Jump to content

Siqa

Az wikishia

Siqa (forsī: ثِقه) kalimae dar ilmi Riçol ast, ki e'timodnokiji roviro nişon medihad. Barxe az riçolşinoson onro ba ma'noi rovie donistaand, ki duvozdahimomī, odil va hamcunin zobit ast; ja'ne tavonoiji az jod kardani rivojathoro dorad.

Kalimai siqa, dar zaminai şinoxt va farqi rovijoni bovarinok az rovijoni duruƣin va ça'lkunandagoni hadis istifoda meşavad.

Voƶai siqa, dar kalomi mas'um va hamcunin dar suxanoni muhaddisoni ham'asri imomoni ma'sum, baroi muarrifiji rovijoni mavridi e'timod istifoda şudaast.

Milokhoe baroi isboti vasoqat, ja'ne e'timodnokiji rovi gufta şudaast; az cumla suxani oşkori jake az ma'sumon jo jake az olimoni riçolşinosi mutaqaddim jo mutaaxxir der borai vasoqat va e'timodnokiji rovī. Kalimote cun «siqa», «çalil-ul-qadr» va «siqatun, ajnun, saduq» nişonai vasoqat va e'timodnokiji rovī donista şudaast.

Siqa xondani rovijon, goh işora ba jak roviji muşaxxas dorad, ki onro dar osori riçolī “tavsiqi xos” menomand va goh ba gurūhe az mardum, ki onro “tavsiqi om” menomand. Tavsiqi hamai rovijon dar tafsiri Qumī, namunae az tavsiqi om ast.

Mafhumşinosī

Kalimai siqa jake az kalimahoi purkorburd dar manobei riçolī ast, ki dar vasfi rovijoni mu'tabar ba kor rafta va nişongari mavridi e'timod budani rovī ast.[1] Voƶaşinoson, siqaro ba ma'noi itminon va e'timod doştan[2] va jo mahali e'timod va mu'tamid budan[3] ma'no kardaand.

Ibni Ƣazoirī, az olimoni riçoliji şia dar qarni pançumi hiçrī, mavridi e'timod budani şaxsro ba tanhoī baroi vasoqat kofī nadonista va bar in bovar ast, ki siqa dar ilmi riçol tanho ba şaxse gufta meşavad, ki imomimazhab va rostgū boşad va hamcunin zobit, ja'ne tavono dar az jod kardani rivojot boşad.[4]

Dar muqobil, Abualiji Hoirī (1159 - 1215h.q.) va Muhammadosif Muhsinī, riçolşinosi muosir, mu'taqidand, maqsud az vasoqat dar kalomi riçolijon, şarthoi kullī az çumla: Islom, buluƣ, aql, adolat, va imon ast va ba rovijoni rostgū va mavridi e'timod, ki az ilmi kofī dar şinoxti rivojot barxūrdorand, siqa gufta meşavad.[5]

Barxei digar niz vasoqatro farotar az sadoqat donistaand va roviro dar surate mavridi e'timod medonand, ki şaroiti serşumori rivojatgarī dar ū çam' şuda boşad; az çumla: sadoqat, zobit budan, ilm ba taqija, ogohī az asrori daruni guruhī, vobastagihoi mazhabī va monandi on.[6] Bo in hol, barxe az muhaqqiqoni muosir bo takja ba şavohide mu'taqidand, ki aksari muhaddisonu riçolijon, kalimai siqaro dar ma'noi luƣaviji xud; ja'ne şaxsi mavridi e'timod iste'mol kardaand va in kalima dar ilmi riçol heç ma'noe farotar az ma'noi luƣavī nadorad.[7]

Şaklgiriji unvoni siqa

Kalimai siqa dar bajonot va jo taqriroti Imomoni ma'sum (a) dar irtibot bo barxe az rovijon ba kor raftaast[8] va dar mavoridi farovone rovijoni mavridi vusuqi xudro ba mardum muarrifī kardaand.[9] Barxe bo tavvaçuh ba in rivojot, ma'noi siqaro ba ma'noi amin va olim dar ulumi Ahli Bajt (a) donistaand.[10] Dar nomae az Imomi Zamon (aç) niz siqa ba kasone itloq şudaast, ki homiloni asrori Imomon hastand, ki suxanoni onho hamsoni suxanoni Imomi Asr (aç) ast va huççijat dorad.[11]

