Hamim
Hamim (arabī: حمیم) ba ma'noi harorati şadid ast, ki dar Qur'on ba ma'noi obi çūşone ast, ki ba dūzaxijon xūronda meşavad va niz şaxsi nazdik ba inson, ba kor raftaast. In kalima bist marotiba dar Qur'on omadaast.[1]
Nazari mufassiron dar borai "hamim"
Muffasiron va qur'onpaƶūhon bar in bovarand, ki hamim dar Qur'on du ma'no dorad:
- Obi doƣu çūşon,[2] ki ba ahli çahannam xūronda meşavad.[3] Ojati 57 surai Sod: «هَذَا فَلْیَذُوقُوهُ حَمِیمٌ وَ غَساقٌ»,[4] «In obi çūşonda ast, bixūred!» va ojati 4 surai Junus: «وَ الَّذِينَ كَفَرُوا لَهُمْ شَرَابٌ مِنْ حَمِيمٍ وَ عَذَابٌ أَلِيمٌ بِمَا كَانُوا يَكْفُرُونَ»,[5] «Va kasone ki kofir şudand, barojaşon şarobe az hamim (obi çūş) va azobi bisjor dardnoke ast..», bar in ma'no dalolat dorand. Faxri Rozī dar kitobi «Mafotih-ul-ƣajb» az barxe naql kardaast, ki maqsud az hamim dar in ojot, misi zubşuda ast.[6]
- Şaxse, ki ba inson nazdik ast (qarib). Ojati 101 surai Şuaro: «وَ لَا صَدِيقٍ حَمِيمٍ»,[7] «Na dūste va na qaribe dorad!» va ojati 10 surai Maoriç: «وَ لَا يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيمًا»,[8] «Az qarib va dūsti samimie az dūstaş namepursand», bar in ma'no dalolat dorand. Muffasiron, hamimro dar in ojot, ba ma'noi qarib,[9] qaribi dilsūz va mehrubon;[10] qaribe, ki pajgiri masoil va muşkiloti inson ast[11] va qaribi himojatgar[12] donistaand.
Ma'noi hamim dar kitobi at-Tahqiq
Ba guftai Hasan Mustafavī, navisandai kitobi «at-Tahqiqu fi kalimot-il-Qur'on-il-karim», hamim cand ma'no dorad: "harorati şadid", "sijoh şudan", "nazdikī va huzur", "nav'e sado" va "qasd", ki hamai in ma'onī ba harorati şadid barmegardand. Ba unvoni misol agar ba barxe caşmaho hamim megūjand ba xotiri vuçudi obi doroi harorat, dar on caşmaho ast va agar ba kase, ki ba inson nazdik ast hamim gufta meşavad, ba xotiri muhabbat va aloqai şadid ba ūst.
Hamcunin agar dar borai angişt ba kor burda meşavad, ba sababi on ast, ki cūb bo harorati şadid va otaş sijoh şuda va tabdil ba angişt[13] şudaast. Binobar in, hamim ba ma'noi cizi çūşu bo harorat ast, xoh harorati moddie monandi obi çūş boşad va ci harorati ma'navie monandi dūst va valiji inson.[14]
Ezoh
- ↑ Qarşī, Qomusi Qur'on, 1371 h.ş., ç.2, sah.184.
- ↑ Roƣibi Isfahonī, al-Mufradot, 1412 h.q., sah.254/ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372 h.ş., ç.10, sah.643, ç.4, sah.492/ Şajx Tūsī, at-Tibjon, be to, ç.10, sah.244/ Tabarī, Çome'-ul-bajon, 1412 h.q., ç.30, sah.9/ Maroƣī, Tafsir- ul-Mroƣī, be to, ç.30, sah.13/ Zamaxşarī, al-Kaşşof, 1407 h.q., ç.3, sah.150.
- ↑ Çurçonī, Çalo'-ul-azhon, 1377 h.ş., ç.8, sah.154.
- ↑ Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374 h.ş., ç.19, sah.320.
- ↑ Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374 h.ş., ç.8, sah.221.
- ↑ Rozī, Mafotih-ul-ƣajb, 1420 h.q., ç.31, sah.17.
- ↑ Ibni Çavzī, Zod-ul-masir, 1422 h.q., ç.3, sah.343.
- ↑ Tabarī, Çome'-ul-bajon, 1412 h.q., ç.29, sah.46.
