Ojathoi Ifk
In maqola dar borai ojathoi ifk ast. Baroi ma'lumot dar borai sarguzaşti ifk ba hodisai Ifk nigared.
Ma'lumot dar borai ojat | |
---|---|
Nomi ojat | Ojathoi Ifk |
Voqe' dar surai | Nur |
Şumorai ojat | 11-26 |
Çuz' | 18 |
Şa'ni nuzul | Hodisai ifk |
Makoni nuzul | Madina |
Mavzu' | Axloqī |
Dar borai | Tūmati gurūhe az mardum ba jake az zanoni musulmon |
Ojathoi Ifq (arabī: آيات الإفك) ba dostoni tūhmat kardani gurūhe az mardum ba jake az zanoni musulmon ba tanfurūşī dar sadri Islom işora dorad. Xudovand dar in ojatho mardumro ba xotiri tuhmat zadanu ovozaparokanī sarzaniş kardaast.
Dar manobe', dar borai şaxsi mavridi tuhmat du xabari asosī matrah ast. Bar asosi manobe'i ahli tasannun va niz ba'ze az manobe'i şia, ojoti Ifk pas az tūhmati munofiqon bar Oişa nozil şudaast, vale bino ba guzorişi duvum, ki dar Tafsiri Qumī omadaast, tūhmat zadani Oişa bar Morijai Qibtija sababi nozil şudani in ojatho budaast.
Hardu guzoriş bo muşkilote rūbarū hastand. Ba hamin dalel ba'zeho hamcun Muhammadhusajni Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajni Fazulloh, Makorimi Şerozī va Ça'fari Subhonī heç kadom az on du guzorişro qabul nakardaand.
Ba e'tiqodi Sajid Aliji Xomanaī, bahs baroi ta'jini şaxsi mavridi tūhmat jak bahsi ƣalat ast va mas'alai mehvarī dar ojathoi Ifk, amri bisjor muhimi axloqī va içtimo'ist va nabojad onro ba jak mas'alai şaxsiju fardī tanazzul dod.
Matn va tarçumai toçikiji ojot
Ojoti Ifk (ojoti 11 to 26 surai Nur)
Matn
“ | ” |
Tarçuma
“ | Dar haqiqat, kasone ki on buhton [dostoni ifk]-ro [dar mijon] ovaradand, gurūhe az şumo budand. On[tūhmat]-ro şarre baroi xud tasavvur makuned, balki baroi şumo dar on maslihate [buda]ast. Baroi har marde az onon [ki dar in kor dast doştaand] hamon gunohe ast, ki murtakib şudaast, va on kas az eşon ki qismati umdai onro ba gardan giriftaast, azobi saxte xohad doşt. (11) Caro hangome, ki on[buhton]-ro şunided, mardon va zanoni mu'min gumoni nek ba xud naburdand va naguftand: «in buhtoni oşkor ast»? (12) caro cahor guvoh bar [sihhati] on [buhton] najovardand? Pas cun guvohon[-i lozim]-ro najovardaand, inonand ki nazdi Xudo durūƣgūjonand. (13) Va agar fazli Xudo va rahmataş dar dunjovu oxirat bar şumo nabud, qat'an ba [sazoi] on ci dar on ba daxolat pardoxted, ba şumo azobe buzurg merasid. (14) On goh ki on[buhton]-ro az zaboni jakdigar megirifted va bo zabonhoi xud cizero ki ba on ilm nadoşted, megufted va mepindoşted, ki kore sahlu soda ast bo in ki on [amr] nazdi Xudo bas buzurg bud. (15) Va[garna] caro vaqte onro şunided nagufted: «baroi mo sazovor nest, ki dar in [mavzū'] suxan gūem. [Xudovando,] Tu munazzahī, in buhtoni buzurgest». (16) Xudo andarzaton medihad, ki heç goh digar misli onro - agar mu'mined - takror nakuned. (17) Va Xudo baroi şumo ojot[-i xud]-ro bajon mekunad va Xudo donoi sançidakor ast. (18) Kasone ki dūst dorand, ki ziştkorī dar mijoni onon ki imon ovardaand, şuju' pajdo kunad, baroi onon dar dunjovu oxirat azobi purdarde xohad bud va Xudo [ast, ki] medonad va şumo namedoned. (19) Va agar fazl va rahmati Xudo bar şumo nabud va in ki Xudo raufu mehrubon ast [muçozoti saxte dar intizoraton bud]. (20) Ej kasone ki imon ovardaed, poj az paji gomhoi şajton manihed, va