Mash bar xuffajn
In maqola jak naviştori tavsifī dar borai jak mafhumi fiqhist va nametavonad me'jore baroi a'moli dinī boşad. Baroi a'moli dinī ba digar sarcaşmaho muroçiat kuned.
Mash bar xuffajn (forsī: مَسح بر خُفَّيْن) ba ma'noi mash kaşidan bar rūi mahsī jo kafş dar hangomi vuzu' (tahorat), tibqi fatvoi faqehoni şia botil ast va bojad bar rūi pūsti poj mash şavad. Albatta, dar surati taqija va zarurat mash bar mahsiro çoiz donistaand.
Faqehoni şia baroi mamnu'ijat mash bar mahsī ba ojati 6 surai Moida istinod kardaand: «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ»; va saru pojhoro to buƣumho mash kuned!» Bar asosi in ojat, onho bar in bovarand, ki mash bojad bar poj boşad va pojafzol, po ba hisob nameravad.
Bar mamnu'ijat va harom budani mashi mahsī va kafş, rivojathoe ba xusus az hazrati Alī (a) niz naql şudaast. Tibqi in hadisho, içozati mash kardani mahsī bo ojati vuzu' nasx şudaast.
Dar muqobil, ahli sunnat içmo' dorand, ki mash bar rūi mahsī hatto dar holati oddī çoiz ast. Ahli sunnat bar in bovarand, ki dar vuzu' jo bojad pojho şusta şavad (mash bar poj durust nest) va jo mash bar mahsī ançom şavad.
Mafhumşinosī
Mash ba ma'noi mash kaşidan ast.[1] Xuffajn ba ma'noi du «xuf», popūş va kafşe ast, ki rūj poro komil bipūşonad.[2] Dar muqobili xuf, na'l qaror dorad, ki tamom rūj poro darbar namegirad.[3]
Hukmi şar'ī
Ba fatvoi faqehoni şia, mashi po dar vuzū' bojad bar rūi pūst boşad[4] va mash bar rūj xuffajn jo hamon mahsī çoiz nest.[5] Albatta onho du mavridro az hukmi man'i mash bar xuffajn istisno kardaand va mash bar xuffajnro dar surati taqija[6] va zarurat[7] çoiz medonand. Az in rū, az nazari onon dar surate, ki tars az cize monandi sarmo vuçud doşta boşad, mash bar kafş çoiz ast.[8]
Ahli sunnat içmo' dorand, ki mash bar xuffajn çoiz ast; ci dar surati zarurat va ci dar holati oddī.[9]
Daloili şar'ī
Faqehon baroi mamnu'ijati mash bar xuffajn ba ojati «وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَیْنِ; va saru pojhoro to mafsal mash kuned»[10] istinod kardaand.[11] Şia bar asosi in ojat mu'taqid ast, mash bojad bar rūi poj boşad va kafşu mashī, po ba hisob nameojad;[12] hamon guna ki mashi sar bojad bar rūi sar ançom şavad va agar bar rūi salla jo kuloh boşad, kifojat namekunad.[13] Dar rivojot niz Ahli Bajt (a) in ojatro dalel bar çoiz nabudani mash bar rūi mashī donistaand.[14]
Bar asosi rivojot, Imom Alī (a) mu'taqid bud Pajƣambar (s) to qabl az nuzuli surai Moida bar rūi kafş mash mekard, ammo ba'd az nuzuli in ojat, mash bar rūi kafş ançom nadod[15] va çavozi mash bar kafş ba vasilai ojati Vuzū' nasx şudaast.[16] Rivojoti bisjore bar mamnu'ijati mash bar kafşho vorid şudaast.[17]
Ahli sunnat baroi isboti muddaoi xud mabnī bar çavozi mash bar xuffajn jo hamon mahsī mu'taqidand, Pajƣambar (s) ba'd az nuzuli ojati şaşumi surai Moida, boz bar kafş mash mekard.[18] Barxe ahli sunnat in ojatro muqajjad ba ƣajri ma'noi zohiri on karda va onro baroi şaxse donistaand, ki kafş bar po nadorad.[19] Faxri Rozī, mufassiri ahli sunnat, niz mu'taqid ast, ki barxe sahoba mu'taqid budand, ki mash bar kafş işkol nadorad va digar sahoba niz muxolifate bo in hukm nakardaand va in muhimtarin dalel bar in matlab ast.[20]
Ezoh
- ↑ Quraşī, Qomusi Qur'on, 1371h.ş., ç.6, sah.256.
- ↑ Muassisai Doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqh, 1426h.q., ç.3, sah.473.
- ↑ Muassisai Doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqh, 1426h.q., ç.3, sah.473.
