Jump to content

Ismati pajƣambaron

Az wikishia

In maqola dar borai ismati pajƣambaron ast. Baroi oşnoī bo mafhumi ismat va ismati imomon madxali ismat va ismati imomonro bibined.

Ismati pajƣambaron, pokiji pajƣambaron az irtikobi harguna gunoh, ziştī va badī ast.

Ismati pajƣambaronro az usuli muştaraki hamai adjon donistaand, ammo dar borai cistī va marotibi on ixtilofi nazar vuçud dorad. Olimoni musulmon dar borai masunijati pajƣambaron az şirk, kufr va xato nakardan dar darjoft va ibloƣi vahj, ittifoqi nazar dorand, ammo dar borai masunijataşon az digar gunohon va hamcunin masunijat az xato dar umuri rūzmarra ducori ixtilofi nazar şudaand. Ba bovari beştari onho, pajƣambaron dar in du zamina ham ma'sum hastand.

Manşai ismati pajƣambaronro noşī az lutfi Xudovand jo ilmi rosixi onon dar borai to'at va gunoh donistaand, ki avvalan qobili ta'lim nest va sonijan maƣlubi şahvatho nameşavad.

Dar Qur'on az ismati pajƣambaron, ba sarohat, suxan gufta naşudaast, ammo muffasiron zajli ojote monandi ojati 36 surai Baqara dar borai ixroçi Odamu Havvo az bihişt, dar borai ismat suxan guftaand. Mutakallimoni musulmon baroi isboti ismati pajƣambaron, az daloili aqlie hamcun daleli e'timod istifoda kardaand. Onho dar in zamina, ba ojote az Qur'on, az çumla ojati haftumi surai Haşr niz istinod mekunand.

Muxolifoni ismati pajƣambaron ba ojote az Qur'on istinod kardaand, ki ismati hamai pajƣambaron jo barxe az ononro zeri suol burda ast. Dar posux gufta şudaast in ojot, mutaşobih buda va bojad bo irço' ba ojoti muhkam, ta'vil va tafsir şavad. Hamcunin ojoti nosozgor bo ismati pajƣambaron, bar tarki avlo haml şuda ast, ki bo ma'noi mutaoraf az xatovu gunoh mutafovit ast.

Mafhumşinosī

Maqolai aslī: Ismat

Ismati pajƣambaron, ba ma'noi pokiji pajƣambaron az irtikob har guna ziştivu badī ast.[1] Ismati anbijoro xususijati darunie donistaand, ki sabab meşavad onon a'moli nodurustro az a'moli durust ba ravşanī taşxis dihand.[2]

Dar farhangi Islomī baroi bajoni mafhumi ismati pajƣambaron az kalimote monandi tanzih [joddoşti 1], tavfiq, sidq va amonat niz istifoda şudaast.[3]

Çojgoh va ahamijat

Ismati pajƣambaron dar zaminai vahjro az usuli muştarak va mavridi ittifoqi hamai adjoni ilohī medonand,[4] harcand dar borai cistī va marotibi on, bajni ilohidononi adjon, az çumla mutakallimoni musulmon ixtilofi nazar vuçud dorad.[5]

Barxe mū'taqidand ismati pajƣambaron az ibtidoi zuhuri Islom bajni musulmonon rivoç joftaast. Baroi misol guzoriş kardaand, ki xalifai avval dar taçlil az Pajombari Islom hazrati Muhammadi Mustafo (s), ūro ma'sum az xato donistaast.[6] Hamcunin naql kardaand, ki Imom Alī (a) baroi tabjini maqomi anbijo, az kalimai ismat istifoda kardaast.[7] Bo in hol barxe az andeşmandon bar in aqidaand ki korburdi istilohi ismat, hamcun digar istilohoti kalomī, marbut ba ba'd az pajdoişi ilmi kalom va hamzamon bo imomati Imom Sodiq (a) budaast.[8]

Dar Qur'on ba tavri sarihu oşkor az ismati pajƣambaron suxan najomada ast,[9] vale muffasiron dar tafsiri ojote az Qur'on ba on pardoxtaand. Ojoti 36 surai Baqara,[10] 23 surai A'rof va 121 surai Toho dar borai dostoni Odamu Havvo va barxūrdi onho bo şajton, ojati 33 surai Oli Imron dar borai barguzidagiji barxe pajƣambaron va hamcunin ojoti 3 to 5 surai Naçm dar borai inki Pajƣambari Islom (s) bo takja bar vahj suxan megūjad, na az rūi havovu havas az çumlai in ojot ast.[11]

Gustara

Ismati pajƣambaron dar cand marhalaju marotiba tasvir şudaast, ki ba tartib iboratand az: ismat az şirku kufr, masunijat dar darjoft va ibloƣi vahj, masunijat az gunohi kabiravu saƣira va masunijat az xato dar umuri rūzmarra. Ba guftai Ça'fari Subhonī, mutakallimoni musulmon dar xususi marotibai avvalu duvum, ittifoqi nazar dorand.[12] hama bar in bovarand, ki pajƣambaron, qabl va ba'd az nabuvvat murtakibi şirk jo kufr naşuda va nameşavand.[13] Hamcunin mutakallimoni şiavu sunnī bar onand, ki anbijo dar darjoft, hifz va ibloƣi vahj az xijonati amdī,[14] sahv (faromūşī) va xato[15] masun hastand. Albatta dar in mijoni Qozī Abdulçabbor, peşvoi mū'tazilijoni qarni pançumi qamarī, durūƣi sahviro dar tabliƣi risolat çoiz donista ast.[16]

