Сайида Нафиса

Аз wikishia
Зариҳи Сайида Нафиса дар Миср

Сайида Нафиса ба арабӣ: سیده نفیسه ё Нафисахотун ба арабӣ: نفیسه‌خاتون (145 - 208ҳ.қ.) аз наводагони Имом Ҳасани Муҷтабо (а) ва духтари Ҳасан ибни Зайд ибни Ҳасан аст. Манобеи торихӣ, ӯро аз занони обид, зоҳид, муҳаддис, некӯкор ва ҳофизи Қуръон шуморидаанд. Вай ҳамсари Исҳоқи Муътаман фарзанди Имом Содиқ (а) буд.

Сайидаи Нафиса, ки барои зиёрати қабри ҳазрати Иброҳим (а) ба Миср сафар карда буд, бо исрори мардум дар Миср иқомат намуд ва то поёни умр дар онҷо монд. Дар бархе манобеъ кароматҳое монанди шифои бемор ва раҳонидани Миср ва руди Нил аз хушксолӣ ба Сайидаи Нафиса нисбат дода шудааст.

Сайидаи Нафиса бо тафсиру ҳадис ошно буд, ба ҳамин далел бархе аз олимони ҳадис аз ҷумла: Муҳаммад ибни Идриси Шофеӣ ва Аҳмад ибни Ҳанбал дар маҷолиси нақли ҳадиси ӯ ширкат ва аз ӯ ривоят мекарданд.

Нафисахотун дар Рамазони соли 208 қамарӣ аз дунё рафт. Исҳоқи Муътамин қасди интиқоли ҷасади ҳамсарашро ба Мадина дошт, аммо ба дархости аҳолии Миср ӯро дар ҳамонҷо дафн кард. Мақбараи ӯ дар Қоҳира зиёратгоҳи мусулмонон аст.

Зиндагинома

Нафисахотун дар Макка ба дунё омад ва дар Мадина бузург шуд.[1] Гуфтаанд, хонае, ки Нафиса дар Мадина дар он зиндагӣ мекард, дар ғарби Мадина ва муқобили хонае буд, ки ба Имом Содиқ (а) тааллуқ дошт.[2] Дар китоби ад-Дурр-ул-мансур фи табақоти рубот-ил-хадур, аз китоби Асъоф ар-Роғибин нақл шудааст, ки Нафиса дар соли 145 қамарӣ таваллуд шудааст.[3] Азизуллоҳ Аторудӣ таваллуди ӯро дар 11 рабиъулаввали ҳамон сол зикр кардааст.[4]

Насабаш аз ҷониби падар бо се восита ба Имом Ҳасани Муҷтабо (а) мерасад.[5] Падараш Ҳасан ибни Зайд аз ҷониби Мансури Аббосӣ 5 сол ҳокими Мадина буд, аммо ӯро азл ва зиндонӣ кард.[6] Мақризӣ аз китоби ар-Равзат-ул-аниса би фазли машҳад-ис-Сайида Нафиса, нақл кардааст, ки модараш Уммувалад буд.[7]

Издивоҷ

Нафисахотун бо Исҳоқ ибни Ҷаъфар машҳур ба Исҳоқи Муътаман, фарзанди Имом Содиқ (а) издивоҷ кард.[8] Бархе манобеи мутаххир синни ӯро ба ҳангоми издивоҷ 15 сол донистаанд.[9] Исҳоқи Муътаман, шахси сиққа дар нақли ҳадис [10] ва аз шоҳидони васияти Имоми ҳафтум дар бораи фарзандаш Имом Ризо (а) будааст.[11] Нафиса ду фарзанд ба номи Қосим ва Уммукулсум барои Исҳоқ ибни Ҷаъфар ба дунё овард.[12]

Муҳоҷират ба Миср

Дар китоби ад-Дурр-ул-мансур фи табақоти рубот-ил-хадур аз китоби ал-Мазороти Саховӣ нақл шудааст, ки Нафисахотун дар соли 193 қамарӣ баъд аз анҷоми маносики ҳаҷ бо ҳамсараш барои зиёрати қабри ҳазрати Иброҳим (а) ба Байтулмуқаддас рафт, сипас ба Миср омада, мардуми Миср аз ӯ истиқбол карданд ва ӯро ибтидо дар хонаи тоҷири бузурги Миср ба номи Ҷамолиддин ибни Абдуллоҳ ибни Ҷассос сукунат доданд.

