Al-Luhuf ala qatla-t-tufuf (kitob)
![]() | |
Navisanda | Sajid ibni Tovus |
---|---|
Sanai ta'lif | qarni haftum |
Mavzu' | Maqtal dar borai voqeai Karbalo |
Sabk | Voqeanigorī |
Zabon | arabī |
Al-Luhuf ala qatla-t-tufuf (arabī:أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف) jo al-Malhuf ala qatla-t-tufuf (arabī:اَلمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف) maşhur ba Luhuf - jake az maqtalnigorihoi maşhuri şiajon dar bajoni rançhoi hodisai Karbalo va şahodati Imom Husajn (a), naviştai Sajid ibni Tovus (vaf.664h.q.) ast.
Navisanda, kitobro baroi musofironi makonhoi muqaddas va zoironi Harami Imom Husajn (a) ba tavri muxtasar naviştaast va ba hamin sabab, silsila sanadhoi rivojotro hazf karda, faqat oxirin rovī jo sarcaşmai rivojatro zikr namudaast.
Kitobi Luhuf rūjdodhoi marbut bo Imom Husajn (a) az peş az tavalludi ū to hodisahoi ba'd az voqeai Oşuroro darbar megirad.
Ba guftai Muhammadi Isfandijoriji Oşuropaƶuh (tav.1338h.ş.), Ibni Tovus avvalin kase ast, ki qijomi Imom Husajn (a)-ro bar asosi şahodati irfonī şarh dodaast, ammo bo in hol az zikri mazmuni muboliƣaomez xuddorī kardaast.
Hamcunin Muhaddisi Nurī bar on ast, ki cun sanadi rivojot dar kitob zikr naşudaast, candon mu'tabar nest. Az in lihoz, pazirufta şudani kitobi Luhuf ba xotiri maqom va çojgohi ma'naviji Sajid ibni Tovus donista şudaast.
Az kitobi Luhuf cand tarçumai forsī cop va muntaşir şudaast; az çumla, tarçumai Sajid Ahmadi Fahrī bo nomi «Ohe sūzon bar mazori şahidon» va bargardoni Muhammad Muhammadiji Iştihordī bo nomi «Ƣamnomai Karbalo».
Çojgohi kitobi Luhuf
Kitobi al-Malhuf ala qatla-t-tufuf jo Al-Luhuf ala qatla-t-tufuf, maşhur ba kitobi Luhuf, az kitobhoi maqtalnigoriji şia dar borai voqeai Karbalo va ba zaboni arabī ast. In kitob, naviştai Sajid ibni Tovus ast va dar qarni haftumi hiçrī tadvin şudaast, ammo dar kanori manobe' va maqtalhoi dasti avval qaror giriftaast.[1]
Rivojoti in kitob be zikri sanadhojaşon naql şudaast va ba guftai Muhaddisi Nurī - muhaddisi qarni cahordahum, itqoni lozimro nadorad.[2] Hamcunin iddao şudaast, ki za'fhoi farovone dar baxşhoi muxtalif dorad;[3] bo in holi şūhrati on ba qadre ast, ki aksari navisandagoni osori murtabit bo voqeai Oşuro ba in kitob muroçia karda va marsijaxonon niz ba on takja mekunand.[4] Sajid Muhammadalī Qoziji Tabotaboī in kitobro dar radifi mu'tabartarin maqtalhoe donistaast, ki heç maqtalero ba in had az e'tibor namedonad.[5] Ba guftai navisandai kitobi muarrifī va naqdi manobei Oşuro, pazirufta şudani suxanoni Sajid ibni Tovus noşī az çojgohi ma'naviji ūst.[6]