In kalima dar kalimoti muhaddisoni asri Imomoni ma'sum (a) va davroni nazdik ba on dar muarrifiji rovijon niz dida meşavad; hamontavr, ki dar kitobi Riçoli Kaşī 35 marotiba, dar Riçoli Tusī 248 marotiba, va dar Riçoli Naççoşī 533 marotiba dar vasfi rovijon ba kor raftaast.[12] Kalimoti hamxonavodai in kalima monandi suqot va siqatī dar manobei riçoli mutaqaddim bisjor zikr şudaast.[13]

Milokho

Bo tavvaçuh ba vuçudi rivojathoi maç'ul, riçolijon baroi ravşan şudani rivojoti saheh, ravişhoe baroi ta'jini rovijoni siqa va taşxisi rivojoti saheh, barşumurdaand.[14] Vahidi Behbahonī, faqeh va usuliji barçastai şia, 39 rohro baroi isboti vasoqati rovī zikr kardaast.[15] Barxe az muhimtarini onho iborat ast az: «tasrehi vasoqati şaxs tavassuti jake az ma'sumon», «tasrehi jake az riçolşinosoni mutaqaddim [Joddoşt 1] jo mutaaxxir», [Joddoşt 2] iddaoi içmo' bar vasoqati şaxs, vakolat az jake az Imomoni ma'sum, rivojatus-siqa, şajxuxatul-içozat va kasrati rivojat.[16]

Şevahoi tavsiq

Tavsiq, ja'ne mavridi e'timod donistani rovijon, goh şaxsī va bo zikri nomi rovī ast va goh umumī ast. Bar in asos, agar jak rovī dar rivojate siqa donista şavad va ba istilohi riçolī, tavsiq şavad,[17] va ba iborati digar, agar tavsiq, ba şaxsi xos işora doşta boşad,[18] dar osori riçolī, ba on tavsiqi xos gufta meşavad. Beştari rovijon dar manobei riçolī niz ba hamin şeva tavsiq şuda va mavridi e'timod donista şudaand.[19] Barxe az riçolşinoson hamcun Naççoşī va Şajxi Tusī, kitobi xudro bar pojai tavsiqi xos naviştaand.[20]

Alloma Hillī dar tavsiqu taz'ifho bar asosi maboniji muxtalife amal namudaast, ki jake az onho in ast, ki dar surati vuçudi tavsiqi xos nisbat ba şaxsi muajjan, za'fi imomija nabudani on çubron meşavad.[21]

Agar guruhe az rovijon bo zobita va qoidae xos tavsiq şuda va mavridi e'timod talaqqī şavand,[22] tavsiqi mazkur, tavsiqi om xonda meşavad.[23] Bo in hol, riçolşinoson dar borai masodiqi tavsiqi om ducori ixtilof şudaand.[24]

Barxe az misdoqhoi tavsiqhoi om iboratand az: tavsiqi tamomi rovijoni mavçud dar kitobi tafsiri Qumī, rovijoni kitobi Komil-uz-zijorot, maşoixi mazkur dar kitobi Riçoli Naççoşī, tamomi rovijoni zikrşuda dar sanadi rivojoti Banī Fazzol,[25] maşoixi ashobi içmo', [Joddoşt 3] «vakiloni Aimma (a) jo tamomiji ashobi Imom Sodiq (a),[26] [Joddoşt 4] va jo qoidai « انهم لایروون و لایرسلون الا عن ثقه » ki dar mavridi barxe şaxsone cun Ibni Abiumajr, sodiq ast.[27]

Qobili zikr ast to zamone, ki dar mavridi şaxse, tavsiqi xos vuçud dorad, ba tavsiqi om nijoze nest.[28]

Lafzhoi tavsiq

Dar osori riçolī, baroi tavsiq va mavridi e'timod şumoridani rovijon, lazfhoe ba kor raftaast, ki barxe nişongari mu'tabar budani rivojoti şaxs ast va ba suxani ū e'tibor mebaxşad va barxe dar maqomi taz'ifi rivojatgariji jak rovist.[29] Barxe kalimaho garci darbardorandai vasfi siqa nestand, ammo farotar az vasoqat donista şudaand va umuman dar borai buzurgoni şia ba kor raftaand; kalimahoe monandi «kabiruş-şa'n», «çalilul-qadr», «azimul-manzalat», «avsaqun-nos indal-xossa», va «fazluhu aşharu min an juvsaf».[30] Barxei digar az lafzho, nişonai ta'kid bar vasoqat ast; monandi «siqatun siqatun», «siqatun ajnu saduqin», «siqatun çalil», va «siqatun mu'tamadun alajh». Barxe az kalimahoe, ki tanho dalolat bar vasoqati rovī dorad, iboratand az: «siqa», «adl», «saduq», «sahehul-hadis», va «ma'mun».[31]

