Jump to content

Azobi qabr

Az wikishia

Azobi qabr ba forsī: عذاب قبر saxtiho va fişorhoi ba'd az marg ast, ki dar olami barzax bar inson vorid meşavad. Tibqi rivojot, suxancinī, be diqqatī dar borai tahoratu naçosat, raftori nomunosibi mard bo hamsaraş, badaxloqī bo xonavoda va sabuk şumoridani namoz, az asbobi azobi qabr ast; az sūi digar, zijorati Imom Husajn (a), dafn şudan dar Naçaf, muhabbati Ahli Bajti Pajƣambar (s), murdan dar fosilai zuhri pançşanbe to zuhri çum'a va ƣ. dar bartaraf şudani azobi qabr muassiri şumorida şudaast.

Ba çuz Zuror ibni Umar az şogirdoni Vosil ibni Ato, hamai musulmonon ba azobi qabr e'tiqod dorand. Mutakallimon baroi isboti mas'alai azobi qabr ba ojati 11 surai Ƣofir istinod mekunand. Dar borai inki badani misolī azobro darak mekunad, jo badani dunjoī, ixtilofi nazar vuçud dorad, ammo beştari mutakallimon bar in bovarand, azobi qabr bar badani barzaxī vorid meşavad.

Muhammad ibni Ismoili Buxorī az ulamoi ahli sunnat dar kitobi Sahehi xud, rivojate az Pajƣambari Islom (s) naql kardaast, ki majit ba xotiri girjai bastagon bar sari qabraş azob meşavad. Ba guftai Jahjo ibni Şarafi Navavī, şorehi Saheh Muslim, olimoni ahli sunnat in rivojatro ta'vil kardaand; caroki azobi murdagon ba xotiri girjai zindagon, bo ojati haƶdahumi surai Fotir, ki heç kase bori digaronro bar dūş namekaşad, sozgor nest. Hamcunin ba guftai Oişa, rivojati mazkur ba surati saheh az Pajƣambar (s) naql naşudaast.

Mafhumşinosī va çojgoh

Azobi qabr saxtiho va fişorhoe ast, ki ba'd az marg dar barzax bar inson vorid meşavad. Olami qabr, hamon olami barzax ast, ki az vaqti dafni murda şurū' meşavad va to qijomat idoma dorad.[1] Dar rivojot, harorati otaş, fişori zamin, gazidani çonvaron va vahşati zijod, ba unvoni namunahoe az azobi qabr muarrifī şudaast.[2]

Bino ba rivojate az Imom Sodiq (a) dar kitobi Man lo jahzuruhu-l-faqih, azobi qabr şomili hamai kasone meşavad, ki az dunjo meravand, agarcī dar zamin dafn naşuda boşand.[3] Hamcunin bar asosi rivojati digare az Imom Sodiq (a) dar kitobi Bihor-ul-anvor, beştari insonho fişori qabr dorand.[4]

Dar duo va munoçothoe, ki az ma'sumon naql şudaast, az şiddati azobi qabr ba Xudo panoh burda şudaast.[5] Ba unvoni misol Pajƣambar (s) hangome, ki duxtaraş Ruqijaro dafn kard, baroi bardoşta şudani azobi qabri ū duo kard,[6] jo peş az dafni Fotima binti Asad, dar qabri Fotima xobid, to tibqi va'dae, ki ba ū doda bud, Xudovand Fotimaro az fişori qabr dar amon bidorad. [Joddoşt 1][7] Hazrati Fotima (s) niz dar vasijataş az Imom Alī (a) xost, ki ba'd az xoksuporiji ū bar sari qabraş Qur'on bixonad va duo kunad.[8]

Dar çavome'i rivoī, ahodisi marbut ba qabr dar bobi çudogonae çam'ovarī şudaast va Alloma Maçlisī dar bobi “Ahvol-ul-barzaxi va-l-qabr va azobuhu va suoluhu va soiru mo jata'allaqu bizalik‏” Bihor-ul-anvor, 128 rivojat dar in bora naql kardaast.[9]

Asbob

اَللَّهُمَّ إِنِّی أَعُوذُ بِک مِنْ عَذَابِ الْقَبْرِ وَ مِنْ ضِیقِ الْقَبْرِ وَ مِنْ ضَغْطَةِ الْقبر[10]

(tarçuma: Xudovando, az azob, tangī va fişori qabr ba Tu panoh mebaram.)

