Surai Kofirun (arabī: سورة الکافرون) jaksadu nuhumin sura va az surahoi makkiji Qur'on ast, ki dar çuz'i sijum çoj dorad. Daleli nomguzoriji in sura ba nomi Kofirun suxan guftan dar borai kofiron ast. Xudovand dar in sura ba Pajƣambar (s) dastur medihad bezoriji xudro az oini butparastī oşkor kunad va bigūjad, ki ba dini onon garoiş pajdo namekunad va bo onon soziş naxohad kard. Gufta şudaast, in sura hangome nozil şud, ki gurūhe az kofiron peşnihod kardand muddate onon bar dini Pajƣambar (s) boşand va muddate Pajƣambar (s) az oini butparastī pajravī kunad.
 Kavsar Surai Kofirun Nasr  | |
 | |
| Raqami sura | 109 |
|---|---|
| Çuz' | 30 |
| Nuzul | |
| Tartibi nuzul | 18 |
| Makkī/Madanī | makkī |
| Ittilooti omorī | |
| Te'dodi ojatho | 6 |
| Te'dodi kalimaho | 27 |
| Te'dodi harfho | 99 |
Dar fazilati tilovati in sura dar rivojot omadaast, agar peş az xob xonda şavad, mūçibi eminī ast va agar dar namozhoi farz qiroat şavad, mūçibi baxşida şudani şaxs, padaru modar va farzandoni ū xohad şud.
Muarrifī
Nomguzorī
In suraro Kofirun nomidaand; zero dar borai kofiron nozil şuda va bo xitob ba onon oƣoz şudaast. Nomhoi digare niz baroi in sura bajon şudaast, az çumla «ibodat» va «çahd». Ibodat nomidani in sura ba in dalel ast, ki kalimai ibodat va muştaqoti on dar in sura bisjor ba kor raftaast va «çahd» ba ma'noi inkor ast va ba in dalel ba kor raftaast, ki surai Kofirun dar borai kasone suxan megūjad, ki dini Xudoro inkor mekunand.[1]
Mahal va tartibi nuzul
Surai Kofirun çuzvi surahoi makkī va dar tartibi nuzul, haƶdahumin surae ast, ki bar Pajƣambar (s) nozil şudaast. In sura dar cinişi kununiji Qur'on, jaksadu nuhumin sura ast[2] va dar çuz'i 30 Qur'on çoj dorad. Navisandai tafsiri al-Mizon makkī va madanī budani suraro ixtilofī donistaast, vale mū'taqid ast, ki az sijoq va nazmi hokim bar on makkī budanaş zohir ast.[3]
Te'dodi ojot va digar viƶagiho
Surai Kofirun 6 ojat, 27 kalima va 99 harf dorad. In sura az surahoi kūtohi Qur'on va çuzvi surahoi mufassalot (doroi ojoti kūtoh) ast. Surai Kofirun jake az cahorqul ast, cahor surae ki bo «qul» şurū' meşavand.[4]
Mazmun
Xudovand dar surai Kofirun ba rasulaş dastur medihad baroat va bezoriji xudro az oini butparastī alanī kunad va xabar dihad, ki kofiron niz paziroi dini ū nestand; pas na dini Muhammad (s) mavridi istifodai onon ast va na dini onon, Pajƣambar (s)-ro maçzub mekunad; bino bar in kofiron bojad az in ma'jus şavand, ki Pajƣambar bo onon sozşkorī kunad.[5]
Şa'ni nuzul
Mufassiron (az çumla Tabarī, Tūsī, Mebadī, Zamaxşarī, Tabarsī va Abulfutuh) dar şa'ni nuzuli in sura naviştaand, iddae az buzurgoni Qurajş, ki peşvojoni kufru gumrohī budand az Valid ibni Muƣira, Os ibni Voil, Umajja ibni Xalaf, Asvad ibni Abdulmutallib va Horis ibni Qajs nazdi Pajƣambar (s) omada budand va peşnihodi sozşkoriji duçoniba medodandu meguftand, muddate (sole) tu bar dini mo boş va buthovu xudojoni moro biparast va muddate (sole) mo ba dini tu darmeoem va xudoi turo meparastem, Pajƣambar (s) qote'ona peşnihodi ononro rad kard va in sura nozil şud.[7]
Vaçhi takrori mazmun dar ojot 2 va 3 va va 4 va 5