Гуфтаанд, мардуми зиёде аз Миср ва атрофи он ба хотири шифои духтари яҳудӣ ба василаи ӯ, ба қасди табаррук назди ӯ меомаданд, ӯ қасд кард, ки аз Миср ба Ҳиҷоз равад, мардуми Миср аз ҳокими Миср хостанд, ки ӯро аз рафтан ба Ҳиҷоз мунсариф кунад. Вай ба ҳокими Миср гуфт, ман зани заифе ҳастам ва аз ибодати Худо боз мондааму маҳали сукунатам кучак аст ва гунҷоиши ин ҳама ҷамъиятро надорад. Ҳокими Миср хонаеро, ки дар Дарбуссабоъ дошт ба вай бахшид ва аз ӯ хост ду рӯзро дар ҳафта барои мардум ихтисос диҳад ва рӯзҳои дигарро ба ибодат бипардозад. Нафиса рӯзҳои шанбею чаҳоршанберо ба мардум ихтисос дод ва барои ҳамеша дар Миср сокин шуд.[13]

Ҷойгоҳи маънавӣ ва илмӣ

Зириклӣ аз Сайидаи Нафиса бо авсофе ҳамчун тақия, солеҳа ва олиматун биттафсири валҳадис ёд кардааст.[14] Нафисатуд-дорайн, Нафисатут-тоҳира, Нафисатул-обида, Нафисатул-мисрия ва Нафисатул-мисрийин[15] аз дигар лақабҳое аст, ки бо он тавсиф шудааст.

Ҷойгоҳи маънавӣ

Бархе гузоришҳо аз ибодат, зуҳд ва саховати Сайидаи Нафиса сухан гуфта, овардаанд, ки ӯ моли зиёде дошт ва ба мардум ба вижа дармондагону беморон кумак мекард.[16] Ӯ 30 сафари ҳаҷ рафта буд.[17] Ба гузориши манобеъ, ӯ аҳли таҳаҷҷуд буд ва бисёр рӯза мегирифт.[18] Ҳамчунин нақл шудааст, ки ӯ қабреро барои худ ҳафр карда буд, ки ҳар рӯз ба даруни он мерафт, намоз мехонд ва Қуръонро хатм мекард.[19]

Ба гузориши Носих-ут-таворих, Сайидаи Нафиса назди аҳолии Миср ба ҷойгоҳи болое даст ёфт.[20] Абунасри Бухорӣ гуфтааст, ки мардуми Миср барои исботи даъовии худ ба номи Нафисахотун савганд ёд мекунанд.[21] Бархе аз муҳаққиқони мисрӣ, алоқамандии аҳолии Миср ба вайро ба хотири зиндагии зоҳидонааш медонанд.[22]

Сайидаи Нафиса бо Қуръон унс дошт ва ҳофизи он буд.[23] Ӯ дар ҳоли хондани ояти[24] «قل لمن ما فی السموات و الارض قل لله، کتب علی نفسه الرحمه»[25] ё ояти «لهم دارالسلام عند ربهم وهو ولیّهم بما کانوا یعملون»[26] аз дунё рафтааст.[27]

Ҷойгоҳи илмӣ

Сайидаи Нафиса бо тафсир ва ҳадис ошно буд,[28] бархе аз олимон ҳадиси ӯро нақл мекарданд.[29] Муҳаммад ибни Идриси Шофеӣ (яке аз фуқаҳои мазоҳиби чаҳоргонаи аҳли суннат) аз ӯ ҳадис ахз мекард[30] ва Аҳмад ибни Ҳанбал (пешвои ҳанбалиҳо) дар маҷолиси нақли ҳадиси ӯ ширкат мекард.[31] Ҳангоме, ки Муҳаммад ибни Идриси Шофеӣ аз дунё рафт, ҷасади ӯро дар манзили Сайидаи Нафисаи бурданд ва ӯ дар намози ҷаноза иштирок кард.[32]