Şūhrat va çojgohi Luhuf bois şudaast, ki borho ba forsī tarçuma va muntaşir şavad[7] va niz noşironi gunogun dar nuqoti muxtalife monandi Tehron, Sajdo, Bejrut, Bambaj, Naçaf, Qum va Tabrez onro cop kardaand.[8]
Nomi kitob
Kitobi Luhuf dar manobe' bo nomhoi muxtalif omadaast. In ixtilofi nom, noşī az ixtilofi nusxaho va nomguzoriji xudi muallif ast; zero muallif baroi kitobhoi xud nomhoi gunogun, jo jak nomero bo taƣir intixob kardaast.[9] Ba ƣajri nomhoe, ki bo al-Luhuf jo al-Malhuf şurū' şuda va farqhoi kame bo hamdigar dorand, binobar onci ibni Tovus - navisandai kitob dar muqaddimai on ovardaast, nomi «al-Masolik fi maqtal-il-Husajn alajhis-salom» niz baroi on zikr şudaast.[10] Oqobuzurgi Tehronī dar az-Zari'a, unvoni «al-Luhuf ala qatla-t-tufuf»-ro maşhurtar az digar nomho donistaast.[11] Bo in hol, Sodiqiji Koşonī, unvoni «al-Malhuf ala qatla-t-tufuf»-ro nomi aslī va saheh donistaast.[12]
Dar borai muallif
Maqolai aslī: Sajid ibni Tovus
Navisandai kitobi al-Luhuf, Sajid Razijuddin Alī ibni Muso ibni Ça'far ibni Tovus maşhur ba Sajid ibni Tovus (589 - 664h.q.),[13] az olimon va navisandagoni şia dar qarni haftumi qamarī va ahli Hilla ast. Ū az naberagoni Imom Hasan (a) va Imom Saççod (a) va ustodi olimone cun Alloma Hillī va Jusuf Sadiduddin - padari Alloma Hillī ast.[14] Ibni Tovus dar zamoni Hulokuxon, naqobati şiajonro bar uhda doşt.[15]
Sajid ibni Tovus «çamolul-orifin» xonda şuda va in laqab ba sababi saçojoi axloqiji bisjor, taqvo va muroqibati farovon va holoti irfoniaş donista şudaast.[16] Ū hududi 50 kitob dorad, ki al-Iqbol, al-Muhimmot va-t-tatimmot, Kaşf-ul-mahaçça lisamarat-il-muhça, Misboh-uz-zoir va çinoh-ul-musofir va Muhaç-ud-da'avot va manhaç-ul-ibodot namunae az onho ast.
Xususijathoi va mazmuni Luhuf
Pajkarbandiji kitob
Kitobi Luhuf az jak muqaddima va se baxş şakl giriftaast:
- Dar muqaddima ma'lumot dar borai buzurgiji hodisai Oşūro, çojgohi Imom Husajn (a), qadri girja va sūgvoriju motam baroi ū ovarda şudaast.
- Baxşi avval az peş az tavalludi Imom Husajn (a) va xobi Ummulfazl oƣoz şuda, to şabi Oşuro idoma mejobad. Dar in baxş peşgūiho dar borai şahodati imom Husajn (a), guftugūhoi imom dar rohi Madina ba Karbalo, rasidani xabari şahodati Muslim ibni Aqil va man' şudani korvoni ū az çonibi Hurr ibni Jazidi Rijohī omadaast.
- Baxşi duvum az şabi Oşuro va muhlat xostani Imom Husajn (a) az laşkari Umar ibni Sa'd şurū' şuda, to şahodati Imom Husajn (a) idoma dorad. Dar in baxş az şahodati sahobagon niz zikr şudaast. Dar Luhuf nomi şast şahidi Karbalo sabt naşudaast.[17] Ibni Tovus dar oxiri in baxş du hadis dar borai azob şudani qotiloni Imom Husajn (a) dar rūzi qijomat ovardaast.
