Шиа: Тафовут байни таҳрирҳо
→Исмоилия
| Сатри 87: | Сатри 87: | ||
: ''Навиштори аслӣ:'' '''[[Исмоилия]]''' | : ''Навиштори аслӣ:'' '''[[Исмоилия]]''' | ||
Исмоилия, фирқае аз шиаён аст, ки пас аз [[Имом Содиқ алайҳиссалом|Имом Содиқ (а)]], [[Исмоил писари Имом Содиқ (а)|Исмоил]] писари бузурги ӯро имом медонад ва имомати [[Имом Мусои Козим алайҳиссалом|Имом Козим (а)]] ва дигар [[Имомони маъсум|имомони имомияро]] намепазирад. Исмоилиён бар ин бовар буданд, ки [[Имомат|имомат]] ҳафт давра дорад ва ҳар давра бо як «нотиқ» оғоз мешавад, ки шариате нав меоварад ва дар ҳар давра пас аз ӯ ҳафт имом имомат мекунанд. | Исмоилия, фирқае аз шиаён аст, ки пас аз [[Имом Содиқ алайҳиссалом|Имом Содиқ (а)]], [[Исмоил писари Имом Содиқ (а)|Исмоил]] писари бузурги ӯро имом медонад ва имомати [[Имом Мусои Козим алайҳиссалом|Имом Козим (а)]] ва дигар [[Имомони маъсум|имомони имомияро]] намепазирад.<ref>Шаҳристонӣ, ал-Милалу ва-н-ниҳал, 1375ҳ.ш., ҷ.1, саҳ.170-171</ref> Исмоилиён бар ин бовар буданд, ки [[Имомат|имомат]] ҳафт давра дорад ва ҳар давра бо як «нотиқ» оғоз мешавад, ки шариате нав меоварад ва дар ҳар давра пас аз ӯ ҳафт имом имомат мекунанд.<ref>Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.165</ref> | ||
Нотиқҳои шаш давраи нахусти имомат, ҳамон [[Улулъазм|пайғамбарони улулъазманд]], ки иборатанд аз: [[Одам (пайғамбар)|Одам]], [[Нӯҳ (пайғамбар)|Нӯҳ]], [[(Иброҳим (пайғамбар|Иброҳим]], [[Мусо (пайғамбар)|Мусо]], [[Исо (пайғамбар)|Исо]] ва [[Ҳазрати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам|ҳазрати Муҳаммад (с)]]. Муҳаммади Мактум писари Исмоил, ҳафтумин имом аз давраи шашуми имомат аст, ки бо Пайғамбари Ислом оғоз шудааст. Ӯ ҳамон [[Маҳдӣ|Маҳдии мавъуд]] аст, ки вақте қиём кунад, нотиқи давраи ҳафтуми имомат ҳам хоҳад буд. Мегӯянд бархе аз ин омӯзаҳо дар давраи ҳукумати [[Фотимиён|фотимиён]], дучори тағироте шуд. | Нотиқҳои шаш давраи нахусти имомат, ҳамон [[Улулъазм|пайғамбарони улулъазманд]], ки иборатанд аз: [[Одам (пайғамбар)|Одам]], [[Нӯҳ (пайғамбар)|Нӯҳ]], [[(Иброҳим (пайғамбар|Иброҳим]], [[Мусо (пайғамбар)|Мусо]], [[Исо (пайғамбар)|Исо]] ва [[Ҳазрати Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи ва олиҳи ва саллам|ҳазрати Муҳаммад (с)]].<ref>Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.165; Собирӣ, Таърихи фирақи исломӣ, 1384ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.151</ref> Муҳаммади Мактум писари Исмоил, ҳафтумин имом аз давраи шашуми имомат аст, ки бо Пайғамбари Ислом оғоз шудааст. Ӯ ҳамон [[Маҳдӣ|Маҳдии мавъуд]] аст, ки вақте қиём кунад, нотиқи давраи ҳафтуми имомат ҳам хоҳад буд.<ref>Собирӣ, Таърихи фирақи исломӣ, 1384ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.151-152; Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.165</ref> Мегӯянд бархе аз ин омӯзаҳо дар давраи ҳукумати [[Фотимиён|фотимиён]], дучори тағироте шуд.<ref>Ниг.: Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.162</ref> | ||