- ↑ Tabarī, Çome'-ul-bajon, 1412 h.q., ç.19, sah.56/ Ibni Hoim, at-Tibjon, 1423 h.q., sah.322/ Zamaxşarī, al-Kaşşof, 1407 h.q., ç.10, sah.37/ Şubbar, Tafsir-ul-Qur'on-il-azim, 1412 h.q., sah.532.
- ↑ Roƣibi Isfahonī, al-Mufradot, 1412 h.q., sah.255/ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372 h.ş., ç.10, sah.531/ Sujutī, ad-Durr-ul-mansur, 1404 h.q., ç.5, sah.91/ Olusī, Rūh-ul-ma'onī, 1415 h.q., ç.12, sah.313.
- ↑ Andelusī, al-Muharrar-ul-vaçiz, 1422 h.q., ç.4, sah.236/ Andelusī, al-Bahr-ul-muhit, 1420 h.q., ç.8, sah.138/ Tabarsī, Çavome'-ul-çome', 1377 h.ş., ç.3, sah.163.
- ↑ Şajxi Tūsī, at-Tibjon, be to, ç.8, sah.37 va ç.10, sah.117/ Olusī, Rūh-ul-ma'onī, 1415 h.q., ç.12, sah.313.
- ↑ Mustafavī, at-Tahqiq, 1360 h.ş., ç.2, sah.287.
- ↑ Mustafavī, at-Tahqiq, 1360 h.ş., ç.2, sah.288.
Sarcaşma
- Qur'oni Karim.
- Olusī, Sajidmahmud, Rūh-ul-ma'onī fi tafsir-il-Qur'on-il-azim, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, 1415 h.q..
- Ibni Çavzī, Abdurrahmon ibni Alī, Zod-ul-masir fi ilm-it-tafsir, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-arabī, 1422 h.q.
- Ibni Manzur, Lison-ul-arab, Bejrut, Dor-ul-fikr - Doru sodir, 1414 h.q.
- Ibni Hoim, Ahmad ibni Muhammad, at-Tibjon fi tafsiri ƣarib-il-Qur'on, Bejrut, Dor-ul-ƣarb-il-islomī, 1423 h.q.
- Andelusī, Abuhajon, al-Bahr-ul-muhit, Bejrut, Dor-ul-fikr, 1420 h.q.
- Andelusī, Ibni Atijja, al-Muharrar-ul-vaçiz fi tafsir-il-kitob-il-aziz, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-ilmijja, 1422 h.q.
- Çurçonī, Husajn ibni Hasan, Çalo'-ul-azhon va çalo'-ul-ahzon, Tehron, donişgohi Tehron, 1377 h.ş.
- Rozī, Faxriddin, Mafotih-ul-ƣajb, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, 1420 h.q.
- Roƣibi Isfahonī, Husajn ibni Muhammad, al-Mufradot fi ƣarib-il-Qur'on, Dimişq, Dor-ul-ilm, 1412 h.q.
- Zamaxşarī, Mahmud, al-Kaşşof an haqoiqi ƣavomiz-it-tanzil, Bejrut, Dor-ul-kutub-il-arabī, 1407 h.q.
- Sujutī, Çaloliddin, ad-Durr-ul-mansur, Qum, Mar'aşiji Naçafī, 1404 h.q.
- Şubbar, Sajid Abdulloh, Tafsir-ul-Qur'on-il-azim, Bejrut, Dor-ul-baloƣa, 1412 h.q.
- Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Çavome'-ul-çome', Tehron, donişgohi Tehron va markazi mudirijati havzai ilmijai Qum, 1377 h.ş.
- Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, Tehron, Nosiri Xisrav, 1372 h.ş.
- Tabarī, Muhammad ibni Çarir, Çome'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Dor-ul-ma'rifat, 1412 h.q.
- Turajhī, Faxriddin, Maçma'-ul-bahrajn, Tehron, Murtazavī, 1375 h.ş.
- Tūsī, Muhammad ibni Hasan, at-Tibjon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, be to.
- Qarşī, Sajid Aliakbar, Qomusi Qur'on, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, 1371 h.ş.
- Maroƣī, Ahmad ibni Mustafo, Tafsir-ul-Maroƣī, Bejrut, Doru ehjo-it-turos-il-arabī, be to.
- Mustafavī, Hasan, at-Tahqiq fi kalimot-il-Qur'on-il-karim, Tehron, bungohi tarçuma va naşri kitob, 1360 h.ş.
- Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Tehron, Dor-ul-kutub-il-islomijja, 1374 h.ş.