Guruhe az lafzho, garci dalolat bar husni rovī dorad, ammo nişonai vasoqataş nest; harcand metavonad sababi taqvijati sanadi hadis şavad; lafzoe az çumla «xajr», «soleh», «solehul-hadis», «hasan», «mu'tamad alajh», va «min xavosil-imom».[32] Dar hamin zamina, barxe kalimaho dar borai rovijon, hokī az za'fi onhost va e'tibor va huççijati rivojoti naqlşuda az jak roviji xosro az bajn mebarad; kalimahoe ki nişondihandai za'fi hadispaƶūhiji şaxs, fasodi mazhab, za'fi şaxsijatī jo viƶagihoi raftoriji nosahehi rovī ast.[33]

Mutoliai beştar

Tavsiqoti om va xos; dar in kitob mabohise hamcun mafhumi tavsiqi omu xos va rohhoi isboti har jak matrah şudaast. Navisanda hamcunin masodiqi tavsiqoti xosu omro barrasī kardaast. In kitobro Muhammadkozim Rahmon Sitoiş bo hamkoriji Sajidkozimi Tabotaboī ba zaboni forsī ta'lif kardaast.[34]

Qavoidi tavsiqi rovijon; in kitob ba tabjini qavoidi kulliji tavsiq mepardozad. Rohhoi isboti tavsiq, tavsiqi rovijoni kitobho, tavsiqi maşoixi rovijon, tavsiqi xonadonho va tavsiq bar asosi maboniji xos az anovini on ast. In kitobro Muhammadkozimi Sitoiş ta'lif ba şevai omūzişī va ba zaboni forsī ta'lif karda va intişoroti Dorul-hadis onro dar soli 1396 şamsī muntaşir kardaast.[35]

Çustorhoi vobasta

Çarh va ta'dil

Ezoh

  1. ↑ Mar'ī, Muntaha-l-maqol fi-d-dirojati va-r-riçol, 1417h.q., sah.83 - 92; al-Firuzobodī, al-Qomus-ul-muhit, Bejrut, ç.3, sah.390.
  2. ↑ Firūzobodī, al-Qomus-ul-muhit, Bejrut, ç.3, sah.390.
  3. ↑ Dehxudo, Luƣatnomai Dehxudo, 1377h.ş., zajli voƶai siqa.
  4. ↑ Ibni Ƣazoirī, ar-Riçol, 1422h.q., sah.23.
  5. ↑ Mar'ī, Muntaha-l-maqol fi-d-dirojati va-r-riçol, 1417h.q., sah.83 - 92; Muhsinī, Buhusun fi ilm-ir-riçol, 1432h.q., sah.187.
  6. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.263.
  7. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.263.
  8. ↑ Naççoşī, Riçoli Naççoşī, 1365h.ş., ç.1, sah.192 va 490.
  9. ↑ Saromī, Maboniji huççijati oroi riçolī, 1391h.ş., sah.36.
  10. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1429h.q., ç.2, sah.126; Tusī, al-Ƣajbat, 1411h.q., sah.360; Hurri Omilī, Vasoil-uş-şi'a, 1409h.q., ç.27, sah.138.
  11. ↑ Kaşī, Riçoli Kaşşī, 1409h.q., sah.536; Şajxi Saduq, Kamol-ud-din, 1395h.q., sah.483, Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.50, sah.318.
  12. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.263.
  13. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.263.
  14. ↑ Rabbonī, Sabkşinosiji donişi riçoli hadis, 1385h.ş., sah.177.
  15. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.109.
  16. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.109 - 168; Rabbonī, Sabkşinosiji donişi riçoli hadis, 1385h.ş., sah.180 - 188.
  17. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.33.
  18. ↑ Subhonī, Kullijotun fi ilm-ir-riçol, 1410h.q., sah.205.
  19. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.266; Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.33.
  20. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.33.
  21. ↑ Rahmoni Sitoiş, Oşnoī bo kutubi riçoliji şia, 1385h.ş., sah.156.
  22. ↑ Subhonī, Kullijotun fi ilm-ir-riçol, 1410h.q., sah.205.
  23. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.33 va 171.
  24. ↑ Baroi namuna ruçu' kuned ba: Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.37.
  25. ↑ Iravonī, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, 1431h.q., sah.33 - 38.
  26. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī, riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.266.
  27. ↑ Sajfiji Mozandaronī, Miqjos-ur-ruvot, Qum, sah.341.
  28. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī, riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş.
  29. ↑ Mar'ī, Muntaha-l-maqol fi-d-dirojati va-r-riçol, 1417h.q., sah.93 - 105; Sajfiji Mozandaronī, Miqjos-ur-ruvot, Qum, sah.218.
  30. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.268 - 270.
  31. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī, riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1385h.ş., sah.270 - 272.
  32. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.272 - 273.
  33. ↑ Ƣulomalī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, 1395h.ş., sah.276 - 287.
  34. ↑ Tavsiqoti omu xos
  35. ↑ Qavoidi tavsiqi rovijon

