Даккатулқазоъ
Даккатулқазоъ/ арабӣ: دَکَّةُ الْقَضاء маконе дар масҷиди Кӯфа аст, ки Имом Алӣ (а) дар он ба қазовату доварӣ мепардохт. Рухдодҳо ва қазоватҳое аз Имом Алӣ (а) дар ин макон нақл шудааст. Иддае аз фуқаҳо бо истиноди онҳо, қазоват дар масҷидро макруҳ надонистаанд; ҳарчанд ҳукм ба кароҳати он дар байни уламо машҳур аст. Ҳамчунин хондани ду ракъат намоз, тасбеҳоти ҳазрати Заҳро (с) ва дуои махсус, аз аъмоли ин макон аст, ки ҳамроҳи аъмоли масҷиди Кӯфа ба ҷо оварда мешавад.
Мавқеият ва ҷойгоҳ
Даккатулқазоъ маконе дар масҷиди Кӯфа аст, ки ба сурати нимкат[1] ё курсӣ буда аст,[2] ки Имом Алӣ (а) бар рӯи он ба қазоват мепардохта аст.[3] Бархе, муътақиданд соябоне бар рӯи он набуда[4] ва ояти «إِنَّ اللَّهَ یأمُرُ بِالعَدلِ وَ الإِحسانِ وَ إیتاءِ ذِی القُربیٰ وَ...»[5] бар сутуни канори он нигошта шуда буд.[6]
Аъмол
Барои даккатулқазоъ, ки ба сурати мақоме дар масҷиди Кӯфа аст, аъмоле, аз ҷумла ду ракъати намоз, тасбеҳоти ҳазрати Заҳро (с)[7] ва дуои хос [ёддошти 1] зикр шудааст:[8]
Ба гуфтаи Шайх Аббоси Қумӣ, бино бар машҳур, аъмоли ин мақом дар поёни аъмоли масҷиди Кӯфа ва баъд аз аъмоли мақоми Имом Содиқ (а) ба ҷо оварда мешавад.[9] Бо ин ҳол дар Мафотеҳул-ҷинон бар асоси тартиби китоби Мисбоҳуз-зоир, ин аъмол баъд аз аъмоли мақоми Иброҳим (сутуни чаҳорум) зикр шуда аст.[10]
Дар бархе манобеъ аз ин макон ва байтутташт ба унвони маҳалли воҳиде ёд шуда, аъмоли муштараке барои он нақл шуда аст.[11] Ҳарчанд бархе ин ду маконро муттасил ба якдигар[12] ва тафкикшуда дониста ва барои ҳар кадом аъмоли хоссе зикр кардаанд.[13]
Рухдодҳои таърихӣ
Дар китобҳои манқабатнигорӣ рухдодҳои муртабит бо даккатулқазоъ нақл шуда аст, аз ҷумла:
- Каромоти Имом Алӣ (а) дар ҳалли мушкили духтаре, ки бе издивоҷ ба зоҳир ҳомила нишон медод.[14]
- Насухтани фарде аз пайравони гуноҳкори ҳазрати Алӣ (а) бо оташ[15]
- Сухан гуфтани Имом Алӣ (а) бо абрҳо ва шаҳодати онҳо бар вилояти ӯ ва низ савор шудани ҳазрат бар абрҳо ва сафар ба манотиқи дигар.[16] Гуфта шуда аст, ки хутбаи Шақшақияро Имом Алӣ (а) дар ҳамин рухдод эрод карда аст.[17]
Дар бархе достонҳо низ аз мулоқоти бархе афрод бо Имом Маҳдӣ (аҷ) дар наздикии даккатулқазоъ сухан ба миён рафтааст.[18]
Истифодаҳои фиқҳӣ
Кароҳати қазоват дар масҷид, аз аҳкоме аст, ки барои он иддаои шуҳрат шуда аст.[19] Аммо бархе аз фақеҳон бо истинод ба қазоватҳои Имом Алӣ (а) дар даккатулқазоъ, қазоват дар масҷидро макрӯҳ надониста,[20] ё кароҳати онро шомили маъсум намедонанд[21] ва ё инки кароҳатро мухтасси вақтҳои намоз донистаанд.[22] Албатта ривояте ҳам нақл шуда аст, ки Пайғамбар (с) дар масҷид ба қазоват мепардохта аст.[23]
Мирзо Маҳмуди Таботабоӣ (вафот 1272ҳ.қ.) аз уламои имомия, китобе бо унвони «Даккат-ул-қазоъ фи масоил-ил-қазоъи ва-ш-шаҳодот»[24] ва ё «Даккат-ул-қазоъ фи-л-аҳкоми ва-ш-шаҳодот» навишта аст.[25]
Ҷусторҳои вобаста
Эзоҳ
- ↑ Қумӣ, Мафотиҳ-ул-ҷанон, тарҷумаи Ҳусайни Ансориён, Қум, саҳ.388.