- Baxşi sejum ba hodisahoi ba'd az şahodati Imom Husajn (a) ixtisos dorad va az firistodani sari şuhado ba Kūfa şurū' şuda, matlabhoi marbut ba asironi Karbalo to bozgaşti onon ba Madinaro darbar megirad. Ibni Tovus dar xotimai kitob du rivojat dar borai motamu azodorī va girja kardani Imom Saççod (a) bar musibati Oşuro naql kardaast.[18]
Angeza va ravişi ta'lif
Bar asosi muqaddimai kitob, angezai Ibni Tovus az naviştani kitobi Luhuf on ast, ki zoironi Imom Husajn (a) dar kanori kitobi Misboh-uz-zoir, naviştai digari Ibni Tovus, kitobi muxtasare niz baroi oşnoī bo maqtal va jodkardi rançhoju musibathoi Oşuro doşta boşand va ba hamin xotir onro muxtasar naviştaast, to zamimai Misboh-uz-zoir boşad.[19]
Xususijathoi mundariça
Oşuropaƶuhon va muhaqqiqoni kitobhoi ta'rixī, xususijathoero baroi kitobi Luhuf nombar kardaand.
- Ba guftai Muhammadi Isfandijorī - Oşuropaƶuh (tav.1338h.ş.), Sajid ibni Tovus avvalin kase ast, ki qijomi Imom Husajn (a)-ro bo şahodati irfonī tabjin kardaast.[20] Ibni Tovus bar in bovar ast, ki agar tavsijai imomon (a) ba azodorī va pūşidani libosi sijoh namebud, şoista bud, ki mardum baroi ne'mati şahodati Imom Husajn (a) dar rūzi Oşuro şodī kunand.[21] Ba in tartib, guzorişi ū az voqeai Oşuro sufijona talaqqī şuda, mavridi intiqod qaror giriftaast.[22]
- Hazfi asnod va şakli dostoniji Luhuf az za'fhoi ilmiji on donista şudaast. Navisanda dar in kitob hamcunin az naqli matolibi muboliƣaomeze, ki dar kitobhoi digar bud, xuddorī kardaast.[23]
- Jake az nuqtahoi quvvati Luhuf, naqli komili xutbahoi Imom Saççod (a) dar Şomu Kufa, xutbahoi hazrati Zajnab (s) dar Şomu Kufa va niz xutbai Fotima duxtari Imom Husajn (a) dar Kufa donista şudaast.[24]
- Kitobi Luhuf hamcunin matolibe dorad, ki peştar dar maqtalho najomadaast; monandi nomai Imom Husajn (a) ba Banī Hoşim, xabar dodan az şahodataş bo çumlai «innalloha şoa an jaroka qatilo/ ان الله شاء أن یرانی قتیلاً» va bozgaşti asiron ba Karbalo dar rūzi Arba'in.[25] Gufta şudaast, ki şojad şūhrati umumiji in matolib dar on davra ba izofai bovarhoi şi'ī hamcun ilmi ƣajbi imom sabab şudaast to Ibni Tovus in guzorişhoro ta'rixī talaqqī karda, dar kitobi xud zikr kunad.[26] Muhaddisi Nurī vuçudi matolibi iştiboh dar kitobro noşī az çavoniji navisanda donistaast.[27]
- Sajid ibni Tovus dar mobajni guzorişi maqtal dar kitobi Luhuf ba munosibat, barxe az tahlilho va nuqta nazaroti xudaşro niz iroa kardaast. Ba unvoni namuna dar borai hamroh soxtani xonavoda dar safari Karbalo menavisad: mumkin ast daleli kori Imom in boşad, ki agar onhoro dar Hiçoz jo şahrhoi digar meguzoşt, Jazid onhoro dastgir mekard va bo şikançaju ozoru azijat mone'i ahdofi (çihod va şahodat va dastjobī ba saodat) imom meşud.[28]
Manobei aslī va nusxahoi Luhuf