Dar xususi martabai sejum ham bajni mutakallimoni şia ittifoqi nazar hast;[17] ja'ne ba bovari onon, pajƣambaron az har guna gunohi kabiravu saƣira ma'sum hastand.[18] Tanho Şajxi Mufid ançom dodani gunohi saƣirai sahviro, ki hokī az xifti tab' naboşad, baroi pajƣambaron peş az be'sataşon mumkin donista ast.[19]

Martabai cahorum, ja'ne masunijat az xato dar umuri rūzmarraro ham beştari olimoni şia paziruftaand va megūjand guftoru kirdori pajƣambaron dar umuri fardī va içtimoi rūzmarra niz masun az xatost.[20] Şajxi Saduq bo istinod ba rivojati Zuşşimolajn,[21] sahvunnabiro pazirufta va e'tiqod ba ismati pajƣambaron az iştibohro ƣuluv va tafviz donista ast.[22] Dar borai sahvi Pajƣambar (s), dar kitobi Usuli Kofī niz rivojote naql şudaast.[23]

Allomai Tabotaboī ham mū'taqid ast mavoride, ki bo vahj va hidojati mardum irtibot nadorad, xoriç az bahsi ismat ast. Ū megūjad ba istisnoi Pajƣambari Islom (s) ba daleli fazilati xossi ilohiaş, bino bar barxe az ojoti Qur'on, pajƣambaron dar umuri rūzmarra ducori iştibohu nisjon şudaand, ki barxe mavoridi on iboratand az: nisjoni hazrati Odam dar borai ahdaş, darxosti hazrati Nūh mabnī bar naçoti farzandi gunahkoraş az tūfon, xuruçi ƣazabnoki hazrati Junus az qavmaş va qazovati iştibohi hazrati Muso dar borai hazrati Horun pas az gūsolaparastiji Banī Isroil.[24]

Ziddijat nadoştani ismati pajƣambaron bo ixtijor

Gurūhe bar in bovarand, ki ismatu ixtijor bo ham ziddijat dorand. Barxeho tibqi in mabno, ismati pajƣambaronro inkor kardaand va barxei digar çabrī budani ismati pajƣambaronro natiça giriftaand.[25] Az istidlolhoi gurūhi axir, in ast, ki inson mulozim bo xatovu gunoh ast va har andoza taloş kunad, dar barxe mavqeijatho, murtakibi xato meşavad. Binobar in, zamone, ki insone ba maqomi ismat dastrasī pajdo mekunad, qat'an dar asari çabri avomili berunist. Inho baroi isboti çabrī budani ismati pajƣambaron ba ojoti Qur'on ham tamassuk kardaand.[26]

Az çumlai in ojot, ojati 46 surai Sod ast, ki dar on iborati «اخلصناهم» (onhoro xolis kardem), dar xususi pajƣambaron ba kor rafta ast. Hamcunin ast ojati Tathir, ki tibqi on, Xudovand tanho barxe az insonhoro az gunohon pok kardaast.[27]

Dar muqobili in nazar, Alloma Tabotaboī guftaast, Xudo ba pajƣambaron ilm dodaast, to botini gunohro dark kunand. Binobarin, onho ba illati ogohī az ziştiji gunoh, murtakibi on nameşavand, na az rūi çabr. Ū ilmi anbijo ba gunohonro ba ilmi insonī ba zahrolud budan jak ƣizo taşbeh kardaast, ki dar natiçai on az xūrdani ƣizoi zahrolud durī mekunad.[28]

Ça'fari Subhonī ham naviştaast, maqomi ismat ba irodai Xudo nasibi ma'sum meşavad va barxe ojot bar mavhibatī budani on ta'kid dorand, vale muqaddimoti kasbi maqomi ismat, bo taloş va muboriza bo xostahoi nafsonī muhaqqaq meşavad. Binobarin, bo ixtijor qobili çam' ast.[29]

Daloil

Daloili ismati pajƣambaronro ba du dastai daloili aqlī va naqlī taqsim kardaand:

Daloili aqlī

Muhimtarin daleli aqlī bar ismati pajƣambaronro çalbi e'timodi mardum ba onho donistaand.[30] Bar asosi in dalel, ki onro «daleli e'timod» nom nihodaand,[31] agar amali pajƣambaron bo guftoraşon mutobiq naboşad, mardum rahbariaşonro naxohand paziruft.[32]

Digar daleli aqlī, naqzi ƣarazi risolat ast. Guftaand bo tavvaçuh ba vuçubi itoat az pajƣambaron, agar onho gunohe ançom dihand, ojo bojad az onho pajravī kunem jo xajr? Agar pajravī kunem naqzi ƣaraz peş meojad; zero pajƣambaron baroi hidojat omadaand. Pajravī nakardan ham ba tahqiri şa'ni risolati pajƣambaron munçar xohad şud.[33]

