Ҷиҳод: Тафовут байни таҳрирҳо

===Ҷиҳоди ибтидоӣ===

[[Ҷиҳоди ибтидоӣ]] ба маънои ҷанг бо [[Ширк|мушрикон]] ва [[Куфр|куффор]] барои даъвати онон ба [[Ислом]] ва [[тавҳид]] аст.<ref>Шаҳиди Сонӣ, ар-Равзат-ул-баҳийяти фи шарҳи лумъат-ид-димишқийя, 1410ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.379; Сабзаворӣ, Муҳаззаб-ул-аҳком, Дор-ут-тафсир, ҷ.15, саҳ.79</ref> Дар ин навъи ҷиҳод, [[Мусалмон|мусулмонон]] оғозгари ҷанг ҳастанд.<ref>Шаҳиди Сонӣ, Масолик-ул-афҳом, 1413ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.7</ref> Ба иҷмоъи фақеҳони мусулмон, ҷиҳод барои даъват ба Ислом бар ҳар мукаллафе ки озод ва мард бошаду узре монанди беморӣ ва куҳансолӣ надошта бошад, дар баробари кофари ғайризиммӣ ва [[Бағй|боғиён]], [[воҷиби кифоӣ]] аст.<ref>Наҷафӣ, Ҷавоҳир-ул-калом, 1362ҳ.ш., ҷ.21, саҳ.46; Сабзаворӣ, Муҳаззаб-ул-аҳком, Дор-ут-тафсир, ҷ.15, саҳ.81</ref> Бино ба назари фақеҳони [[имомия]], ҷиҳоди ибтидоӣ бояд дар замони ҳузури [[Имомони шиа|имоми маъсум]] ва ба изни вай ё ноиби хосси ӯ бошад.<ref>Таботабоӣ, Риёз-ул-масоил, 1415ҳ.қ., ҷ.7, саҳ.447</ref> Албата бархе низ ҷиҳоди ибтидоӣ дар [[Ғайбати Имом Маҳдӣ (аҷ)|асри ғайбатро]] низ машрӯъ ва ҷоиз донистаанд.<ref>Барои намуна ниг.: Хуӣ, Минҳоҷ-ус-солеҳин, 1410ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.364; Мунтазирӣ, Диросотун фи вилоят-ил-фақиҳ, 1409ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.116 - 119</ref>

===Ҷиҳоди дифоӣ===

[[Ҷиҳоди дифоӣ]] пайкор бо ҳадафи дифоъ аз [[Ислом]] ва сарзаминҳои исломӣ дар баробари душмане аст, ки ба сарзаминҳои исломӣ ҳуҷум овардаву қасди ғалаба ва султа бар номусу амволи мусулмонон ё куштани гурӯҳе аз мусулмононро дорад.<ref>Шаҳиди Сонӣ, Масолик-ул-афҳом, 1413ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.8; Сабзаворӣ, Муҳаззаб-ул-аҳком, Дор-ут-тафсир, ҷ.15, саҳ.79</ref> Ба [[Фатво|фатвои фақеҳон]], ҷиҳоди дифоӣ бар марду зан, пиру ҷавон, бардаву озод ки қудрати ҷангидан дошта бошанд, [[Воҷиб кафоӣ|воҷиб кифоӣ]] аст.<ref>Шаҳиди Сонӣ, Масолик-ул-афҳом, 1413ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.8</ref> Ҷиҳоди дифоӣ, машрут ба ҳузур ё иҷозаи [[Имомони шиа|имом (а)]] ё ноиби хосси ӯ нест.<ref>Аллома Ҳиллӣ, Тазкират-ул-фуқаҳо, 1414ҳ.қ., ҷ.9, саҳ.37; Шаҳиди Сонӣ, Масолик-ул-афҳом, 1413ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.8; Таботабоӣ, Риёз-ул-масоил, 1418ҳ.қ., ҷ.8, саҳ.14</ref> Бархе [[Ҷангҳои Пайғамбар (с)|ҷангҳои давраи Пайғамбар (с)]] монанди [[ҷанги Аҳзоб]], [[ҷанги Уҳуд]], [[ҷанги Мута]], ҷанги Табук ва [[ҷанги Ҳунайн]] ҷиҳоди дифоӣ будаанд.<ref>Макорими Шерозӣ, Тафсири намуна, 1374ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.28</ref>

===Сарпечӣ ва фирор аз ҷанг===

:''Мақолаи аслӣ:'' '''[[Фирор аз ҷанг]]'''

[[Фирор аз ҷанг]] [[ҳаром]] аст ва ба гуфтаи бархе фақеҳон ва муфассирон, аз [[гуноҳони кабира]] маҳсӯб мешавад;<ref>Наҷафӣ, Ҷавоҳир-ул-калом, 1362ҳ.ш., ҷ.21, саҳ.56; Таботабоӣ, ал-Мизон, 1363ҳ.ш., ҷ.9, саҳ.57</ref> магари он ки шумори [[Мусалмон|мусулмонон]] камтар аз нисфи нерӯҳои душман бошад, ки дар ин сурат муқовимат дар баробари онҳо [[воҷиб]] нест.<ref>Наҷафӣ, Ҷавоҳир-ул-калом, 1362ҳ.ш., ҷ.21, саҳ.63</ref>

==Фатвоҳои машҳури фақиҳони шиа дар бораи ҷиҳод==

:''Мақолаи аслӣ:'' '''[[Фатвои ҷиҳод]]'''

Бархе аз муҳимтарин фатвоҳое ки аз сӯи фақиҳону мароҷеъи тақлиди шиа дар давраҳои мухталифи таърихӣ дар бораи вуҷуби ҷиҳод содир шуда ба ин шарҳ аст:

[[Гурӯҳ:Ҷиҳод]]