone barguzidam, ki xohoni sarkaşī va fasod dar zamin naboşand va ojanda az oni parhezkoron ast". Ore! Ba Xudo onro xub şunida va hifz karda budand, ammo dunjo dar caşmoni onho zebo namud va zevari on caşmhojaşonro xira kard.

Savgand ba Xudoe, ki donaro şikoft va çonro ofarid, agar huzuri farovoni baj'atkunandagon nabud va joron huççatro bar man tamom namekardand va agar Xudovand az olimon ahdu pajmon nagirifta bud, ki dar barobari şikamparastiji sitamgaron va gurusnagiji mazlumon sukut nakunand, mahori şuturi xilofatro bar kūhoni on andoxta rahojaş mekardam va pojoni xilofatro ba kosai avvali on serob mekardam on goh medided, ki dunjoi şumo nazdi man az obi biniji buzƣolae bearziştar ast.

Guftand: Dar in ço marde az aholiji Iroq barxest va nomae ba dasti Imom dod va Imom onro mutolia mefarmud, gufta şud masoile dar on bud, ki meboist çavob medod. Vaqte xondani noma ba pojon rasid, Ibni Abbos guft: Jo Amiralmu'minin! Cī xub bud suxanro az hamon ço, ki qat' şud idoma medoded?

Imom alajhissalom farmud: Hargiz! Ej pisari Abbos, şū'lae az otaşi dil bud, ki zabona kaşid va furū nişast.

Ibni Abbos megūjad: Ba Xudo savgand ba heç guftore monandi qat' şudani suxani Imom alajhissalom in guna andūhnok naşudam, ki Imom natavonist to on ço ki dūst dorad ba suxanaş idoma dihad.

Ezoh

  1. ↑ Şajxi Mufid, al-Çamal, 1371h.ş., sah.126
  2. ↑ Hakimī, Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, 1402h.q., sah.126
  3. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Imom (a), 1386h.ş., ç.1, sah.318
  4. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.251
  5. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Imom (a), 1386h.ş., ç.1, sah.318
  6. ↑ Hakimī, Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, 1402h.q., sah.126
  7. ↑ Nig.: Nahçulbaloƣa, tashehi Subhī Soleh, 1414h.q., xutbai 3, sah.48 - 50
  8. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Imom (a), 1386h.ş., ç.1, sah.318
  9. ↑ Bajhaqī, Ma'oriçi Nahçulbaloƣa, 1409h.q., baxşi 2, sah.80
  10. ↑ Nahçulbaloƣa, tashehi Subhī Soleh, 1414h.q., xutbai 3, sah.50
  11. ↑ al-Husajnī al-Xatib, Masodiru Nahçulbaloƣati va asonidih, 1409h.q., ç.1, sah.335
  12. ↑ Ba naql: Daştī va Kozimi Muhammadī, al-Mu'çam-ul-mufahrasi li alfozi Nahçulbaloƣa, 1375h.ş., çadvali ixtilofi nusax, sah.507
  13. ↑ Baroi didani manobei in hadis nig.: Daştī, Asnod va madoriki Nahçulbaloƣa, 1378h.ş., sah.61 - 63
  14. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.252
  15. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.251
  16. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.252
  17. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.251
  18. ↑ Davonī, «Sajid Razī muallifi Nahçulbaloƣa», 1373h.ş., sah.126
  19. ↑ Ibni Majsami Bahronī, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.1, sah.251
  20. ↑ Ƣafforī, aş-Şiqşiqija, 1432h.q., sah.22
  21. ↑ Sajid Razī, Nahçulbaloƣa, tashehi Subhī Soleh, 1414h.q., sah.559
  22. ↑ Nig.: Ça'farī, Partave az Nahçulbaloƣa, 1380h.ş., sah.124 - 125
  23. ↑ Şajxi Saduq, Ilal-uş-şaroe', 1385h.ş., ç.1, sah.150 - 151
  24. ↑ Şajxi Saduq, Maoni-l-axbor, 1403h.q., sah.361 - 362
  25. ↑ Ça'farī, Partave az Nahçulbaloƣa, 1380h.ş., ç.1, sah.128
  26. ↑ Ja'qubī, Ta'rix-ul-Ja'qubī, Doru sodir, ç.2, sah.182
  27. ↑ Ibni Muzohim, Vaq'atu Siffin, 1382h.q., sah.202
  28. ↑ Balozurī, Ansob-ul-aşrof, 1394h.q., ç.2, sah.362
  29. ↑ Xuī, Minhoç-ul-baroat, 1400h.q., ç.3, sah.32
  30. ↑ Mufid, Irşod, 1413h.q., ç.1, sah.287; Qutbi Rovandī, Minhoç-ul-baroati fi şarhi Nahçulbaloƣa, 1406h.q., ç.1, sah.133
  31. ↑ Makorimi Şerozī, Pajomi Imom (a), 1386h.ş., ç.1, sah.319
  32. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.54, sah.345
  33. ↑ Şajxi Saduq, Maoni-l-axbor, 1403h.q., sah.361 - 362
  34. ↑ Baroi didani osori digar nig.: Ustodī, Kitobnomai Nahçulbaloƣa, 1359h.ş., sah.21 - 23 va 32–33
  35. ↑ Hakimī, Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, 1402h.q., şinosnomai kitob
  36. ↑ Ƣafforī, aş-Şiqşiqija, 1432h.q., safhai fehristi kitob
  37. ↑ Ƣafforī, aş-Şiqşiqija, 1432h.q., safhai şinosnomai kitob
  38. ↑ Oli Karimi al-Bazunī, an-Naqd-us-sadid, 1383h.q., safhai şinosnomai kitob
  39. ↑ al-Harirī, Isbot-ul-vasijati fi Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, 1424h.q., şinosnomai kitob
  40. ↑ Rizvonī, Ohe sūzon, 1389h.ş., safhai şinosnoma