- ↑ Оқобузурги Теҳронӣ, аз-Зариъа, Қум, ҷ.8, саҳ.235/ Муҳаддисӣ, Мавсуъату Ошуро, 1418ҳ.қ., саҳ.381.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.80, саҳ.363.
- ↑ Ибни Идрис, ас-Сароир-ул-ҳовӣ, 1410ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.157.
- ↑ Сураи Наҳл, ояти 90.
- ↑ Қумӣ, Мафотиҳ-ул-ҷанон, Қум, саҳ.388.
- ↑ Ансории Занҷонӣ, ал-Мавсуъат-ул-кубро ан Фотимат-уз-Заҳро, 1428ҳ.қ., ҷ.22, саҳ.175.
- ↑ Ибни Машҳадӣ, ал-Мазор-ул-кабир, 1419ҳ.қ., саҳ.176–177/ Шаҳиди Аввал, ал-Мазор, 1410ҳ.қ., саҳ.252–253/ Маҷлисӣ, Зод-ул-маъод, 1423ҳ.қ., саҳ.495 - 496.
- ↑ Қумӣ, Мафотиҳ-ул-ҷанон, Қум, саҳ.388.
- ↑ Қумӣ, Мафотиҳ-ул-ҷанон, Қум, саҳ.388.
- ↑ Ибни Идрис, ас-Сароир-ул-ҳовӣ, 1410ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.157.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.97, саҳ.412.
- ↑ Шаҳиди Аввал, ал-Мазор, 1410ҳ.қ., саҳ.252–253/ Маҷлисӣ, Зод-ул-маъод, 1423ҳ.қ., саҳ.495 - 496.
- ↑ Ибни Абдулваҳҳоб, Уюн-ул-муъҷизот, Қум, саҳ.21–24/ Табарӣ, Наводир-ул-муъҷизот, 1427ҳ.қ., саҳ.102–109/ Ибни Шозони Қумӣ, ар-Равза, 1423ҳ.қ., саҳ.182–186/ Баҳронӣ, Мадинату маъоҷиз, 1413ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.53–56.
- ↑ Ибни Шозон, ал-Фазоил, 1363, саҳ.74 - 75.
- ↑ Ибни Абдулваҳҳоб, Уюн-ул-муъҷизот, Қум, саҳ.35 – 38/ Табарӣ, Наводир-ул-муъҷизот, 1427ҳ.қ., саҳ.132–137/ Баҳронӣ, Мадинату маъоҷиз, 1413ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.546 - 549.
- ↑ Ибни Абдулваҳҳоб, Уюн-ул-муъҷизот, Қум, саҳ.36/ Биҳор-ул-анвор, Бейрут, ҷ.54, саҳ.345/ Хуӣ, Минҳоҷ-ул-бароат, 1400ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.34.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.53, саҳ.263–265/ Муҳаддиси Нурӣ, Наҷм-ус-соқиб, 1384ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.677–679, ҷ.2, саҳ.751 - 752.
- ↑ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.80, саҳ.362.
- ↑ Ибни Идрис, ас-Сароир-ул-ҳовӣ, 1410ҳ.қ., ҷ.1, саҳ.279, ҷ.2, саҳ.156–157/ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.80, саҳ.362.
- ↑ Маҷлисӣ, Равзат-ул-муттақин, 1406ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.106/ Мозандаронӣ, Шарҳи фуруъи ал-Кофӣ, 1429ҳ.қ., ҷ.3, саҳ.289.
- ↑ Файзи Кошонӣ, ал-Вофӣ, 1406ҳ.қ., ҷ.7, саҳ.507/ Маҷлисӣ, Биҳор-ул-анвор, 1403ҳ.қ., ҷ.80, саҳ.363.
- ↑ Ибни Абиҷумҳур, Аволӣ-л-лаолӣ, 1405ҳ.қ., ҷ.2, саҳ.344.
- ↑ Теҳронӣ, аз-Зариъа, Қум, ҷ.8, саҳ.235.
- ↑ Зириклӣ, ал-Аълом, 1989м, ҷ.7, саҳ.178.
Сарчашма
- Оқобузурги Теҳронӣ, Муҳаммадмуҳсин, аз-Зариъа ило тасониф-иш-шиъа, Қум, Исмоилиён, бе то.
