Cahorqul
Cahorqul ba forsī: چهار قُل jo corqul ba forsī: چارقُل, unvone baroi cahor surai Kofirun, Ixlos, Falaq va Nos, ki hamagī bo kalimai «qul» oƣoz meşavand. In suraho, Suvari qul va Zotulqaloqil niz xonda meşavand. Binobar rivojate, ki az Pajƣambar (s) naql şuda va ba hadisi Zotulquloqil maşhur ast, xondani cahor surai mazkur, baroi dar amon mondan az baloho tavsija şudaast.
Ta'rif
Cahorqul, jo surati muxaffafi on, corqul, unvone ast, baroi cahor sura az surahoi Qur'oni Karim, ki bo fe'li amri «qul/قل» ba ma'noi «bigū» oƣoz meşavand.[1] In suraho iboratand az: Kofirun, ki bo «qul jo ajuhal-kofirun/قل یا ایها الکافرون» oƣoz meşavad, Ixlos ki avvalin ojati on «qul huvallohu ahad/ قل هو الله احد» ast, Falaq, ki bo «qul a'uzu birabbilfalaq/ قل اعوذ برب الفلق/ قل اعوذ برب الناس» oƣoz meşavad va Nos, ki ojati ibtidoiji on, «qul a'uzu birabbinnos» ast.[2]
Nomhoi digare, ki ba in cahor sura itloq meşavad, iboratand az: «suvari qul/سُوَر قل »,[3] qaloqil va «zotulqaloqil/ ذات القلاقِل».[4] Surai Çin dar Qur'oni Karim niz bo «qul» oƣoz şuda,[5] ammo az surahoi maşhur ba «cahor qul» donista nameşavad.[6]
Fazoil va viƶagiho
Dar rivojoti islomī, fazilati xosse baroi xondani cahorqul zikr naşudaast; bo in hol dar barxe ahodis, xondani surahoi Ixlos, Falaq va Nos, hamrohi surai Hamd,[7] jo Ojatulkursī[8] baroi dar amon mondan az xatarot tavsija şudaast; hamcunin xondani cahorqul va surai Nasr.[9]
Xondani cahorqul, dar namozi şab va namozhoi mustahab dar şabhoi mohi Raçab suporiş şudaast.[10] Dar hadise az Pajƣambar (s), maşhur ba hadisi «Zotulqaloqil», baroi dar amon mondani xud va farzandu mol az oseb, xondani in cahor sura tavsija şudaast.[11]
Cahorqul, dar davronhoi muxtalif, az anosiri farhangi ommai eronijon buda va baroi dar amon mondan az xatarot xonda meşudaast; cunonki Sanoiji Ƣaznavī, şoiri forsizaboni qarni pançumi hiçrī, dar jake az aş'ori xud corqulro hirz xondaast.[12] Hamintavr dar jake az dostonhoi Çaloli Oli Ahmad, dostonnavisi muosir omadaast: «Subhho, ki dukonaşro boz mekard, cahorqul mexond».[13]
Tafsiri alqaloqil
Ibni Sino dar kitobe bo nomi «Tafsir-ul-qaloqil» ba tafsiri se sura az corqul, (ja'ne surahoi Ixlos, Falaq va Nos) pardoxtaast. In asar ba kūşişi Ehson Jorşotir bo unvoni Tafsiri surai Tavhid, tafsiri surai Falaq va tafsiri surai Nos dar panç risola ba cop rasidaast[14] va Mahmud ibni Muhammadi Hasaniji Vo'iz, az mufassironi qarni haftumi hiçrī niz dar tafsire bo nomi Balobil-ul-qaloqil ba tafsiri ojote, ki bo fe'li amri qul oƣoz meşavad pardoxtaast.[15]
Ezoh
- ↑ Lisoniji Fişorakī, “Corqul”, sah.657.
- ↑ Harirī, Farhangi istilohoti qur'onī, 1384h.ş., sah.118.
- ↑ Romjor, Ta'rixi Qur'on, 1362h.ş., sah.597.
- ↑ Lisoniji Fişorakī, “Corqul”, sah.657.
- ↑ Surai Çin, ojati 1.
- ↑ Lisoniji Fişorakī, “Corqul”, sah.657.
- ↑ Huvajzī, Tafsiri Nur-us-saqalajn, 1370h.ş., ç.5, sah.705.