Bar pojai rivojate, ki dar Ilal-uş-şaroe' az Imom Alī (a) naql şudaast, azobi qabr noşī az suxancinī, be mubolotī dar borai tahoratu naçosat va kanoragiriji mard az hamsaraş ast.[11]

Şajx Abbosi Qumī bo işora ba rivojati mazkur, umdai azobi qabrro marbut ba in se donistaast.[12] Barxe digar az cizhoe, ki sababi azobi qabr meşavand iboratand az:

  • Badaxloqī: bar asosi rivojati naqlşuda az Pajƣambar (s), daleli azobi qabri Sa'd ibni Muoz, badaxloqī bo xonavoda budaast.[13]
  • Ahamijat nadodan ba namoz: bar pojai rivojate, ki dar kitobi al-Mavo'iz-ul-adadijai Aliji Mişkinī naql şudaast, sustī dar ba ço ovardani namoz sababi tangī va fişori qabr megardad.[14]
  • Zoe' kardani ne'mathoi Xudo:[15] bar pojai hadise, azobi qabri mū'min kafforai ne'mathoe ast, ki zoe' kardaast.[16]

Hamcunin bar asosi rivojot, ƣajbat,[17] nadoştani vilojati imomoni ma'sum (a),[18] jorī nakardani mazlum[19] va be vuzū' namoz xondan[20] sababi azobi qabr meşavad. Dar kitobi Çome'-us-sa'odot, sakaroti marg va azobi qabri kase ki modaraş az ū norozī boşad, şadidtar donista şudaast.[21]

Avomili kohişi azobi qabr

Dar kitobhoi rivoī, avomile baroi rahoī az fişori qabr jo kohişi on zikr şudaast, ki barxe az onho iboratand az:

  • Muhabbati Ahli Bajt (a): bino bar rivojate, ki az Pajƣambar (s) dar Bihor-ul-anvor naql şudaast, muhabbati Pajƣambar (s) va Ahli Bajtaş dar haft ço sūdmand ast; az çumla dar qabr.[22]
  • Xondani namozhoi mustahabiji xos: bar pojai rivojote, ki Sajid ibni Tovus dar Iqbol-ul-a'mol az ma'sumon naql kardaast, xondani namozhoi xos dar mohhoi Raçab va Şa'bon, sababi bartaraf şudani azobi qabr megardad.[23]
  • Dafn şudan dar Naçaf: ba guftai Hasan ibni Muhammadi Dajlamī dar kitobi Irşod-ul-qulub cunonki dar rivojot omada, az viƶagihoi xoki Naçaf in ast, ki azobi qabr va muhosibai suoli nakiru munkar az dafnşudagoni dar on bardoşta meşavad.[24]
  • Qiroati Qur'on: dar manobei ravoī, hadishoe dar bobi fazoilussuvar (fazilathoi suraho) naql şudaast, ki bar asosi onho xondani barxe az surahoi Qur'on, sababi bartaraf şudani azobi qabr meşavad; az on çumla ast mudovimat bar xondani surai Zuxruf va surai Niso dar har çum'a[25] va xondani surai Takosur dar hangomi xob.[26]
  • Qaror dodani du cūbi tar dar qabr dar kanori majit: bar pojai rivojate, ki dar kitobi hadisiji al-Kofī az Imom Sodiq (a) naql şudaast, falsafai qaror dodani du cūbi tar ba hamrohi majit dar qabr bartaraf şudani azobi qabr ast.[27] Hamcunin bar pojai rivojati digare, poşidani ob bar rūi qabri majit pas az dafn, sababi bartaraf şudani azobi qabr az ū megardad.[28]

Barxei digar az mavoride, ki bar asosi rivojot sababi bartaraf şudan jo kohişi azobi qabr meşavad, iboratand az:

  • Zijorati Imom Husajn (a).[29]
  • Ba ço ovardani rukū'i komil dar namoz.[30]
  • Xondani namozi şab.[31]
  • Rūza giriftani cahor rūz az mohi Raçab.[32]
  • Marg dar fosilai zuhri pançşanbe to zuhri çum'a.[33]
  • Sozişi zan bo şavhari badaxloq jo faqir.[34]
  • Baxşidani mahrija ba şavhar.[35]
  • Korhoi neki farzand ba'd az marg.[36]
  • Ba guftai imom Xumajnī dar kitobi Şarhi cihil hadis, mizon dar tūl kaşidani qabr va olami barzax, taalluqoti dunjavī va muhabbat ba dunjo ast va bar in asos harcī taalluqoti dunjavī kamtar boşad, barzax va qabri inson ravşantaru kuşodatar va maksi inson dar on kamtar ast.[37]

Ojo girjai nazdikoni majit sababi azobi qabraş meşavad?

