Сайид Абулқосим Хуӣ: Тафовут байни таҳрирҳо
→Зисти илмӣ
| Сатри 47: | Сатри 47: | ||
==Зиндагӣ== | ==Зиндагӣ== | ||
[[File:Namaze Sistani bar Khoei.jpg|thumbnail|Намози | [[File:Namaze Sistani bar Khoei.jpg|thumbnail|Намози Сайид Алии Систонӣ бар ҷанозаи Хуӣ]] | ||
Сайид Абулқосими Мусавии Хуӣ дар [[15 раҷаб|15 раҷаби]] 1317 ҳиҷрии қамарӣ/[[19 ноябр|19 ноябри]] 1899, дар шаҳри Хуй аз тавобеъи вилояти Озарбойҷони ғарбии Эрон ба дунё омад.<ref>Ҳоирӣ, Рӯзшумори қамарӣ, 1381ҳ.ш., саҳ.195: таърихи шамсӣ бар асоси муҳосиба бо мубаддили таърих</ref> Падараш [[Сайид Алиакбари Хуӣ]], аз шогирдони [[Абдуллоҳи Момақонӣ]] буд, ки ба хотири мувофиқ набудан бо машрутаи ғайримашруа,<ref>Ансории Қумӣ, “Нуҷуми уммат - ҳазрати оятуллоҳилъузмо Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ”, саҳ.54.</ref> дар [[соли 1328 ҳиҷрии қамарӣ]] аз [[Эрон]] ба [[Наҷаф]] муҳоҷират кард.<ref>Садроии Хуӣ, Симои Хуй, 1374ҳ.ш., саҳ.169; Пирии Сабзаворӣ, “Оятуллоҳилъузмо Сайид Абулқосими Хуӣ; Қуръоншиноси бузурги муосир”, саҳ.30.</ref> Хуӣ, рӯзи шанбе [[8 сафар|8-уми сафари]] 1413 ҳиҷрии қамарӣ ([[8 август|8 августи]] 1992) дар 96-солагӣ (93-солагӣ тибқи тақвими мелодӣ), ба иллати бемории қалбӣ дар [[Кӯфа]] даргузашт ва дар канори [[Масҷидулхазро (Наҷаф)|Масҷидулхазро]] дар саҳни [[ҳарами Имом Алӣ (а)]] дафн шуд.<ref>Пирии Сабзаворӣ, “Оятуллоҳилъузмо Сайид Абулқосими Хуӣ; Қуръоншиноси бузурги муосир”, саҳ.41 - 42.</ref> | Сайид Абулқосими Мусавии Хуӣ дар [[15 раҷаб|15 раҷаби]] 1317 ҳиҷрии қамарӣ/[[19 ноябр|19 ноябри]] 1899, дар шаҳри Хуй аз тавобеъи вилояти Озарбойҷони ғарбии Эрон ба дунё омад.<ref>Ҳоирӣ, Рӯзшумори қамарӣ, 1381ҳ.ш., саҳ.195: таърихи шамсӣ бар асоси муҳосиба бо мубаддили таърих</ref> Падараш [[Сайид Алиакбари Хуӣ]], аз шогирдони [[Абдуллоҳи Момақонӣ]] буд, ки ба хотири мувофиқ набудан бо машрутаи ғайримашруа,<ref>Ансории Қумӣ, “Нуҷуми уммат - ҳазрати оятуллоҳилъузмо Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ”, саҳ.54.</ref> дар [[соли 1328 ҳиҷрии қамарӣ]] аз [[Эрон]] ба [[Наҷаф]] муҳоҷират кард.<ref>Садроии Хуӣ, Симои Хуй, 1374ҳ.ш., саҳ.169; Пирии Сабзаворӣ, “Оятуллоҳилъузмо Сайид Абулқосими Хуӣ; Қуръоншиноси бузурги муосир”, саҳ.30.</ref> Хуӣ, рӯзи шанбе [[8 сафар|8-уми сафари]] 1413 ҳиҷрии қамарӣ ([[8 август|8 августи]] 1992) дар 96-солагӣ (93-солагӣ тибқи тақвими мелодӣ), ба иллати бемории қалбӣ дар [[Кӯфа]] даргузашт ва дар канори [[Масҷидулхазро (Наҷаф)|Масҷидулхазро]] дар саҳни [[ҳарами Имом Алӣ (а)]] дафн шуд.<ref>Пирии Сабзаворӣ, “Оятуллоҳилъузмо Сайид Абулқосими Хуӣ; Қуръоншиноси бузурги муосир”, саҳ.41 - 42.</ref> | ||
| Сатри 57: | Сатри 57: | ||