Каромот

Дар бархе манобеъ кароматҳое монанди шифои бемор[33] ва раҳонидани Миср ва руди Нил аз хушксолӣ[34] ба Сайидаи Нафиса нисбат дода шудааст. Ҷамолиддин ибни Тағарои Бурдӣ гуфтааст, ки кароматҳои ӯ дар ҳамаи ҷо маъруф аст.[35] Аҳмад Абукаф мулаққаб шудани Нафиса ба Кариматуд-дорайнро ба ин далел медонад, ки мардуми Миср аз вай дар замони зинда будан ва пас аз маргаш каромоте дидаанд.[36] Дар бархе манобеъ кароматҳое баъд аз марги ӯ низ нақл шудааст.[37] Забеҳуллоҳи Маҳаллотӣ дар Раёҳин-уш-шариъат баъд аз онки каромоте барои Нафисахотун зикр мекунад, манбаи ончиро ки дар шарҳи ҳоли ӯ зикр кардааст, кутуби аҳли суннат ва қобил хадша медонад.[38]

Вафот ва оромгоҳ

Нафисахотун дар Рамазони соли 208 ҳиҷрии қамарӣ аз дунё рафтааст.[39] Исҳоқи Муътаман мехости ҷанозаи ҳамсарашро ба Мадина барад, аммо ба дархости аҳолии Миср ӯро дар ҳамонҷо дафн кард.[40] Мақризӣ гуфтааст, мардуми Миср аз Исҳоқ хостанд, то вайро ба хотири баракат дар Миср дафн кунад,[41] аммо бар асоси бархе манобеъ Исҳоқ напазируфт. Аҳолии Миср назди ҳокими Миср рафта, аз ӯ хостанд Исҳоқро аз интиқоли ҷанозаи ҳамсараш ба Мадина мунсариф кунад. Восита қарор додани ҳоким муассир воқеъ нашуд ва онон амволеро фароҳам карда, ба Исҳоқ доданд ва аз ӯ хостанд то бо дархосташон мувофиқат кунад, аммо Исҳоқ напазируфт. Вале саранҷом ба дафни ҳамсараш дар Миср ризоят дод, гуфтаанд, Исҳоқ ба сабаби руъёе ки дида буд, тан ба хостаи мардуми Миср дод. Бино бар ин рӯъё, Расули Акрам ба ӯ гуфта буд, ки ҳамсаратро дар ҳамин ҷо ба хок бисупор.[42]


Боргоҳи Сайидаи Нафиса дар Қоҳира

Сайидаи Нафиса дар хонаи худ дар маконе, ки ба Дарбуссабоъ ва дарбуязриб шинохта мешуд, дафн гардид.[43] Мақризӣ мадфани ӯро яке аз чаҳор маконе [Ёддошт 1] донистааст, ки дар Миср ба истиҷобати дуо маъруфанд.[44] Ҳамчунин нақл кардааст, ки аввалин касе ки бар мазори ӯ бино сохт Убайдуллоҳ ибни Сирӣ ибни Ҳакам, амири Миср буд ва таърихи он дар катибае, ки бар вурудии зариҳ насб шудааст, рабиъуссонии соли 482 ҳиҷрии қамарӣ дарҷ шудааст.[45] Ва дар соли 532 қамарӣ Ҳофизи халифа онро таҷдиди бино кард ва бар он зариҳ ва қуббае сохт.[46] Ёқути Ҳамавӣ (ҷуғрофидони қарни ҳафтум) аз қуббае бар қабри ӯ дар он замон хабар додааст.[47] Марқади Сайидаи Нафиса аз амокини маъруфи зиёратии Миср аст.[48] Ибни Касир, ки зиёрати аҳли қубурро ширк медониста, мегӯяд: аҳолии Миср дар бораи ӯ суханоне ба кор мебаранд, ки мунҷар ба куфру ширк мешавад. Аз гуфтаи ӯ ба даст меояд, ки мардуми шиа ва суннии Миср дар он замон барои Нафисахотун эҳтироми вижае қоил буда ва ба зиёрати қабраш мерафтаанд.[49] Ҳамчунин аз гузориши Заҳабӣ, ки ба мисриён нисбат медиҳад, ки аз ӯ дархости мағфират мекунанд, ба даст меояд, ки аҳолии Миср ба ӯ мутавассил мешудаанд.[50]