Dar manobei rivoiji ahli sunnat, rivojate ba Pajƣambar (s) nisbat doda şudaast, ki bar asosi on murda ba xotiri girjai atrofijonaş bar sari qabraş azob meşavad.[38] Rovijoni in hadis xalifai duvum va Abdulloh ibni Umar hastand, ki ba guftai Oişa onro ba surati saheh az Pajƣambar (s) naql nakardaand;[39] caroki Pajƣambar (s) farmuda bud: «murda dar qabr ba xotiri gunohonaş azob meşavad, dar hole ki nazdikonaş niz dar on hangom baroi ū megirjand».[40] Ba guftai Navavī, şorehi Saheh Muslim, olimoni ahli sunnat dar borai ta'vili rivojati mazkur ixtilofi nazar dorand; barxe onro marbut ba murdagone donistaand, ki vasijat kardaast ba'd az margaşon bar onho girja kunand va barxei digar, azob kardani murdagon ba xotiri korhoi zindagonro bo ojati «وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَىٰ; heç kas bori (gunohi) digaronro bar dūş namekaşad»[41] sozgor namedonand.[42]

Azobi badani barzaxī jo dunjavī?

Dar borai inki azobi qabr bo badani dunjavī dark meşavad? jo badani barzaxī, ixtilofi nazar vuçud dorad. Gufta şudaast ba bovari maşhuri mutakallimonu falosifa, rūhi inson pas az marg, ba badani misolī (badane monandi badani dunjoī, bo in farq, ki moda va xavosi on, monandi çirm va vaznro nadorad) taalluq megirad.[43] Bo in hol ba Sajidi Murtazo va Sadiduddini Himsiji Rozī az mutakallimoni imomija nisbat doda şudaast, ki mū'taqidand pas az marg, rūh ba badan bozmegardad va fişori qabr bo badani dunjoī dark meşavad.[44] Ba guftai Abdurrazoqi Lohiçī, kasone ki mū'taqidand rūh boqī nest, azobi qabrro muxtassi badan medonand, ammo kasone ki qoil ba baqoi rūhand, mū'taqidand, ki pas az marg, rūh ba badan bozmegardad va azobi qabr muxtassi rūh ast, jo inki rūh va badan har duro şomil meşavad.[45]

Ba guftai Abulhasani Aş'arī, bunjonguzori maktabi Aş'arī, dar borai azobi qabr bajni musulmonon ixtilofi nazar vuçud dorad; ū aksari musulmononro mū'taqid ba azobi qabr donista va ba mū'tazila va xavoriç nisbat dodaast, ki ba azobi qabr bovar nadorand.[46] Ammo ibni Abilhadid az qozijulquzot dar Tabaqot-ul-mu'tazila naql kardaast, ki cun Zuror ibni Umar az şogirdoni Vosil ibni Ato ba azobi qabr bovar nadoşta, onro ba hamai mū'tazila nisbat dodaand, dar hole ki mū'tazila azobi qabrro çoiz medonand, harcand şumori andake az onon ba azobi qabr jaqin nadorand, ammo beştaraşon mū'taqidand, azobi qabr vuçud dorad bo in farq, ki onro marbut ba rūh medonand, na çism.[47]

Istinodi qur'onī

Bino bar onci ki Alloma Maçlisī az Şajxi Bahoī naql kardaast, dar kitobhoi kalomī baroi isboti azobi qabr ba ojati «قالُوا رَبَّنا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ وَ أَحْيَيْتَنَا اثْنَتَيْنِ; Parvardigoro! Moro du bor mirondī va du bor zinda kardī»[48] istidlol meşavad; ba in surat, ki margi avval dar dunjo va margi duvum dar qabr ast, hamcunin zinda şudani naxust dar qabr va zinda şudani duvum dar qijomat.[49] Ba guftai Alloma Maçlisī barxe az mufassiron, monandi Abdulloh ibni Umari Bajzovī va Fazl ibni Hasani Tabarsī dar Çavome'-ul-çome', işora ba du marg va du zindagī dar ojati mazkurro işora ba mirondani qabl az nutfa va mirondani dar dunjo va zinda şudani pas az nutfa va dar qijomat donistaand.[50] Ū hamcunin didgohi naxustro ba Fazl ibni Hasani Tabarsī dar Maçma'-ul-bajon va Faxri Rozī nisbat dodaast.[51]

