Сайид Абулқосим Хуӣ: Тафовут байни таҳрирҳо

'''Сайид Абулқосими Мусавии Хуӣ''' (1278 - 1371ҳ.ш.) (форсӣ: سيد ابوالقاسم خوئي) аз [[Феҳристи мароҷеъи тақлиди шиа|мароҷеи тақлиди шиа]], риҷолӣ ва нависандаи маҷмӯаи 23-ҷилдии "[[Муъҷами риҷол-ил-ҳадис (китоб)|Муъҷаму риҷол-ил-ҳадис]]" ва ҳамчунин соҳиби асари тафсирии "[[Ал-Баён фи тафсир-ил-Қуръон (китоб)|ал-Баён фи тафсир-ил-Қуръон]]" буд. [[Муҳаммадҳусайн Ғаравии Ноинӣ|Мирзои Ноинӣ]] ва [[Муҳаммадҳусайн Ғаравии Исфаҳонӣ|Муҳаққиқи Исфаҳонӣ]] ду тан аз барҷастатарин устодони ӯ дар [[фиқҳ]] ва [[усули фиқҳ]] будаанд. Оғози расмии марҷаияти Хуӣ пас аз даргузашти [[Сайид Ҳусайн Таботабоии Буруҷердӣ]] дониста шуда ва даргузашти [[Сайид Муҳсин Таботабоии Ҳаким]], оғози марҷаияти ӯ махсусан дар [[Ироқ]] хонда шудааст. Хуӣ, дар тӯли ҳафтод соли тадрис, як давраи комили дарси хориҷи фиқҳ ва шаш давра [[Дарси хориҷ|дарси хориҷи]] усули фиқҳро тадрис карда, ва як давраи кӯтоҳ ҳам ба тадриси тафсири Қуръон пардохт. Олимоне аз ҷумла Муҳаммад Исҳоқи Файёз, Сайид Муҳаммадбоқири Садр, Мирзоҷаводи Табрезӣ, Сайидалии Систонӣ, Ҳусайн Ваҳиди Хуросонӣ, Сайид Мусо Шубайрии Занҷонӣ, Сайид Мусо Садр ва Сайид Абдукарими Мусавии Ардабилӣ аз шогирдони Хуӣ муаррифӣ шудаанд.

Оятуллоҳ Хуӣ дар фиқҳ ва усули фиқҳ, назарот ва орои қобили таваҷҷӯҳе доштааст, ки гоҳ бо назароти машҳури фақеҳони шиа мутафовит аст. Бархе манобеъ, фатовои мутафовити ӯро то 300 маврид донистаанд. Мухолифат бо мукаллаф будани кофирон ба анҷоми фурӯи дин, адами пазириши нисбӣ будани оғози моҳи қамарӣ ва мухолифат бо эътибори шуҳрати фатвоӣ ва иҷмоъ, бархе аз назароти мутафовити ӯ дар фиқҳ ва усули фиқҳ аст. Хуӣ дар даврони марҷаияти худ, иқдомоте дар ростои таблиғи дин, тарвиҷи ташайюъ ва ёрӣ расондан ба ниёзмандон карда аст; аз ҷумла сохтани китобхона, мадраса, масҷид, Ҳусайния ва бемористон дар кишварҳои Эрон, Ироқ, Малайзия, Англия, Амрико, Ҳиндустон ва ғ.

Хуӣ дар даҳаи 1340ҳ.ш., мавзеъҳо ва баёнияҳое алайҳи давлати Паҳлавӣ доштааст; эътироз ба воқеаи Файзия дар соли 1342 ҳиҷрии шамсӣ, аз ин ҷумлаанд. Вай пас аз шурӯи Инқилоби Исломии 1357 дар Эрон ва дидори Фараҳи Дебо, ҳамсари Муҳаммадризо Паҳлавӣ бо ӯ ва шакку шубҳаҳои пеш омада пас аз ин дидор, дар мавориде аз ҷумла ҳамапурсии таъйини низоми Ҷумҳурии Исломӣ ва ҳамчунин ҷанги Ироқ алайҳи Эрон, ба ҳимоят аз инқилоб ва Ҷумҳурии Исломии Эрон пардохт. Ӯ дар ҷараёни интифозаи шаъбонияи шиаёни Ироқ ва таъйини шӯрои раҳбарӣ барои идораи манотиқи таҳти мудирияти шиаён, таҳти фишори ҳукумати Саддом Ҳусайн қарор гирифт ва то поёни умр дар ҳасри хонагӣ буд.