har kas poj bar çoi gomhoi şajton nihad [bidonad, ki] ū ba ziştkorī va nopisand vome dorad, va agar fazli Xudo va rahmataş bar şumo nabud, hargiz heç kase az şumo pok nameşud, vale [in] Xudost ki har kasro bixohad pok megardonad va Xudo [ast, ki] şunavoi donost. (21) Va sarmojadoronu faroxdavlatoni şumo nabojad az dodani [mol] ba xeşovandonu tuhidaston va muhoçironi rohi Xudo dareƣ varzand, va bojad afv kunandu guzaşt namojand. Magar dūst namedored, ki Xudo bar şumo bibaxşojad? Va Xudo baxşandai mehrubon ast. (22) Begumon, kasone ki ba zanoni pokdomani bexabar [az hamai ço] va boimon nisbati zino medihand, dar dunjovu oxirat la'nat şudaand, va baroi onho azobi saxte xohad bud, (23) dar rūze, ki zabon va dasthovu pojhojaşon, bar ziddi onon baroi on ci ançom medodand, şahodat medihand. (24) On rūz, Xudo çazoi şoistai ononro ba tavri komil medihad va xohand donist, ki Xudo hamon haqiqati oşkor ast. (25) Zanoni zinokor baroi mardoni zinokorand va mardoni zinokor baroi zanoni zinokor. Va zanoni pok baroi mardoni pokand va mardoni pok baroi zanoni pok. Inho az on ci dar boraaşon megūjand, barkanorand, baroi onon omurziş va rūziji nekūe xohad bud. (26) | ” |
Mazmuni ojot
Dar ojoti jozdahum to bistu şaşumi surai Nur, moçaroi tūhmati fahşo zadan ba jake az musulmonon bajon şudaast va Xudovand tūhmatzanandagonro ba sababi in tūhmat sarzaniş mekunad.[1] Ba guftai Muhammadhusajni Tabotaboī, muallifi tafsiri al-Mizon, az ojoti Qur'on istifoda meşavad, şaxse, ki ba ū tūhmat zada şudaast, maşhur va az a'zoi xonavodai Pajƣambar (s) buda va tūhmatzanandagon gurūhe az mardum budaand.[2] Xudovand dar in ojot, tūhmatzanandagonro ba azobi buzurge tahdid karda, mu'minonro sarzaniş mekunad, ki caro ovozahoro nasançida qabul karded.[3]
Barxe muhaqqiqon, moçaroi Ifkro asositarin tavteai doxiliji munofiqon bar ziddi hukumati nabavī muarrifī karda, guftaand, Xudovand bo nozil kardani ojoti Ifk, az risolati Pajƣambar difo' kard.[4]
Şa'ni nuzul
- Maqolai aslī: Hodisai Ifk
Baroi ojoti Ifk du şa'ni nuzul zikr şudaast:
- Tuhmati munofiqoni Madina ba Oişa: bar asosi in guzoriş, hodisai Ifk, ba'd az bozgaşti musulmonon az ƣazvai Banī Mustalaq (soli pançum[5] jo şaşumi qamarī[6]) surat giriftaast.[7] Ba guftai Muhammadçavod Muƣnija - az mufassironi şia dar qarni cahordahumi qamarī, beştari mufassironu ta'rixnigoron in guzorişro ba unvoni sababi nuzuli ojoti Ifk paziruftaand.[8]
- Tūhmati Oişa ba Morijai Qibtija: bar asosi rivojate, ki Alī ibni Ibrohimi Qumī az Imom Boqir (a) naql kardaast, Oişa ba Morjai Qibtija tuhmat zad, ki bo şaxse ba nomi Çurajhi Qibtī irtiboti nomaşru' barqaror kardaast.[9] Gufta şudaast az ulamoi şia, tanho olimoni davrahoi axir, ojati Ifkro marbut ba moçaroi Morija donistaand.[10] Az çumlai in olimon metavon Sajid Abulqosimi Xuī[11], Sajid Ça'far Murtazo Omilī[12] va Sajid Murtazo Askariro nom burd.[13] Albatta dar manobei mutaaddide az şia va sunnī, moçaroi Morija naql şudaast; monandi Amoliji Sajid Murtazo[14], al-Hidojat-ul-kubro[15], Sahehi Muslim[16] va al-Mustadraku ala-s-sahehajn,[17] vale dar heç jak az onho ba nuzuli ojoti Ifk işora naşudaast.[18]
Naqdho ba du şa'ni nuzul