Alloma Maçlisī «ma'işatan zanko» dar ojati «وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ; va har kas az jodi Man e'roz kunad, hamono maişataş tang şavad va ūro rūzi qijomati nobino mahşur mekunem!»-ro[52] ba azobi qabr tafsir kardaast.[53]

Hamcunin dar Maçma'-ul-bajon (navişta şuda dar qarni 6 qamarī) az barxe mufassiron naql şudaast ki, jake az du bori azob dar ojati «سَنُعَذِّبُهُمْ مَرَّتَيْنِ ثُمَّ يُرَدُّونَ إِلَىٰ عَذَابٍ عَظِيمٍ; ononro du bor azob xohem kard va oqibat ham ba azobi saxti abadiji dūzax bozgardonda meşavand»[54] ba azobi qabr va digarī ba azob dar qijomat tafsir şudaast.[55] Ba guftai Alloma Tabotaboī mufassiri şia (darguzaştai 1360h.ş.), ojati «النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ; otaş har subhu şom bar on arza şavad va rūze, ki qijomat barpo şavad, nido dihand, ki oli Fir'avnro ba saxttarin azobho darovared!»[56] dalolat dorad bar inki bo oli Fir'avn du barxūrd meşavad, avval ononro bar otaş arza mekunand va sipas doxil dar otaş. Arza bar otaş qabl az qijomat va hamon azobi dar barzax (azobi qabr) ast.[57]

Kitobşinosī

Az azobi qabr dar kitobhoi Manozil-ul-oxirati Şajx Abbosi Qumī, Uruçi rūhi Muhammadi Şuçoī va Inson az marg to barzaxi Ne'matulloh Solehiji Hoçiobodī suxan gufta şudaast. Hamcunin kitobhoe ba surati mustaqil dar borai azobi qabr navişta şudaast, ki barxe az onho iboratand az:

  • «Tahqiqi qur'onī va rivoī dar borai azobi qabr», asari Mahdiji Farbudī, ki dar soli 1386 şamsī, muntaşir şuda va hamcunin bo unvoni «Azobhoi qabr: tahqiqi qur'onī va rivoī dar borai olami qabr» niz cop şudaast.[58]
  • «Olami qabr: rozi buzurg», naviştai Çobir Rizvonī.[59]