Daloili naqlī

Daloili naqlī şomili ojoti Qur'on va rivojot ast. Ba guftai muffasiron ojote cand az Qur'on bar ismati pajƣambaron dalolat dorand. Alloma Tabotaboī ojoti 64, 69 va 165 surai Niso, ojati 90 surai An'om va ojati 17 surai Kahfro az çumlai in ojot medonad.[34]

Dar ojati 17 surai Kahf omadaast: «Har kasero Xudo hidojat kunad, ū hidojat joftaast». Ba bovari Alloma Tabotaboī, in ojat harguna gumrohiero az hidojatjoftagon nafj mekunad va az onço, ki har gunohe nav'ī gumrohist, dalolat mekunad, ki pajƣambaron heç gunohe murtakib nameşavand.[35]

Dar rivojoti mutaaddide bar qat'ī budani ismati anbijo ta'kid şudaast.[36] Az çumlai onho rivojate ast az Imom Boqir (a) ki dar on omada ast: «anbijo gunoh namekunand; cun hamagī ma'sumu pokand va onon murtakibi gunohi saƣira va jo kabira nameşavand!».[37]

Işkolot va posuxho

Muxolifoni ismati pajƣambaron bo istinod ba barxe az ojoti Qur'on va rivojot ismati pajƣambaronro inkor kardaand.

Noumedī va badgumonī ba va'dai ilohī

Munkironi ismati pajƣambaron, bar asosi ojati «حَتَّیٰ إِذَا اسْتَیأَسَ الرُّ‌سُلُ وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذِبُوا جَاءَهُمْ نَصْرُ‌نَا فَنُجِّی مَن نَّشَاءُ...; to hangome ki firistodagoni [mo] noumed şudand va [mardum] pindoştand, ki ba onon voqean durūƣ gufta şuda, joriji mo ba onon rasid... »[38] ba noumedī va badgumoniji pajƣambaron ba va'dai ilohī istidlol karda va onro dalel bar inkori ismati onho donistaand; zero lozimai çumlai «وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذِبُوا» in ast, ki pajƣambaron gumon kardand, Xudovand ba onho dar borai nusrat durūƣ guftaast.[39]

Dar çavobi in şubha, Alloma Tabotaboī maqsud az zamir dar «وَظَنُّوا أَنَّهُمْ قَدْ کُذِبُوا»-ro mardum donistaast, na, pajƣambaron. Dar in surat ma'noi ojat cunin meşavad: laçoçati mardum dar içobat nakardani da'vati pajƣambaron, boisi ma'jus şudani pajƣambaron şud va mardum gumon kardand va'dai azob durūƣ ast.[40] [joddoşti 2] Ojatulloh Subhonī hamai zamoir dar ojaro ba pajƣambaron irço' doda va mū'taqid ast pajƣambaron gumon nakardand, ki Xudo ba onho durūƣ gufta boşad, balki vaz' va holi onon ba gunae şuda bud, ki digaron cunin tasavvure dar borai on pajƣambaron doştand.[41]

Rohjobiji ilqooti şajtonī bar pajƣambaron

Az zohiri ojati «وَمَا أَرْ‌سَلْنَا مِن قَبْلِک مِن رَّ‌سُولٍ وَلَا نَبِی إِلَّا إِذَا تَمَنَّیٰ أَلْقَی الشَّیطَانُ فِی أُمْنِیتِهِ فَینسَخُ الله مَا یلْقِی الشَّیطَانُ...; va peş az tu [niz] heç rasulu pajombarero nafiristodem, çuz inki har goh cize tilovat menamud, şajton dar tilovataş ilqoi [şubha] mekard. Pas Xudo onciro şajton ilqo mekard mahv megardond... »[42] baroi inkori ismat va salbi e'timod az pajƣambaron istifoda şudaast;[43] zero tibqi mazmuni ojat şajton dar andeşa, zabon va xostahoi pajƣambaron mudoxila mekard, vale Xudovand onciro ki şajton ilqo karda bud, mahvu nobud mekard.[44] Afsonai ƣaroniq muajjide bar in didgoh donista şudaast.[45]

Cunin tafsire az mazmuni ojatro muxolifi digari ojoti Qur'on[46] donistaand, ki şajton dar iroda va tasmimoti bandagoni Xudo heç daxolate nadorad va qat'an ravşantarin misdoqi bandagoni Xudo pajƣambaron hastand.[47] Barxe cigunagiji mudoxilai şajtonro vasvasai mardum, şūriş va muxolifati onho bar alajhi pajƣambaron donistaand, ki pajƣambaronro dar dastjobī ba naqşahovu tamannijotaşon (gustarişi dini ilohī va hidojati mardum) nokom mesozad.[48] Mahvi osori mudoxilai şajtonro niz hamon nusrathoi ilohī muarrifī kardaand.[49]