Baroi har jak az du şa'ni nuzule, ki baroi ojat zikr şudaast, işkolote bajon şudaast. Baroi misol, dar xususi moçaroi Oişa guftaand, ki Pajƣambar dar çangho hamsaroni xudro bo xud nameburd.[19] Hamcunin bar asosi guzorişi ahli sunnat, Pajƣambar ba Oişa badgumonī pajdo kard, vale cunin matlabe bo maqomi ismati Pajƣambar nosozgor ast.[20] Sajid Ça'far Murtazo, in dostonro ça'lī va hadafi sozandagoni onro fazilatsozī baroi Oişa donistaast.[21]
Ba dostoni marbut ba Morija ham işkol kardaand, ki az ojoti Ifk istifoda meşavad, ki tūhmatzanandagon jak gurūh budaand, dar hole ki dar in rivojat, tanho Oişa ba unvoni şaxsi tūhmatzananda muarrifī şudaast.[22] Hamcunin bo tavvaçuh ba in ki dar in rivojat, Pajƣambar ba qatli Çarih dastur medihad, guftaand, mumkin nest Pajƣambar biduni barrasiji durustiji mas'ala, ba qatli muttaham dastur dihad. Guzaşta az in, muçozoti cunin gunohe kuştani şaxs nest.[23]
Bo tavvaçuh ba in işkolot, barxe mufassiron monandi Muhammadhusajni Tabotaboī,[24] Sajid Muhammadhusajni Fazlulloh,[25] Makorimi Şerozī[26] va Ça'fari Subhonī[27] hardu şa'ni nuzulro rad kardaand. Barxe guftaand, in ehtimol vuçud dorad, ki ojat dar borai şaxsi sejume nozil şuda boşad.[28]
Sajid Aliji Xomanaī bo e'tiqod ba in ki mas'alai mehvarī dar ojoti Ifk, dasturi axloqī-içtimoiji bisjor muhimme ast, bahs baroi ta'jini şaxsi mavridi tūhmatro bahsi inhirofī donista, guftaast, nabojad onro ba mas'alai şaxsī kohiş dod.[29]
Ezoh
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.15, sah.89.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.15, sah.89.
- ↑ Makorimi Şerozī, al-Amsal, 1421h.q., ç.11, sah.46.
- ↑ Husajnijoni Muqaddam, “Barrasiji ta'rixī - tafsiriji hodisai Ifk”, sah.160.
- ↑ Ibni Sa'd, at-Tabaqot-ul-kubro, 1414h.q., ç.2, sah.48 - 50; Mas'udī, at-Tanbih va-l-işrof, muassisai naşri almanobe'ussaqofatil-islomija, sah.215.
- ↑ Ibni Asir, Usd-ul-ƣoba, 1409h.q., ç.1, sah.29.
- ↑ Ibni Hişom, Sirat-un-nabavija, Dorulma'rifat, ç.2, sah.297 - 302; Voqidī, al-Maƣozī, 1409h.q., ç.2, sah.426 - 435.
- ↑ Muƣnija, Tafsir-ul-koşif, 1424h.q., ç.5, sah.403.
- ↑ Qumī, Tafsir-ul-Qumī, 1363h.ş., ç.2, sah.99.
- ↑ Xaşin, Abhosun havla-s-Sajida Oişa, 1438h.q., sah.258.
- ↑ Xuī, Sirot-un-naçot, 1416h.q., ç.1, sah.463.
- ↑ Omilī, Hadis-ul-ifk, 1439h.q., sah.381 - 382.
- ↑ Askarī, Ahodisu Umm-ul-mu'minin Oişa, 1425h.q., ç.2, sah.186 - 187.
- ↑ Sajidi Murtazo, Amolī-l-Murtazo, 1998m., ç.1, sah.77.
- ↑ Xusajbī, al-Hidojat-ul-kubro, 1419h.q., sah.297 - 298.
- ↑ Muslim, Saheh Muslim, Doru ehjoilturosil'arabī, ç.4, sah.2139.
- ↑ Hokimi Nişoburī, al-Mustadraku ala-s-sahehajn, 1411h.q., ç.4, sah.41.
- ↑ Xaşin, Abhosun havla-s-Sajida Oişa, 1438h.q., sah.254.
- ↑ Toī, Siratu as-Sajidat-il-Oişa, 1427h.q., ç.1, sah.205 - 206.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.15, sah.101; Makorimi Şerozī, al-Amsal, 1421h.q., ç.11, sah.40.
- ↑ Omilī, as-Sahih min sirat-in-nabij-il-a'zam, 1426h.q., ç.12, sah.77 - 78, 81, 97.
- ↑ Makorimi Şerozī, al-Amsal, 1421h.q., ç.11, sah.41.
- ↑ Fazlulloh, Min vahj-il-Qur'on, 1419h.q., ç.16, sah.256.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.15, sah.89.
- ↑ Fazlulloh, tafsiri Min vahj-il-Qur'on, 1419h.q., ç.16, sah.252 - 257.
- ↑ Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.14, sah.391 - 393.
- ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1390h.ş., ç.9, sah.118.
- ↑ Ça'farnijo, «Barrasī va naqdi guzorişhoi hodisai Ifk», sah.47.
- ↑ Xomanaī, «Xutbahoi namozi çum'ai Tehron dar 28 mehri 1368h.ş».
Sarcaşma
- Askarī, Sajid Murtazo, Ahodisu Ummul-mu'minin Oişa, Tehron, donişkadai usuli din, 1425h.q.
- Voqidī, Muhammad ibni Umar, kitobi al-Maƣozī, muassisatul-a'lamī, Bejrut, copi sejum, 1409h.q.
- Ibni Asir, Alī ibni Muhammad, Usd-ul-ƣoba fī ma'rifat-is-sahoba, Bejrut, Dorulfikr, 1409h.q.
- Ibni Sa'd, Muhammad, at-Tabaqot-ul-kubro, Toif, maktabatus-Siddiq, 1414h.q.
- Ibni Hişom, Abdulmalik, as-Sirat-un-nabavija, tahqiqi Mustafo Assaqo va Ibrohim al-Abjorī va Abdulhafiz Şalabī, Bejrut, Dorulma'rifat, be to.
- Qumī, Alī ibni Ibrohim, Tafsir-ul-Qumī, Qum, Dorulkitob, 1363h.ş.
- Qur'oni Karim.
- Makorimi Şerozī, Nosir, al-Amsal fī tafsiri kitobillohi-l-munzal, tarçuma va talxisi Muhammadaliji Ozarşub, Qum, madrasai Imom Alī ibni Abitolib, 1421h.q.
- Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1374h.ş.
- Mas'udī, Alī ibni-l-Husajn, at-Tanbih va-l-işrof, Qohira, Dorulsovī, be to, bargirifta az copi ovest, Qum, muassisai naşri almanobe'ulsaqofatil-islomija, be to.
- Muƣnija, Muhammadçavod, Tafsir-ul-Koşif, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1424h.q.
- Muslim, ibni Haççoç al-Quşajrī, Saheh Muslim, tahqiqi Muhammadfuod Abdulboqī, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, be to.
- Omilī, Sajidça'far Murtazo, as-Sahih min sirat-in-nabij-il-a'zam, Qum, Dorulhadis, 1426h.q.
- Omilī, Sajidça'far Murtazo, Hadis-ul-ifk, Bejrut, almarkazul-islomī lildirosot, 1439h.q.
- Sajidi Murtazo, Alī ibni Husajn, Amolī-l-Murtazo, Qohira, Dorulfikril'arabī, 1998m.
- Subhonī, Ça'far, Manşuri çovid, Qum, muassisai Imom Sodiq (a), 1390h.ş.
- Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Çavome'-ul-çome', Qum, daftari naşri islomī, 1418h.q.
- Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fī tafsir-il-Qur'on, Qum, daftari intişoroti islomī, 1417h.q.
- Toī, Naçoh, Sirat-us-Sajidatil-Oişa, Qum, Dorulhudo li ehjoilturos, 1427h.q.
- Fazlulloh, Muhammadhusajn, tafsiri Min vahj-il-Qur'on, Bejrut, Dorulmilok, 1419h.q.
- Xaşin, Husajn Ahmad, Abhosun havla-s-Sajida Oişa ra'jatun şi'ijatun muosira, Bejrut, Doruravofid, 1438h.q.
- Xomanaī, Sajidalī, «Xutbahoi namozi çum'ai Tehron dar 28 mehri 1368h.ş.», dar vebgohi daftari hifz va naşri osori hazrati Ojatullohil'uzmo Xomanaī, ta'rixi bozdid: 22 tiri 1402h.ş.
- Xuī, Sajid Abulqosim, Sirot-un-naçot, bo hoşijai Mirzoçavodi Tabrezī, Qum, daftari naşri barguzida, 1416h.q.
- Xusajbī, Husajn ibni Hamadon, al-Hidojat-ul-kubro, Bejrut, albaloƣ, 1419h.q.
- Hokimi Nişoburī, Muhammad ibni Abdulloh, al-Mustadraku ala-s-sahehajn, Bejrut, Dorulkutubil'ilmija, 1411h.q.
- Husajnijoni Muqaddam, Husajn, “Barrasiji ta'rixī - tafsiriji hodisai Ifk”, maçallai ta'rixi Islom dar oinai paƶūhiş, şumorai 7, poizi 1384h.ş.
- Ça'farnijo, Fotima, «Barrasī va naqdi guzorişhoi hodisai Ifk», dar maçallai paƶūhişnomai ta'rix, şumorai 47, tobistoni 1396h.ş.
- Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, at-Tibjon fī tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, be to.