Çustorhoi vobasta

Sakaroti mavt

Şabi avvali qabr

Çustorhoi vobasta

Ezoh

  1. ↑ Alloma Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.15, sah.68; Ardabilī, Taqriroti falsafa, 1385h.ş., ç.3, sah.239 - 240.
  2. ↑ Qumī, Manozil-ul-oxirat, muassisai an-Naşrul-islomī, sah.137 - 149.
  3. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, 1367h.ş., ç.1, sah.279.
  4. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.261.
  5. ↑ Baroi namuna nigoh kuned ba: Kulajnī, al-Kofī , 1407h.q., ç.2, sah.526; Ibni Tovus, Iqbol-ul-a'mol, 1409h.q., ç.1, sah.338, 439.
  6. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.261.
  7. ↑ Kulajnī, Usuli kofī, ç.1, sah.454.
  8. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.79, sah.27.
  9. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.0 - 282.
  10. ↑ Tabarsī, Makorim-ul-axloq, duoi har subhu şom, 1370h.ş., sah.279.
  11. ↑ Şajxi Saduq, Ilal-uş-şaroe', 1385h.ş., ç.1, sah.310.
  12. ↑ Qumī, Manozil-ul-oxirat, muassisai an-Naşrul-islomī, sah.138.
  13. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.261.
  14. ↑ Mişkinī, Tahrir-ul-mavo'iz-il-adadija, 1382h.ş., sah.232 - 233.
  15. ↑ Şajxi Saduq, Ilal-uş-şaroe', 1385h.ş., ç.1, sah.309.
  16. ↑ Şajxi Saduq, al-Amolī, 1376h.ş., sah.50.
  17. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.245.
  18. ↑ Nigoh kuned ba: Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1407h.q., ç.6, sah.262.
  19. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, ç.1, 1413h.q., sah.58.
  20. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, ç.1, 1413h.q., sah.58; Ilal-uş-şaroe', 1385h.ş., ç.1, sah.309.
  21. ↑ Naroqī, Çome'-us-sa'odot, 1383h.ş., ç.2, sah.263.
  22. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.7, sah.248.
  23. ↑ Baroi namuna nigoh kuned: Sajid ibni Tovus, Iqbol-ul-a'mol, 1409h.q., ç.2, sah.664, 629, 656, 665, 683, 723.
  24. ↑ Dajlamī, Irşod-ul-qulub, 1412h.q., ç.2, sah.439.
  25. ↑ Qumī, Safinat-ul-bihor, 1378h.ş., ç.2, sah.397.
  26. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.89, sah.336.
  27. ↑ Kulajnī, al-Kofī , 1407h.q., ç.3, sah.103.
  28. ↑ Kulajnī, al-Kofī , 1407h.q., ç.3, sah.200.
  29. ↑ Ibni Qulivajh, Komil-uz-zijorot, 1356h.ş., sah.142 - 143.
  30. ↑ Kulajnī, al-Kofī , 1407h.q., ç.3, sah.321.
  31. ↑ Qumī, Safinat-ul-bihor, 1378h.ş., ç.2, sah.397.
  32. ↑ Ibni Tovus, Iqbol-ul-a'mol, 1409h.q., ç.2, sah.651.
  33. ↑ Şajxi Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, 1367h.ş., ç.1, sah.83.
  34. ↑ Mişkinī, Mavo'iz-ul-adadija, 1382h.ş., sah.75.
  35. ↑ Mişkinī, Mavo'iz-ul-adadija, 1382h.ş., sah.75.
  36. ↑ Kulajnī, al-Kofī , 1407h.q., ç.6, sah.3 - 4.
  37. ↑ Imom Xumajnī, Şarhi cihil hadis, 1380h.ş., sah.124.
  38. ↑ Buxorī, Saheh-ul-Buxorī, 1422h.q., ç.2, sah.80, bobi mo jukrahu min-an-nijohati ala-l-majit, hadisi 1291 - 1292.
  39. ↑ Navavī, al-Minhoçu şarhi saheh Muslim ibni-l-Haççoç, 1392h.q., ç.6, sah.228.
  40. ↑ Navavī, al-Minhoçu şarhi saheh Muslim ibni-l-Haççoç, 1392h.q., ç.6, sah.228.
  41. ↑ Surai An'om, ojati 164.
  42. ↑ Navavī, al-Minhoçu şarhi saheh Muslim ibni-l-Haççoç, 1392, ç.6, sah.228.
  43. ↑ Maloerī, “Nazarijahoi badani barzaxī - barrasī va naqd”, sah.109 - 115.
  44. ↑ Maloerī, “Nazarijahoi badani barzaxī - barrasī va naqd”, sah.113 - 115.
  45. ↑ Lohiçī, Gavhari murod, 1383h.ş., sah.649 - 650.
  46. ↑ Aş'arī, Maqolot-ul-islomijin, 1400h.q., sah.430.
  47. ↑ Ibni Abilhadid, Şarhi Nahçulbaloƣa, 1404h.q., ç.6, sah.273.
  48. ↑ Surai Ƣofir, ojati 11.
  49. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.211.
  50. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.214.
  51. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.214.
  52. ↑ Surai Toho, ojati 124.
  53. ↑ Alloma Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.6, sah.215.
  54. ↑ Surai Tavba, ojati 101.
  55. ↑ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372h.ş., ç.5, sah.100.
  56. ↑ Surai Ƣofir, ojati 46.
  57. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1417h.q., ç.17, sah.335.
  58. ↑ “Olami qabr”, sajti bozori kitob.
  59. ↑ “Olami qabr, rozi buzurg”, sajti kitobxonai millī.

Joddoşt

  1. ↑ ذَكَرْتُ ضَغْطَةَ الْقَبْرِ فَقَالَتْ وَا ضَعْفَاهْ فَضَمِنْتُ لَهَا أَنْ يَكْفِيَهَا اللهُ ذَلِكَ فَكَفَّنْتُهَا بِقَمِيصِي وَ اضْطَجَعْتُ فِي قَبْرِهَا لِذَلِكَ;tarçuma: man az fişori qabr jod kardam, ū guft: voj az notavoniji man, va man zamonat kardam, ki Xudo ūro osuda sozad, ba hamin çihat ūro dar perohanam kafan kardam va dar qabraş xobidam.