Muhammadhodī Jusufiji Ƣaravī - ta'rixpaƶuh (tav.1327h.ş.), Luhufro hamon kitobi Maqtal-ul-Husajni Xorazmī donistaast, ki ilova bar on matlabi nave nadorad va mu'taqid ast, ki bisjore az guzorişhoi Maqtal-ul-Husajnro az kitobi al-Futuhi Ibni A'sam giriftaast, dar hole ki dar kitobi al-Futuh iştiboh vuçud dorad.[29] Bo in hol, navisandai kitob muarrifī va naqdi manobei Oşuroi in suxanro napaziruftaast.[30] Mustafo Sodiqiji Koşonī - paƶuhişgari ta'rix niz mu'taqid ast, Luhuf va Musir-ul-ahzon, ki matne nazdik ba jakdigar dorand har du bargirifta az manbai sejume hastand, ki on manba' baroi mo şinoxta nest;[31] garcī ba daleli istifodai zijod az al-Futuh va Maqtal-ul-Husajni Xorazmī ki jake rūjkardi dostonī va digare vuçuhi xitobī dorad, in du xususijat dar Luhuf niz xudro nişon medihad.[32]
Nusxahoi xattiji kitob
Ba guftai Sodiqiji Koşonī, heç nusxae az Luhuf ba xati muallif dar dastras nest[33] va kuhantarin nusxai mavçudi kitobi Luhuf marbut ba nimai duvumi qarni dahumi qamarī ast.[34] Hamcunin az zamoni navişta şudani Luhuf to qarni dahum heç kitobe az Luhuf cize naql nakardaast va naxustin kitobe, ki matlabero ba Luhuf irço' dodaast, kitobi Taslijat-ul-muçolis, naviştai Abutolib Hoiriji Karakī ast.[35]
Beştarin irço' ba Luhufro Alloma Maçlisī dar kitobhoi xud doştaast[36] va ba tavri kullī in kitob dar Eron dar davroni Safavija va Qoçor mavridi tavvaçuh qaror giriftaast.[37] Ba hamin dalel hamai nusxahoi xattiji in kitob marbut ba hamin davrai zamonī ast.[38] Şumore az in nusxahoi xattī va cophoi sangī dar muqaddimai Hasun (Tabrezijon) bar al-Malhuf[39] va şumori beştare dar kitobi tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf naviştai Sodiqiji Koşonī[40] fehrist şudaast.
Ixtilofi nusxahoi Luhuf
Bar asosi mutoliai Sodiqiji Koşonī, dastikam 30 mavrid ixtilof dar iboratho va naqlhoi nusxahoi muxtalifi Luhuf vuçud dorad,[41] ki Sodiqī az in mijon 20 ixtilofro qobili tavvaçuh va muhim donista va ba tavri çudogona fehrist karda[42] va onhoro çoi şakki çiddī medonad;[43] az çumlai onho metavon ba itilo'i Imom Husajn (a) az şahodati xud va çumlai «innalloh şoa an jaroka qatilon/ ان الله شاء أن یراک قتیلا» tasreh bar nomi Ruqija, rivojati talabi ob baroi tifli saƣir işora kard.[44] Bisjore az in ixtilofot niz çuzvi mavoride ast, ki manbai asliji on muşaxxas nest.[45]
Vaz'ijati intişor va tarçumaho

Ba daleli nijoz ba maqtalxonī dar çome'ai şia, kitobi Luhuf va kitobhoe monandi on, ba'd az davroni Safavija mavridi iqboli umumī qaror girifta va az avoili sadai sezdahumi qamarī borho ba tavri copi sangī, surbī va hurufī cop va muntaşir şud.[46] Maşhurtarin copi Luhuf, copi Hajdarijai Naçaf dar sol 1369h.q., ast, ki biduni tasheh surat giriftaast.[47] Intişoroti Usva dar soli 1414h.q., nusxae az al-Malhufro bo muqaddima, tasheh va tahqiqi Foris al-Hasun muntaşir kard.[48]
Du kitobi «Tavofi işq» ba qalami Muhammadhusajn Raçabiji Davonī[49] va «Işqu ataş» ba qalami Umedi Orom[50] ba unvoni boznavisī va talxisi Luhuf muntaşir şudaand.
