Jump to content

Baloƣot-un-niso (kitob)

Az wikishia
Baloƣot-un-niso

Baloƣot-un-niso (arabī:بلاغاتُ النّساء) kitobe ba zaboni arabī naviştai Ibni Tajfur - muarrixi ahli sunnat (204 - 280h.q.) ast, ki dar on suxanoni fasehu baliƣ, şe'rho va suxanoni kūtohi zanoni ta'rixi Islom dar se qarni naxusti qamarī naql şudaast.

In kitob az manobei Bihor-ul-anvor va al-Ƣadir ast va Alloma Maçlisī, xutbai hazrati Zahro (s) va xutbahoi zanoni Ahli Bajt dar Kūfa va Şomro az on naql kardaast.

Baloƣot-un-niso çildi jozdahumi kitobi «al-Mansur va al-manzum» ast, ki çudogona cop şudaast.

Dar borai navisanda

Maqolai aslī: Ibni Tajfur

Ahmad ibni Abitohiri Xurosonī maşhur ba Ibni Tajfur (204 - 280h.q.) – muarrix va navisandai ahl sunnat ast, ki bino ba guftai Xajriddin Ziriklī, asli ū az Marv bud, ammo dar Baƣdod zindagī mekard.[1] Hududi 50 asar ba ū nisbat dodaand, ki kitobhoi ta'rixi Baƣdod va al-Mansur va-l-manzum dar cahordah çuz' az çumlai onhost.[2]

E'tibor va çojgoh

Kitobi Baloƣot-un-niso baxşe az çuz'i jozdahumi kitobi «al-Mansur va-l-manzum» ast, ki ba surati çudogona cop şudaast.[3] Bo inki navisandai in kitob az ahli sunnat ast, ammo olimoni şia az on matolibe naql kardaand.[4] Ba guftai Oqobuzurgi Tehronī, Alloma Maçlisī dar Bihor-ul-anvor xutbai hazrati Zahro (s) dar Madina va xutbahoi zanoni Ahli Bajt dar Kūfaju Şomro az in kitob naql kardaast.[5]

Çanbai adabiji in kitob mavridi tavvaçuhi navisandagon budaast.[6] Hamcunin gufta şudaast, in kitob, ozodiji zanoni musulmon va ogohiji onon az masoili içtimoiro ba tasvir kaşidaast.[7]

Mazmun

Kitobi Baloƣot-un-niso bo naqli suxanoni zanone, ki dar se qarni naxusti qamarī dar masoili içtimoī va sijosī suxan guftaand, oƣoz şudaast,[8] az çumla:

  • Suxanoni Oişai duxtari Abubakr[9]
  • Xutbai hazrati Zahro (s) dar masçidi Madina va suxanoni ū dar çam'i zanoni Madina[10]
  • Xutbai hazrati Zajnab (s) dar maçlisi Jazid ibni Muovija[11]
  • Xutbai Ummukulsum dar Kūfa[12]
  • Suxanoni Hafsa duxtari Umar[13]
  • Suxanoni Suda binti Ammora, Zarqo binti Adij, Bakora Alhilolija, Çamona binti Muhoçir, hamsari Abulasvad va Omina binti Şarid[14]
  • Suxani barxe zanoni asri Mu'ovija.[15]

Ibni Tajfur hamcunin suxanoni kūtoh va aş'ori zanon dar munosibathoi xosro niz naql kardaast.[16] Ū dar in baxş, suxanoni baliƣi zanon dar madh va zammi hamsaronaşon, suporişhoi modaron ba duxtaron hangomi izdivoç, suxanoni zanoni bodijanişin, vasojoi zanon va aş'ori ononro ovardaast.[17]

Nusxaho va copho

Kitobi Baloƣot-un-niso dar soli 1326h.q., tavassuti intişoroti madrasai volidai Abbos dar Qohira cop şudaast.[18] Ba guftai Abdullatif Arnaut, in cop bar asosi nusxai xattiji Dorul-kutubil-misrijja (ba xati Mahmudpoşo Boravadī va ba ta'rixi kitobati 1297h.q.) va ba ta'liqai Sajid Ahmad Alifī ançom giriftaast.[19]

Hamcunin nusxae az in kitob ba xati Şajx Şanqitī dar Dorul-kutubil-misrijja mavçud ast.[20]

Ezoh

  1. Ziriklī, al-A'lom, 1989m., ç.1, sah.141.
  2. Ziriklī, al-A'lom, 1989m., ç.1, sah.141.
  3. Ziriklī, al-A'lom, 1989m., ç.1, sah.141.
  4. Baroi namuna: nig.: Alloma Aminī, al-Ƣadir, 1416h.q., ç.10, sah.238.
  5. Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, 1403h.q., ç.3, sah.142.
  6. Baroi namuna nig.: Arnaut, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, sah.104.
  7. “Baloƣot-un-niso”, pojgohi itilo'rasoniji Ojatulloh Makorimi Şerozī.
  8. Arnaut, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, sah.105.
  9. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.7 - 22.
  10. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.23 - 34.
  11. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.34 - 37.
  12. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.37 - 40.
  13. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.40 - 43.
  14. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.43 - 112.
  15. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.90 - 95.
  16. Arnaut, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, sah.105.
  17. Ibni Tajfur, Baloƣot-un-niso, al-Şarif al-Razī, sah.112 - 280.
  18. Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, 1403h.q., ç.3, sah.142.
  19. Arnaut, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, sah.105.
  20. Arnaut, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, sah.105.

Sarcaşma

  • Alloma Aminī, Abdulhusajn, al-Ƣadir, Qum, markazi al-Ƣadir, 1416h.q.
  • Arnaut, Abdullatif, “Kitobu min-al-turos, samot-ul-adab-in-nisoī fi “Baloƣot-un-niso” li Ahmad ibni Tajfur”, al-turosul-arabī, al'adad 50, raçabi 1413h.q.
  • "Baloƣot-un-niso", pojgohi itilo'rasoniji Daftari hazrati Ojatullohil'uzmo Makorimi Şerozī, muşohida: 28 tiri 1399h.ş.
  • Ziriklī, Xajriddin, al-A'lom qomusu taroçim li aşhar-ir-riçoli va-n-niso min-al-arabi va-l-musta'rabina va-l-mustaşriqin, Bejrut, Dorul-maloin, 1989m.
  • Ibni Tajfur, Ahmad ibni Abitohir, Baloƣot-un-niso, Qum, al-Şarif al-Razī, be to.
  • Oqobuzurgi Tehronī, Muhammadmuhsin, az-Zari'a fi tasonif-iş-şi'a, tasheh: Ahmad ibni Muhammad Husajnī, Bejrut, Dorul-azvo', 1403h.q.