Sarcaşma

  • Bajhaqī, Alī ibni Zajd, Ma'oriçi Nahçulbaloƣa, Qum, Kitobxonai Ojatullohi Mar'aşiji Naçafī, 1409h.q.
  • Balozurī, Ahmad ibni Jahjo, Ansob-ul-aşrof, Bejrut, Muassisat-ul-a'lami li-l-matbuot, 1394h.q.
  • Davonī, Alī, «Sajid Razī muallifi Nahçulbaloƣa», dar kitobi Maqolote peromuni Nahçulbaloƣa va girdovarandai on, Tehron, Bunjodi Nahçulbaloƣa, 1373h.ş.
  • Daştī, Muhammad va Kozimi Muhammadī, al-Mu'çam-ul-mufahrasi li alfozi Nahçulbaloƣa, Qum, Muassisai farhangī-tahqiqotiji Amiralmu'minin (a), 1375h.ş.
  • Daştī, Muhammad, Asnod va madoriki Nahçulbaloƣa, Qum, Muassisai farhangī-tahqiqotiji Amiralmu'minin (a), 1378h.ş.
  • Ibni Majsami Bahronī, Majsam ibni Alī, Şarhi Nahçulbaloƣa, Tehron, Daftari naşri kitob, 1404h.q.
  • Ibni Muzohim, Nasr, Vaq'atu Siffin, Qohira, 1382h.q., Copi ofset, Qum, Kitobxonai Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, 1404h.q.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Pajomi Imom Amiralmu'minin (a), Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomija, 1386h.ş.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor-il-çome'ati li durari axbor-il-aimmat-il-athor, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1403h.q.
  • Oli Karimi al-Bazunī, Muhsin aş-Şajx Hasan, an-Naqd-us-sadidi ala şarh-iş-şiqşiqijat-il-alavijati bi Ibni Abilhadid, Naçaf, Matbaat-un-Naçaf, 1383h.q.
  • Rizvonī, Aliasƣar, Ohe sūzon; şarhe bar xutbai şiqşiqija, Qum, Daleli mo, 1389h.ş.
  • Sajid Razī, Muhammad ibni Husajn, Nahçulbaloƣa, tashehi Subhī Soleh, Qum, Hiçrat, 1414h.q.
  • Ustodī, Rizo, Kitobnomai Nahçulbaloƣa, Tehron: Bunjodi Nahçulbaloƣa, 1359h.ş.
  • Xuī, Mirzo Habibulloh, Minhoç-ul-baroati fi şarhi Nahçulbaloƣa, Tehron, Maktabat-ul-islomija, 1400h.q.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, al-Irşodu fi ma'rifati huçaç-il-lohi ala-l-ibod, Qum, kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Şajxi Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, al-Çamalu va-n-nusrati lisajid-il-itrati fi harb-il-Basra, Qum, Maktab-ul-a'lom-il-islomī, 1371h.ş.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Ilal-uş-şaroe', Naçaf, 1385h.q.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Maoni-l-axbor, tashehu tahqiq: Aliakbari Ƣafforī, Qum, Muassisai naşri islomī, 1338h.q.
  • Ja'qubī, Ahmad, Ta'rix-ul-Ja'qubī, Bejrut, Doru sodir, be to.
  • al-Harirī, Ismoil Ibrohim, Isbot-ul-vasijati fi Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, Bejrut, Dor-ul-vilo, 1424h.q.
  • al-Husajnī al-Xatib, Sajid Abduzzahro, Masodiru Nahçulbaloƣati va asonidih, Bejrut, Dor-uz-Zahro, 1409h.q.
  • Ƣafforī, Abdurasul, aş-Şiqşiqija, Bejrut, Dor-ul-vilo, 1432h.q.
  • Qutbi Rovandī, Said ibni Hibatulloh, Minhoç-ul-baroati fi şarhi Nahçulbaloƣa, Qum, kitobxonai Ojatullohi Mar'aşiji Naçafī, 1406h.q.
  • Hakimī, Muhammadrizo, Şarh-ul-xutbat-iş-şiqşiqijja, Bejrut, Muassisai al-Vafo, 1402h.q.
  • Ça'farī, Muhammadmahdī, Partave az Nahçulbaloƣa, Qum, Vazorati farhangu irşodi islomī, 1380h.ş.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Хутбаи_шиқшиқия&oldid=29919"