Gunohkor budani hamai mardum, hatto pajƣambaron

Gufta şuda ast dar ojati «وَلَوْ یؤَاخِذُ اللَّهُ النَّاسَ بِظُلْمِهِم مَّا تَرَ‌ک عَلَیهَا مِن دَابَّةٍ...; va agar Xudovand mardumro ba [sazoi] sitamaşon muoxiza (azob) mekard, hec çunbndae dar rūi zamin boqī nameguzoşt... »[50] zulm ba tamomi mardum nisbat doda şuda va murod az zulm, ma'sijat ast; pas ojat dalolat dorad, ki tamomi mardum az çumla pajƣambaron gunohkorand.[51]

Faxri Rozī dar posux guftaast bo istinod ba ojote hamcun ojati 32 surai Fotir, hamai mardum zolim nestand, balki murod az kalimai «الناس/ al-nos» dar ojat jo hamai zolimini mustahaqqi azob hastand, jo muşrikone, ki dar ojoti peşin az onho suxan gufta şuda bud.[52] Az nazari Alloma Tabotaboī, murod az zulm dar ojat a'am az ma'sijat va tarki avlo ast va mumkin ast tarki avlo az pajƣambaron sodir meşavad.[53]

Ojoti nosozgor bo ismati barxe az pajƣambaron

Zohiri barxe az ojoti Qur'onro nosozgor bo ismati iddae az pajƣambarone hamcun Odam (a),[54] Nūh (a),[55] Ibrohim (a),[56] Muso (a),[57] Jusuf (a),[58] Junus (a)[59] va Pajƣambari Islom, hazrati Muhammadi Mustafo (s)[60] muarrifī kardaand.[61]

Ojatulloh Subhonī muhimtarin şubahot va dastovezi munkironi ismati anbijoro hamin ojot donista ast.[62] Ahmad Amini misrī, bo istinod ba hamin ojot[63] ismati pajƣambaron az gunohi kabiravu saƣiraro qabl va ba'd az nabuvvat, ƣuluv va muxolifi sarihi ojoti Qur'on şumorida ast.[64]

Posuxhoi kullī

Muffasiron, jakojaki ojoti nosozgor bo ismati pajƣambaronro mavridi barrasī qaror doda, şubahoti marbutaro naqd kardaand,[65] ammo posuxhoi kullie niz iroa şuda ast, az çumla:

  • Ojoti nozir bar ismati anbijo, ojoti muhkamot va ojoti dar zohir muxolifi ismati pajƣambaron, ojoti mutaşobih hastand, ki bojad bo irço' ba ojoti muhkamot tafsir va ma'no şavand.[66]
  • Agar dalele barxilofi muqtazoi daloili qat'ī vuçud doşt, jo bojad onro kanor guzoşt, jo ba ta'vil burd; binobar in, ojote, ki dar zohir bo ismati pajƣambaron nosozgor ast, bojad ta'vil burda şavand.[67]
  • Agar tarki avloro bar pajƣambaron çoiz bidonem, dar in surat tamomi ojote, ki bo ismati pajƣambaron nosozgor ast, bar tarki avlo haml meşavad, vale agar tarki avloro çoiz ndonem, bojad guft on qazojo doroi maslihate budaand, ki mo onro dark namekunem, monandi dostoni hazrati Muso (a) va Xizr (a).[68]

Dar ba'ze rivojot niz ba ojoti darbardorandai ismat nadoştani pajƣambaron işora va ba onho posux doda şudaast;[69] az çumla dar rivojate az Imom Rizo (a) naql şudaast dar maçlisi Ma'mun bo huzuri ulamoi adjon va firaqi muxtalif, şaxse ba nomi Alī ibni Çahm pursid, ojo şumo mū'taqid ba ismati pajƣambaron hasted? Imom Rizo (a) farmud: bale. Sipas Alī ibni Çahm dar borai cigunagiji tafsiri ojote hamcun ojati 121 surai Toho, ojati 87 surai Anbijo va ojati 24 surai Jusuf suol kard, ki Imom Rizo (a) zimni nahj az nisbat dodani ziştiho ba pajƣambaron va tafsiri ba ra'ji ojoti Qur'on, tafsiri sahehi jakojaki ojotro farmudand.[70]

Kuştani qibtī tavassuti hazrati Muso

Maqolai aslī: Ismati Muso (a) va kuştani qibtī

Muso (a) bo du mard (jake az pajravonaş va digare misrī) muvoçeh şud, ki bo jakdigar dargir budand. On ki az pajravonaş bud az ū darxosti kumak kard, Muso baroi rahoiji ū, bo muşt zarbae bar qibtī zad, ki munçar ba margi ū şud.[71] Pas az on, Muso (a) guft: «in az amali şajton ast»[72] va «Xudojo, man ba xudam sitam kardam, maƣfiratatro nasibi man farmo!».[73]

Barxe mū'taqidand in doston, nişonai ma'sum nabudani Muso (a) ast; zero agar qibtī mustahaqqi qatl nabuda boşad, Muso (a) bo kuştani ū ma'sijat karda ast[74] va agar qibtī, mustahaqqi qatl buda boşad, Muso (a) gunoh karda va bar asosi ojoti Qur'on az Xudovand talabi baxşiş kardaast.[75] Dar muqobil, muffasiron mū'taqidand mardi qibtī mustahaqqi qatl bud va kuştani ū gunoh mahsub nameşud. Harcand behtar bud, ki Muso (a) kuştani ūro ba ta'xir meandoxt; zero in kor, mūçibi ba zahmat aftodani ū va xuruçaş az Misr şud. In tarki avloi Muso (a) buda va istiƣfori ū niz baroi hamin tarki avlo budaast.[76] Barxe muffasironi ahl sunnat mū'taqidand, kuştani qibtī, qatli xatoī budaast, ki qatli xatoī az gunohoni saƣira ast va Muso (a) ba xotiri irtikobi in saƣira, istiƣfor kardaast.[77]