- Ибни Абиҷумҳур, Муҳаммад ибни Зайниддин, Аволӣ-л-лаолӣ-л-азизия фи-л-аҳодис-ид-диния, Қум, Дору сайидушшуҳадоъ ли-н-нашр, 1405ҳ.қ.
- Ибни Идрис, Муҳаммад ибни Аҳмад, ас-Сароир-ул-ҳовӣ литаҳрир-ил-фатово (ва-л-мустатрафот), Қум, Дафтари интишороти исломӣ, чопи дуюм, 1410ҳ.қ.
- Ибни Шозони Қумӣ, Шозон ибни Ҷабраил, ал-Фазоил, Қум, Разӣ, чопи дуюм, 1363ҳ.ш.
- Ибни Абдулваҳҳоб, Ҳусайн ибни Абдулваҳҳоб, Уюн-ул-муъҷизот, Қум, Мактабат-уд-доварӣ, бе то.
- Ибни Машҳадӣ, Муҳаммад ибни Ҷаъфар, ал-Мазор-ул-кабир, Қум, Дафтари интишороти исломӣ, 1419ҳ.қ.
- Ансории Занҷонӣ, Исмоил, ал-Мавсуъат-ул-кубро ан Фотимат-уз-Заҳро (с), Қум, далели мо, 1428ҳ.қ.
- Баҳронӣ, Сайид Ҳошим ибни Сулаймон, Мадинату маъоҷиз-ил-аиммат-ил-исноъашар ва далоил-ул-ҳуҷаҷ ала-л-башар, Қум, муассисаи ал-Маъориф-ул-исломия, 1413ҳ.қ.
- Хуӣ, Мирзо Ҳабибуллоҳ, Минҳоҷ-ул-бароат фи шарҳи наҳҷ-ул-балоға, Теҳрон, Мактабат-ул-исломия, чопи чаҳорум, 1400ҳ.қ.
- Зириклӣ, Хайриддин, ал-Аълому қомуси тароҷим лиашҳур-ир-риҷоли ва-н-нисоъ мин-ал-араби ва-л-мустаърабин ва-л-мусташриқин, Бейрут, Дор-ул-илми ли-л-малоин, чопи ҳаштум, 1989м.
- Субҳонӣ, Ҷаъфар, Мавсуъату табақот-ил-фуқаҳо, Қум, муассисаи Имом Содиқ (а), бе то.
- Шаҳиди Аввал, Муҳаммад ибни Маккӣ, ал-Мазор фи кайфияти зиёрот-ин-набийи ва-л-аимма (а), Қум, мадрасаи Имом Маҳдӣ (а), 1410ҳ.қ.
- Табарӣ, Муҳаммад ибни Ҷарир ибни Рустам, Наводир-ул-муъҷизот фи маноқиб-ил-аиммат-ил-ҳудот алайҳимуссалом, Қум, Далели мо, 1427ҳ.қ.
- Файзи Кошонӣ, Муҳаммадмуҳсин ибни Шоҳмуртазо, ал-Вофӣ, Исфаҳон, китобхонаи Имом Амирулмуъминин Алӣ (а), 1406ҳ.қ.
- Қумӣ, Шайх Аббос, Мафотиҳ-ул-ҷанон, Қум, интишороти Усва, бе то.
- Мозандаронӣ, Муҳаммадҳодӣ, Шарҳи фуруъи ал-Кофӣ, Қум, Дор-ул-ҳадис ли-т-табоъати ва-н-нашр, 1429ҳ.қ.
- Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Биҳор-ул-анвор-ил-ҷомеъа лидурари ахбор-ил-аиммат-ил-атҳор, Бейрут, Дору эҳё-ит-турос-ил-арабӣ, чопи дуюм, 1403ҳ.қ.
- Маҷлисӣ, Муҳаммадбоқир, Зод-ул-маъод – Мифтоҳ-ул-ҷанон, Бейрут, муассисаи ал-Аъламӣ ли-л-матбуъот, 1423ҳ.қ.
- Маҷлисӣ, Муҳаммадтақӣ, Равзат-ул-муттақин фи шарҳи ман ло яҳзуруҳу-л-фақиҳ, Қум, Муассисаи фарҳангии исломии Кушонбур, чопи дуюм, 1406ҳ.қ.
- Муҳаддиси Нурӣ, Мирзоҳусайн, Наҷм-ус-соқиб фи аҳвол-ил-имом-ил-ғоиб, Қум, масҷиди Ҷамкарон, чопи даҳум, 1384ҳ.қ.
- Муҳаддисӣ, Ҷавод, Мавсуъату Ошуро, таъриби Халил Зомил Исомӣ, Бейрут, Дор-ур-Расул-ил-акрам, 1418ҳ.қ.