Аҳолии Миср аз соли 889 ҳиҷрии қамарӣ дар асри Малик Ашраф Қоитбой (ҳукумат 872 - 901ҳ.қ.) аз силсилаи мамолики чаркасӣ солрӯзи таваллуди Сайидаи Нафисаро ҷашн мегиранд. Дар шаби таваллуди ӯ ҷамъияти бисёре аз шиаён ва аҳли суннат то посе аз шаб дар ҳарамаш ба мавлудияхонӣ ва шодӣ мепардозанд. Мардуми Миср барои баровардани ҳоҷоти худ ба Сайидаи Нафиса мутавассил мешаванд ва барои табаррук, зариҳро мебӯсанд. Ҳамчунин баргузории ҷашнҳои издивоҷ дар атрофи марқади ӯ ва тавофи арус дар ҳарами ӯ марсум аст.[51]

Бархе шиаёни эронӣ дар аҳди Қоҷор, дар сафари ҳаҷ, ба Шомот ва Миср низ мерафта, марқади Сайидаи Нафисаро зиёрат мекардаанд. Ин зиёратҳо дар бархе сафарномаҳои ҳаҷҷи эрониён инъикос ёфта ва иттилооте аз марқади ӯ ва боварҳои мисриён дар бораи эшон ба даст медиҳанд.[52]

Зиёратнома

Китобҳои шарҳи ҳолнигорӣ зиёратномаҳое барои Сайидаи Нафиса зикр кардаанд. Дар ин зиёратномаҳо, мақомоти маънавӣ ва шарофати насабии ӯ сутуда ва бар ӯ ба унвони бонее аз хонадони Пайғамбар дуруд фиристода шудааст.[53] Бино бар бархе гузоришҳо, мусулмонон ҳангоми зиёрати Сайидаи Нафиса, зиёратномае мехонданд ва дар он зимни баршумурдани шарофати насабии ӯ аз Худо мехостанд, ки ҳавоиҷашонро бароварда кунад.[54] Матни ин зиёратнома дар китоби «ад-Дурр-ул-мансур» зикр шудааст. Бахше аз он иборат аст аз:

السلام و التحیة و الاکرام و الرضا من العلی الاعلی الرحمن علی سیدة نفیسة سلالة نبی الرحمة و هادی الامة... و اقض حوائجنا فی الدنیا و الاخرة یا رب العالمین

Ассалому алтҳиаҳу алокрому алрзои ман алълии алоълии арраҳмони алии саййидаи Нафисаи сулолаи набии алрҳмаҳу ҳодии аломаҳ... Ва ақзи ҳўоӣҷнои фии алднёу алохраҳ ё раби Алъоламин.[55] Аҳолии Миср рӯзи чаҳоршанберо рӯзи зиёратии Сайида Нафсиа медонанд.[56]

Аҳмади Фаҳмии Муҳаммад

احمد فهمی محمد

قِف لائذاً بسلیلة الزهراء

بنت النبی کریمة الآباء

[57]ذات العلا و المکرمات نفیسة


(тарҷума: беист ва ба фарзанде аз Заҳро паноҳ бибар/ духтари Пайғамбар ва падароне бузургвор/ Нафисахонум, ки волост ва соҳиби каромот аст/духтари амир ва сарвари каримон аст).