Kitobşinosī

Dar borai ismati pajƣambaron dar beştari kitobhoi kalomī bahsu guftugū şudaast.[78] Afzun bar in, kitobhoi mustaqille ham dar in bora ba nigoriş daromada ast, az çumla:

  • Tanzih-ul-anbijo, asari Sajid Murtazo (355 - 436h.q.), faqeh va mutakallimi imomiji qarni cahorumu pançum, ba barrasiji ismati anbijo va Imomon (a) pardoxta va ba şubahot va ojotu rivojote, ki dar zohir ziddi ismati anbijo hastand, posux doda ast.[79] In kitob bo unvoni «Tanzih-ul-anbijo: Paƶūhişi qur'onī dar borai ismati pajombaronu imomon (a)» ba forsī tarçuma şudaast.
  • Ismat-ul-anbijo, ba qalami Faxriddini Rozī (vafot 606h.q.), faqeh, mutakallim va muffasiri ahli sunnat. In kitob, ki bo angezai difo' az sohati pajƣambaroni ilohī dar muqobili şubahot va tūhmatho ba nigoriş daromada,[80] pas az işora ba didgohhoi gunogun dar borai ismati anbijo va adillai ismati onho,[81] ba barrasī va naqdi şubahoti muxolifini ismat mepardozad[82] va dar fusuli muxtalifi şubahoti vorida bar pajƣambarone cun Odam, Nūh, Ibrohim, Muso, Dovud, Sulajmon va hazrati Muhammad (s) tarh va naqd mekunad.[83]
  • Tanzih-ul-anbijo an mo nasabat ilajhim husolat-ul-aƣbijo, ta'lifi Alī ibni Ahmad ma'ruf ba Ibni Xumajr (vafot 640h.q.) az olimoni qarni şaşum va haftumi qamarī. In kitob niz dar posux ba şubahoti ismati pajƣambaron ba nigoriş daromada[84] va şubahot dar borai barxe az pajƣambaron (a) hamcun Odam, Dovud, Sulajmon, Muso, Junus va hazrati Muhammad (s)-ro barrasī kardaast.[85]

Az digar osori mustaqil dar borai ismati anbijo metavon in mavoridro nom burd: «Ismat-ul-anbijo fi-l-Qur'on-il-Karim»-i Ça'fari Subhonī, «Ismat-ul-anbijo va-r-rusul»-i Sajid Murtazo Askarī, «Ismat-ul-anbijo' fi-l-Qur'on; madxali ila-n-nubuvvat-il-omma»-i Sajidkamoli Hajdarī, «Ismat-ul-anbijo»-i Zajnul'obidin Abdu'alī Tohir al-Ka'bī, «Ismat-ul-anbijo bajn-al-jahudijati va-l-masehijati va-l-Islom»-i Mahmudi Mozī, «Muroçi'ot fi ismat-il-anbijo min manzuri qur'onī»-i Abdusalom Zajnul'obidin, «Nuri ismat bar simoi nabuvvat; posux ba şubahoti qur'oniji ismat»- Ça'fari Anvorī.

