Jump to content

Ruhulqudus

Az wikishia

Ruhulqudus (forsī: رُوح‌ُ القُدُس) ba ma'noi rūhi pok, mavçude munazzah az kambudivu nuqson ast. Mavçudote cun Çabrail, mavçude az olami amr, nerui ƣajbī, aqli fa'ol, rūhul-arvoh va kaloni fariştagon jake az misdoqho va namunai Rūhul-qudus muarrifī şudaand.

Dar sarcaşmahoi islomī vazifahoe hamcun rasonidani vahj ba pajƣambaron, jordam kardan ba mu'minon, pajdoişi ilmi pajƣambaron, sarcaşmai ilqoi hukmu ilm ba Ahli Bajt (a) va şafo'at dar rūzi qijomat ba Rūhulqudus nisbat doda şudaast.

Dar adabijoti masehī, Rūhulqudus uqnumi sejum az uqnumhoi segonai (Padar, Pisar va Rūhulqudus) meboşad; albatta, ba'ze mutakallimoni masehī, uluhijati ūro qabul nakardaand.

Kalimai Rūhulqudus dar Qur'on, Kitobhoi Muqaddas va dar adabijoti forsī va arabī istifoda şudaast.

Dar kitobi "Tahlili falsafī va irfoniji Rūhul-qudus dar mutuni dinī"-i Fotimai Alipur, çojgohi Rūhulqudus dar zarduştī, jahudī, nasronī va Islom şarh doda şudaast.

Mafhumşinosī va çojgoh

Rūhulqudus ba ma'noi rūhi pok, mavçude ast, ki az ajbhovu naqsho munazzah ast.[1] Dar qomusi Kitobi Muqaddas omadaast, ruhulqudsro muqaddas megūjand; caroki az korhojaş taqdisi qalbhoi mu'minon ast va ba vositai aloqae, ki ba Xudo va Maseh dorad, ūro rūhulloh va rūhi Maseh niz menomand.[2]

In kalima dar Qur'on va Kitobi Muqaddas ba kor raftaast; Qur'on az nozil şudani Qur'on ba vasilai rūhulqudus[3] va ta'jidi hazrati Iso tavassuti ū[4] suxan guftaast. In kalima dar adabijoti forsī niz istifoda meşavad monandi:

Fajzi rūhulqudus ar boz madad farmojad

Digaron ham bikunand oncī Maseho mekard[5]

Ruhulqudus kist?

Dar borai haqiqati ruhulqudus ehtimoloti muxtalife zikr şudaast:

  • Çabrail: te'dode az mufassiron ruhulqudusro Çabrail donistaand.[6] Nomidani Çabrail ba ruhulqudus ba rūhonijat va qadosati ū va niz naqşaş dar zinda nigah doştani din işora dorad.[7]
  • Mavçude az olami amr: Alloma Tabotaboī ruhulqudusro mavçude az olami amr va ƣajr az maloika medonad, ki ononro dar rasondani vahj ba anbijo hamrohī mekardaast.[8]
  • Buzurgi fariştagon: dar rivojate az Imom Sodiq (a), ruhulqudus firiştae buzurgtar az Çabrailu Mikoil muarrifī şudaast, ki hamrohi Pajƣambari Islom (s) buda va pas az Pajƣambar (s), hamrohi Imomoni şia ast.[9] Dar barxe az rivojot ruhulqudus, hamon rūh donista şudaast, ki dar Qur'on[10] az nuzuli ū hamrohi maloika dar şabi Qadr suxan gufta şudaast.[11]
  • Nerui ƣajbī: ruhulqudus ismi a'zam[12] jo nerui ƣajbie[13] ki Isoi Maseh bo on, murdagonro zinda mekard. In neru ba surati za'iftar dar vuçudi hamai mu'minon qaror dorad va onhoro jorī mekunad va az gunoh bozmedorad.[14]
  • Sodiri naxustin: ba guftai Sajidhajdar Omulī, hukamo ittifoqi nazar dorand, ki sodiri naxustini aql ast; albatta onro bo nomhoi muxtalife az çumlai ruhulqudus va aqli fa'ol xondaand.[15]
  • Ruh-ul-arvoh dar barxe az osori urafo, az ruhulqudus ba unvoni rūhul-arvoh jod şudaast, ki maxluqi Xudo nest,balki vaçhe az vuçuhi Xudo ast, ki rūhi maxluqot ba on qoim ast.[16]

Vazoif

Dar Qur'oni Karim va ahodis, vazoife ba ruhulqudus nisbat doda şudaast.

