Навфи Биколи
| Номи комил | Навф ибни Фузолати Биколи |
|---|---|
| Маҳалли зиндагӣ | Кӯфа |
| Аз ëрони | Имом Алӣ (а) |
| Фаолиятҳо | Нигаҳбони ҳазрати Алӣ (а) |
Навф ибни Фузолати Биколи (арабӣ: نَوف بن فُضالَة البِكالي) машҳур ба Навфи Биколи нигаҳбону дарбони Имом Алӣ (а) дар замони ҳукумат ӯст. Навф бархе аз калимоти қисор ва хутбаҳои Наҳҷулбалоғаро гузориш кардааст. Номи Навф дар манобеи риҷолии мутақаддими шиа наёмада, аммо дар бархе манобеи ҳадисии шиаён, ба нақл аз вай ривоятҳое аз ҳазрати Алӣ (а) омадааст.
Зиндагинома
Навф ибни Фузолат аз асҳоби Имом Алӣ (а)аст ки ба далели интисобаш ба қабӣлаи бколаҳ ё бкол, тирае аз қабӣлаи ҳмир, ӯро Навфи бколӣ номидаанд.[1] бархе ӯро мансӯб ба банӣ Ҳамадони дониста ки Момақонӣ дар Танқеҳ-ул-мақоли онро рад кардааст.[2] дар бархе манобеи номи падараши Абдуллоҳи зикр шудааст.[3] Амри бколӣ, саҳобии паёмбар ( с ) ки дар ҷанги ирмўки ангуштонаши қатъ шуда буд,ро бародар ӯ донистаанд.[4]
Навфи аҳл шом буда[5] аз ин рӯ аз ӯ бо нисбати шомӣ низ ёд шудааст. Ибни Асокири Навфро аз аҳолии Димишқи донистау шарҳи ҳолашро дар таърихи Мадина Димишқ овардааст[6] ва гуфта бархе ӯро аҳл Фаластин медонанд.[7]
Куния Навф, Абуязид будаст[8] АбуАмру Абурашид низ ба унвон куния ӯ зикр шудаанд.[9]
Бар асоси нақли таърихи табарии модари Навф, пас аз даргузашт падараш ё ҷудоӣ аз ӯ, бо каъби аҳбор издивоҷ кард[10] гуфта шудаи Навф дар ҷангӣ ки миёни Муҳамад ибни Марвону арманиҳо рух дод, кушта шуд.[11]
Иртибот бо ҳазрати Алӣ (а)
«Эй Навф! Хушо ба ҳоли дили буридагон аз дунёу муштоқони охират; онон касоне ҳастанд ки заминро фарш, хокашро бистар, обашро буии хуш, қуръонро вирди забон, дуоро шиори худ қарор додаанд ва ба куллӣ аз дунёи бурида ва ба равиши исо ибни Марям даромадаанд... .»
Навфи Биколи дарбони Имом Алӣ (а) будааст. Аз ӯ ба унвони соҳиб[13], ҳоҷиб[14]у саҳобии хоси ҳазрати Алӣ[15] ёд шудааст. ӯ бархе аз муноҷотҳои ҳазрати Алӣ[16] ва бархе аз хутбаҳои ӯро ривоят кардааст.[17] Навфи бколӣ ҳамчунин аз ҳазрати алии хоста то ӯро насиҳат кунад, алӣ (а) ӯро ба салаи раҳм, ҳамкорӣ накардан бо ситамкорон, дӯстии аҳли байт, тарки ғайбату дигари макорими ахлоқӣ сифориш кардааст.[18]
Момқонии мавъизаҳои Имом Алӣ (а) ба Навфро нишонгари бузургии ҷойгоҳу қӯти имон ӯ дониста ва қарордодан ӯ дар шумори некӯкорони тавассути Имом Алӣ (а)ро шоҳид ин гуфта худ медонад.[19]
Ривоят
Аз Навфи Биколи ривоятҳоӣ дар манобеи ҳадисии шиъаи нақл шудааст : ӯ бархе аз калимоти қисори Наҳҷулбалоғау хутбаҳои Имом Алӣ (а)ро ривоят кардааст.[20] ӯ ҳамчунин хутбаҳамамро ( бо камии тафовут )[21]у ривоятӣ аз ҳазрати Алӣ (а) дарбора вижагиҳои шиаён нақл намӯдааст.[22]
Навф аз Абдуллоҳ ибни Амри ъосу АбуАйюби Ансорӣ ривоят шунидааст.[23] Абӯисҳоқи ҳамадонӣ, насайр бен зълўқ, холид ибни сбиҳ, Абдулмалик ибни ҳабиби ҷўнӣ, аммора ибни ҷӯин абдӣ, шаҳр ибни ҳўшби ашъарӣ,[24] Абуабдуллои шомӣ, ъбдолоълӣ[25]у ъалқама ибни Қайс[26] аз ӯ ривоят кардаанд.