Ezoh

  1. ↑ Ma'rifat, “Ismati pajombaron”, sah.7.
  2. ↑ Tamimiji Omadī, Ƣurar-ul-hikam, 1390h.ş., sah.672/ Ma'rifat, “Ismati pajombaron”, sah.6.
  3. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.27 - 30.
  4. ↑ Anvorī, Nuri ismat bar simoi nabuvvat, 1397h.ş., sah.52.
  5. ↑ Sodiqiji Ardakonī, Ismat, 1388h.ş., sah.19.
  6. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe nav dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.26.
  7. ↑ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.25, sah.200 va 164.
  8. ↑ Subhonī, Buhusun fi-l-milali va-n-nihal, ç.2, sah.113 – 167/ Muzaffar, Daloil-us-sidq, ç.1, sah.432 - 552 ba naql az Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe nav dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.26.
  9. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.41.
  10. ↑ Muƣnija, Tafsiri al-Kaşşof, 1424h.q., ç.1, sah.98.
  11. ↑ Naqī Purfar, Paƶūhişe peromuni tadabbur dar Qur'on, 1381h.ş., sah.339 - 345.
  12. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.31.
  13. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.16, sah.313/ Taftozonī, Şarh-ul-maqosid, 1412h.q, ç.5, sah.50.
  14. ↑ Içī, Şarh-ul-mavoqif, 1325h.ş., ç.8, sah.263.
  15. ↑ Taftozonī, Şarh-ul-maqosid, 1412h.q, ç.5, sah.50.
  16. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.31.
  17. ↑ Mufid, an-Nukat-ul-e'tiqodija, 1413h.q., sah.37 ; Hillī, Kaşf-ul-murod, 1382h.ş., sah.155 ; Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.31.
  18. ↑ Baroi namuna nigoh kuned ba Mufid, an-Nukat-ul-e'tiqodija, 1413h.q., sah.37/ Hillī, Kaşf-ul-murod, 1382h.ş., sah.155.
  19. ↑ Mufid, Avoil-ul-maqolot, 1413h.q., sah.62.
  20. ↑ Mufid, Adamu sahv-in-nabī, 1413h.q., sah.29 va 30/ Hillī, Kaşf-ul-murod, 1382h.ş., sah.155 - 157.
  21. ↑ Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, 1404h.q., ç.1, sah.358 va 359.
  22. ↑ Saduq, Man lo jahzuruhu-l-faqih, 1404h.q., ç.1, sah.359.
  23. ↑ Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.1, sah.164; ç.3, sah.294 va sah.355 - 356.
  24. ↑ Forijob, “Ismati pajƣambaron dar manzumai fikriji Alloma Tabotaboī”, sah.24 - 28.
  25. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.39.
  26. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.39 - 41.
  27. ↑ Jusufijon va Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon (a), 1388h.ş., sah.39 - 41.
  28. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.5, sah.354.
  29. ↑ Subhonī, Ismat-ul-anbijo fi-l-Qur'on-il-Karim, 1420h.q., sah.29/ Misbohi Jazdī, Omūzişi aqoid, 1367h.ş., ç.2, sah.161.
  30. ↑ Nigoh kuned ba Hillī, Kaşf-ul-murod, 1382h.ş., sah.155.
  31. ↑ Aşrafī va Rizoī, “Ismati pajƣambaron dar Qur'on va Ahdajn”, sah.86.
  32. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1382h.ş., ç.5, sah.37/ Sajidi Murtazo, Tanzih-ul-anbijo, 1380h.ş., sah.5.
  33. ↑ Ma'rifat, Omūzişi ulumi Qur'on, 1374h.ş., sah.602.
  34. ↑ Nigoh kuned ba Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.2, sah.135 - 138.
  35. ↑ Nigoh kuned ba Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.2, sah.135.
  36. ↑ Nigoh kuned ba Kulajnī, al-Kofī, 1407h.q., ç.1, sah.202 – 203/ Maçlisī, Bihor-ul-anvor, 1403h.q., ç.14, sah.103; ç.12, sah.348 ; ç.4, sah.45/ Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo, 1378h.q., ç.1, sah.192 - 204.
  37. ↑ Saduq, al-Xisol, 1362h.ş., sah.399.
  38. ↑ Surai Jusuf, ojati 110.
  39. ↑ Zamaxşarī, al-Kaşşof, 1407h.q., ç.2, sah.52/ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.52.
  40. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.11, sah.279.
