Jump to content

Zī-Qor

Az wikishia
Naqşai vilojati Zī-Qori Iroq

Zī-Qor (arabī: ذی‌قار) mintaqae dar çanubi Iroq ki dar on, çangi Zī-Qor bajni Sosonijon va a'robi pas az be'sati Pajombari Islom (s) surat girift va ba pirūziji a'rob ançomid. Hamcunin Imom Alī (a) dar soli 36h.q. çihati rūjorūī bo ashobi Çamal dar mintaqai Zī-Qor tavaqquf doşt va dar on ço baroi joroni xud xutbae xond. In xutba dar Nahç-ul-baloƣa naql şudaast.

Imrūza Zī-Qor nomi vilojate dar çanubi Iroq bo markazijat Nosirija ast. Vilojati Zī-Qor beş az du million nafar çam'ijat dorad, ki beştari onon şia hastand. Şahri Ur az osori bostoniji in vilojat ast, ki zodgohi hazrati Ibrohim (a) buda va ma'badi Ziggurot dar on qaror dorad.

Mavqe'ijat va nomguzorī

Zī-Qor mintaqae bajni Basra va Kūfa dar çanubi Iroq ast.[1] Ba gufta Joquti Hamavī dar in mintaqa cohi obe az oni qabilai Bakr ibni Voil bud ki Zuqor nom doşt.[2] Abulhasani Bajhaqī az donişmandoni qarni şaşum niz vaçhi nomguzoriji in mintaqa ba Zī-Qorro ba çihati vuçudi cohe donista ki obi on sijoh, monandi qir budaast.[3]

Voqeaho

Az çumlai voqeaho ki dar borai mintaqai Zī-Qori naql şuda, jake nabardi arabho bo Sosonijon va digarī utroqi Imom Alī (a) dar in mintaqa, dar masiri çangi Çamal ast.

Nabardi Zī-Qor

Çangi Zī-Qor dar in mintaqa mijoni qabilai Bakr ibni Voil va Hurmuzon firistodai Xusrav Parviz voqe' şud.[4] In çang ki gufta meşavad sababi on kuşta şudani Nu'mon ibni Munziri Laxmī az raisoni qabilai arab tavassuti Xusrav Parviz bud,[5] zamone rux dod ki Pajombar (s) cilsola bud; vale barxe vuqu'i onro pas az çangi Badr va dar ajjomi huzuri Pajombar dar Madina zikr kardaand.[6] Dar in çang a'rob bar firistodai Xusrav Parviz pirūz şudand va az Pajombari Xudo (s) naql ast, ki dar borai on farmud: «In naxustin bor ast, ki ba barakati man arab az ƣajriarab haqqaşro girift va bar onho pirūz şud.»[7]

Masiri nabardi Çamal

Ba guzorişi manobei ta'rixī, Imom Alī (a) baroi rūjorūī bo Oişa, Talha va Zubajr, bo laşkari xud az Madina ba samti Iroq harakat kard va dar oƣozi vurud ba Iroq, dar mintaqai Zī-Qor utroq namud.[8] Az Abdulloh ibni Abbos naql şuda hangome ki dar rikobi Alī (a) ba Zī-Qor rasidem va tavaqquf kardem, ba Imom arz kardam: «Az Kūfa afrodi kame ba joriji şumo şitoftand.» Imom farmud: «6560 nafar, biduni kamu zijod, ba joriam xohand omad.»[9] Ba'd az on, ponzdah rūz dar Zī-Qor monadem, to in ki sadoi şajhai asbho va astarho baland şudu laşkari Kūfa rasid. Man onhoro şumurdam, didam hamon te'dode hastand, ki Imom xabar doda bud.[10]

Hamcunin az Ibni Abbos naql şuda ki dar mintaqai Zī-Qori rūze xizmati Imom Alī (a) rasidam dar hole ki kafşi xudro vasla mezad, az man pursid: arzişi in kafş cī qadar ast? Guftam: heç. Guft: ba Xudo savgand in kafşi pora dar nazari man az hukumat bar şumo mahbubtar ast, magar in ki bitavonam haqqero iqoma va botilero daf' kunam. Sipas berun omad va xutbae baroi mardumi xond.[11] In xutba dar Nahç-ul-baloƣa naql şudaast va Imom Alī (a) dar on az hikmati be'sati anbijo, bartariji xeş va mazammati muxolifon suxan guftaast.[12]