Такнигориҳо

Дар бораи Сайидаи Нафиса китобҳое ба забони арабӣ ва форсӣ навишта шудааст. Китоби ат-Туҳфат-ул-инсия мин маосир-ин-Нафиса дар бораи кароматҳои ӯ ва китоби ас-Сайида Нафиса (нависанда: Тавфиқи Абуалам) ба забони арабӣ навишта шудаанд. Ҳамчунин Азизуллоҳи Уторидӣ китоби Гавҳари хонадони имомат ё зиндагиномаи Сайида ан-Нафиса ва Ғуломризо Гулизаввора китоби Бонуи бокаромат[58]-ро дар бораи ӯ навиштаанд. [Ниёзманди манбаъ]

Эзоҳ

  1. ↑ Зириклӣ, ал-Аълом, 1989м., ҷ.8, саҳ.44.
  2. ↑ Гулизаввора, Бонуи каромат, 1382ҳ.ш., саҳ.38.
  3. ↑ Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.521.
  4. ↑ Уторидӣ, Гавҳари хонадони имомат, 1373ҳ.ш., саҳ.7.
  5. ↑ Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262.
  6. ↑ Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262.
  7. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.637.
  8. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.638.
  9. ↑ Уторидӣ, Гавҳари хонадони имомат, 1373ҳ.ш., саҳ.10; Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.101 - 102.
  10. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.637.
  11. ↑ Кулайнӣ, ал-Кофӣ, ҷ.1, саҳ.316.
  12. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.637.
  13. ↑ Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.522.
  14. ↑ Зириклӣ, ал-Аълом, 1989м., ҷ.8, саҳ.44.
  15. ↑ Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.111.
  16. ↑ Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262; Муҳаммад ал-Ҳассун, Аълом-ун-нисо-ил-муъминот, 1411ҳ.қ., саҳ.626 - 628.
  17. ↑ Зириклӣ, ал-Аълом, 1989м, ҷ.8, саҳ.44; Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.639.
  18. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.639.
  19. ↑ Сипеҳр, Носих-ут-таворих, 1352ҳ.ш., ҷ.3, саҳ.126.
  20. ↑ Сипеҳр, Носих-ут-таворих, 1352ҳ.ш., ҷ.3, саҳ.120.
  21. ↑ Абунасри Бухорӣ, Сирр-ус-силсилат-ил-алавия, 1381ҳ.қ., саҳ.29.
  22. ↑ Шайх Муҳаммади Сабон, Исъоф-ур-роғибин, нусхаи хаттӣ, саҳ.81.
  23. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.637.
  24. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.640.
  25. ↑ Сураи Анъом, ояти 12.
  26. ↑ Сураи Анъом, ояти 127.
  27. ↑ Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.521; Муҳаддиси Қумӣ, Мунтаҳо-л-омол, 1379ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.1418.
  28. ↑ Алвирдонӣ, аш-Шиъату фи Миср, 1414ҳ.қ., саҳ.109.
  29. ↑ Ибни Халликон, Вафаёт-ул-аъён, Дорусодир, ҷ.5, саҳ.423-424.
  30. ↑ Шабланҷӣ, Нур-ул-абсор, Қоҳира, саҳ.256; Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.521.
  31. ↑ Уторидӣ, Гавҳари хонадони имомат, 1373ҳ.ш., саҳ.12, 29; Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.107.