  41. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.55 - 59. Baroi ogohī az posuxhoi digar nigoh kuned ba: Anvorī, Nuri ismat bar simoi nabuvvat, 1397h.ş., sah.109 - 115.
  42. ↑ Surai Haç, ojati 52.
  43. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.122.
  44. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.122/ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.60.
  45. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.122.
  46. ↑ Nigoh kuned ba: surai Hiçr, ojati 42; surai Isro, ojati 65; surai Sod, ojati 82 va 83.
  47. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.60 - 62.
  48. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.14, sah.391 ; Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.62.
  49. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.63.
  50. ↑ Surai Nahl, ojati 61.
  51. ↑ Faxri Rozī, at-Tafsir-ul-kabir, 1420h.q., ç.20, sah.227.
  52. ↑ Faxri Rozī, at-Tafsir-ul-kabir, 1420h.q., ç.20, sah.227.
  53. ↑ Tabotaboī, al-Mizon, 1390h.q., ç.12, sah.281.
  54. ↑ Surai Baqara, ojati 35 - 37; surai Toho, ojati 115 va 121.
  55. ↑ Surai Hud, ojati 45 - 47.
  56. ↑ Surai Soffot, ojati 88 va 89; surai Şuaro, ojati 82.
  57. ↑ Surai A'rof, ojati 150; surai Qasas, ojati 15 va 16; surai Toho, ojati 94.
  58. ↑ Surai Jusuf, ojati 24.
  59. ↑ Surai Anbijo, ojati 87; surai Soffot, ojoti 139 - 148.
  60. ↑ Surai Baqara, ojati 120; surai Niso, ojati 105 va 106; surai Tavba, ojati 43; surai Muhammad, ojati 19; surai Fath, ojati 1 – 3/ surai Abas, ojati 1 - 10.
  61. ↑ Nigoh kuned ba: Subhonī, Ismat-ul-anbijo fi-l-Qur'on-il-Karim, 1420h.q., sah.91 – 229/ Çavodiji Omulī, Vahj va nabuvvat dar Qur'on, 1392h.ş., sah.246 – 286/ Makorimi Şerozī, Pajomi Qur'on, 1386h.ş., ç.7, sah.101 - 160.
  62. ↑ Subhonī, Manşuri çovid, 1383h.ş., ç.5, sah.152.
  63. ↑ Ahmad Amin, Zuho-l-Islom, 2003m., ç.3, sah.228.
  64. ↑ Ahmad Amin, Zuho-l-Islom, 2003m., ç.3, sah.235.
  65. ↑ Ba unvoni namuna nigoh kuned ba: Sajidi Murtazo, Tanzih-ul-anbijo, sah.9 – 131/ Subhonī, Ismat-ul-anbijo fi-l-Qur'on-il-Karim, 1420h.q., sah.91 – 229/ Çavodiji Omulī, Vahj va nabuvvat dar Qur'on, 1392h.ş., sah.246 – 286/ Makorimi Şerozī, Pajomi Qur'on, 1386h.ş., ç.7, sah.101 - 160.
  66. ↑ Milonī, Ismat az manzari fariqajn, 1394h.ş., sah.102 va 103.
  67. ↑ Milonī, Ismat az manzari fariqajn, 1394h.ş., sah.100.
  68. ↑ Milonī, Ismat az manzari fariqajn, 1394h.ş., sah.101 - 102.
  69. ↑ Ba unvoni namuna nigoh kuned ba: Şajxi Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo (a), 1378h.q., ç.1, sah.192 - 204.
  70. ↑ Saduq, Ujunu axbor-ir-Rizo (a), 1378h.q., ç.1, sah.192 - 204.
  71. ↑ Surai Qasas, ojati 15.
  72. ↑ Surai Qasas, ojati 15.
  73. ↑ Surai Qasas, ojati 16.
  74. ↑ Sajidi Murtazo, Tanzih-ul-anbijo, aş-Şarif-ir-Razī, sah.67.
  75. ↑ Fozili Miqdod, Lavome'u ilohija, 1380h.ş., sah.259.
  76. ↑ Şajxi Tūsī, at-Tibjon, Doru ehjoitturos-il-arabī, ç.8, sah.137.
  77. ↑ Zamaxşarī, al-Kaşşof, 1407h.q., ç.3, sah.398.
  78. ↑ Ba unvoni namuna nigoh kuned ba: Hillī, Kaşf-ul-murod, 1382h.ş., sah.155 – 157/ Taftozonī, Şarh-ul-maqosid, 1409h.q., ç.4, sah.49 – 60/ Içī, Şarh-ul-mavoqif, 1325h.ş., sah.263 - 280.
  79. ↑ Hajdariji Fitrat, “Kitobşinosiji tavsifiji tanzih-ul-anbijo va aimma (a)”, sah.103 va 104.
  80. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.25.
  81. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.26 - 34.
  82. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.35.
  83. ↑ Faxri Rozī, Ismat-ul-anbijo, 1409h.q., sah.3.
  84. ↑ Ibni Xumajr, Tanzih-ul-anbijo an mo nasaba ilajhim xussolat-ul-aƣbijo, sah.18 va 19.
  85. ↑ Ibni Xumajr, Tanzih-ul-anbijo, sah.5 va 6.