Vilojati Zī-Qor

Ma'badi Ziggurot dar şahri Ur

Dar Iroq vilojate ba nomi Zī-Qor vuçud dorad, ki markazi on şahri Nosirija dar 180 kilometriji Basra va 360 kilometriji Baƣdod qaror dorad.[13] In vilojat dar oƣozi ta'sis ba «al-Muntafak» şinoxta meşud va dar davrai çumhurī nomi on ba Nosirija taƣjir joft. Davlati ba'si Iroq dar soli 1969 melodī nomi in vilojatro Zī-Qor guzoşt.[14]

Vilojati Zī-Qor beş az du million nafar çam'ijat dorad va aƣlabi sokinoni on şia hastand. Digar sokinoni Zī-Qorro ahli sunnat, sobein va masehijon taşkil medihand. Şahri Ur az osori bostoniji in mintaqa ast, ki mahalli sukunati şumeriho va okodijon[15] va zodgohi hazrati Ibrohim (a)[16] buda va ma'badi Ziggurot dar on qaror dorad.[17]

Ezoh

  1. Turajhī, Maçma'-ul-bahrajn, 1375h.ş., ç.3, sah.464
  2. Hamavī, Mu'çam-ul-buldon, 1995 m, ç.4, sah.293
  3. Bajhaqī, Maoriçu Nahç-il-baloƣa, 1409h.q., sah.122
  4. Mas'udī, Muruç-uz-zahab, 1409h.q., ç.1, sah.307
  5. Tabarī, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, 1967 m, ç.2, sah.206
  6. Mas'udī, Muruç-uz-zahab, 1409h.q., ç.1, sah.307
  7. Mas'udī, Muruç-uz-zahab, 1409h.q., ç.1, sah.307
  8. Ibni Asir, al-Komil, 1385h.q., ç.3, sah.226
  9. Ibni Abilhadid, Şarhu Nahç-il-baloƣa, 1404h.q., ç.2, sah.187
  10. Ibni Abilhadid, Şarhu Nahç-il-baloƣa, 1404h.q., ç.2, sah.187
  11. Ibni Abilhadid, Şarhu Nahç-il-baloƣa, 1404h.q., ç.2, sah.185
  12. Nahç-ul-baloƣa, Subhī Soleh, sah.77, xutbai 33
  13. Oşnoī bo vilojati Zī-Qor, Iroqjor
  14. Oşnoī bo vilojati Zī-Qor, Iroqjor
  15. Oşnoī bo vilojati Zī-Qor, Iroqjor
  16. Ibni Abihotam, Tafsir-ul-Qur'on-il-azim, 1419h.q., ç.8, sah.2777
  17. Oşnoī bo vilojati Zī-Qor, Iroqjor

Sarcaşma

  • Bajhaqī, aliji ibni zajd, Maoriçu Nahç-il-baloƣa, Qum, kitobxonai hazrati ojati allohi al'uzmoi Mar'aşiji naçafī, 1409h.q.
  • Ibni Abilhadid, Abdulhamid ibni Hibatulloh, Şarhu Nahç-il-baloƣa, tahqiqi Muhammad Abulfazli Ibrohim, Qum, kitobxonai Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, 1404h.q.
  • Ibni Abihotam, Abdurrahmon, Tafsir-ul-Qur'on-il-azim, Arabistoni Sa'udī, maktaba Nazor Mustafo Alboz, copi sejum, 1419h.q.
  • Ibni Asir, Alī ibni Muhammad, al-Komilu fi-t-ta'rix, Bejrut, Doru sodir, Bejrut, copi avval, 1385h.q.
  • Mas'udī, Alī ibni Husajn, Muruç-uz-zahab‏, tahqiqi As'adi Doƣir, Qum, Dor-ul-hiçrat, copi duvvum, 1409h.q.
  • Nahç-ul-baloƣa, tashehi Subhī Soleh, Qum, naşri Hiçrat, copi avval, 1414h.q.
  • Oşnoī bo vilojati Zī-Qor, Iroqjor, darçi matlab: 26 şahrivari 1399h.ş., muşohida: 23 ozari 1400h.ş.
  • Tabarī, Muhammad ibni Çarir, Ta'rix-ul-umami va-l-muluk, Dor-ut-turos, Bejrut, copi duvvum, 1967 m.
  • Turajhī, Faxriddin ibni Muhammad, Maçma'-ul-bahrajn, tahqiq va tashehi Ahmad Husajniji Aşkivarī, Tehron, Murtazavī, 1375h.ş.
  • Hamavī, Joquti ibni Abdulloh, Mu'çam-ul-buldon, Bejrut, dori sodir, copi duvvum, 1995 m.