Sarcaşma

  • Qur'on.
  • Ardabilī, Sajidabdulƣanī, Taqriroti falsafa, Tehron, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, 1385h.ş.
  • Ibni Abilhadid, Abdulhamid ibni Hibatullo, Şarhi Nahçulbaloƣa, tashehi Muhammadi Abulfazl, Qum, maktabat Ojatulloh Mar'aşiji Naçafī, 1404h.q.
  • Ibni Tovus, Alī ibni Muso, Iqbol-ul-a'mol, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1409h.q.
  • Ibni Qulivajh, Ça'far ibni Muhammad, Komil-uz-zijorot, tashehi Abdulhusajni Aminī, Naçaf, Dorul-Murtazavija, 1356h.ş.
  • Aş'arī, Abulhasan, Maqolot-ul-islomijin va ixtilof-ul-musallin, Olmon - Visbodn, Frans Ştajner, 1400h.q.
  • Imom Xumajnī, Sajidrūhulloh, Şarhi cihil hadis, Qum, muassisai tanzim va naşri osori imom Xumajnī, 1380h.ş.
  • Buxorī, Muhammad ibni Ismoil, Saheh-ul-Buxorī, tahqiqi Muhammadzahir ibni Nosir Annosir, Dorultavq, 1422h.q.
  • Dajlamī, Hasan ibni Muhammad, Irşod-ul-qulub ila-s-savob, Qum, aş-Şarif ar-Razī, Qum, 1412h.q.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, al-Amolī, Tehron, Kitobcī, 1376h.ş.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Man lo jahzuruhu-l-faqih, Tehron, naşri Saduq, 1367h.ş.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Ilal-uş-şaroe', Qum, kitobfurūşiji Dovarī, 1385h.ş./1966m.
  • Tabarsī, Hasan ibni Fazl, Makorim-ul-axloq, Qum, aş-Şarif ar-Razī, 1412h.q./1370h.ş.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, muqaddimai Muhammadçavodi Baloƣī, Tehron, intişoroti Nosir Xisrav, 1372h.ş.
  • Tūsī, Muhammad ibni Hasan, al-Amolī, tasheh: muassisa albe'sa, Qum, Dorussaqofa, Qum, 1414h.q.
  • Qumī, Şajx Abbos, Safinat-ul-bihor va madinat-ul-hukmi va-l-osor, Qum, daftari intişoroti islomī, 1378h.ş.
  • Qumī, Şajx Abbos, Manozil-ul-oxirat, Manozil-ul-oxirat va-l-matolib-ul-foxira, tahqiqi Sajidjosini Musavī, muassisai an-Naşrul-islomī.
  • “Olami qabr, rozi buzurg”, sajti kitobxonai millī, ta'rixi bozdid: 10 mehri 1399h.ş.
  • “Olami qabr”, sajti bozori kitob, ta'rixi bozdid: 10 mehri 1399h.ş.
  • Allomai Tabotaboī, Sajidi Muhammadhusajn, al-Mizoni fi tafsir-il-Qur'on, Qum, maktaba an-Naşrul-islomī, 1417h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, Kofī, Tehron, Dorulkutubil-islomija, 1407h.q.
  • Lohiçī, Abdurrazoq, Gavhari murod, muqaddimai Zajnul'obidin Qurbonī, Tehron, sojati 1383h.ş.
  • Maçlisī, Muhammadboqir ibni Muhammadtaqī, Bihor-ul-anvor, tashehi çam'e az muhaqqiqon, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, 1403h.q.
  • Mişkiniji Ardabilī, Alī, Tahrir-ul-mavo'iz-il-adadija, Qum, intişoroti Alhodī, 1382h.ş.
  • Maloerī, Muso, “Nazarijahoi badani barzaxī - barrasī va naqd”, paƶūhişi dinī, şumorai 21, zimistoni 1389h.ş.
  • Naroqī, Muhammadmahdī, Çome'-us-sa'odot, Qum, muassisai matbuotiji eronijon, 1383h.ş.
  • Nurī, Mirzohusajn, Mustadrak-ul-vasoil, Qum, muassisai Olulbajt liehjoilturos, 1407h.q.
  • Navavī, Jahjo ibni Şaraf, al-Minhoç fi şarhi Saheh Muslim ibni-l-Haççoç, Bejrut, Doru ehjoilturosil'arabī, 1392h.q.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Азоби_қабр&oldid=28536"