Tarçumaho

Luhuf ba daleli çojgohe, ki bajni umumi şiajon joft, borho ba zaboni forsī tarçuma şudaast.[51] Aqiqiji Baxşoişī dar muqaddimai tarçumai xud az Luhuf, nuh tarçumai digarro nombar kardaast.[52]
Sajidbahouddini Muxtorī - olimi davroni Safavī, naxustin mutarçimi maqtali Luhuf ba forsī donista şudaast.[53] Nomi in tarçuma avvalin bor dar kitobi «aş-Şari'at ilo istidrok-iz-zari'a» naviştai Sajid Muhammad Tabotaboī omadaast.[54] Sajidbahouddini Muxtorī ilova bar tarçuma, rivojot va aş'ori digare, az çumla aş'ori Muhtaşami Koşoniro niz ba in tarçuma afzudaast.[55]
Muhammadibrohim Navvobi Tehronī, maşhur ba badoe'nigor, Luhufro bo nomi Fajz-ud-dumu' dar soli 1286h.ş., tarçuma karda va kitobi «Laççat-ul-alam fi huççat-il-umam az Mirzo Rizoqulī Şaqoqiji Tabrezī tarçumai digare ast, ki dar soli 1311h.ş. ançom şudaast.[56] In tarçuma bo nomi «Ovoi dard baroi huççati ummatho» dar soli 1395h.ş., dubora muntaşir şudaast.[57] Ahmad ibni Saloma Naçafī,[58] Sajid Muhammad Suhufī, Sajidahmadi Fahrī, Sajid Abulhusajn Mir Abutolibī,[59] va Muhammad Muhammadiji Iştihordī niz Luhufro ba forsī bargardondaand. Tarçumai urdui Luhuf niz az sūi Sajid Muhammadhusajni Hindī (vaf.1355h.q.) bo nomi Dam'i zaruf muntaşir şudaast.[60]
Kitobi Luhuf hamcunin tarçumae manzum ba forsī dorad, ki tavassuti Zijovuddin Mahdī ibni Dovud mutaxallis ba Zavqī va bo nomi «Vaçizat-ul-masoib» muntaşir şudaast.
Osor dar borai Luhuf

- Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, naviştai Mustafo Sodiqiji Koşonī, az sūi paƶuhişgohi ulum va farhangi islomī muntaşir şudaast. In kitob zimni muqoisai 57 nusxai Malhuf, taloş kardaast manbai asliji kitobro şinosoī kunad.[61] Navisanda hamcunin matni kitobi Luhufro naql karda va dar mavoridi mutaaddide muddaohoi naqlşuda dar kitobro naqqodī kardaast.[62]
- Maqolai «barrasiji mustanadoti nazarijai şahodattalabiji Imom Husajn (a) dar Luhuf» naviştai Mustafo Sodiqiji Koşonī dar faslnomai Ta'rixi farhang va tamadduni islomī.[63]
- Maqolai «Ta'siri omūzahoi tasavvuf bar maqtalnigoriji Karbalo: mutoliai mavridiji al-Luhuf ala qatla-t-tufuf», naviştai Abbosi Barumand A'lam, Ruqija Mir Abulqosimī va Abbosi Hasanxonī.[64]
Ezoh
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.19.
- ↑ Nurī, Lu'lu' va marçon, 1388h.ş., sah.205 - 206.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.203.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.20.
- ↑ Qozī Tabotaboī, Tahqiq dar avvali arba'ini Sajid-uş-şuhado, 1383h.ş., sah.4.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.206.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.203.
- ↑ Ibni Tovus, tarçumai Luhuf, 1380h.ş., sah.64 va 65.
- ↑ Tabrezijon, “Muqaddima”, sah.66.
- ↑ Tabrezijon, “Muqaddima”, sah.67.
- ↑ Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, Dorul-azvo', ç.22, sah.223.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.22.