Ojoti 4 va 5 «وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَا عَبَدْتُمْ* وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ» metavonad ta'kidi mazmuni ojoti 2 va 3 «أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ* وَلَا أَنْتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ» boşad va metavonad ba ma'noi in boşad, ki pajƣambar az sūi Xudovand ma'mur ast, ki ba in kofiron bigūjad, ki heç muşorikat va nuqtai iştiroke bajni ū va kofiron vuçud nadorad, na dar ibodat va na, dar ma'bud; zero ma'budi Pajƣambar Alloh ast va ma'budi kofiron but ast va ibodati Pajƣambar bar asosi taşre' va qonuni Xudost va ibodati kofiron bid'ate barxosta az çahlu durūƣbofī ast.[8] Imom Sodiq (a) dar posux ba savole dar borai illati takrori mazmuni ibodat nakardani Pajƣambar va kofiron dar in sura farmudaast, ki cun manzuri Qurajş, parastişi butho tavassuti Pajƣambar dar jaksol va mutaqobilan parastişi Xudovand tavassuti onon dar soli ba'd va takroru istimrori in kor buda, Xudovand ham ba Pajƣambaraş dastur dodaast, ki ba in gurūh az kofiron bigūjad, in peşnihod hecgoh tahaqquq naxohad joft va Pajƣambar heç zamone buthojaşonro ibodat naxohad kard va çuz Alloh ma'budero naxohad parastid va onho ham hecgoh Allohro naxohand parastid. (Ba digar suxan, cun kofironi Qurajş peşnihodi istimrori butparastiji Pajƣambar va Xudoparastiji xudaşonro ba navbat dar har sol takror karda budand, Qur'on ham baroi raddi peşnihodaşon posuxro takror kardaast).[9]
Ojati şaşum va bardoşti nodurust az on
Alloma Tabotaboī dar tafsiri ojati şaşum, ki megūjad «dini şumo baroi xudaton, va dini man baroi xudam» menavisad dar inço mumkin ast ba zehni kase birasad, ki in ojat mardumro dar intixobi din ozod guzoşta va gufta har kase dilaş xost metavonad şirkro intixob kunad, jo ba zehn birasad, ki ojat mexohad ba Pajƣambar (s) dastur dihad kore ba dini muşrikon nadoşta boşad, ammo in bardoşt, nodurust ast, balki ojat mexohad bigūjad, Pajƣambar (s) hargiz ba dini onon garoiş pajdo namekunad va onon niz hecgoh da'vati haqqro namepazirand. Va asosan da'vat ba dini haq, ki Qur'on ba on da'vat mekunad, in bardoştro rad mekunad.[10]
Sajdmuhammadhusajn Tabotaboī dar idoma menavisad, barxe az mufassiron baroi daf'i in bardoşti nodurust guftaand, kalimai «din» dar ojat ba ma'noi podoş ast; ja'ne podoşi man baroi man va podoşi şumo baroi şumost, jo kalimai «çazo: podoş» dar ojat hazf şudaast; ja'ne manzuri ojat in ast, ki podoşi dini man, az oni man va podoşi dini şumo, az oni şumost. Alloma Tabotaboī in suxanro name pazirad va onro dur az zehn medonad.[11]
Fazilat va xavos
- Maqolai aslī: Fazoili suraho
Dar fazilati tilovati in sura omadaast, şaxse ba Pajƣambari Islom (s) guft, ba man cize jod deh, ki vaqti xob bigūjam. Pajƣambar (s) suporiş kard, hargoh mexohī bixobī, surai Kofirunro bixonu bixob, ki on mojai eminī az şirk ast.[12] Hamcunin az Imom Sodiq (a) rivojat şudaast, savobi tilovati in sura barobar bo tilovati jak cahorumi Qur'on ast. Har kase surai Kofirun va Ixlosro dar namozhoi farzi xud bixonad, Xudovand ū va padaru modaru farzandonaşro mebaxşad.[13] Aa eşon boz farmuda: dar du rak'ati namozi subh, har suraero, ki dūst medorī bixon, vale man dūst medoram surai Ixlos va Kofirunro bixonam!.[14] Xondani surai Kofirun dar rak'ati avval az nofilai maƣrib niz tavsija şudaast.[15]
Dar rivojot baroi tilovati in sura xosijathoe cun dur şudani şajton az xonandai on[16], istiçobati duo agar dah bor hangomi tulū'i oftob xonda şavad,[17] jo didani Pajƣambar (s) dar xob agar dar şabi çum'a sad bor tilovat şavad,[18] zikr şudaast.