Joddoşt


Sarcaşma

  • Alloma Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, 1403h.q.
  • Al-Firuzobodī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Qomus-ul-muhit, Bejrut, Dorul-kutubil-ilmija, be to.
  • Ƣulomalī, Mahdī, Sanadşinosī: riçoli korburdī bo şevai barrasiji asnodi rivojot, Qum, Dorul-hadis, 1395h.ş.
  • Ibni Ƣazoirī, Ahmad ibni Husajn, ar-Riçol, tahqiqi Muhammadrizo Husajniji Çalolī, Qum, Dorul-hadis, 1422h.q.
  • Iravonī, Muhammadboqir, Durusun tamhidija fi-l-qavo'id-ir-riçolija, Qum, intişoroti Madin, 1431h.q.
  • Kaşī, Muhammad ibni Umar, Riçoli Kaşşī, Maşhad, muassisai naşri donişgohi Maşhad, 1409h.q.
  • “Kitobi qavoidi tavsiqi rovijon”, pojgohi itilo'rasoniji hadisi şia (hadisnet), bozdid, 2 mehri 1397h.ş.
  • “Kitobi tavsiqoti omu xos”, pojgohi itilo'rasoniji hadisi şia (hadisnet), bozdid, 2 mehri 1397h.ş.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Qum, Dorul-hadis, 1429h.q.
  • Mar'ī, Husajn Abdulloh, Muntaha-l-maqol fi-d-dirojati va-r-riçol, Bejrut, al-Urvat-ul-vusqo, 1417h.q.
  • Muhsinī, Muhammadosif, Buhusun fi ilm-ir-riçol, Qum, markazi al-Mustafo al-olamija litarçimati valnaşr, 1432h.q.
  • Naççoşī, Ahmad ibni Alī, Riçoli Naççoşī, Qum, muassisai alnaşrul-islomī, 1365h.ş.
  • Rabbonī, Muhammadhasan, Sabkşinosiji donişi riçoli hadis, Qum, markazi fiqhiji Aimmai athor, 1385h.ş.
  • Rahmoni Sitoiş, Muhammadkozim, Oşnoī bo kutubi riçoliji şia, Tehron, Samt, 1385h.ş.
  • Sajfiji Mozandaronī, Aliakbar, Miqjos-ur-ruvot, Qum, muassisai naşri islomī, be to.
  • Saromī, Sajfulloh, Maboniji huççijati oroi riçolī, Qum, Dorul-hadis, 1391h.ş.
  • Subhonī, Ça'far, Kullijotun fi ilm-ir-riçol, Qum, havzai ilmijai Qum, 1410h.q.
  • Hurri Omilī, Muhammad ibni Hasan, Vasoil-uş-şi'a, Qum, muassisai Olulbajt (a), 1409h.q.
  • Şajxi Saduq, Muhammad ibni Alī, Kamol-ud-din va tamom-un-ne'mat, tahqiqi Aliakbari Ƣafforī, Tehron, Islomija, 1395h.q.
  • Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, al-Ƣajbat, Qum, Dorul-ma'orifil-islomija, 1411h.q.


Xatoi jodkard: <ref> tags exist for a group named "Joddoşt", but no corresponding <references group="Ёддошт"/> tag was found

Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Сиқа&oldid=20011"