- ↑ Huvajzī, Tafsiri Nur-us-saqalajn, 1370h.ş., ç.5, sah.702.
- ↑ Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1406h.q., ç.10, sah.839; Abulfutuhi Rozī, Ravz-ul-çanon, 1371h.ş., ç.20, sah.433; Sujutī, tafsiri ad-Durr-ul-mansur, 1420h.q., ç.8, sah.658.
- ↑ Xatibi Şarbinī, Muƣnī-l-muhtoç, 1377h.q., ç.1, sah.221; aldmjotiji alşoF'ī, I'onat-ut-tolibin, 1418h.q., ç.1, sah.290.
- ↑ Qutbi ar-Rovandī, Salvat-ul-hazin, 1407h.q., sah.85; Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, Dorulazvo', ç.6, sah.376.
- ↑ Husajnī, “Tashehi abjote az Hadiqai Sanoī bar asosi qadimitarin nusxai xattī”, sah.19.
- ↑ Halloçizoda, “Çalol va nasri şikastai muosir”, sah.28.
- ↑ Ibni Sino, Panç risola, 1383h.ş.
- ↑ Alavimehr, al-Madxal ila ta'rix-it-tafsiri va-l-mufassirin, 1435h.q., sah.312 - 314.
Sarcaşma
- Oqobuzurgi Tehronī, Muhammadmuhsin, az-Zari'a ilo tasonif-iş-şi'a, Bejrut, Dorulazvo', be to.
- Ibni Sino, Husajn ibni Abdulloh, Panç risola, tashehi Ehson Jorşotir, Hamadon, donişgohi Bualī Sino, Tehron, ançumani osor va mafoxiri farhangī, 1383h.ş.
- Abulfutuhi Rozī, Husajn ibni Alī, Ravz-ul-çinon va rūh-ul-çanon fi tafsir-il-Qur'on, tahqiqi Muhammadça'fari Johaqī va Muhammadmahdiji Noseh, Maşhad, ostoni qudsi Razavī, 1371h.ş.
- Addamjotī Aşşofe'ī, Usmon ibni Muhammad Şatto, I'onat-ut-tolibin ala halli alfozi fath-il-mu'in, Bejrut, Dorulfikr littabo'ati vannaşri vattavzi', 1418h.q./1997m.
- Harirī, Muhammad Jusuf, Farhangi istilohoti qur'onī, çildi 1, Hiçrat, Qum, 1384h.ş.
- Husajnī, Marjam, “Tashehi abjote az Hadiqai Sanoī bar asosi qadimitarin nusxai xattī”, dar maçallai ulumi insoniji donişgohi Azzahro, ş.34 va 35, tobiston va poizi 1379h.ş.
- Halloçizoda, Lajlo, “Çalol va nasri şikastai muosir”, dar kitobi Mohi adabijot, ş.158, ozari 1389h.ş.
- Huvajzī, Abdualī ibni Çum'a, Tafsiri Nur-us-saqalajn, tahqiqi Hoşim Rasuliji Mahallotī, Qum, 1370h.ş.
- Xatibi Şarbinī, Muhammad ibni Ahmad, Muƣnī-l-muhtoç ilo ma'rifati ma'onī alfoz-il-minhoç, [Qohira], 1377h.q./1958m.
- Romjor, Mahmud, Ta'rixi Qur'on, Tehron, Amirkabir, 1362h.ş.
- Sujutī, Abdurrahmon ibni Abibakr, tafsiri ad-Durr-ul-mansur fi-t-tafsir-il-ma'sur, ç.8, Bejrut, Dorulfikr, 1420h.q./2000m.
- Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, tashehi Sajidhoşim Rasuliji Mahallotī va Fazlulloh Jazdiji Tabotaboī, ç.10, Bejrut, Dorulma'rifat, 1406h.q./1986m.
- Alavimehr, Husajn, al-Madxal ila ta'rix-it-tafsiri va-l-mufassirin, Qum, markazi bajnalmilaliji tarçuma va naşri al-Mustafo, 1435h.q./1392h.ş.
- Qutbi Rovandī, Said ibni Hibatulloh, Salvat-ul-hazin va tuhfat-ul-alil-iş-şahiri bi-d-da'avot, Qum, Daleli mo, 1407h.q.
- Lisoniji Fişorakī, Muhammadalī, Madxali corqul, donişnomai çahoni Islom, ç.11.