- ↑ Baroi namuna nigoh kuned ba Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq (a), 1412h.q., ç.1, sah.292.
- ↑ Omadī, al-Mash fi vuzu-ir-Rasul (a), sah.132.
- ↑ Rūhonī, Fiqh-us-Sodiq (a), 1412h.q., ç.1, sah.294.
- ↑ Xuī, Mavsu'at-ul-imom-il-Xuī, 1418h.q., ç.5, sah.207.
- ↑ Omulī, al-Ma'olim-ul-ma'sura, 1406h.q., ç.4, sah.298.
- ↑ Navavī, al-Minhoç şarh Saheh Muslim ibni-l-Haççoç, 1392h.q., ç.3, sah.164.
- ↑ Surai Moida, ojati 6.
- ↑ Subhonī, Silsilat-ul-masoil-il-fiqhija, Qum, ç.2, sah.9 - 12.
- ↑ Şajxi Tusī, al-Tibjon, Bejrut, ç.3, sah.457.
- ↑ Şajxi Tusī, al-Tibjon, Bejrut, ç.3, sah.457.
- ↑ Musaviji Sabzavorī, Mavohib-ur-Rahmon, 1409h.q., ç.11, sah.44.
- ↑ Ajjoşī, al-Tafsir, 1380h.q., ç.1, sah.302.
- ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.5, sah.234.
- ↑ Şahidi Avval, Zikro-ş-şi'a fi ahkom-iş-şari'at, 1419h.q., ç.2, sah.157.
- ↑ Ibni Kasir, Tafsir-ul-Qur'on-il-Azim, 1419h.q., ç.3, sah.52.
- ↑ «Mashi xuffajn», sajti al-Muflihun.
- ↑ Faxri Rozī, Mafotih-ul-ƣajb, 1420h.q., ç.11, sah.307.
Sarcaşma
- Ajjoşī, Muhammad ibni Mas'ud, al-Tafsir, tahqiq va tashehi Sajidhoşim Rasuliji Mahallotī, al-matba'atul-ilmija, Tehron, copi avval, 1380h.q.
- Quraşī, Sajid Aliakbar, Qomusi Qur'on, Tehron, Dorul-kutubil-islomija, copi şaşum, 1371h.ş.
- «Mashi xuffajn», sajti al-Muflihun, ta'rixi bozdid: 16 murdodi 1400h.ş.
- Muassisai Doiratulmaorifi fiqhi islomī, farhangi fiqh mutobiq bo mazohibi Ahli Bajt, zerinazari Sajidmahmud Hoşimiji Şohrudī, Qum, muassisai Doiratulmaorifi islomī, 1426h.q.
- Musaviji Sabzavorī, Sajid Abdula'lo, Mavohib-ur-Rahmon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, muassisai Ahli Bajt (a), copi duvum, 1409h.q.
- Navavī, Jahjo ibni Şaraf, al-Minhoç şarh Saheh Muslim ibni-l-Haççoç, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, 1392h.q.
- Omadī, Muhammadhasan, al-Mash fi vuzu-ir-Rasul (s), beno, be to.
- Omulī, Mirzohoşim, al-Ma'olim-ul-ma'sura, taqriri Muhammadalī Ismoilpūr Qumşaī, Qum, naşri mualliful-kitob, copi avval, 1406h.q.
- Rūhonī, Sajidsodiq, Fiqh-us-Sodiq (a), Qum, Dorul-kitob, 1412h.q.
- Subhonī, Ça'far, Silsilat-ul-masoil-il-fiqhija, Qum, beno, be to.
- Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Qum, daftari intişoroti islomī, copi pançum, 1417h.q.
- Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, Mafotih-ul-ƣajb, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, copi sejum, 1420h.q.
- Xuī, Sajid Abulqosim, Mavsu'at-ul-imom-il-Xuī, Qum, muassisai ehjou osor-il-imomi-l-Xuī, copi avval, 1418h.q.
- Çazirī, Abdurrahmon va Sajid Muhammad Ƣaravī va Josir Mozih, al-Fiqhu ala-l-mazohib-il-arba'a va mazhabi Ahli-l-Bajt vifqan li mazhabi Ahli-l-Bajt (a), Bejrut, Dorul-saqalajn, copi avval, 1419h.q.
- Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, al-Tibjon fi tafsir-il-Qur'on, muqaddimai Şajx Oqobuzurgi Tehronī, tahqiqi Ahmad Qusajr Omilī, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, be to.
- Şahidi Avval, Muhammad ibni Makkī, Zikro-ş-şi'a fi ahkom-iş-şari'a, Qum, muassisai Olulbajt (a), copi avval, 1419h.q.