- ↑ Komuna Husajnī, Mavorid-ul-ittihof, 1388h.q., ç.1, sah.107 - 108.
- ↑ Qumī, al-Kuno va-l-alqob, 1389h.q., ç.1, sah.341.
- ↑ Kulbarg, Kitobxonai Ibni Tovus, Qum, sah.31 - 32.
- ↑ Maçlisī, Bihorul-anvor, 1403h.q., ç.107, sah.63 - 64.
- ↑ Nijozmandi manba'
- ↑ Ibni Tovus, Luhuf, 1348h.ş., fehristi kitob; ibni Tovus, Luhuf, intişoroti Dovarī, sah.3.
- ↑ Ibni Tovus, al-Malhuf, sah.1375h.ş., sah.87.
- ↑ Isfandijorī, Oşuroşinosī, 1387h.ş., sah.70.
- ↑ Sajid ibni Tovus, al-Malhuf ala qatla-t-tufuf, 1417h.q., ç.1, sah.82; Ibni Tovus, al-Malhuf, 1375h.ş., sah.83.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., 227 - 228.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.205.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.205.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.215 - 228.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.229.
- ↑ Nurī, Lu'lu' va marçon, 1388h.ş., sah.205.
- ↑ Sajid ibni Tovus, al-Malhuf ala qatla-t-tufuf, 1417h.q., ç.1, sah.142.
- ↑ “E'tiborsançī va naqdi manobe' va maqotili oşuroī”, xabarguzoriji rasmiji Havza.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.206.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.50 - 51.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.279.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.39.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.24.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.24.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.24.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.24.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.24.
- ↑ Tabrezijon, “Muqaddima”, sah.67 - 69.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.31 - 36.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.36.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.37 - 38.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.38.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.37 - 38.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.38.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.27.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.27.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., sah.27.
- ↑ Raçabiji Davonī, Tavofi işq, 1394h.ş., sah.17.
- ↑ Orom, Işqu ataş, 1392h.ş., sah.10.
- ↑ Husajnī, Muarrifī va munaqqidi manobei Oşuro, 1388h.ş., sah.203.
- ↑ Aqiqiji Baxşoişī, Tarçumai Luhuf, 1378h.ş., sah.22.
- ↑ Taçlil, “Bahouddin Muhammad Muxtorī: naxustin mutarçimi Luhuf”, sah.1.
- ↑ Taçlil, “Bahouddin Muhammad Muxtorī: naxustin mutarçimi Luhuf”, sah.12.
- ↑ Taçlil, “Bahouddin Muhammad Muxtorī: naxustin mutarçimi Luhuf”, sah.13.
- ↑ Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, Dorul-azvo', ç.18, sah.296.
- ↑ “Intişori qadimitarin tarçumai forsī az maqtali Luhuf”, xabarguzoriji Mehr
- ↑ Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'a, Dorul-azvo', ç.26, sah.201.
- ↑ Ibni Tovus, tarçumai Luhuf, 1380h.ş., sah.65.
- ↑ “Dam'i zuruf, tarçumai Luhuf”, sajti Arxiv.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş.
- ↑ Ba unvoni namuna: Sodiqiji Koşonī, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, 1399h.ş., safhahoi 79, 83 ,93.
- ↑ Sodiqiji Koşonī, Barrasiji mustanadoti nazarijai şahodattalabiji Imom Husajn (a) dar Luhuf, sah.25 - 40.
- ↑ Barumand va digaron, “Ta'siri omūzahoi tasavvuf bar maqtalnigoriji Karbalo”, sah.37 - 56.
Sarcaşma
- Aqiqiji Baxşoişī, Abdurahim, tarçumai Luhuf, Qum, Daftari naşri navidi Islom, 1378h.ş.
- Alloma Maçlisī, Muhammadboqir, Kitob-ul-içozot dar Bihorul-anvor, Bejrut, naşri muassisai Vaf, copi sejum, 1403h.q.