  • Ibloƣi vahj ba pajƣambaron: bino bar inki ruhulqudus Çabrail boşad, intiqol va ibloƣi pajomi Xudo ba pajƣambaron az vazoifi ū ast.
  • ta'jidkunanda va kumakkunandai pajƣambaron va avlijoi Ilohī: dar ojote az Qur'on, ki suxan az ta'jidi Isoi Maseh ba vasilai ruhulqudus ba mijon omadaast, binobar nazari mufassiron ta'jid ba ma'noi taqvijat va kumak ast.[17] Barxe niz dar inço Inçilro misdoqi ruhulqudus donistaand.[18]
  • Mabdai ilmi anbijo: dar barxe az rivojot az vuçudi panç ruh dar vuçudi anbijo va avsijo nom burda şudaast, ki ruhulqudus az çumlai onhost va ba vasilai on pajƣambaron aşjo'ro meşinosand.[19]
  • Ilqoi hukmi Ilohī ba Ahli Bajt (a): bar pojai rivojot, Ahli Bajt bar asosi hukmi Xudo, Dovudi nabī va cize ki ruhulqudus bar qalbaşon ilqo mekunad, qazovat mekunand.[20]
  • Şafoat dar qijomat: bar pojai hadise az Pajƣambari Islom (s) naxustin şafoatkunanda dar rūzi qijomat ruhulqudus ast.[21]
  • Jorirasonī ba mu'minon: bar asosi rivojot ruhulqudus to zamone ki mu'minon, Pajƣambar (s) va Ahli Bajt (a)-ro himojat kunand, ononro jorī mekunad.[22] Ba guzorişi Ibni Asir, ta'rixnigori islomī, Pajƣambar (s) az Xudo xost Hison ibni Sobit, şoiri arab dar davrai çohilijat, ki dar difo' az Pajƣambar (s) va haçvi duşmanoni Islom şe'r mesurudro to zamone, ki az Pajƣambar (s) puştibonī mekunad, mavridi ta'jidi ruhulqudus qaror dihad.[23]

Uluhijat

Dar adabijoti masehī ruhulqudus, uqnumi sejum az aqnumhoi segonai (padar, pisar va ruhulqudus) ast.[24] Dar Kitobi Muqaddas hajot ba ū nisbat doda şudaast.[25] Bar asosi Kitobi Muqaddas, mu'minon dar hangomi tavba ruhulqudusro darmejoband va ū onhoro az oludagihoi gunoh pok mekunad;[26] albatta, mutakallimoni masehī dar borai uluhijati ruhulqudus ixtilofi nazar dorand. Ba'ze az onon şaxsijati Ilohī ruhulqudusro inkor karda va ūro firişta medonand.[27] Barxei digar bar in bovarand, ki ruhulqudus mavçudi mustaqile nest, balki taçalliji Xudovand ast va ba uluhijataş mu'taqidand.[28]

Taknigorī

Kitobi «Tahlili falsafī va irfoniji ruhulqudus dar mutuni dinī» asari Fotima Alipur ba tabjini çojgohi ruhulqudus dar oini zartuşt, jahud, masehijat va Islom pardoxtaast. Hamcunin dar in kitob nazarijoti falsafī va irfoniji andeşmandoni musulmon tahlil va arzjobī şudaast.[29]