* [[Сайид Муҳаммадтақии Хуӣ]], пас аз таъсиси [[Муассисаи хайрияи имом Хуӣ]] 1368 ҳиҷрии шамсӣ дабири кулли он шуд. Пас аз [[Интифозаи шаъбонияи Ироқ|интифозаи шаъбония]] дар 1369 шамсӣ, ӯ узви ҳайъати мунтахаби падараш барои идораи манотиқи озодшуда буд, аммо дар пайи саркуби ин қиём ва қатли оми шиаён, ба ҳамроҳи падараш дар ҳасри хонагӣ қарор гирифт ва саранҷом дар 30-уми тири 1373 шамсӣ дар ҳодисаи ронандагӣ даргузашт. Бархе ин рухдодро ҳосили барномарезии давлати [[Саддом Ҳусайн|Саддом]] донистаанд.<ref>[http://mosavikhoyi.blogfa.com/post/14 “Муаррифии оятуллоҳ Сайид Абулқосим Мусавии Хуӣ”]</ref> Илова бар тақрироти дарси фиқҳи падараш, ''ал-Илтизомот-ул-табаъияту фи-л-уқуд'' аз осори ӯст.<ref>Шокирӣ, “ал-Имом-ус-Сайид ал-Хуӣ: сира ва зикриёт”, саҳ.254, 256 - 257.</ref> | * [[Сайид Муҳаммадтақии Хуӣ]], пас аз таъсиси [[Муассисаи хайрияи имом Хуӣ]] 1368 ҳиҷрии шамсӣ дабири кулли он шуд. Пас аз [[Интифозаи шаъбонияи Ироқ|интифозаи шаъбония]] дар 1369 шамсӣ, ӯ узви ҳайъати мунтахаби падараш барои идораи манотиқи озодшуда буд, аммо дар пайи саркуби ин қиём ва қатли оми шиаён, ба ҳамроҳи падараш дар ҳасри хонагӣ қарор гирифт ва саранҷом дар 30-уми тири 1373 шамсӣ дар ҳодисаи ронандагӣ даргузашт. Бархе ин рухдодро ҳосили барномарезии давлати [[Саддом Ҳусайн|Саддом]] донистаанд.<ref>[http://mosavikhoyi.blogfa.com/post/14 “Муаррифии оятуллоҳ Сайид Абулқосим Мусавии Хуӣ”]</ref> Илова бар тақрироти дарси фиқҳи падараш, ''ал-Илтизомот-ул-табаъияту фи-л-уқуд'' аз осори ӯст.<ref>Шокирӣ, “ал-Имом-ус-Сайид ал-Хуӣ: сира ва зикриёт”, саҳ.254, 256 - 257.</ref> | ||
[[File:مزار آیه الله العظمی خویی.jpg|thumbnail|Оромгоҳи оятуллоҳ Хуӣ дар ҳарами Имом Алӣ (а)]] | [[File:مزار آیه الله العظمی خویی.jpg|thumbnail|Оромгоҳи оятуллоҳ Хуӣ дар [[ҳарами Имом Алӣ (а)]]]] | ||
Иттилооти дақиқе дар бораи духтарони Хуӣ дар даст нест, аммо бархе аз домодҳои ӯ иборатанд аз [[Сайид Насруллоҳи Мустанбит]], [[Сайид Муртазо Ҳукмӣ]], [[Сайид Ҷалолиддин Фақиҳи Имонӣ]], [[Ҷаъфар Ғаравии Ноинӣ]] ва [[Сайид Маҳмуди Милонӣ]].<ref>[http://mosavikhoyi.blogfa.com/post/14 “Муаррифии оятуллоҳ Сайид Абулқосим Мусавии Хуӣ”]</ref> | Иттилооти дақиқе дар бораи духтарони Хуӣ дар даст нест, аммо бархе аз домодҳои ӯ иборатанд аз [[Сайид Насруллоҳи Мустанбит]], [[Сайид Муртазо Ҳукмӣ]], [[Сайид Ҷалолиддин Фақиҳи Имонӣ]], [[Ҷаъфар Ғаравии Ноинӣ]] ва [[Сайид Маҳмуди Милонӣ]].<ref>[http://mosavikhoyi.blogfa.com/post/14 “Муаррифии оятуллоҳ Сайид Абулқосим Мусавии Хуӣ”]</ref> | ||
==Зисти илмӣ== | ==Зисти илмӣ== | ||
Абулқосими Хуӣ соли 1330 қамарӣ, дар 13 солагӣ, ҳамроҳ бо бародараш Абдуллоҳ Хуӣ ба падари худ дар Наҷаф пайваст.<ref>Субҳонии Табрезӣ, “Марҷаият дар шиа”, саҳ.16.</ref> Ӯ шаш сол ба таҳсили муқаддамот ва | Абулқосими Хуӣ [[Соли 1330 ҳиҷрии қамарӣ|соли 1330 қамарӣ]], дар 13 солагӣ, ҳамроҳ бо бародараш Абдуллоҳ Хуӣ ба падари худ дар [[Наҷаф]] пайваст.<ref>Субҳонии Табрезӣ, “Марҷаият дар шиа”, саҳ.16.</ref> Ӯ шаш сол ба таҳсили муқаддамот ва сатҳи олии ҳавза пардохт ва сипас 14 сол дар дарси устодони улуми мухталиф аз ҷумла фиқҳу усул ширкат кард. Аз ин миён, чунонки худи ӯ дар зиндагиномаи худнавишт овардааст, бештарини истифодаро аз [[Муҳаммадҳусайни Ноинӣ]] ва [[Муҳаммадҳусайн Ғаравии Исфаҳонӣ]] доштааст.<ref>Пирии Сабзаворӣ, “Оятуллоҳилъузмо Сайид Абулқосими Хуӣ; Қуръоншиноси бузурги муосир”, саҳ.30; Ансории Қумӣ, “Нуҷуми уммат - ҳазрати оятуллоҳилъузмо Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ”, саҳ.57.</ref> | ||