- Al-Luhuf ala qatla-t-tufuf, kitobxonai diçitaliji Nur, ta'rixi bozdid: 14 isfandi 1399h.ş.
- Barumand, Abbos va Ruqija Abulqosimī va Abbosi Hasanxonī, «Ta'siri omūzahoi tasavvuf bar maqtalnigoriji Karbalo: mutoliai mavridiji al-Luhuf ala qatla-t-tufuf», faslnomai Mutoli'oti ta'rixi Islom, № 24, bahori 1394h.ş.
- Ibni Tovus, Alī ibni Muso, al-Malhuf ala qatla-t-tufuf, tashehi Foris al-Hasun (Tabrezijon), Tehron, naşri Usva, 1375h.ş.
- Ibni Tovus, Alī ibni Muso, Kaşf-ul-muhaçça jo fonus, tarçumai Asadulloh Mubaşşirī, Tehron, Naşri farhangi islomī, copi avval, 1368h.ş.
- Ibni Tovus, Alī ibni Mūso, Luhuf, tarçumai Sajidi Abulhasani mirobўtolbī, Qum, daleli mo, 1380h.ş.
- Ibni Tovus, Alī ibni Muso, Luhuf, Tehron, Çahon, 1348h.ş.
- Isfandijorī, Muhammad, Oşuroşinosī, Qum, Sahifai xirad, 1387h.ş.
- Kommunai Husajnī, Abdurrazoq, Mavorid-ul-ithof fi nuqabo-il-aşrof, Naçafi Aşraf, naşri al-Odob, 1388h.q.
- Kulbarg, Aton, Kitobxonai Ibni Tovus, tarçumai Alī Qurroī va Rasuli Ça'farijon, Qum, kitobxonai Ojatullohil'uzmo Mar'aşiji Naçafī.
- Qozī Tabotaboī, Sajid Muhammadalī, tahqiq dar borai avvalin arba'ini Sajid-uş-şuhado, Tehron, Vazorati farhang va irşodi islomī, 1383h.ş.
- Qumī, Şajx Abbos, al-Kuno va-l-alqob, Naçaf, naşri Hajdarija, 1389h.q.
- Nurī, Husajn, Lu'lu' va marçon, Tehron, naşri Ofoq, 1388h.ş.
- Oqobuzurgi Tehronī, az-Zari'ai ilo tasonif-iş-şi'a, Bejrut, Dorul-azvo', be to.
- Orom, Umed, Işqu ataş, Tehron, kitobi Qudsijon, 1392h.ş.
- Raçabiji Davonī, Muhammadhusajn, Tavofi işq: guzida va boznavisiji Luhufi Sajid ibni Tovus, Tehron, Amirkabir, 1394h.ş.
- Sodiqiji Koşonī, Mustafo, «Barrasiji mustanadoti nazarijai şahodattalabiji Imom Husajn (a) dar Luhuf», faslnomai Ta'rixi farhang va tamadduni islomī, № 12, poizi 1392h.ş.
- Sodiqiji Koşonī, Mustafo, Tasheh va manba'şinosiji kitobi al-Malhuf, Qum, Paƶuhişgohi ulum va farhangi islomī, 1399h.ş.
- Tabrezijon (al-Hasun), Foris, “Muqaddima”, dar al-Malhuf ala qatla-t-tufuf, Tehron, naşri Usva, 1375h.ş.
- Taçlil, Çalil va Husajnbaxşī, “Bahouddin Muhammad Muxtorī: naxustin mutarçimi Luhuf”, maçallai Donişkadai adabijot va ulumi insoniji donişgohi Tehron, № 183, 1386h.ş.
- Husajnī, Sajid Abdulloh, Muarrifī va naqdi manobei Oşuro, Qum, Paƶuhişgohi ulum va farhangi islomī, 1388h.ş.
- «E'tiborsançī va naqdi manobe' va maqotili oşuroī», xabarguzoriji rasmiji Havza, intişor: 20 oboni 1392h.ş.