Hukmi fiqhī
Tibqi fatvoi fuqahoi şiaa, agar namozguzor ba'd az xondani surai Hamd, surai Kofirun jo Tavhidro oƣoz karda boşad, nametavonad onro qat' kunad va surai digare bixonad, ammo dar soiri suraho agar ba nisfi sura narasida boşad, metavonad onro qat' kunad va surai digare bixonad.[19]
Matn va tarçuma
Bigū: «ej kofiron, (1) oncī meparasted, nameparastam. (2) Va oncī meparastam, şumo nameparasted. (3) Va na onci parastided man meparastam. (4) Va na oncī meparastam şumo meparasted. (5) Dini şumo baroi xudaton va dini man baroi xudam!» (6)
Ezoh
- ↑ Donişnomai Qur'on va qur'onpaƶūhī, 1377h.ş., ç.2, sah.1270 - 1269.
- ↑ Ma'rifat, Omūzişi ulumi Qur'on, 1371h.ş., ç.2, sah.166.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, ç.20, sah.373.
- ↑ Donişnomai Qur'on va qur'onpaƶūhī, 1377h.ş., ç.2, sah.1270 - 1269.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1974m., ç.20, sah.373.
- ↑ Xomagar, Muhammad, Soxtori surahoi Qur'oni karim, tahijai Muassisai farhangiji Qur'on va itrati Nur-us-saqalajn, Qum, naşri Naşro, 1392h.ş.
- ↑ Qur'oni Karim, tarçuma, tavzehot va voƶanoma, zajli surai Kofirun.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, ç.20, sah.374.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1394h.q., ç.20, sah.375.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1974m., ç.20, sah.374.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1974m., ç.20, sah.375.
- ↑ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372h.ş., ç.10, sah.550.
- ↑ Şajxi Saduq, Savob-ul-a'mol, 1406h.q., sah.127.
- ↑ Şajxi Tūsī, Tahzib-ul-ahkom, 1378-1382h.q., ç.2, sah.136.
- ↑ Qumī, Şajx Abbos, Mafotih-ul-çinon, ta'qibi namozi maƣrib, 1390h.ş.
- ↑ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372h.ş., ç.10, sah.552.
- ↑ Kaf'amiji Omilī, Misboh-ul-Kaf'amī, sah.461.
- ↑ Muhaddisi Nurī, Mustadrak-ul-vasoil, muassisai Olulbajt, ç.6, sah.105.
- ↑ Baroi namuna muroçia kuned ba: imom Xumajnī, Risolai amalija, mas'alai 990.
Sarcaşma
- Donişnomai Qur'on va qur'onpaƶūhī, ç.2, ba kūşişi Bahouddini Xurramşohī, Tehron: duston - nohid, 1377h.ş.
- Kaf'amiji Omilī, Ibrohim ibni Alī, Çunnat-ul-amon-il-voqija va çunnat-ul-imon-il-boqija (ma'ruf ba Misboh), Naçaf, Dorulkutubil'ilmija, 1349h.ş.
- Ma'rifat, Muhammadhodī, Omūzişi ulumi Qur'on, [beço], markazi cop va naşri sozmoni tabliƣoti islomī, copi avval, 1371h.ş.
- Muhaddisi Nurī, Husajn ibni Muhammadtaqī, Mustadrak-ul-vasoil va mustanbat-ul-masoil, Bejrut, muassisai Olulbajt (a).
- Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, tahqiq va muqaddimai Muhammadçavodi Baloƣī, intişoroti Nosiri Xisrav, Tehron, ç.10, 1372h.ş.
- Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, muassisatul-A'lamī lilmatbu'ot, copi duvum, 1974m.
- Xomagar, Muhammad, Soxtori surahoi Qur'oni Karim, tahijai muassisai farhangiji Qur'on va Itrati Nurussaqalajn, Qum, naşri naşro, ç.1, 1392h.ş.
- Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Savob-ul-a'mol va iqob-ul-a'mol, Qum, Doruş-Şarif-ir-Razī, ç.2, 1406h.q.
- Şajxi Tūsī, Tahzib-ul-ahkom, Naçaf, copi Hasan Mūsaviji Xirson, 1378-1382h.q.
- Qur'oni Karim, tarçuma, tavzehot va voƶanoma: Bahouddini Xurramşohī, Tehron: Çomī, Nilufar, 1376h.ş.
- Qur'oni Karim, tarçumai Muhammadmahdiji Fulodvand, [Tehron, Dorul-Qur'on-ilkarim, 1418h.q./1376h.ş.