Sarcaşma

  • Ibni Xumajr, Alī ibni Ahmad, Tanzih-ul-anbijo an mo nasaba ilajhim xussolat-ul-aƣbijo, Dimişq, Dorulfikr, copi duvum, 1420h.q.
  • Ahmad Amin, Zuho-l-Islom, Qohira, maktabatulusra, 2003m.
  • Aşrafī, Abbos, Rizoī, Ummulbanin, “Ismati pajƣambaron dar Qur'on va Ahdajn”, dar faslnomai paƶuhişnomai maorifi qur'onī, şumorai 12, 1392h.ş.
  • Oqobuzurgi Tehronī, Muhammadmuhsin, az-Zari'atu ilo tasonif-iş-şi'a, Bejrut, Dorulazvo', 1403h.q.
  • Akramī, Ajjub, Nabuvvat (paƶūhişe dar nabuvvati omma va xossa), Tehron, çihodi donişgohiji donişgohi tarbijati muallim, 1383h.ş.
  • Anvorī, Ça'far, Nuri ismat bar simoi nabuvvat: posux ba şubahoti qur'onī, Qum, muassisai omūzişī va paƶūhişiji imom Xumajnī, copi avval, 1397h.ş.
  • Içī, Mir Sajidşarif, Şarh-ul-mavoqif, Qum, aş-Şarif ar-Razī, 1325h.ş.
  • Bahronī, Ibni Majsam, an-Naçotu fi-l-qijomat fi tahqiqi amr-il-imomat, Qum, Maçma'ulfikr-il-islomī, 1417h.q.
  • Taftozonī, Sa'duddin, Şarh-ul-maqosid, Qum, aş-Şarif-ir-Razī, 1412h.q.
  • Tamimiji Omadī, Abdulvohid ibni Muhammad, Ƣurar-ul-hikam va durar-ul-kalim, musahheh: Sajid Mahdiji Raçoī, Qum, Dorulkitob-il-islomī, 1410h.q.
  • Çavodiji Omulī, Abdulloh, Vahj va nabuvvat dar Qur'on (tafsiri mavzūiji Qur'oni Karim, ç.3), Qum, naşri Isro, 1392h.ş.
  • Milonī, Sajidalī, Ismat az manzari fariqajn (şia va ahli sunnat), Qum, markazulhaqoiq-il-islomija, 1394h.ş.
  • Hillī, Hasan ibni Jusuf, Kaşf-ul-murod fi şarhi taçrid-il-e'tiqod, qismi ilohijot, ta'liqai Ça'fari Subhonī, Qum, muassisai Imom Sodiq (a), 1382h.ş.
  • Hajdariji Fitrat, Çamoliddin, “Kitobşinosiji tavsifiji tanzih-ul-anbijo va aimma (a)”, maçallai hadisi havza, şumorai 1, pojiz va zimistoni 1389.
  • Zamaxşarī, Mahmud ibni Umar, al-Kaşşof an haqoiqi ƣavomiz-it-tanzil va ujun-ul-aqovil fi vuçuh-it-ta'vil, Bejrut, Dorulkutubil'arabī, copi sejum, 1407h.q.
  • Subhonī, Ça'far, Ismat-ul-anbijo fi-l-Qur'on-il-Karim, Qum, muassisai Imom Sodiq (a), 1420h.q.
  • Subhonī, Ça'far, Manşuri çovid, Qum, muassisai Imom Sodiq (a), 1383h.ş.
  • Sodiqiji Ardakonī, Muhammadamin, Ismat, Qum, intişoroti havzai ilmija, 1388h.ş.
  • Saduq, Muhammad ibni Alī, al-Xisol, musahheh: Aliakbari Ƣafforī, Qum, intişoroti Islomī, 1362h.ş.
  • Saduq, Muhammad ibni Alī, Ujunu axbor-ir-Rizoi alajhissalom, musahheh: Mahdiji Loçavardī, Tehron, naşri Çahon, 1378h.q.
  • Saduq, Muhammad ibni Alī, Man lo jahzuruhu-l-faqih, Qum, intişoroti Islomī, 1413h.q.
  • Tabotaboī, Sajidmuhammadhusajn, al-Mizon fi tafsir-il-Qur'on, Bejrut, muassisatula'lamī, copi duvum, 1390h.q.
  • Tūsī, Xoça Nasiruddin, Tahsil-ul-muhassal, Bejrut, Dorulazvo', 1405h.q.
  • Sajidi Murtazo, az-Zaxira fi ilm-il-kalom, Qum, naşri Islomī, 1411h.q.
  • Sajidi Murtazo, Tanzih-ul-anbijo, Tehron, copi Fotima Qozī Şior, 1380h.ş.
  • Forijob, Muhammadhusajn, “Ismati pajƣambaron dar manzumai fikriji Alloma Tabotaboī”, dar maçallai Ma'rifat, şumorai 214, 1394h.ş.
  • Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, at-Tafsir-ul-kabir (Mafotih-ul-ƣajb), Bejrut, Doru ehjoitturosil'arabī, copi sejum, 1420h.q.
  • Faxri Rozī, Muhammad ibni Umar, Ismat-ul-anbijo, Bejrut, Dorulkutubilislomija, copi duvum, 1409h.q.
  • Kulajnī, Muhammad ibni Ja'qub, al-Kofī, Tehron, Dorulkutubilislomija, 1407h.q.
  • Maçlisī, Muhammadboqir, Bihor-ul-anvor, Bejrut, Doru ehjoitturosil'arabī, 1403h.q.
  • Misbohi Jazdī, Muhammadtaqī, Omūzişi aqoid, Tehron, sozmoni tabliƣoti Islomī, 1367h.ş.
  • Ma'rifat, Muhammadhodī, “Ismati pajombaron”, dar maçallai paƶūhişhoi içtimoiji Islomī, şumorai 8, 1376h.ş.
  • Ma'rifat, Muhammadhodī, Omūzişi ulumi Qur'on, Tehron, markazi cop va naşri sozmoni tabliƣoti Islomī, 1374h.ş.
  • Muƣnija, Muhammadçavod, at-Tafsir-ul-koşif, Qum, Dorulkitobilislomī, 1424h.q.
  • Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, an-Nukat-ul-e'tiqodija, Qum, kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, Avoil-ul-maqolot, Qum, kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, Tasheh-ul-e'tiqodot-il-imomija, Qum, kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Mufid, Muhammad ibni Nu'mon, Adamu sahv-in-nabī, Qum, kongressi Şajxi Mufid, 1413h.q.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Pajomi Qur'on, Tehron, Dorulkutub-il-islomija, 1386h.ş.
  • Makorimi Şerozī, Nosir, Tafsiri Namuna, Tehron, Dorulkutub-il-islomija, 1371h.ş.
  • Mullosadro, Muhammad ibni Ibrohim, Tafsir-ul-Qur'on-il-Karim, musahheh: Muhammadi Xoçavī, Qum, intişoroti Bedor, 1361h.ş.
  • Naqī Purfar, Valijulloh, Paƶūhişe peromuni tadabbur dar Qur'on, Tehron, Usva, 1381h.ş.
  • Jusufijon, Hasan va Ahmadhusajni Şarifī, Paƶūhişe dar ismati ma'sumon alajhimussalom, Qum, paƶūhişgohi farhang va andeşai Islomī, 1388h.ş.
Bargirifta az "https://tg.wikishia.net/w/index.php?title=Исмати_пайғамбарон&oldid=6156"