Муҳимтарин вижагии исмоилияро [[Ботинигарӣ|ботинигарӣ]] медонанд; чароки онҳо [[Оят|оёт]], [[Ҳадис|аҳодис]], маориф ва [[Аҳкоми шаръӣ|аҳкоми]] исломиро [[Таъвил|таъвил]] мекунанд ва маъное хилофи зоҳири онҳо бардошт мекунанд. Ба бовари онҳо [[Қуръон|оёти Қуръон]] ва ривоёт зоҳир ва ботин доранд. Имом ботини онҳоро медонад ва фалсафаи имомат, таълими ботини дин ва баёни маорифи ботинӣ аст. | Муҳимтарин вижагии исмоилияро [[Ботинигарӣ|ботинигарӣ]] медонанд; чароки онҳо [[Оят|оёт]], [[Ҳадис|аҳодис]], маориф ва [[Аҳкоми шаръӣ|аҳкоми]] исломиро [[Таъвил|таъвил]] мекунанд ва маъное хилофи зоҳири онҳо бардошт мекунанд. Ба бовари онҳо [[Қуръон|оёти Қуръон]] ва ривоёт зоҳир ва ботин доранд. Имом ботини онҳоро медонад ва фалсафаи имомат, таълими ботини дин ва баёни маорифи ботинӣ аст.<ref>Ниг.: Биринҷкор, Ошноӣ бо фирақ ва мазоҳиби исломӣ, 1389ҳ.ш., саҳ.95</ref> | ||
[[Қозӣ Нуъмони Мағрибӣ|Қозӣ Нуъмонро]] бузургтарин [[Муҷтаҳид|фақеҳи]] исмоилия ва китобаш “[[Даоим-ул-Ислом (китоб)|Даоим-ул-Ислом]]” манбаи аслии [[Фиқҳ|фиқҳии]] ин мазҳаб донистаанд. Абуҳотами Розӣ, [[Носир Хисрави Қубодиёнӣ|Носир Хисрав]] ва гурӯҳе ба номи [[Ихвонуссафо|ихвонуссафоро]] низ аз андешмандони барҷастаи исмоилия шуморидаанд. [[Расоили Ихвон-ус-сафо]] ва Аълом-ун-нубувват навиштаи Абуҳотами Розӣ, аз муҳимтарин китобҳои фалсафии онон аст. | [[Қозӣ Нуъмони Мағрибӣ|Қозӣ Нуъмонро]] бузургтарин [[Муҷтаҳид|фақеҳи]] исмоилия<ref>Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.212</ref> ва китобаш “[[Даоим-ул-Ислом (китоб)|Даоим-ул-Ислом]]” манбаи аслии [[Фиқҳ|фиқҳии]] ин мазҳаб донистаанд.<ref>Дафтарӣ, Таърих ва суннатҳои исмоъилия, 1393ҳ.ш., саҳ.212</ref> Абуҳотами Розӣ, [[Носир Хисрави Қубодиёнӣ|Носир Хисрав]] ва гурӯҳе ба номи [[Ихвонуссафо|ихвонуссафоро]] низ аз андешмандони барҷастаи исмоилия шуморидаанд.<ref>Ниг.: Собирӣ, Таърихи фирақи исломӣ, 1384ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.153</ref> [[Расоили Ихвон-ус-сафо]] ва Аълом-ун-нубувват навиштаи Абуҳотами Розӣ, аз муҳимтарин китобҳои фалсафии онон аст.<ref>Ниг.: Собирӣ, Таърихи фирақи исломӣ, 1384ҳ.ш., ҷ.2, саҳ.154 ва 161</ref> | ||
Исмоилияи имрӯзро ба ду | Исмоилияи имрӯзро ба ду гурӯҳи [[Оқохония|оқохония]] ва [[Буҳра|буҳра]] тақсим мекунанд, ки бозмондагони ду шоха аз [[Фотимиён|фотимиёни]] Миср яъне [[Назориён|назория]] ва мустаълавия ҳастанд.<ref>Машкур, Фарҳанги фирақи исломӣ, 1372ҳ.ш., саҳ.53,</ref> Гуруҳи нахустро ҳудуди як миллион нафар медонанд, ки умдатан дар кишварҳои Осиёие чун [[Ҳинд]], [[Покистон]], [[Афғонистон]], [[Тоҷикистон]] ва [[Эрон]] зиндагӣ мекунанд.<ref>Дафтарӣ, "Исмоилия", саҳ.701</ref> Шумори гурӯҳи дувумро ҳам ҳудуди панҷсад ҳазор нафар тахмин задаанд, ки беш аз 80 дарсадашон дар Ҳинд сукунат доранд.<ref>Дафтарӣ, "Буҳра", саҳ.813</ref> | ||
==Маҳдавият== | ==Маҳдавият== | ||