Çustorhoi vobasta

Rūh

Çabrail

Aqli fa'ol

Ezoh

  1. Zamaxşarī, al-Kaşşof, 1407h.q., ç.1, sah.162.
  2. Hoks, Qomusi Kitobi Muqaddas, 1394h.ş., sah.424.
  3. Surai Nahl, ojati 102.
  4. Surai Baqara, ojoti 87, 253; surai Moida, ojati 110.
  5. Devoni Hofiz, ƣazalijoti Hofiz, ƣazali 143.
  6. Nigoh kuned ba: Tusī, al-Tibjon, Bejrut, ç.1, sah.340; Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.1, sah.339.
  7. Nigoh kuned ba: Abuhajoni Andelusī, al-Bahr-ul-muhit, 1420h.q., ç.1, sah.481; Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.1, sah.339.
  8. Tabotaboī, al-Mizon, ç.13, sah.196 - 198.
  9. Qumī, Tafsir-ul-Qumī, 1404h.q., ç.2, sah.279.
  10. Surai Qadr, ojati 4.
  11. Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.94, sah.14.
  12. Abuhajoni Andelusī, al-Bahr-ul-muhit, 1420h.q., ç.1, sah.481.
  13. Nigoh kuned ba: Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.1, sah.339.
  14. Nigoh kuned ba: Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.1, sah.339.
  15. Omulī, Çome'-ul-asror, 1347h.ş., ç.1, sah.688.
  16. Çilī, al-Inson-ul-komil fi ma'rifat-il-avoxiri va-l-avoil, 1418h.q., sah.150.
  17. Faxri Rozī, Mafotih-ul-ƣajb, 1420h.q., ç.3, sah.596; Tabarsī, Maçma'-ul-bajon, 1372h.ş., ç.1, sah.207.
  18. Nigoh kuned ba: Makorimi Şerozī, Tafsiri Namuna, 1374h.ş., ç.1, sah.339; Tusī, al-Tibjon, Bejrut, ç.1, sah.340.
  19. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.1, sah.272.
  20. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.1, sah.398.
  21. Hokimi Nişoburī, al-Mustadraku ala-s-sahihajn, Bejrut, ç.4, sah.496 - 498.
  22. Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.8, sah.102.
  23. Ibni Asir, Usd-ul-ƣoba, 1409h.q., ç.1, sah.482.
  24. Hoks, Qomusi Kitobi Muqaddas, 1394h.ş., sah.424.
  25. Hoks, Qomusi Kitobi Muqaddas, 1394h.ş., sah.424.
  26. Hoks, Qomusi Kitobi Muqaddas, 1394h.ş., sah.424.
  27. Mak Geros, Daromade bar ilohijoti masehī, 1385h.ş., sah.309 - 310.
  28. Sulajmoniji Ardistonī, Daromad bar ilohijoti tatbiqiji Islom va masehijat, 1382h.ş., sah.126 - 127.
  29. «Tahlili falsafī va irfoniji ruhulqudus dar mutuni dinī, muntaşir şud», pojgohi itilo'rasoniji Havza.

Sarcaşma

  • Abuhajoni Andelusī, Muhammad ibni Jusuf, al-Bahr-ul-muhit fi-t-tafsir, tahqiqi Sidqī Muhammad Çamil, Bejrut, Dorul-fikr, 1420h.q.
  • Alloma Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, 1403h.q.
  • Alloma Tabotaboī, Sajid Muhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, muassisatul-A'lamī lilmatbu'ot, 1390h.q.
  • Devoni ƣazalijoti Hofiz.
  • Zamaxşarī, Mahmud, al-Kaşşof an haqoiqi ƣavomiz-it-tanzil, Bejrut, Dorul-kitobil-arabī, 1407h.q.
  • Ibni Asir, Alī ibni Muhammad, Usd-ul-ƣoba fi ma'rifat-is-sahoba, Bejrut, Dorul-fikr, 1989m./1409h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Tehron, Dorul-kutubil-islomija, 1407h.q.
  • Qumī, Alī ibni Ibrohim, Tafsir-ul-Qumī, tashehi Tajib Musaviji Çazoirī, Qum, Dorul-kitob, 1404h.q.
  • Qur'on.
  • Mak Gros, Alistr, Daromade bar ilohijoti masehī, tarçumai Iso Diboç, Tehron, kitobi Ravşan, 1385h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Tehron, Dorul-kutubil-islomija, 1374h.ş.
  • Omulī, Sajidhajdar ibni Alī, Çome'-ul-asror va manba'-un-nur, tahqiqi Hanrī Kurbon va Usmon Ismoil Jahjo, Tehron, 1347h.ş.
  • Sulajmoniji Ardistonī, Abdurahim, Daromade bar ilohijoti tatbiqiji Islomu masehijat, Qum, kitobi Toho, 1382h.ş.
  • Tabarsī, Fazl ibni Hasan, Maçma'-ul-bajon fi tafsir-il-Qur'on, Tehron, Nosir Xisrav, 1372h.ş.
  • «Tahlili falsafī va irfoniji ruhulqudus dar mutuni dinī, muntaşir şud», pojgohi itilo'rasoniji Havza.
  • Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, Mafotih-ul-ƣajb, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, 1420h.q.
  • Hokimi Nişoburī, Muhammad ibni Abdulloh, al-Mustadraku ala-s-sahihajn, Bejrut, Dorul-ma'rifat, be to.
  • Hoks, Çejms, Qomusi Kitobi Muqaddas, Tehron, intişoroti Asotir, 1394h.ş.
  • Çilī, Abdukarim ibni Ibrohim, al-Inson-ul-komil fi ma'rifat-il-avoxiri va-l-avoil, tahqiqi Saloh Muhammadi Uvajza, Bejrut, Dorul-kutubil-ilmija/manşuroti Muhammadalī Bajzun, 1418h.q./1977m.
  • Şajxi Tusī, Muhammad ibni Hasan, al-Tibjon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, Doru ehjoil-turosil-arabī, be to.