  32. ↑ Ибни Имод Ҳанбалӣ, Шазарот-ут-заҳаб, 1406ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.43; Ибни Халликон, Вафаёт-ул-аъён, ҷ.5, саҳ.424; Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.521.
  33. ↑ Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.107; Маҳаллотӣ, Раёҳин-уш-шариъат, Дорулкутубил-исломия, ҷ.5, саҳ.87-88; Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.641.
  34. ↑ Шабланҷӣ, Нур-ул-абсор, Қоҳира, саҳ.256; Маҳаллотӣ, Раёҳин-уш-шариъат, Дорулкутубил-исломия, ҷ.5, саҳ.85; Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.641.
  35. ↑ Ибни Тағарӣ Бурдӣ, ал-Анҷум-уз-зоҳира, вазоратуссақофати вал иршодил қавмӣ, ҷ.2, саҳ.186.
  36. ↑ Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.107.
  37. ↑ Барои намуна руҷуъ кунед ба: Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.522.
  38. ↑ Маҳаллотӣ, Раёҳин-уш-шариъат, Дорулкутубил-исломия, ҷ.5, саҳ.94.
  39. ↑ Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262; Ибни Халликон, Вафаёт-ул-аъён, Доруссақофа, ҷ.5, саҳ.424; Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.640.
  40. ↑ Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262; Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.521.
  41. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.640.
  42. ↑ Шабланҷӣ, Нур-ул-абсор, Қоҳира, саҳ.258; Абукаф, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, 1975м., саҳ.104; Шайх Муҳаммад Сабон, Исъоф-ур-роғибин, нусхаи хаттӣ, саҳ.81; Қумӣ, Мунтаҳо-л-омол, 1379ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.1418; Муҳаммад ал-Ҳасун, Аълом-ун-нисо, саҳ.189.
  43. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.640.
  44. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.640.
  45. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.641 - 642.
  46. ↑ Мақризӣ, ал-Хутат-ул-мақризия, 1998м., ҷ.3, саҳ.642.
  47. ↑ Ҳамавӣ, Муъҷам-ул-булдон, 1995м., ҷ.5, саҳ.142.
  48. ↑ Зириклӣ, ал-Аълом, 1989м., ҷ.8, саҳ.44.
  49. ↑ Руҷӯъ кунед ба: Ибни Касир, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, 1407ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.262.
  50. ↑ Ибни Имоди Ҳанбалӣ, Шазарот-ут-заҳаб, 1406ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.43.
  51. ↑ Алвирдонӣ, аш-Шиъату фи Миср, 1414ҳ.қ., саҳ.110, 113.
  52. ↑ Барои намуна: Ҷаъфариён, “Сафарномаи ҳаҷҷи Ҷазоирии Ироқӣ”, 1389ҳ.ш., саҳ.271.
  53. ↑ Шабланҷӣ, Нур-ул-абсор, Қоҳира, саҳ.259.
  54. ↑ Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.522.
  55. ↑ Фаввоз ал-Омилӣ, ад-Дурр-ул-мансур, 1312ҳ.қ., саҳ.522.
  56. ↑ Уторидӣ, Гавҳари хонадони имомат, 1373ҳ.ш., саҳ.62.
  57. ↑ Тавфиқ, ас-Сайида Нафиса, 2008м., саҳ.222.
  58. ↑ Бонуи бокаромат, шарҳи ҳол ва зикри каромоти Сайидаи Нафиса наводаи Имом Ҳасани Муҷтабо (а) сайти Одинабук