Ном ӯ дар манобеи мутақаддими риҷолӣ шиа наёмадааст; ояти аллоҳи хуӣ дар зайли ном ӯ ба нақли ривоятӣ аз шайхи садуқ иктифо карда ва дарбора ӯ изҳориназр ӯ накардааст.[27] дар бархе манобеи аҳли суннат омадааст ки ба эътиқоди Навф, манзур аз Мӯсо дар достони Мӯсоу Хизр дар қуръон, мўсои дайгарии ғайр аз Мӯсои паёмбар банӣ Исроиласт ва ба ҳамин далели ибни аббос ӯро дурӯғгӯу душмани худо хондааст.[28]
Эзоҳ
- ↑ Ибни Абилҳадид, Шарҳи Наҳҷулбалоға, 1404ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.77; Момақонӣ, Танқеҳ-ул-мақол, 1352ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.277
- ↑ Момқонӣ, Танқеҳ-ул-мақол, 1352ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.277
- ↑ Шайхи Тӯсӣ, ал-Амолӣ, 1414ҳ.қ., саҳ.576
- ↑ Ибни Ҳаҷар, ал-Исоба, 1995 қ - 1415ҳ.қ., ҷ.4, саҳ.580
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303 - 313
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303
- ↑ Табарӣ, Таърих-ул-умами ва-л-мулук, 1967 м - 1387ҳ.қ., ҷ.11, саҳ.383
- ↑ Момқонӣ, Танқеҳ-ул-мақол, 1352ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.276; Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303
- ↑ Табарӣ, Таърих-ул-умами ва-л-мулук, 1387ҳ.қ., ҷ.11, саҳ.164, 664
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.313
- ↑ Шайхи Садуқ, ал-Хисол, 1362ҳ.ш., саҳ.337 - 338; Наҳҷулбалоға, Субҳӣ Солеҳ, ҳикмати 104
- ↑ Амин, Аъён-уш-шиа, бе то, ҷ.2, саҳ.350
- ↑ Ибни Абилҳадид, Шарҳи Наҳҷулбалоға, 1404ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.77
- ↑ Момқонӣ, Танқеҳ-ул-мақол, 1352ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.276
- ↑ Аллома Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.73, саҳ.359
- ↑ Наҳҷулбалоға, Субҳӣ Солеҳ, хутбаи 182; Аллома Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.33, саҳ.394, ҷ.34, саҳ.124
- ↑ Шайхи Садуқ, ал-Амолӣ, 1376 ш, саҳ.209 - 210
- ↑ Момқонӣ, Танқеҳ-ул-мақол, 1352ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.276
- ↑ Наҳҷулбалоға, Субҳӣ Солеҳ, хутбаи 182; ибни Абилҳадид, Шарҳи Наҳҷулбалоға, 1404ҳ.қ., ҷ.10, саҳ.77 - 76
- ↑ Аллома Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.65, саҳ.192 - 193
- ↑ Тӯсӣ, ал-Амолӣ, 1414ҳ.қ., саҳ.576
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303
- ↑ Ибни Асокир, Таъриху мадинати Димишқ, 1418ҳ.қ., ҷ.62, саҳ.303
- ↑ Шайхи Садуқ, ал-Хисол, 1362 ш, ҷ.1, саҳ.337
- ↑ Шайхи Муфид, ал-Амолӣ, 1413ҳ.қ., саҳ.132 - 133
- ↑ Хуӣ, Муъҷаму риҷол-ил-ҳадис, 1410 қ - 1369 ш, ҷ.19, саҳ.185 - 186
- ↑ Кирмонӣ, ал-Кавокиб-уд-дирори, 1401ҳ.қ., ҷ.14, саҳ.50
Сарчашма
- Ибни Абилҳадид, абдулҳамид ибни ҳибаи аллоҳ, Шарҳи Наҳҷулбалоға, тасҳеҳ : мҳмдобўолФзли иброҳӣм, мактабаи ояи аллоҳи алмръшии алнҷФӣ, Қум, 1404 қ.
- Ибни Ҳаҷари ъсқлонӣ, Аҳмад ибни алӣ, ал-Исобаи фии тмиизи алсҳобаҳ, таҳқиқ : одили Аҳмади ъбдолмўҷўду алии Муҳамади мъўз, байрӯт, дорулкутуби алълмиаҳ, 1995 қ - 1415 қ.
- Ибни Асокир, али ибни ҳасан, Таъриху мадинати Димишқ, таҳқиқ : алии ширӣ, доролФкр, байрӯт, 1418 қ - 1998 м.
- Амин, Сайиди Муҳсин, Аъён-уш-шиа, таҳқиқи ҳасани амин, бе то.
- Хуӣ, Сайиди Абулқосим, Муъҷаму риҷол-ил-ҳадис, маркази нашри осори шиа, Қум, 1410 қ - 1369 ш.
- Шайхи Садуқ, Муҳамад ибни алӣ, ал-Амолӣ, китобчи, Теҳрон, 1376 ш.
- Шайхи Садуқ, Муҳамад ибни алӣ, ал-Хисол, тасҳеҳ : алии Акбари ғаффорӣ, ҷомеъаи мударрисӣн, Қум, 1362 ш.
- Шайхи Тӯсӣ, Муҳамад ибни ҳасан, ал-Амолӣ, тасҳеҳ : муассисаи албъсаҳ, доролсқоФаҳ, Қум, 1414 қ.
- Шайхи Муфид, Муҳамад ибни нӯъмон, ал-Амолӣ, тасҳеҳ : алии Акбари ғаффорӣу ҳусайн вале, конгресси шайхи муфид, Қум, 1413 қ.
- Табарӣ, Муҳамад ибни ҷрир, Таърих-ул-умами ва-л-мулук, таҳқиқ : Муҳамади Абулфазли иброҳӣм, доролтрос, байрӯт, 1967 м - 1387 қ.
- Аллома Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳор-ул-анвор, дороҳёи алтроси алъарабӣ, байрӯт, 1403 қ.
- Кирмонӣ, Муҳамад ибни Юсуф, алкўокби алдрории фии шарҳи саҳеҳи албхорӣ, байрӯт, дороҳёءи алтроси алъарабӣ, 1401 қ / 1981 м.
- Момқонӣ, Абдуллоҳ, Танқеҳ-ул-мақоли фии илми алрҷол, алмтбъаҳи алмртзўиаҳ, Наҷаф, 1352 қ.
- Наҳҷулбалоға, тасҳеҳи Субҳӣ Солеҳ, ҳиҷрат, Қум, 1414 қ.