===Устодон ва иҷозати иҷтиҳод=== | ===Устодон ва иҷозати иҷтиҳод=== | ||
Сайид Абулқосими Хуӣ, илова бар он ки ба гуфтаи худ, аз Муҳаммадҳусайни Ноинӣ ва Муҳаммадҳусайни Исфаҳонӣ бештарин истифодаи илмиро бурда ва як давраи комил аз илми усул ва бархе китобҳои фиқҳиро аз онон омӯхта, аз устодони дигаре, аз ҷумла [[Фатҳуллоҳ Ғаравии Исфаҳонӣ|Шайхушшариъа]] (ваф.1338ҳ.қ.), [[Маҳдии Мозандаронӣ]] (ваф.1342ҳ.қ.) ва [[Оқозиёи Ироқӣ]]<ref>Ёдномаи ҳазрати оятуллоҳилъузмо оқои Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ, 1372ҳ.ш., саҳ.58 ва 59.</ref> низ ёд кардааст. | |||
Бархе дигар аз устодони Хуӣ иборатанд аз Муҳаммадҷаводи Балоғӣ дар илми калом, ақоид ва тафсир, Сайид Абутуроби Хонсорӣ дар илми | Бархе дигар аз устодони Хуӣ иборатанд аз [[Муҳаммадҷавод Балоғии Наҷафӣ|Муҳаммадҷаводи Балоғӣ]] дар [[Каломи исломӣ|илми калом]], ақоид ва тафсир, [[Сайид Абдулъалӣ ибни Ҷаъфари Хонсорӣ|Сайид Абутуроби Хонсорӣ]] дар [[илми риҷол]] ва [[Дироият-ул-ҳадис|дироия]], Сайид Абулқосими Хонсорӣ дар илми риёзиёт, [[Сайид Ҳусайни Бодкӯбаӣ]] дар фалсафаю ирфон ва ҳамчунин [[Сайид Алии Қозӣ]].<ref>Ёдномаи ҳазрати оятуллоҳилъузмо оқои Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ, 1372ҳ.ш., саҳ.58 ва 59.</ref> | ||
Сайид Абулқосим дар тӯли даврони таҳсили худ дар [[ҳавзаи илмияи Наҷаф]], бо [[Сайид Муҳаммадҳодии Милонӣ]] (ваф.1395ҳ.қ.), [[Сайид Муҳаммадҳусайни Таботабоӣ]] (ваф.1402ҳ.қ.), [[Сайид Садриддини Ҷазоирӣ]], [[Алимуҳаммади Буруҷердӣ]] (ваф.1395ҳ.қ.), [[Сайид Ҳусайни Ходимӣ]] ва [[Сайид Муҳаммад Ҳусайнии Ҳамадонӣ]] мубоҳиса мекардааст.<ref>Ансории Қумӣ, “Нуҷуми уммат - ҳазрати оятуллоҳилъузмо Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ”, саҳ.58.</ref> | |||
Хуӣ дар соли 1352ҳ.қ., аз бисёре аз устодони ҳавзаи илмияи Наҷаф иҷозати иҷтиҳод дарёфт кардааст; Муҳаммадҳусайни Ноинӣ, Муҳаммадҳусайни Ғаравии Исфаҳонӣ, Оқозиёи Ироқӣ, Муҳаммадҳусайни Балоғӣ, Мирзоалӣ Оқошерозӣ, ва Сайидабулҳасани Исфаҳонӣ аз ин ҷумлаанд.<ref>Ёдномаи ҳазрати оятуллоҳилъузмо оқои Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ, 1372ҳ.ш., | Хуӣ дар соли 1352ҳ.қ., аз бисёре аз устодони ҳавзаи илмияи Наҷаф [[иҷозати иҷтиҳод]] дарёфт кардааст; Муҳаммадҳусайни Ноинӣ, Муҳаммадҳусайни Ғаравии Исфаҳонӣ, Оқозиёи Ироқӣ, Муҳаммадҳусайни Балоғӣ, Мирзоалӣ Оқошерозӣ, ва Сайидабулҳасани Исфаҳонӣ аз ин ҷумлаанд.<ref>Ёдномаи ҳазрати оятуллоҳилъузмо оқои Ҳоҷи Сайид Абулқосими Хуӣ, 1372ҳ.ш., саҳ.64 ва 65.</ref> | ||
===Марҷаият=== | ===Марҷаият=== | ||