Ёддошт


Сарчашма

  • Ибни Тағарӣ Бурдӣ, Ҷамолиддин, ал-Анҷум-уз-зоҳира фи мулуки Мисри ва Қоҳира, Қоҳира, вазоратуссақофати вал иршодил қавмӣ, бе то.
  • Ибни Халликон, Аҳмад ибни Муҳаммад, Вафаёт-ул-аъён, таҳқиқи Эҳсон Аббос, Бейрут, Доруссақофа, бе то.
  • Ибни Имоди Ҳанбалӣ, Абдуллоҳ ибни Аҳмад, Шазарот-ут-заҳаб, таҳқиқ: Арнаут, Димишқ - Бейрут, 1986м./1406ҳ.қ.
  • Ибни Касири Димишқӣ, Исмоил ибни Умар, ал-Бидоя ва-н-ниҳоя, Бейрут, Дорулфикр, 1407ҳ.қ./1986м.
  • Абукаф, Аҳмад, Олу байт-ин-набӣ фи Миср, Қоҳира, Дорумаъориф, 1975м.
  • Абунасри Бухорӣ, Саҳл ибни Абдуллоҳ, Сирр-ус-силсилат-ил-алавия, таҳқиқи Сайид Муҳаммадбоқир Баҳрулъулум, Наҷаф, алмактабатул-ҳайдария, 1381ҳ.қ.
  • Тавфиқ Абуилм, ас-Сайида Нафиса, таҳқиқ: Муҳаммади Шавқӣ, Теҳрон, алмаҷмаъул оламӣ литтақриби байналмазоҳибил-исломия, 1428ҳ.қ./2008м.
  • Ҷаъфариён, Расул, “Сафарномаи ҳаҷҷи Ҷазоирии Ироқӣ”, панҷоҳ сафарномаи ҳаҷҷи Қоҷорӣ, Теҳрон, нашри илм, 1389ҳ.ш.
  • Ҳамавӣ, Ёқут ибни Абдуллоҳ, Муъҷам-ул-булдон, Бейрут, Дорусодир, 1995м.
  • Зириклӣ, Хайриддин, ал-Аълому қомуси тароҷим лиашҳар-ир-риҷоли ва-н-нисо мин-ал-араби ва-л-мустаърабин ва-л-мусташриқин, Бейрут, Дорулъилм лилмалоин, 1989м.
  • Сипеҳр, Аббосқулихон, Носих-ут-таворих (даврони Имом Козим), Теҳрон, исломия, 1352ҳ.ш.
  • Шабланҷӣ, Муъмин ибни Ҳасан, Нур-ул-абсор фи маноқиби бинт-ин-набий-ил-мухтор, матбуъ дар ҳошияи китоби Исъоф-ур-роғибин, Қоҳира, чопи сангӣ, бе то.
  • Шайх Муҳаммад Сабон, Исъоф-ур-роғибин фи сират-ил-Мустафо ва фазоили Аҳли байтиҳ.
  • Уторидӣ, Азизуллоҳ, Гавҳари хонадони имомат ё зиндагиномаи Сайида ан-Нафиса, Теҳрон, интишороти Уторид, 1373ҳ.ш.
  • Фаввоз Омилӣ, Зайнаб бинти Юсуф Навоз, ад-Дурр-ул-мансур фи табақоти рубот-ил-хадур, Миср, алматбаъатулкубро ал-амирия, 1312ҳ.қ., офсест Бейрут, Дорулмаърифат, бе то.
  • Каҳола, Умарризо, Аълом-ун-нисо фи оламай-ил-араби ва-л-Ислом, Бейрут, муассисаи аррисолат, 1412ҳ.қ./1991м.
  • Кулайнӣ, Муҳаммад ибни Яъқуб, ал-Кофӣ, Теҳрон, Дорулкутубил-исломия, 1407ҳ.қ.
  • Гулизаввора, Ғуломризо, Бонуи бокаромат, Қум, интишороти Ҳасанайн, 1382ҳ.ш.
  • Маҳаллотӣ, Забеҳуллоҳ, Раёҳин-уш-шариъат, Теҳрон, Дорулкутубил-исломия, бе то.
  • Муҳаммад ал-Ҳасун ам Алӣ Машкур, Аълом-ун-нисо-ил-муъминот, интишороти Усва, 1411ҳ.қ.
  • Мақризӣ, Аҳмад ибни Алӣ, ал-Мавоъиз ва-л-эътибор ва-л-осор-ил-маъруф би-л-хутат-ил-Мақризия, таҳқиқ: Муҳаммад Зайнҳум ва мадинат-уш-шарқовӣ, Қоҳира, мактабат мадбулӣ, 1998м.
  • Вирдонӣ, Солеҳ, аш-Шиъату фи Миср мин-ал-Имом Алӣ ҳатто-л-имом Хумайнӣ, Қоҳира, мактабат мадбулӣ ассағир, чопи аввал, 1414ҳ.қ.
  • Муҳаддиси Қумӣ, Шайх Аббос, Мунтаҳо-л-мақол фи таворих-ин-набӣ ва-л-Ол, Қум, далели мо, 1379ҳ.ш.


Хатои ёдкард: <ref> tags exist for a group named "Ёддошт", but no corresponding <references group="Ёддошт"/> tag was found

Баргирифта аз "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Сайида_Нафиса&oldid=19890"